УПРАЖНЕНИЯ ДЛЯ ЗАКРЕПЛЕНИЯ. 1. Переведите (устно): шул вакыттан, бездә, авыздан, телдә, тавыштан, хатыннан, кемгә?1. Переведите (устно): шул вакыттан, бездә, авыздан, телдә, тавыштан, хатыннан, кемгә?, башта, хатлардан, халыктан, мартта, сиңа, хәрефләрдән, эштән, уттан, җәйдән, кыштан, сөттән, тегеннән, бәрәңгедә, карттан, аннан, кардан, кырдан, кашыкларда, миннән, куллардан, миңа, ишектән, сезгә, агачлардан, атка, шикәрдән, эттән, аңа, бәрәңгедән, кашыктан, йорттан, өйдән, өстәлдән, синнән, миннән, аңардан, нәрсәдән?, хатка, Казаннан, марттан, халыкка, ике яшьтән, Алабугадан (Елабуга), тавышта, уллардан, моннан, атлардан, баштан, анда, йортта, өйгә, урманнан, кемнән?, алтыннан, улларга, хатыннарга, үбүдән, тәрәзәләрдән, илдән, Татарстаннан, Татарстанда, әнидән, чәчтән, телдән, уеннан, анда, авыллардан. 2. Сделайте письменный перевод: кому?, от женщины, на голове, из писем, тебе, из народа, в марте, оттуда, из букв, с работы, из огня, от меня, в рот, с лета, со снега (из снега), из молока, в картошке, мне, от старика, с зимы, с поля, у него (взял), в ложках, из рук (с рук), от двери, с (из, от) деревьев, от чего?, на лошадь (смотрю), из сахара, вам, у собаки (отнял), ей, из картошки, из ложки, из дома (любого здания), из (своего) дома, со стола, отсюда, от тебя, от меня, туда, от него, там, в письмо, из Казани, оттуда, у мамы (взял), с марта, от кого?, в народ (к народу), с 2-х лет, у сына, из Елабуги, во рту, сыновьям, с лошадей, из головы, в доме (любом здании), домой, дома, из леса, из золота, из деревень, женщинам, от поцелуя, из окон, из страны, в Татарстане, из Татарстана, у нас (в сумке), от мамы, у них (есть), у них (взял), с языка, из игры, у Ляйсан (взял). 3. Прочитайте вслух, переводя устно: Бу йорт таштан түгел, ул агачтан. Урындыктан тор! Урындык кайда тора? Сез өйдән китәсез. Без җәйдән яңгыр көтәбез. Бу сүзләр авыр. Ул шул вакытта кайта. Без Чистайдан (Чистополь) түгел. Сез Чаллыга (Наб. Челны) барасызмы? Сез кайчан эштән Айсылуга киләсез? Балалар кырдан мәктәпкә кайталар. Син тәрәзәдән музыка ишетәсең. Мин кибеттән эшкә барам. Кит аннан (моннан)! Казаннан кем китә? Мин бу сүзлектән бер сүз беләм. Шул вакытта укучылар һәм укытучылар мәктәптән китәләр. Бу бәрәңгедән котлет яса! Кошлар миңа (аңа) агачтан карыйлар. Сиңа Казаннан кем хатлар яза? Без бер илдән икенче илгә барабыз. Кечкенә балалар аш яраталар. Шикәр ак ич. Ул бик күп уйный. Бу биткә кара! Яңа сөлге алма! Бабайга рәхмәт әйт! Карт кая оча? "Мин туңам. Син миңа ышанасыңмы?". Мин аннан һәр ел бүләкләр алам. һәр бәйрәмдә без күп биюләр күрәбез. Соңгы вакытта (җәй көне) һава җылы. Кошлар бик биек очалар. Бу гөлләр матур түгел. Җылы су кирәкме? "Бу авылда бер йорт, ә күршеләр кайда?". Тимер агач бик авыр. Теге тоз чиста. "Бу егет еш киләме? - һәр ел". Карт агачлар биек. Карчык нәрсә ашый? "Миңа бер йомырка кирәк - аны тиз ват!". Кыш көне мин бик туңам, һәр төн ул кырда кала. Бу тауда зур күл бар. Мин хәзер башлыйм - бер минут кала. Быел ул еш авырый. Мин кара күзләр яратам. Май тегендә ята. Сулга кара! Соңгы ел мәктәптә авыр. һәрбер хатын чәчәкләр ярата. Юлдан кит! Алар җәй көне авылда яшиләр. Айрат - акыллы малай. Аю барабанда уйный. Иске бүрек матур түгел. Ул сине кичтән көтә. Бу күлдә су җылы. Беренче хәреф кызыл. Бүлмәдә җылы һава. Сары алмалар тәмле. Расих һәм Рашат -әйбәт уллар, һәркем миңа ышана. Монда шундый җайлы! Монда һәр җөй шулай җылы. Әкрен яз! 4. Вспомните изученные глаголы, оканчивающиеся в 3 лице ед. числа (спрягаемая основа) на -ый/-и. Назовите их в утвердительной форме повелительного наклонения и в 3 лице ед. числа. Образец: начинай! - ба̊шла - ул башлый. 5. Добавьте аффиксы: - множественного числа: чиләк..., сыер..., шырпы..., киңәш... -падежей: кисәк..., шырпы..., ботак..., эне..., сабын..., рәсем... -личные: син тота..., без ишетә..., алар тели..., сез ята... -отрицательные: үс! - үс...!; уйла! - уйла..,!; киен!-киен...!; булыш! - булыш...! 6. Скажите по-татарски: 27, 8, 1010-ый, 7, 21-ый, 9, 17-ый, 19-ый, 26, 14, 18-ый, 15-ый, 12, 29-ый, 11, 27, 1013, 13-ый.
|
