Краткая теория. 1. Модификациялық өзгергіштік дегеніміз не?

1. Модификациялық өзгергіштік дегеніміз не?

2.Өсімдіктер мен жануарлардың модификациялық өзгергіштіктерін қалай анықтайды?

3. Вариациялық қатар дегеніміз не?

 

 

Анаболия – дамудың соңғы фазасында болатын филогениялық өзгеру жолы.

Девиация –Архаллаксис – органның эмбриондық дамуының ең басында болатын өзгерістер.

Ген – белгілі биохимиялық функциялы және особьтың қасиетіне ерекше әсер ететін ДНК молекуласының шоғыры.

Географиялық өзгергіштік – бір түрге жататын әр түрлі популяциялардың морфогенездің ортаңғы фазаларында болатын өзгерістердің онтогенездік жолы.

Дивергенция – қолдан сұрыптау немесе табиғи сұрыптау нәтижесінде ата – тегі ортақ организмдердің белгілерінде айырмашылықтың пайда болуы.

Дихогамия – аталық пен аналық аузы әр түрлі мезгілде пісіп жетілуі.

Жеке өзгергіштік – бір жұп ата – ананың ұрпағындағы немесе тұтас бір популяциядағы жеке индивидуумдарда, басқа особьтарға ұқсастығы жоқ, әрқайсының өзіне ғана тән қандайда бір белгілерінің болуы.

Конвергенция – қолдан сұрыптаудың не табиғи сұрыптаудың нәтижесінде ата – тегі әр түрлі организмдерде ұқсас белгілер пайда болуы.

Коррелятивтік немесе арақатынастық – белгілі бір органның өзгеруімен байланысты басқа органдардың өзгеруі.

Конбинациялық өзгергіштік – бір органдардың және олардың функцияларының дамуы басқа бір органдарды тежеп, олардың жетілмей қалуына және редукциялануына себеп болады.

Методикалық сұрыптау – әрқашан жаңа тұқымдар мен жаңа сорттар жасайтын творчестволық процесс болып саналады.

Модификация (флюктуация) – тұқым қуалайтын өзгергіштіктердің өзгеше, тұқым қуаламайтын өзгергіштіктерді айтады.

Протерандрия – тозаңдықтары ерте пісіп жетілуі.

Протерогиния – аналық аузы ерте пісіп жетілуі.

Табиғи сұрыптау – пайдалы жеке ерекшеліктердің не өзгерістердің сақталып зияндыларының жойылып отыруын айтады.

Тұқым қуалау – организмдердің өз белгілерін және даму ерекшеліктерін келесі ұрпақтарына беріп отыру қасиеті.

Түр – бір – біріне тікелей жанаспайтын формалар.

Тіршілік үшін күрес – ол дамып келе жатқан организмдердің сыртқы ортаның физикалық факторына және басқа тірі организмдерге тәуелділігі.

Топтық (жалпылай) өзгергіштік – бір жерде мекендеуші особьтардың үлкен тобында, сол түрге жататын басқа топтардан қандайда бір белгілері жөнінен айырмашылықтарының болуы.

Филэмбриогенез – эволюциялық өзгерістер онтогенездік дамудың жолы өзгеруімен байланысты. Фен - генотип арқылы анықталатын белгінің көрінісі.

Феногенетика - организмнің жеке дамуы барысында генотиптің рөлін зерттейтін генетика ғылымының бір тармағы.

Фенокопия - сырытқы орта факторларының және қандай да болмасын тұқым қуалайтын мутацияның әсерінен пайда болатын организм фенетипінің тұқым қуаламайтын өзгерісі.

Фенотип - организмдегі барлық белгілердің жиыны.

Ценогенез – нақтылы жеке даму жағдайларына ұрпақтардың не жас особьтардың бейімделуі.

Эволюциялық ілім – тірі организмдердің эволюциялық дамуының себептері мен қозғаушы күштері, олардың механизмдерді және жалпы заңдылықтары туралы ілім.

Эволюция - тірі табиғаттың тұқым қуу,өзгергіштік және сұрыптау арқылы дамуы.

Экотоп – белгілі экологиялық жағдайларда өмір сүретін және де өзіне тән бейімдеушілік белгілері болады.

Экологиялық өзгергіштік – түр өз ареалының көлемінде әр жерде әр түрлі жағдайларда мекендеген болса ғана пайда болады.

Энтомфилия – өсімдіктердің айқас тозаңдануының ең кең тараған түрі.

 

 

Измерение коэффициента самоиндукции, емкости и проверка закона Ома для переменного тока

Цель:Усвоение основных понятий сопротивления

 

Краткая теория.

Если к концам проводника с активным сопротивлением приложена переменная электродвижущая сила, величина которой в каждый момент времени определяется уравнением

(1)

где E₀ - амплитуда, ω; - круговая частота, то в нем возникает переменный электрический ток, сила которого в тот же момент времени определяется по закону Ома:

(2)

Если же помимо сопротивлений в цепи имеется индуктивность, характеризующаяся коэффициентом самоиндукции L, то под действием той же электродвижущей силы возникает ток силой

(3)

где (4)

 

φ; - сдвиг фаз между током и напряжением, определяемый из формулы

(5)

Из сопоставления уравнений (1) и (3) следует, что в этом случае ток отстает по фазе от напряжения.

Величина носит название индуктивного сопротивления, т.к. она играет роль в формуле (4) ту же, что и обычное активное сопротивление в формуле закона Ома, но возникает при индукции.

Если вместо индуктивности в цепь переменного тока включена емкость С, то сила тока выражается формулой

(6)

где ; (7)

 

в этом случае сила тока по фазе опережает напряжение.

Сопротивление цепи R₂ теперь запишется так: , причем величина 1/ωC называется емкостным сопротивлением. В случае, когда в цепь включены последовательно величины R₀ и L, сила тока в цепи может быть записана выражением

где , (8)

R - называется полным сопротивлением.

(9)

Выражение (8) носит название формулы закона Ома для переменного тока.

При оценке переменного тока часто в формулы (2), (4), (6), (8) вводят эффективные значения тока и напряжения I_Э и Е_Э соответственно. Они связаны с максимальными значениями посредством численных коэффициентов:

и

Подставляя I_Э и Е_Э в вышеуказанные формулы, то получим

, (9), (10)

(11)

(12)

Во всех этих формулах под R₀ следует подразумевать сумму всех активных сопротивлений (в том числе и катушки самоиндукции) на концах которой измеряется электродвижущая сила. Если разность потенциалов Е_Э измеряется непосредственно на зажимах катушки, то R₀ есть сопротивление одной лишь катушки.