Амзин, Катаев (найти материал)

Ұлттық ойындар. Диалог.

- Қазақтың қандай ұлттық ойындарын білесің?

- Қазақтың ұлттық ойындары: ақ сүйек, алтыбақан, қыз қуу, бәйге, көкпар, жамбы ату т.б.

- Қандай ұлттық ойын туралы айтқың келеді?

- Алтыбақан туралы.

- Ол қандай ойын?

- Бұл – қазақтағы даңқты, ұлттық ойын.

- Алтыбақан қайда болады?

- Алтыбақан той-думанда болады.

- Алтыбақанға кімдер жиналады?

- Оған жастар жиналады.

- Алтыбақанға жастар қалай келеді?

- Алтыбақанға жастар әдемі киініп келеді.

 

3 Фонетика тілдің дыбыстық жағын зерттейтін тіл білімінің саласы. Фонетика дыбыстардың жасалым, айтылым, және естілім белгілерін зерттейді.

Фонетикалық талдау (фонетический разбор)

 

№11 билет

Қалихан Бекхожин – ақын, Халық жазушысы, Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Ұлы Отан соғысының ардагері. Алғашқы лирикалық шығармаларында өз замандастарының – жастардың жарқын өмірін жырлады. «Александр Невский», (1941), «Жиырма сегіз» 1942 атты патриоттық дастандарын жазды. Бекхожин аударма саласында А.С. Пушкин, А.М. Горький тағы басқа классиктер шығармаларын қазақ тіліне аударған. Халықтар достығы орденімен және медальдармен марапатталған.

2.Қазақ әншілері-диалог

- Қазақ елін әнімен басқа елдерге танытқан қандай қазақ әншілерін білесің?

- Күләш Бәйсейітова, Әміре Қашаубаев.

- Парижде өнер көрсеткен тұңғыш әншісі туралы әңгімеле.

- Әміре Қашаубаев.1888-1934 Ә.Қ қазақтын атақты әншісі.1925 Парижде дүниежүзілік көрмеде қойылған этнографиялық концертке қатысты. Онда ол “Ағаш аяқ”,”Жалғыз арша” сияқты қазақтың халық әндерін орындап, күміс медальға ие болған. Ә.Германияға Франкфурт қаласында өткен дүниежүзілік музыкалық көрмеге қатысып, көпшілік назарын аударады.1933-1934 жылдары опера және балет театрында қызмет етті.Алматыда №1 музыкалық мектеп Әміре есімен аталады.

- Қазақ опера өнерінің салушы кім? Ол туралы не білесін?

- Күләш Байсейітова.1912-1957 К.Б қазақ опера өнерінің негізін салушы, халық әртісі.Ол Алматыда туып өскен. К.Б ”Қыз Жібек”, Ер Тарғын, Біржан-Сара,”Абай”,”Евгений Онегин” операларында басты рольдерді ойнады. Алматыда К.Б.атындағы музыкалық мектеп- интернаты бар.

3 Өтініш жазу

Өтініш жазу

 

№ 1 лицей-мектебінің директоры

Г. И. Абишеваға

9 сынып оқушысы

Д.Шумковадан

 

Өтініш

 

Мені 2010-2011 оқу жылы би тобына жазуыңызды сұраймын. Мен осы би тобына 2006 жылдан бастап қатысып жүрмін.

 

Күні қолы

 

№12 билет

Ұлттық музыка туралы. Музыканы зерттеу

Музыканы зерттеу жөніндегі теория Қазақстанда орта ғасырда дамыды. Теория исследования музыки в Казахстане родилась в средние века. Музыканы зерттеушілірдің ірі өкілдері Әбу Насыр әл Фараби, Әбу Әли ибн Сина болды. Крупные исследователи музыки были Әбу Насыр әл Фараби, Әбу ибн Сина.

Ресейде ән өнерін зерттеу 17 ғасырда басталып, 18-19 ғасырда кең өріс алды. В России исследования песен начались в 17 веке и стало широко развиваться в 18 - 19 – веках. 19 ғасырдың аяғында, 20 ғасырдың басында әр түрлі халықтардың /Украин, грузин, армян музыкалық фольклорлары зерттеле бастады. В конце 19 и начале 20 века начались исследования фольклорных песен разных народов /Украины, Грузии, Армении и т. д./.

 

2. Ұлттық киімдер

- -Қазақтың ұлттық киімдері неше түрге бөлінеді?

- -Бір киер киім, күнделікті және жұмыс киім. Мұндай киімдер сәндеп тігіліп, жаға, жеңдерін әшекейлеп кестелеген.

- -Олар қандай киімдер?

- -Олар ашық түсті көйлек, қамзол,шапан, аң терісінен тігілген ішіктер мен үкілі тақия, сәукеле, бөрік сияқты көрнекті киімдер.

- -Күнделікті киетін киім туралы не білесін?

- -Шекпен тоқымасы, кенеп, сәтен, қой терісі сияқты қарапайым материялдан тігіледі.

- -Қыз-келіншектер киімін ата.

- -Қынамалы қамзол(көйлек сыртынан киеді), бүрмелі көйлек, сәукеле, үкілі тақия, кимешек, қималы шапан, ақ жаулық.

- - Қыз-келіншектер қандай зергерлік бұйымдар тағады?

- -Қолына сақина, жүзік, білезік, мойнынаалқа, құлағына сырға, шашына шолпы киеді.

- -Ерлер киімін атап бер.

- -Көкірекше, шапан, шалбар, бөрік, бешпент, жейде, айыр қалпақ, тоң, ішік, саптама етік, мәсі, кебіс.

3. Құрмалас сөйлем (сложное предложение)

Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем құрмалас сөйлем деп аталады.

Құрмалас сөйлем құрамына қарай үш түрлі болады: салалас, сабақтас, аралас (смешанный)

Сложным называется предложение, которое состоит из двух или нескольких простых предложений, объединенных в одно целое по смыслу и интонационно.

Құрамындағы жай сөйлемдерінің баяндауыштары тиянақты болып, өзара тең дәрежеде байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі салалас құрмалас сөйлем деп аталады.

Сложносочиненные предложения состоят из двух и более простых предложений, равноправных по смыслу и соединенных сочинительными союзами.

Жалғаулықты салалас құрмалас сөйлем

Жалғаулықтар. Союзы	Эквиваленты союзов	Мысалдар	Примеры
Ыңғайлас. Соединительные Да, де Та, те Және сондықтан	И, поэтому	Мұғалім сабакқа келмеді, сондықтан біз үйге кеттік.	Учитель не пришел на урок, поэтому мы пошли домой.
Қарсылықты Противительные Бірақ Алайда Сонда да Сөйтсе де Сөйткенмен	Но, однако, все-таки, все же	Мұғалім сабакқа келмеді, бірақ біз үйге кетпедік.	Учитель не пришел на урок,однако мы не пошли на домой.
Талғаулы Разделительные: әлде, немесе, болмаса не	Либо, то	Бүгін жиналысқа не Бесен барады, не Сисен барады.	На собрание пойдет либо Бесен,либо Сисен.

Сабақтас құрмалас сөйлем. /Сложноподчиненные предложения/

Құрамындағы жай сөйлемдерінің алғашқысы тиянақсыз болып, соңғысына бағына байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі сабақтас құрмалас сөйлем деп аталады.

Бағыныңқы сөйлем басыңқы сөйлемдегі істің шарты болып келетін сабақтасты шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем дейді.

Басыңқыдағы іске бағыныңқыда айтылған іс немесе бағыныңқыдағы іске басыңқыдағы іс қарсы қойыла айтылған сабақтасты қарсылықты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем дейді.

Бағыныңқысы басыңқыдағы істің мезгілін білдіретін сабақтасты мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем дейді.

Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем.Сказуемое придаточного предложения времени выражается: 1. причастием прошедшего времени с суффиксами –ған\ген, -қан\кен в форме дательного и местного падежей с послелогами дейін, кейін, шейін, бері