Осымша блок информациясы1. Жоғ ары сезімталдық қ а не болмаса гиперергияғ а антигеннің ә сер етуіне байланысты жү ретін патологиялық реакцияны-аллергия деп атаймыз. Аллергиялық реакцияның 2 типі бар-жоғ ары сезімталдық тың жоғ ары типі ЖТГ жә не жоғ ары сезімталдық тын бояу типі /БТГ/. Негізінен аллергиялық реакцияғ а бө где затқ а жауап берудің екі типі гипер сезімталдылық /БТГ/. ЖТГ - қ а антигенмен қ айта кездескеннен соң ғ ы 20-30 минут ішінде пайда болатын аллергиялық реакциялар жатады. Механизмі антиденелердің ө ндірілуімен байланысты, сө йтіп сезімтал жасушаларғ а антидене антиген комплексі тү зіледі. ЖТГ бірнеше клиникалық формада айқ ындалады: анафилаксия, атопиялы аурулар. БТГ антигенмен қ айта кездескен соң 6-8 сағ ат ө ткенде пайда болады. Механизмі жасушалық реакциялармен байланысты. Айқ ындалуының бірнеше формасы бар: туберкулин реакциясы, ақ уызтарғ а қ арсы баяу аллергия, контактылық аллергия. 2. Сенсибилизация – организмнің жә не олардың жасушалары мен ұ лпасын қ андайда бір затқ а сезімталдығ ының жоғ арлауы. Бұ л кө птеген аллергиялық ауруларғ а негіз болады. Десенсибилизация - қ андай да бір затқ а организмнің жоғ ары сезімталдығ ының тү сінуі тө мендеуі. Аутоантигендер – бұ л иммунды жү йе бө тен деп танитын ақ уызтар, жасушалар, ұ лпалар, сондық тан олар ө з организмі жағ ынан жасушалық немесе гуморальды иммунды жауап туғ ызады. 3. Иммунодефецитті жағ дай дегеніміз организмнің иммунды статуы мен ә ртү рлі антигендерге қ алыпта иммунды жауабының бұ зылуы. Мұ ндай бұ зылыстар иммунды жү йенің бір немесе бірнеше звеноларының бұ зылуымен байланысты. Иммунодефицит жағ дайының туа біткен жә не жү ре пайда болғ ан тү рлері болады. Біріншісі кө бінесе иммунокомпонентті жасушалардың пролиферация жә не дифференциация процесстерінің продетер минациялық бұ зылуымен байқ алатын антогенездегі иммундық жү йе дамуының генетикалық бң гелуімен байланысты. Жү ре біткен иммунодефицит жағ дайы ө ткен инфекциямен, жарақ аттанумен (травмамен), емдік ә серлермен жә не басқ а себептермен байланысты иммунорегуляцияның бұ зылуы салдарынан туады. 4. Иммунобиологиялық препараттар деп иммунды жү йеге ә сер ететін препараттарды атаймыз. Оны инфекциялық аурулардың жә не олардың генезінде иммунды жү йе ролі атқ аратын бейнфекциялық аурулардың профилактикасы, емдеуі жә не диагностикасы ү шін қ олданады. Мынадай топтары болады: 1. Вакцина мен анатоксиндер 2. Иммунды сарысулар мен иммуноглобулиндер. 5. Вакциналар – залалсыздандырылғ ан микробтардан, токсиндер микробтық антигендерден дайындалатын жә не активті жасанды иммунитет қ ұ ру ү шін пайдаланылатын биологиялық препараттар. 6. Тірі вакциналар постинфекциялық қ а ұ қ сас берік иммунитет қ ұ райды. Кө п жағ дайда тірі вакцинаның бір реттік вакцинациясы да жеткілікті себебі вакциналық штамм макроорганизмдер кө бейіп, таралуы мү мкін. Тірі аттенуирленген вакциналардың вируленттілігі жойылғ анмен антигендік қ асйеті сақ талғ ан. 7. Ө лі вакциналарды антигендердің денатураациясын тұ ғ ызбай химиялық заттардың УК сә улелердің, қ ыздырудың кө мегімен инактивтенген жә не де максимальды айқ ын иммуногенділікке ие микроорганизмдерден дайындаиды. ө лі вакциналарғ а мысал ретінде кө кжң тел, лептоспироз, кө нелін эицефалит ауруларына қ арсы вакциналарды алуғ а болады. 8. Аутовакцина – сол аурудан алынып ө зіне емдеу мақ сатында даярланғ ан бактериядан жасалғ ан вакцина. 9. Анатоксиндерді 30 кү н ішінде 37оС–та формалинмен ө нделген токсиннен дайындайды. Мұ нда токсин улылығ ын жоғ алтады бірақ, антитоксикалы антиденелердің синтезін индукциялауғ а қ абілетітілігі сақ талады. Анатоксиндерді сіреспенің, дифтериялық, стафилококк инфекциясының кө кжң телдің арнайы профилактикасы кезінде активті антитоксикалы иммунитет ө ндіру ү шін қ олданады. 10. Бактериальды химиялық вакциналардың аналогтарына вирустық суббірліктік /ыдыратылғ ан/ вакциналар жатады. Мысалғ а гемоагглютинмен нейроминидазасы бар тұ мауғ а қ арсы вакцина. Суббірлікті вакциналардың реактивтілігі едқ уір тө мен болғ анмен иммуногенділігі де тө мен. 11. Тірі вакциналардың артық шылығ ы – жоғ ары иммуногенділігі, егу ә дісінің қ арапайымдылығ ы. 12. Иммунды сарысуларғ а микробтарғ а, токсиндерге жә не басқ а антигендерге қ арсы антиденелер болады. Олар дигностикалық жә не емдеупрофилактикалық болып бө лінеді. Соң ғ ысын ірі жануарларда лайық ты антигенмен гипериммунизациялану арқ ылы немесе донор-адамдардан алады. 13. Иммуноглобулиндер – имунды сарысулардан алынғ ан тазартылғ ан жә не концентрленген препараттар. 14. Диагностикалық сарысуларда белгілі антиденелер болады. Оларды иммунитет реакцияларында организмнен бө ліп алынғ ан инфекциялық ауру қ оздырғ ышын анық тау мақ сатында немесе аурудан алынғ ан материалдағ ы белгісіз антигенді анық тау ү шін қ олданады. Оны кө жектерді сә йкес антигендермен қ айта иммунизациялау арқ ылы алады. 15. Агглютинациялаушы диагностикалық сарысулар Кастеллон ә дісі бойынша адсорбцияланғ ан жә не адсорбцияланбағ ан нативті тү рде шығ арылады. Адсорбцияланбағ андарды жоғ ары титрлікке ие 1: 25000. Адсорбцияланғ ан сарысулар қ атан спецификалы /1: 40 титрлі/. Оларды алдын-ала сұ йылпай-ақ шыны бетіндегі агглютинация реакциясы ү шін қ олданады. 16. Тері-аллергиялық сынама қ ою ү шін аллергендерді қ олданады. Бұ л қ оздырғ ыш антигені бар препараттар мысалы: қ ұ рғ ақ туберкулин, тазартылғ ан бруцеллин, тулярин. 17. Оң нә тижеде енген жер қ ызарып инфилтрат тү зіледі, яғ ни қ абыну реакциясы жү реді.
|
