Дәріс. Программалық жүйені құрудың унифицирленген процесі

Бұ л тақ ырыпта негізінен ә ртү рлі схемада қ ұ ру мү мкіндігі бар базада ПО – ROP унифияланғ ан процесті қ ұ ру туралы нақ тылы талқ ылау жатады.

Rational Onified Process (RUP) – бұ л Rational Software компаниясымен қ ұ рылғ ан жә не тексерілген ПО – ны дамыту технологиясының негізі болып табылады. Ол ө зіне ПО – ның дамуын қ осады жә не дамытумен айналысатын орындардың міндеттері мен мә селерін басқ арып жә не соны бө лу дисципациялық ә дісімен қ амтамасыз етеді. Бұ л қ олдана отырып жоғ ары сапалы ПО – ларды қ ұ ра алады. Олар барлық қ олданушылардың барлық шаттарын қ анағ аттандырады: графиктерді жә не бюджеттерді қ ұ рады.

RUP программалық қ амтамасыздандыру аудандарына ө здерінің мамандарын бағ ыттайды, ө йткені олар қ азіргі ә дістерді қ олданып, интерактивті дамытуды қ олданып барлық сатыдағ ы процесті тексеріп жә не бү кіл сатыдағ ы шұ ғ ыл шешімдерді қ абылдайды.

Rational Onified Process негізінде кө птеген ың ғ айлы проекттерден жиналғ ан бірнеше функциональдық қ ағ идалардан тұ рады:

- Негізгі шұ ғ ыл шешімдерді ертерек қ абылдаудан бастаң ыз жә не оны ү зіліссіз енгізіп отырың ыз немесе олар сізге ө здері шығ ады;

- Тапсырыс берушілердің міндеттерін атқ ару;

- Ө зің ізді осы программағ а дайындаң ыз;

- Проекттің басынан бастап ө згерістерге дайын болың ыз;

- Орындалатын архитектураны ертерек дайындаң ыз;

- Компоненттерден жү йе қ ұ рың ыз;

- Бір команда сияқ ты жұ мыс істең іздер;

- Сапасын ө мір сияқ ты істең іздер;

RUP итерациялық ә дісті қ олданады - ә рбір итерацияда шарттармен, анализдермен, проекттілеумен жә не тестілеумен біраз жұ мыс істейді. Ә рбір итерация алдындағ ы итерациядан қ ұ рылады жә не продукттың соң ына бір қ адам болса да жақ ындайтын, орындалатын программаны қ ұ рады.

Rational Onified Process программаны итерациялық дамытуғ а қ олдана отырып проектті тө рт фазағ а бө леді: Басы, Проекттілеу, Қ ұ ру жә не Енгізу. Ә рбір фаза соң ғ ы нү ктенің процесімен жеткізіледі. Оларда осы фазаның жеткен жетістіктері тексеріледі жә не келесі фазағ а ө туі туралы шешім қ абылдайды. RUP тө рт фазаның ә рқ айсысының вехасы жә не анық мақ саттары болады. Бұ л – мақ саттар қ андай мә селерді орындау керек жә не қ андай артефактіні қ ұ ру керек ү шін қ олданылады. Ә рбір фаза бизнесті кө теру ү шін жалғ ыз шешім қ абылдайды.

Процестің барлық элементтері – рольдер, мә селелер, артефактар жә не шаблондар логикалық контейнерлерге топтастырылғ ан. Олар дисциплина (Disciplines) деп аталады. Стандартты RUP- та тоғ ыз дисциплина бар. Оларғ а: бизнес – моделдеу, міндеттерді басқ ару, анализ жә не жобалау, жү зеге асыру, тестілеу, жобамен басқ ару, ө згерістерді басқ ару, айналдыру жә не орта.

Процестің ә рбір жұ мыс ағ ыны: міндеттердің жиынтығ ы, талдау, жобалау, жү зеге асыру жә не тестілеу байланғ ан артефакттар мен іс - ә рекеттерді анық тайды. Еске тү сіре кетелік, артефакттар дегеніміз документтер, орындалатын элемент.

Артефакт дамытыла немесе қ олданыла алады. Артефакттардың арасында тә уелділік бар. Мысалығ а, міндеттердің жиынтығ ында қ олданылатын Use Case моделі талдау процесінен моделді таң дайды жә не жоболау процесінен моделді жобалайды, жү зеге асыру процесінде моделді жү зеге асырады жә не тестілеу процесінде тестілеу моделін тексереді.

Модель – артефакттың ең маң ызды тү рі. Тоғ ыз модель қ арастырылғ ан, олар бірге барлық шешімдердің визуализациясын, спецификациясын, документтердің программалық жү йесін жабады:

- бизнес – модель. Жү йе қ ұ рылып жатқ ан ұ жымның абстракциясын анық тайды;

- аудан анық тау моделі. Жү йені бекітеді;

- Use Case моделі. Жү йеге функционалдық міндеттерді анық тайды;

- талдау моделі. Жү йедегі жоболау моделіндегі міндеттерді итерациялайды;

- жобалау моделі. Нақ ты ауданның сө здігі мен шешімін анық тайды;

- орналастыру моделі. Жү йе орындалатын аппараттық топологияны анық тайды;

- жү зеге асыру моделі. Физикалық жү йенің жә не оларды қ олданатын бө ліктерді анық тайды;

- процесстер моделі. Жү йедегі параллелдікті жә не механизмдердің синхронизациясын анық тайды.

Техникалық артефакттар негізгі тө рт топқ а бө лінеді.

- міндеттердің тобы. Жү йенің не істеу керек екенін анық тайды;

- жобалау тобы.Жү йені қ алай жобалау керек екендігін кө рсетеді;

- жү зеге асыру тобы. Дайындалғ ан программалық компоненттердің тобын кө рсетеді;

- орналастыру тобы. Қ ойылғ ан конфигурацияның барлық ақ параттарымен қ амтамасыз етеді.

Міндеттер тобы ө зіне Use Case моделін функциялық емес міндеттер моделі, аудан анық тау моделі, талдау моделін қ осады.

Жобалау моделі жобалық моделді, тестілік моделді жә не басқ а да жү йеге керектілерді қ осады.

Жү зеге асыру тобы программаның элементтерінің барлық ақ параттарын топтайды (программалық код, конфигурацияның файлдары, деректер файлдары, программалық компоненттер, жү йені қ ұ ру туралы ақ параттар).

Орналастыру тобы жө нелту, орнату жә не жү йені енгізу туралы барлық ақ параттарды топтайды.

Ә рбір технологиялық ү рдіс тігуден тұ рады. Ппрграммалық затты дамыту кезіндегі қ анағ аттандырмайтын шешімдер (Қ Ш) болуы мү мкін: бюджеттің кө беюі, сенімділіктің тө мендігі, ж. т. б. Қ атер былайша анық талады.

 

Қ атердің кө рсетулігі = ық тиалдық (Қ Ш) * жоғ алту (Қ Ш)

 

Қ атермен басқ ару алты іс - ә рекеттен тұ рады:

1. Қ атердің идентификациясы – жобадағ ы қ атер элементінің ә сер ету.

2. Қ атер талдауы – ық тималдық ты бағ алау.

3. Қ атерді шифрлау – олардың элементке ә сер ету дә режесі.

4. Жобалау қ атерін басқ ару - ә рбір элементпен жұ мысқ а дайындық.

5. Қ атерге рұ қ сат ету – қ атердің элементтеріне рұ қ сат ету.

6. Қ атерді бақ ылау – қ атер элементтерін қ адағ алау динамикасы.

Бірінші ү шеуі қ атерді бағ алауғ а, қ алғ ан ү шеуі қ атерді қ адағ алауғ а жатады.

Қ атерден шығ удың ү ш категориясы бар: жобалау қ атері, техникалық қ атер жә не коммерциялық қ атер. Идентификациядан кейін программалық жобағ а олардың ә серін бағ алау керек. Бұ л сұ рақ тар талдау қ атерінде шешіледі. Қ орытындысында, программалық жоболауда ә рбір элементті басқ ару жоспары қ ұ рылады.

 

Негізгі ә дебиет – 2 [ж.1, с. 37 – 106, Гл.2.с. 107 - 182],

7[81 – 102], 12 [315 – 343].

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. ПО – ның тө рт қ ұ рылымын атаң ыз.

2. ПО – ның ү рдістер моделдерін анық таң ыз.

3. Жобаны басқ ару дегеніміз не? Жобаны басқ ару неден тұ рады?

4. Унифиялық ү рдістің қ андай қ ұ рылымы бар?

5. Унифиялық ү рдісте қ андай жұ мыстық ағ ындар бар?

6. Унифициялық ү рдісте қ андай техникалық артефактілер бар?

7. Қ атерді талдау жә не басқ аруды жобалау не ү шін керек?