Тэма 11. Развіццё беларускай бібліяграфіі

ў другой палове ХХ ст. (да 1990 г.)

Арганізацыйныя праблемы беларускай бібліяграфіі і іх рэалізацыя на розных этапах пасляваеннага перыяда.

Першыя нарматыўныя дакументы па каардынацыі і кааперацыі бібліяграфічнай дзейнасці бібліятэк Беларусі і іх станоўчае значэнне для развіцця беларускай бібліяграфіі. Удасканаленне арганізацыйнай структуры бібліяграфічнай дзейнасці на Беларусі.

Асноўныя кірункі бібліяграфічнай дзейнасці Дзяржаўнай бібліятэкі БССР, рэспубліканскіх галіновых і абласных універсальных бібліятэк. Стварэнне бібліяграфічных аддзелаў. Цэнтралізацыя публічных (масавых) бібліятэк, яе ўплыў на развіццё бібліяграфічнай дзейнасці бібліятэк гэтага ўзроўню. Узнікненне і развіццё ўстаноў навуковай інфармацыі. Аддзел навуковай інфармацыі пры АН Беларусі, аддзелы навуковай інфармацыі па культуры і мастацтве, сістэма органаў навукова-тэхнічнай інфармацыі.

Удасканаленне сістэмы крыніц бягучай дзяржаўнай бібліяграфіі. Зводныя дзяржаўныя паказальнікі. Стварэнне рэпертуарных (нацыянальных) паказальнікаў беларускіх кніг, перыядычных і інш. выданняў, створаных ці надрукаваных у Беларусі. Станаўленне беларускай бібліяграфіі бібліяграфіі.

Стварэнне навукова-дапаможных, прафесійна-вытворчых бібліяграфічных дапаможнікаў па эканоміцы, тэхніцы, культуры і інш. Паказальнікі рэтраспектыўнай бібліяграфічнай экстэрыёрыкі (“Беларусь у друку на замежных мовах” і інш.).

Развіццё рэкамендацыйнай бібліяграфіі. Асаблівасці рэкамендацыйнай бібліяграфічнай прадукцыі гэтага перыяду.

Стварэнне краязнаўчай бібліяграфічнай прадукцыі рэспубліканскімі і абласнымі навуковымі бібліятэкамі.

Развіццё бібліяграфазнаўства ў Беларусі. Даследаванне тэарэтычных, гістарычных, метадычных і арганізацыйных аспектаў беларускай бібліяграфіі (В.Е.Лявончыкаў, І.У.Мельнік, М.І.Савачкіна, Т.М.Сакалова, М.Ц.Талкачоў, В.А.Факееў і інш.). Станаўленне і развіццё вышэйшай і сярэдней спецыяльнай бібліятэчна-бібліяграфічнай адукацыі ў Беларусі.

Асноўныя замежныя беларускія арганізацыі і ўстановы, якія займаліся бібліяграфічнай дзейнасцю: Беларускае грамадска-культурнае таварыства (Польшча), Беларуская бібліятэка і музей імя Ф.Скарыны (Лондан), Беларускі інстытут культуры і навукі (ЗША) і інш. Падрыхтоўка беларусазнаўчых бібліяграфічных дапаможнікаў ва універсітэтах Польшчы і ЗША, у нацыянальных бібліятэках замежных краін (Расія, Польшча, Літва і інш.).

Бягучая бібліяграфічная інфармацыя ў перыядычных выданнях. Стварэнне нацыянальных рэпертуарных паказальнікаў перыёдыкі, кніжных выданняў, часопісных артыкулаў. Стварэнне галіновых, тэматычных і персанальных паказальнікаў.

Вядучыя бібліёграфы беларускага замежжа: М.Вакар, В.Тумаш, В.Кіпель, З.Кіпель і інш.

Тэма 12. Асноўныя кірункі развіцця беларускай бібліяграфіі

Я гг.

Уплыў новых сацыяльна-культурных, эканамічных, палітычных і тэхналагічных умоў на развіццё беларускай бібліяграфіі. Паскарэнне інфармацыйных працэсаў, аб’ёму інфармацыйных рэсурсаў як рэаліі сучаснага грамадства. Неабходнасць інтэнсіўнага развіцця сістэмы нацыянальнай бібліяграфічнай інфармацыі.

Арганізацыйная структура беларускай бібліяграфіі. Набыццё Дзяржаўнай бібліятэкай і Кніжнай палатай статусу нацыянальных бібліяграфічных цэнтраў. Стварэнне новых галіновых бібліяграфічных цэнтраў.

Абнаўленне нарматыўна-прававой базы бібліяграфічнай дзейнасці. Стварэнне тэхналагічных і тэрміналагічных стандартаў, рэгламентуючых бібліяграфічную дзейнасць. Укараненне элементаў рынкавых адносін ў працэсы бібліяграфічнага абслугоўвання.

Камп’ютэрызацыя бібліяграфічнай дзейнасці бібліятэк, Нацыянальнай кніжнай палаты, архіваў, органаў навуковай інфармацыі і іншых цэнтраў бібліяграфічнай дзейнасці. Выкарыстанне лакальных і глабальных камп’ютэрных сістэм у працэсе бібліяграфавання і бібліяграфічнага абслугоўвання.

Бібліяграфічныя аспекты дзейнасці Беларускай бібліятэчнай асацыяцыі. Міжнароднае супрацоўніцтва бібліяграфічных цэнтраў Беларусі з замежнымі бібліяграфічнымі цэнтрамі і службамі.

Відныя сучасныя беларускія бібліёграфы (К.Дз.Варанько, В.М.Герасімаў, А.А.Катлёнак, А.В.Мураўёва, Т.І. Рошчына і інш.).

Асноўныя тэндэнцыі ў развіцці агульнай бібліяграфіі. Дзейнасць Нацыянальнай кніжнай палаты Беларусі па стварэнні серыі дзяржаўных бібліяграфічных дапаможнікаў. Удасканаленне іх структуры, групоўкі матэрыялу, дапаможнага апарата. Кумулятыўная бібліяграфічная прадукцыя. Стварэнне рэпертуарных паказальнікаў па ўліку музычнай літаратуры, газет, перыёдыкі часоў Вялікай Айчыннай вайны і інш.

Асноўныя тэндэнцыі ў развіцці спецыяльнай бібліяграфіі. Развіццё навукова-дапаможнай бібліяграфіі. Генерацыя баз даных у бібліятэках розных тыпаў. Удзел навуковых бібліятэк у стварэнні міжнародных электронных бібліяграфічных рэсурсаў. Прычыны скарачэння выпуску друкаванай навукова-дапаможнай бібліяграфічнай прадукцыі галіновымі навуковымі бібліятэкамі. Асаблівасці развіцця рэкамендацыйнай бібліяграфіі. Пашырэнне тэматыкі, формаў прадстаўлення краязнаўчай бібліяграфічнай прадукцыі. Генерыраванне краязнаўчых баз даных.

Развіццё бібліяграфазнаўства. Абмеркаванне праблем бібліяграфіі на канферэнцыях, ў прафесійным друку.