Дәріс. ӨТІНІШ АНАЛИЗІ

Бір нә рсе қ ұ ру ү шін біз алдын-ана ол не болуы мү мкін соны тү сініп алуымыз керек. Мұ ндағ ы тү сіну жә не қ ұ жаттау ү рдісі ө тініш анализі деп аталады.

Ө тініш анализі (requirements analysis) – қ осымшаның болмысы, жұ мыс ө німділігі, сыртқ ы келбеті мен қ ызметі қ андай болатынын анық таушы, аяқ талғ ан жазбаша тұ жырымды алу процесі.

Ө тініш анализі тапсырыс беруші орындайтын талаптардың формальды емес сипаттамасы мен жү йені жобалау арасын байланыстырушы кө пір қ ызметін атқ арады. Анализ ә дістері жү йенің міндеттерін қ алыпқ а келтіруге тиіс, олардың қ олданысы: «Келешек жү йе нендей қ ызмет атқ аруы керек?» деген сауалдың жауабын беруі керек.

Қ ұ рлымдық анализ – ПО-ғ а қ атысты талап ету анализдерінің қ алыпқ а келтірілген ә дістерінің бірі.

Бұ л ә дістің авторы – Том Де Марко (1979)[14]. Бұ л ә дісте программалық ө нім мә ліметтердің ақ параттық легін тү зуші ретінде қ арастырылады. Қ ұ рлымдық анализдің басты элементі – мә ліметтер легінің диаграммасы. Мә ліметтер легінің диаграммасы – мә ліметтер жү йеге ену жә не шығ у кезінде кездесетін тү зілімдер мен ақ параттардың легін кескіндеуге арналғ ан графикалық қ ұ рал.

Ө зіміз білетіндей, кез-келген жү йе ү шін проблема тудырушы мә селе мә ліметтердің легі, процестері жә не қ ұ рлымы. Қ ұ рлымдық анализ кезінде мә ліметтер мен порцестер легі кең інен қ олданылады.

Мә ліметтер қ ұ рлымына бағ ытталғ ан анализ ә дістері мыналарды қ амтамасыз етеді:

1) шешуші ақ параттық объектілер мен операцияларды анық тайды;

2) мә ліметтер иерархиялық қ ұ рлымын анық тайды;

3) типтік конструкциядағ ы мә ліметтер қ ұ рлымының компоновкасы – тә ртіптеу, таң дау жә не қ айталау;

4) мә ліммердің иерархиялық қ ұ рлымын Бағ дарламалар қ ұ рлымына айналдыру ү шін жасалатын қ адамдардың реттілігі.

Кең інен қ олданылатын екі ә діс бар: Варнье-Орра ә дісі мен Джексон ә дісі[14].

Қ осымшағ а арналғ ан ө тініш анализі нақ ты бір формадағ ы тұ жырымды қ ажет тұ сында бейнелеу мен сараптау процесі болып табылады. Ө ндірілген ПО-дағ ы кемшіліктердің кө пшілігі талап ету анализі кезінде туындағ ан жә не мұ ндай кемшіліктерді қ алпына келтіру ө те қ иын.

Ә детте, ө тініштер қ осымша қ андай қ ызмет атқ аратынын кө рсетеді: кө п жағ дайда тиісті функциялардың орындауғ а қ алай қ ол жеткізуге болатындығ ын жү йелеуге талпынбайды да. Мысалғ а, мына ұ сынғ анымыз бухгалтерлік қ осымшағ а арналғ ан:

Жү йе тұ тынушының ө з банктік есебінің балансына қ ол жеткізуіне мү мкіндік береді.

Былайша айтқ анда мына ұ сынғ анымыз қ осымшағ а арналмағ ан:

Клиеттердің есеп балансы Access дерекқ орындағ ы кестеде «баланс» атымен сақ талады.

Екіншісі қ осымша не істеу керектігне емес, қ алай қ ұ рылу керек екеніне қ атысты.

Ө тініш анализінің нә тижесі болып ә детте талап ету спецификациясы немесе ПО-ғ а қ атысты ө тініш спецификациясы(SRS – Software Requirements Specification) деп аталатын қ ұ жат болып табылады.