Таратылатын материал. Биообектідегі СО (II) анықтау әдістеріБиообектідегі СО (II) анық тау ә дістері Қ андағ ы СО-ны анық тау Қ андағ ы СО-ны анық тау ү шін, алдын ала сынамаларды, спектрофотометрияны, газды хроматографияны жә не арнайы ә дістерді жә не т.б. ә ртү рлі ә дістерді қ олдануғ а болады. Қ андағ ы СО-ны анық тау не СО мө лшерімен, не қ андағ ы СО, СО,. О,, N. Газ қ оспасын бө ліп алып, газ мө лшерін ө лшеп, СО (ІІ) мө лшерін анық тайды. Зерттеудің алдын ала ә дістері (химиялық). Тө менде кө рсетілген реакцияларды жү ргізу барысында параллельді екі сынаманы НЬСО-сы жоқ қ анды жә не уланғ ан қ анды тексереді. Сынамаларғ а реактивтердің бірдей мө лшерін қ осып, боялудың ө згерісін байқ айды. Бояу тек қ алыптьы қ андажү реді. Уланғ ан қ анның тү сі ө те аз ө згереді не ө згермейді. Экспресс-тестерді улану жерінде не науқ астың клиникағ а тү скен мезетінде жү ргізеді. Мақ сат-тез арада НЬСО-ны анық тау. Тест /. 15 мл суғ а 1—2 тамшы зерттелетін қ анды жә не бө лек донор қ анын қ осып, шайқ айды. Қ алыпты жағ дайда сынама ашық -қ ызыл тү сті, НЬСО болғ анда шие-қ ызыл. Содан соң 5 тамшы 20% натрий гидроксидін қ осады.Жақ сылап шайқ ағ аннан соң НЬСО болғ анда бірнеше секунд бойы ашық -қ ызыл тү с сақ талады (НЬСОконцентрациясы 20%-дан кем емес). Егер ашық -қ ызыл тү с сарығ а ауысса НЬСО-ның қ анда болмағ анын не 20%-дан кем екенін кө рсетеді. Донор қ анымен бақ ылау сынама жү ргізеді. Тест 2. Екі пробиркағ а 10 мл-ден дистиллир.су тамызады, 1-не 5 тамшы анализденетін сынама (қ ан) жә не 5 тамшы жаң а дайындалғ ан аммоний сульфиді ерітіндісін, екіншісіне — 5 тамшы донор қ анымен 5 тамшы жаң а дайындалғ ан аммоний сульфиді ерітіндісі. Ақ ырын араластырғ аннан кейін екі пробиркағ а 2—3 тамшы 30% сірке қ ышқ ылын қ осады. Анализирденетін сыныма НЬСО болса-қ ызыл тү ске, бақ ылау сынама (донор) — лас жасыл тү ске боялады.. Тест 3. 5 мл қ анғ а (анализденетін жә не донорлық), 100 есе сумен сұ йытылғ ан, 5 тамшы концентрленген мыс сульфидінің ерітіндісі.Кө п уақ ыт бойы қ атты шайқ айды. НЬСО бар қ ан қ ызыл тү ске боялады, болмағ ан жағ дайда жасыл тү ске боялады. Тест 4. 1 тамшы қ ан (анализиденетін жә не донорлық), 40 тамшы су жә не 5 тамшы 40% фенилгидразин ерітіндісін қ осады. НЬСО бар қ ан ашық -қ ызыл тү ске боялады, ал болмаса қ ара-қ ызыл тү ске боялады.. Тест 5. 5 мл қ анды (анализиденетін жә не донорлық), 100 есе сұ йытылғ ан 1% калия (ІІІ) гексаиианоферраттың 5 тамшысын қ осады. НЬСО бар қ ан қ ызыл шие тү сті, ал болмаса ашық қ оң ыр тү ске боялады. Басқ а да химиялық сынамалар.Жануар бауырының қ анын жә не зерттелетін қ анды 2-5 мл 100мл сумен сұ йытылады. НЬСО бар қ ан ашық -қ ызыл тү сті, бық ылауғ а алынғ ан жануар қ аны бурлы рең ге боялады. Содан кейін келесі химиялық реакцияларды жү ргізеді. • 1: 100 қ атынвста болатын зерттелетін жә не бақ ылау қ анына 30% натрий гидроксидінің бірдей мө лшерде қ осады. Кө міртек оксиді бар қ ан кү лгін тү сін сақ тап қ алады. Бақ ылау қ аны жасыл-қ ара тү сті болады. • 1: 4 қ атынаста сұ йытылғ ан зерттеу қ аны мен 3 кө лемді бақ ылау қ аны танин ерітіндісін қ осады. Кө міртек оксидімен қ ан кү лгін тү сін сақ тап қ алады.Бақ ылау қ аны қ оң ыр тү ске боялады. • 1: 20 қ атынаста сұ йытылғ ан зерттеу қ аны мен бақ ылау қ анына бірдей мө лшерде 20% калий (ІІІ) гексанианоферрата жә не 2 мл 1: 2 сұ йытылғ ан сірке қ ышқ алын қ осады. Кө міртек оксиді бар қ ан кү лгін тү сін сақ тап қ алады.Бақ ылау қ аны бурлы тү ске боялады. • Бақ ылау қ анына 5 бө лік қ орғ асын негізгі ацетатын кір-жасыл тү ске боялады.Кө міртек оксиді бар қ ан ө з тү сін сақ тап қ алады. • Бақ ылау қ анын формалинмен сү йытқ анда бірнеше минут ө ткеннен кейін кір-бурлы тү ске боялады, кө міртек оксиді бар қ ан ө зінің қ ызыл тү сін бірнеше апта бойы сақ тап қ алады. Сұ йытылғ ан қ анды ақ фильтр қ ағ азына малып оны реактивке тамызып реакцияны жү ргізуге болады. Жоғ арыда кө рсетілген реакциялар аз жарамды ол қ анда НbСО аз мө лшерін анық тайды..
Ә дебиеттер: 1. Токсикологическая химия: метаболизм и анализ токсикантов: учебное пособие + СD/ под ред. Н.И. Калетиной. – М., 2008. – 1016 с. Переплет. 2. Токсикологическая химия: учебник / под ред. Т.В. Плетеневой. – 2-ое изд. – М., 2008. – 512 с. Переплет. 3. Лужников Е.А. Клиническая токсикология. - М., " Медицина", 1994. –189с. Бақ ылау сұ рақ тар, тестер, есептер жә не т.б.: 1. СО қ андағ ы сапалық анализі. 2. Карбоксигемоглобинді қ анда анық таудың химиылық экспресс-ә дісі 3. Қ анда карбоксигемоглобинді спектроскопиялық зертеуі 4. Ә діс принциптері. Зерттеу ә дістері. 5. Кө міртек оксидін газосұ йық тық хроматографиялық анализі 6. Химия-токсикологиялық анализ нә тижесін талдау.
Тақ ырыбы 3. Қ андағ ы карбоксигемоглобинді спектроскопиялық жә не спектрофотометриялық ә дістермен талдау. Ә дістер принциптері. Мақ саты: Студенттерді қ андағ ы карбоксигемоглобинді спектроскопиялық жә не спектрофотометриялық талдау ә дістермен таң ыстыру. Оқ у мақ саты: Студенттерді қ андағ ы карбоксигемоглобинді спектроскопиялық жә не спектрофотометриялық талдау ә дістеріннен алғ ан білімдерін бекіту. Ө ткізу тү рі: тақ ырыпты терең мең геру Тақ ырып бойынша тапсырмалар – карбоксигемоглбинді қ анда спектрофотометриялық ә діспен анық тау анализ презентациясы
|
