Тақырып. ДНҚ-ның метилденуі

2. Мақ саты: ДНҚ -ның метилденуінің молекулалық -генетикалық механизмін зерттеу.

3. Тапсырмалар:

3.1. ДНҚ -ның метилденуі жә не оның гендер белсенділігінің реттелуіндегі рө лі.

3.2. Таң дамалы метилдену.

3.3. Онтогенезде метилденудің толқ ындары.

3.4. Эволюцияда импритингтің пайда болуы.

3.5. Метилдену жә не Х-хромосоманың активсизденуі.

3.6. Метилдену жә не ісік ауруының пайда болуы.

 

4. Орындау тү рі: презентация.

5. Орындалу критерийі:

а) тақ ырыбы бойынша негізгі ә дебиеттерді оқ у жә не жинау;

б) ақ паратты жү йелеу жә не ө ң деу;

в) реферат жоспарын қ ұ ру;

г) библиография қ ұ растыру;

д) рефератты жазу жә не бездендіру.

 

Рефераттың қ ұ рылымы:

1) беттік парақ (талапқ а сай безендіру);

2) мазмұ ны (рефераттың бө лімдерін, бетін ретімен белгілеу);

3) кіріспе (талданатын мә селеннің мә нін, маң ыздылығ ы мен ө зектілігін кө рсету жә не рефераттың мақ саты мен тапсырмаларын анық тау);

4) негізгі бө лім (рефераттың ә р бір бө лімі жеке мә селені немесе оның бір жағ ын қ амту керек жә не алдың ғ ы бө лімдермен логикалық байланысты болуы қ ажет, бұ л бө лігіне кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер жә не т.б. енгізуге болады);

5) қ ортынды (тұ жырым жасалынып, реферат тақ ырыбының жалпы қ орытындылары беріледі, ұ сыныстар жасалынады);

6) ә дебиеттер тізімі.

Презентация қ ұ растыру талаптары:

а) презентация «Microsoft Power Point» бағ дарламасы бойынша қ ұ растырылады;

б) слайдтар саны 10-15 тал;

в) презентациялық слайдтарғ а ү лкен текстер жазыуғ а болмайды, жең іл қ абылданылатындай жә не сауатты жасалынуы керек;

г) соң ғ ы слайдта библиография кө рсетілуі қ ажет.

6. Тапсыру мерзімі: «Молекулалық биология негіздері» тарауынан болатын аралық бақ ылауғ а дейін.

7. Бағ алау критерийлері: 100 баллмен бағ аланады, бұ л 100%- ке сә йкес келеді.

 

8. Ә дебиеттер:

8.1. Эпигенетика / С. М. Закиян, В.В. Власов, Е. В. Дементьева. — Новосибирск: Изд-во СО РАН, 2012. — 592 с. — 300 экз. — ISBN 978-5-7692-1227-7

8.2. НессаКэри Эпигенетика: как современная биология переписывает наши представления о генетике, заболеваниях и наследственности. — Ростов-на-Дону: Феникс, 2012. — ISBN 978-5-222-18837-8

8.3. Галицкий В.А. (2008). «Гипотеза о механизме инициации малыми РНК метилирования ДНК denovo и аллельного исключения» (русский). Цитология 50(4): 277–286.

8.4. Elias Daura-Oller, Maria Cabre, Miguel A Montero, Jose L Paternain, and AntoniRomeu (2009)" Specific gene hypomethylation and cancer: New insights into coding region feature trends". Bioinformation. 2009; 3(8): 340—343.PMID PMC2720671

8.5. Cao, Xiaofeng; Jacobsen, Steven E. (2003 Jul). «Locus-specific control of asymmetric and CpNpG methylation by the DRM and CMT3 methyltransferase genes». PNAS.

8.6. Aufsatz, Werner; M. Florian Mette, Johannes van der Winden, Antonius J. M. Matzke, MarjoriMatzke (2002 Dec). «RNA-directed DNA methylationin Arabidopsis». PNAS.

8.7. - www.medicum/hnov/ru /docter/lib> ary/obsterics/Nisvander/24/php - cok

- www.rusmedserv.com/forum/printthread.php? t=1003-27k

- www.reterats.net/online/referat: php? d=rkr-a-3801-7k-

 

9. Бақ ылау:

9.1. ДНҚ -ның метилденуінің қ ызметінің маң ызы неде?

9.2. ДНҚ -ның метилденуі ағ зада қ андай мақ сатта қ ызмет етеді?

Тақ ырып бойынша ү ш тілде тү сіндірме сө з:

қ азақ тілінде	орыс тілінде	ағ ылшын тілінде
Эпигеномика (грек тілінен аудар. еpi- жақ ын, қ асында) – сыртқ ы ортаның ә серінінен генетикалық емес ә сермен анық талатын, генетикалық мә тінді зерттейтін ғ ылым (мысалы, ДНҚ -ның метилденуі).	Эпигеномика (от греч. epi — рядом, около) — наука о генетических эффектах, не связанных непосредственно с генетическим текстом, а обусловленных внегенетическими эффектами (например, метилированием ДНК).	Epigenomika (from the Greek.Epi - near, about) - the science of genetic effects that are not directly related to the genetic text, and caused BEYOND genetic effects (eg, DNA methylation).
Эпигенетикалық ө згеріс- генетикалық ақ параттың ө згеруіне (мутациясына) негізделмеген, геннің кө рініс беруінің ө згеруі.	Эпигенетические изменения — это изменения в проявлении генов, не обусловленные изменением генетической информации (мутациями).	Epigenetic changes - are the changes in gene expression, not of a change in the genetic information (mutations).
Метилденудің қ ызметі геннің белсенділігі мен ө шірілуіне байланысты. Кейбір жағ дайларда геннің промоторлық аймақ тарының метилденуі ген белсенділігінің бә сең деуіне ә келеді. ДНҚ -ның метилденуінің аз ғ ана ө згерісі генетикалық белсенділіктің дең гейлерін маң ызды ө згеріске алып келеді.	Функция метилирования заключается в активации/инактивации гена. В большинстве случаев, метилирование промоторных областей гена приводит к подавлению активности гена. Показано, что даже незначительные изменения в степени метилирования ДНК могут существенно изменять уровень генетической экспрессии.	Methylation function is activated / inactivated gene. In most cases, the methylation of the promoter regions of the gene leads to suppression of gene activity. It is shown that even small changes in the degree of methylation of DNA can significantly alter the level of genetic expression.

 

Қ ұ растырушы: оқ ытушы Жұ мағ ұ л М.Ж.