Гетеротрофты организмдер- деп

 

Автотрофты организмдер-деп

1. бейорганикалық заттардың органикалық заттарға айналуы

2. дайын органикалық заттарды қорек ретінде пайдаланатын организмдер

3. органикалық заттарды ыдыратушы

4. консументтер

5. редуценттер

1.дайын органикалық заттарды қорек ретінде пайдаланатын организмдер

2. бейорганикалық заттардың органикалық заттарға айналуы

3. органикалық заттарды ыдыратушы

4. продуценттер

5. редценттер

74. Экологиялық сукцессия-деп

1. өзін-өзі сүйемелдеуге және өздігінен реттелуге қабілеттілік

2. қоршаған ортаның өзгеруі

3. дайын органикалық заттарды қорек ретінде пайдаланатын организмдер

4. табиғи факторлардың немесе адам іс-әрекетінің нәтижесінде бір аумақта биоценоздың басқа биоценозға алмасуы

5. қолайсыз жағдай кезінде тіршілік етуі

75.Экзогенетикалық сукцессия қай жағдайда пайда болады?

1. организмдерде алуан түрлердің пайда болуы

2.қолайсыз жағдай кезінде тіршілік етуі

3.сыртқы абиотикалық немесе антропогендік әсерлерден

4 қауымдастықтағы байланыстар жүйесінің немесе құрылымның өзгеруі

5. қоршаған орта өзгеруі

76.Эндогенетикалық сукцессия қай жағдайда пада болады?

1. сыртқы абиотикалық немесе антропогендік әсерлерден

2.организмдерде алуан түрлердің пайда болуы

3.қолайсыз жағдай кезінде тіршілік етуі

4.қоршаған орта өзгеруі

5.қауымдастықтағы байланыстар жүйесінің немесе құрылымның өзгеруі

77.Экологиялық пирамиданың типтері

1. редуценттер

2. өнімділік

3.сандық,биомасса,энергия

4. продуценттер

5. консументтер

78.Экожүйе гомеостазы дегеніміз не?

1. табиғаттың қайталанбас аномальді жағдайы;

2. бір нақты географиялық аймақты мекендейтін тірі организм

3. табиғи-климаттық зона шегіндегі біріккен экожүйе

4. өзін-өзі сүйемелдеуге және өздігінен реттелуге қабілеттілік

5. экожүйенің табиғи сипатыннан айырылуы

79.Адамның өз мұқтажын қамтамасыз ету және көздеген мақсатына жету үшін пайдаланатын қоршаған ортадағы заттардың,құбылыстардың. Табиғи денелердің деп аталады?

1. климаттық ресурстар

2. табиғи ресурстар

3.сарқылатын ресурстар

4. қалпына келетін

5. су ресурстары

80.Табиғи ресурстар жіктеледі

1.Сарқылатын,сарқылмайтын

2. қалпына келетін

3.қалпына келмейтін

4.салыстырмалы қалпына келетін

5. жойылған

81.Сарқылатын қалпына келмейтін ресурстар

1.қазба байлықтары

2. өсімдіктер,жануарлар,микроорганизмдер

3. күн, ауа,жел энергиялары

4. жер,су,орман

5. көлдер,теңіздер

82.Сарқылатын қалпына келетін ресурстар

1.жер,су,орман

2.көлдер,теңіздер

3. күн, ауа,жел энергиялары

4. қазба байлықтары

5.өсімдіктер,жануарлар,микроорганизмдер

83.Сарқылмайтын ресурстар

1. көлдер,теңіздер

2. жер,су,орман

3. қазба байлықтары

4. өсімдіктер,жануарлар,микроорганизмдер

5.күн, ауа,жел энергиялары

84. Табиғат жойылған қорғау шараларына байланысты сақталып қалған, санының азаюына қауіпті түрлерге жататындар:

1. жойылған

2. сирек

3. азайған

4. анық емес

5. қайта қалпына келген ресурсттар

85. Табиғи ресурстар қолдану міндетіне байланысты жіктеледі

1. ғылыми, шикізат

2.өнеркәсіптік, ғылыми, эстетикалық, рекреациялық

3. тамақ, шикізат

4. минералды,энергетикалық

5. энергетикалық, рекреациялық

86. Табиғи ресурстар пайда болу үрдісіне байланысты жіктеледі

1.энергетикалық, шикізат, тамақ

2. минералды

3. өнеркәсіптік

4. эстетикалық

5. рекреациялық

87. Қалпына келмейтін табиғи ресурстарға жататын пайдалы қазбалар?

1. тірі организмдер

2.металл рудалары, бейметалл қосылыстары

3. жылу, күн,

4. топырақ, жертезек, ағащ

5. су, атмосфералық ауа

88. Табиғи ресурстар пайда болу көздері мен орналасуына байланысты жіктеледі

1. жылу, күн,

2. топырақ, өсімдік

3.жер, су, өсімдік, орман

4. ауа, су

5. жылу, су

89. Табиғи ресурстар химиялық табиғатына байланысты жіктеледі

1.табиғи

2. органикалық, минералдық

3.антропогенді

4. биотикалық

5. химиялық

90. Орманның ағашты және ағашты емес өнім қорларының жиынтығын, сонымен қатар олардың пайдалы қасиеттері қалай аталады?

1. орман

2. орман кесілгеннен кейін ашық жерлер

3. сирек ормандар

4. тоғай

5. орман ресурстары

91. Адамның әрекетінен табиғи ресурстар қанша топқа бөлінеді:

1. 5

2. 3

3. 2

4. 7

5. 4

92. Қалпына келмейтін табиғи ресурстар

1. сарқылатын, сарқылмайтын

2.жойылатын, таралатын

3. қалпына келетін, қалпына келмейтін

4. сарқылатын, таралатын

5. сарқылмайтын, қалпына келетін

93. Сарқылатын табиғи ресурстары

1. қалпына келетін,қалпына келмейтін, салыстырмалы қалпына келетін

2. сарқылатын, таралатын

3. сарқылмайтын, қалпына келетін

4. жойылатын, таралатын

5. азайған

94. Сарқылуына байланысты табиғи ресурстар:

1.сарқылатын, сарқылмайтын

2.жойылатын, таралатын

3.қалпына келетін, қалпына келмейтін

4.сарқылатын, таралатын

5. сарқылмайтын, қалпына келетін

95. Қорықтар - бұл:

1. табиғат кешені түгел қорғалатын және ғылыми мекені бар аймақ

2. ғылыми-зерттеулер ғана жүргізілетін аумақтар

3. көпшіліктің танымдық демалысын ұйымдастыратын жерлер

4. мақсатты аумақтар

5. табиғаттың көрінісін сақтайтын арнаый жерлер

96. Қазақстанда қанша мемлекеттік қорық бар?

1. 9

2. 10

3. 8

4. 7

5. 6

97.Жабылған немесе жұмысын тоқтатқан қорықтар:

1. Барсакелмес

2. Наурызым

3. Барсакелмес-Бурабай

4. Наурызым - Барсакелмес

5. Үстірт

98. Қазақстанда алғаш рет ашылған қорықты атаңдар?

1. Алматы

2. Барсакелмес

3. Ақсу-Жабағылы

4. Қорғалжын

5. Алакөл

99. Қазақстанда алғаш қорық қай жылы ашылды?

1. 1920

2. 1927

3. 1929

4. 1931

5. 1935

100. Оңтүстік Қазақстан облысындағы қорық;:

1. Үстірт

2. Наурызым

3. Ақсу-Жабағылы

4. Марқакөл

5. Қорғалжын

101. «Құландар аралы» аталған қорық;:

1. Үстірт

2. Наурызым

3. Барсакелмес

4. Марқакөл

5. Қорғалжын

102. Арал теңізіндегі орналасқан қорық?

1. Үстірт

2. Барсакелмес

3. Наурызым

4. Марқакөл

5. Қорғалжын

103. Марқакөл қорығы қай жылы құрылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

104. Наурызым қорығы қай жылы құрылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

105. Алматы қорығы қай жылы құрылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

106. Қорғалжын қорығы қай жылы құрылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

107. Қорғалжын қорығы қай облыс территориясында орналасқан?

1. Павлодар

2. Ақмола

3. Солтүстік Қазақстан

4. Орталық Қазақстан

5. Шығыс Қазақстан

108. Реликтілі шағала қай қорықта кездеседі?

1. Марқакөл

2. Алакөл

3. Наурызым

4. Қорғалжын

5. Бәрінде де кездеседі

109. Зоологиялық қорықтарда рұқсат етілмейтін жағдайлар?

1. Аң аулау

2. Балық аулау

3. Шаруашылық жүргізу

4. Гербалийлер жинау

5. Өсімдіктерді жинау

110. Қазақстанда қанша ұлттық парктер бар?

1. 7

2. 6

3. 5

4. 8

5. 9

111. Алматы облысында қанша ұлттық парк бар?

1. 1

2. 2

3. 3

4. 4

5. 5

112. Қазақстанда қанша қорық бар?

1. 10

2. 9

3. 8

4. 7

5. 6

113. Қазақстанда қорық қорлар (заказниктер) қанша?

1. 55

2. 56

3. 57

4. 60

5. 65

114. Қазақстанда құралған ұлттық бақтар?

1.Марқакөл,Қорғалжын

2.Наурызым,Марқакөл

3. Баянауыл,Алтынеміл

4.Алматы,Барсакелмес

5.Қаратау,Қызылкөл

115.Биосфералық қорықтар дегеніміз не?

1. Айрықша немесе белгілі бір жерге тән мәдени танымдық және десаулық сақтау тұрғысындағы табиғат объектісі

2.Жердің әр түрлі аймақтарының табиғи комплекстері

3. көпшіліктің танымдық демалысын ұйымдастыратын жерлер

4. мақсатты аумақтар

5. табиғаттың көрінісін сақтайтын арнаый жерлер

116.Мемлекеттік табиғат ескеткіштері деп?

1.Айрықша немесе белгілі бір жерге тән мәдени танымдық және десаулық сақтау тұрғысындағы табиғат объектісі

2. Су көздерінің және топырақтың табиғи өзін-өзі тазарту үрдістерін

3. Көпшіліктің танымдық демалысын ұйымдастыратын жерлер

4. табиғат кешені түгел қорғалатын және ғылыми мекені бар аймақ

5. ғылыми-зерттеулер ғана жүргізілетін аумақтар

117. Табиғи жағдайдың сақталып қалуы үшін қолданылатын термин

1. Ұлттық бақ

2. Қорық

3. Табиғи бақ

4. Қорықтар

5. Дендрологиялық бақ

118. Рекреация мен табиғат қорғауға арналған учаскелер:

1. Ұлттық саябақ

2. Қорықтар

3. Қорық

4. Ботаникалық бақ

5. Дендропарк

119. Биосфера бұл:

1. топырақтағы тірі организмдерінің белсенді өмір аймағы

2. ауыз судағы тірі организмдердің белсенді өмір аймағы

3. жердегі, судағы және атмосферадағы тірі организмдердің белсенді өмір аймағы

4. қоршаған ортаның өсімдік әлеміне әсерін зерттейтін ғылым

5. Тау қазбаларындағы белсенді өмір аймағы

120. «Биосфера» терминін ғылымға енгізген кім?

1. Тенсли

2. С. Шварц

3. Н.Вавилов

4. Ю. Либих

5. Зюсс

121.Қазіргі заманғы биосфера туралы ілімнің авторы кім?

1. Ч Дарвин

2. В.И.Вернадский

3. Э Геккель

4. Б Коммонер

5. Ю.Одум

122. В.И.Вернадский бойынша- тірі заттар дегеніміз

1.барлық тірі организмдердің жиынтығы, қатты геологиялық күш

2. қоршаған ортаның нақты бір жағдайда тіршілік ету ортасы

3. абиотикалық факторлардың жиынтығы

4. антропогендік факторлардың жиынтығы

5. органикалық заттардың жиынтығы

123. Биосферадағы тірі заттың функцияларын атаңыздар

1.абиотикалық,

2.жайылымдық тізбектік

3.детриттік тізбектік

4.қоректік тізбектік

5.энергетикалық, деструктивті, концентрациялық,

124. Биосфера атмосфераның қай бөлігін қамтиды:

1. Стратосфераны

2. Тропосфераны

3. Экзосфераны

4. Термосфераны

5. Ионосфераны

125. Зат айналымның қандай түрлері бар?

1.абиотикалық,биотикалық

2.химиялық,биологиялық

3.биологиялық,экологиялық

4.физикалық,химиялық

5. үлкен (биосфералық),кіші (биологиялық)

126. «Ноосфера» терминін ғылымға енгізген ғалым:.

1. В.И.Вернадский

2. Э.Леруа

3. Э.Леруа және П.Т.Шарден

4. П.Т.Шарден

5. Геккель.

127. «Ноосфера» - бұл:

1. «Өмір» сферасы

2. «Ақыл-Ой» сферасы

3. «Техногенез» сферасы

4. Литосфера

5. Гидросфера

128. Тірі организмдер қоныстанған жердің геологиялық қабатын атаңыз:

1. Стратосфера;

2. Атмосфера;

3. Биосфера;

4. Гидросфера;

5. Ноосфера;

129. Биосфераның негізгі ерекшелігі?

1. Биогендік заттардың болуы

2. Биоқиғаш заттардың болуы

3. Тірі заттардың болуы

4. Өлі заттардың болуы

5. Органикалық заттардың болуы

130. Биосфера құрамына кіретіндер:

1. Тек тірі организмдер;

2. Тірі организм мен биогенді заттар;

3. Тірі организм менбиоқиғаш заттар,

4. Тірі организм мен биогенді және биоқиғаш дене,

5. Биогенді заттар мен биоқиғашдене

131.Биосфераның тігінен есептегендегі көлемі қанша?

1. 10км

2. 15 км

3. 25 к м

4. 35 км шамасында

5. 45 км-ден жоғары

132.Биосфераның химиялық заттармен ластануы...... әкеледі:

1.тұрғындар арасындағы жұқпалы ауруларға

2эндемиялық ауруларға

3.паразитарлық ауруларға

4.өндірістік жарақаттардың жиілеуіне

5.гастрит және асқазан ойық жарасы ауруларының төмендеуі

133. Атмосфера дегеніміз –бұл

1.жер қыртысының құнарлығы қабаты

2.әр түрлі газ бөлшектердің қоспаларынан тұратын жердің газ тәрізді қабығы

3. теңіздердің, мұхиттардың, мұздықтардың жиынтығы

4. мұхиттардың, теңіздердің, топырақтың ылғалдылығы

5. жердегі, судағы және топырақтағы тірі организмдердің өмір аймағы

134. Атмосфералық ауаның ластануын қандай топқа бөлінеді

1.коммунальдық

2.фондық,антропогендік

3.қалалық

4.космостық

5. ықшам аудандық

135. Атмосфералық ауаның фондық ластануы дегеніміз:

1. өнеркәсіптік кәсіпорындарға жақын атмосфералық ауаның күйі

2. өнеркәсіптік аудандардағы аймақтық ластану

3. қалалардың жергілікті ластануы

4. бүкіл планетаның жаһандық ластануы

5. ластаушы көздерінен алыс атмосфералық ауаның күйі

136. Атмосфералық ауаның антропогенді ластануы дегеніміз бұл:

1. табиғи биологиялық факторлардың әсерінен атмосфера сапасының өзгеруі

2. адамның шаруашылық іс-әрекеті нәтижесінде атмосфера сапасының өзгеруі

3. тірі емес табиғаттың табиғи факторлардың әсерінен атмосфераның ластануы

4. тірі емес табиғаттың табиғи факторлардың әсерінен атмосфера сапасының өзгеруі

5. ластаушы көздерінен алыс атмосфералық ауаның күйі

137.Атмосфералық ауада ластанудың таралу масштабына байланысты мынандай түрлері болады:

1. өндірістік

2. ауыл-шаруашылықтық

3. жаһандық, жергілікті, аймақтық

4. энергетикалық

5. транспорттық

138. Атмосфералық ауаның антропогенді ластаушы заттардың көзі:

1. өнеркәсіптік, энергетикалық, транспорттық

2. вулканизациялық жұмыстар

3. таулы қазбалардың желденуі

4. ауаның ылғыалдылығы

5. бактериялар және вирустар

139. Атмосфералық ауаны ластаушы химиялық факторларға жатады:

1. ауаның ылғалдылығы

2. температура,қысым

3. бактериялар және вирустар

4. бактериялар және вирустар

5. газды тастандылар,ауыр металлдар

140. Атмосфералық ластану кезінде ерекше токсикалық заттарға не жатады:

1. органикалық асқын тотықтар

2. аммиак

3. аргон

4. азот

5. озон

141. Атмосфералық ауаның канцерогенді ластаушыларына не жатады:

1. көмірқышқыл газ

2. радионуклидтер, бенз(а)пирен

3. аргон

4. азот тотығы

5. озон

142.Атмосфераның радиактивті ластануы дегеніміз?

1. атмосферада табиғи және қолдан жасалған радиактивті қоспалардың болуы

2. химиялық жолмен ластануы

3. биологиялық жолмен ластануы

4. фондық ластану

5.антропогендік ластану

143. Атмосфералық ауаның фондық ластануына жатады:

1. өнеркәсіптік обьектілер

2. вулканизациялық жұмыстар, таулы қазбалардың желдену

3. энергетикалық

4. автокөлік

5. ауылшаруашылық

144. Атмосферадағы ауаны ластаушы заттардың концентрациясы қандай өлшем бірліктермен белгіленеді:

1. кг/ м 3

2. мг/м 3

3. мг/л 3

4. кг/мл 3

5. мг/кг 3

145. Атмосфераның жаһанды ластануының экологиялық зардаптары:

1. Кішігірім аумақта ластаушы заттардың жоғарылауы

2. Табиғи ластанудың жоғарылауы

3. Парниктік эффект, озон қабаты,қышқыл жауын

4. қалалардың жергілікті ластануы

5. өнеркәсәптік аудандардағы аймақтық ластану

146. Атмосфералық ластаушылар физикалық күйі бойынша бөлінеді

1. газ тәрізді,күрделі қосылысты шаң,аэрозольдар

2. қатты,сұйық

3. топырақпен тұздануы

4. шөлейттену

5. мұнаймен ластану

147.Атмосфералық ауаның ластануына үлкен антропогендік үлес қосатын ауыр металл - бұл:

1. Темір,марганец

2. Қорғасын, сурьма

3. Марганец, кобальт

4. Кобальт, мыс

5. Мыс, қорғасын

148. Атмосферадағы антропогенді ластанудың негізгі көздері

1. желдің болмауы

2. жылу энергетикасы (қолдан от жағу арқылы), тұрғын үйлерді жылыту

3. температуралық инверсия

4. көлік пен өндіріс

5. ауыл шаруашылығы

149. Атмосфераға оттектің негізгі түсетін көзі болып табылады:

1. бактериялардың тіршілік әрекеті

2. вулкандық құбылыс

3. мұздардың еруі

4. фотосинтез құбылысы

5. өнеркәсіп орындары

150. Атмосфераның қай қабатында озон экраны орналасқан?

1. Стратосферады;

2. Тропосфера;

3. Мезосферада;

4. Термосферада;

5. Экзосферада

151. Атмосферадағы тіршілік қабаты:

1. 5 км,

2. 10 км,

3. 20км,

4. 6 км;

5. 50 км;

152. Әлемдік атмосфералық проблемаларына жататындар:

1. шөлейттену

2. жылу эффектісі

3. дифляция

4. жел эрозиясы

5. су эрозиясы

153.Атмосферада озон қабатының бұзылуына әсер ететін:

1. көміртегі диоксиді

2. күкіртті газ

3. азот оксиді

4. хлор-фтор,көміртегі

5. иіс газы

154. Жылу эффектісінің жылдам түзілуі атмосферада антропогендік әсерден газ қосылыстарының концентрациасының артуынан болды. Сол қосылыстарды атаңдар?

1. көмірқышқылы, метан, азот оксиді, фреондар;

2. күкіртті газ, метан, фреондар, азот оксиді;

3. күкіртті газ, көміртегінің диоксиді,, азот оксиді фреондар;

4. метан, фреондар, азот оксиді, көміртегі оксиді;

5. озон, формальденді, метан, фреондар

155. Атмосфераның ғаламдық проблемасын атаңдар?

1.Мұнаймен ластану

2. Шөлейттену

3. Фотохимиялық тұмша

4. Радиоктивті ластану

5. Топырақтың тұздануы

156. Алматы қаласында автокөліктерден атмосфераға түсетін зиянды заттардың үлесі, басқада зиянды заттардың жалпы үлесінің төмендегі көрсеткішін құрайды:

1. 75%

2. 80%

3. 85%

4. 90%

5.95%

157. Атмосфераға шығаратын ең қауіпті газды атаңдар?

1. Азот оксиді

2. Иіс газы

3. Күкірт оксиді

4. Озон

5. Көмірқышқыл газы

158. Атмосфераның құрамына келесі газдар кіреді:

1. азот, оттегі, көмір қышқыл газы

2. азот, оттегі, аргон, көмір қышқыл газы

3. оттегі, сутегі, аргон, көмір қышқыл газы

4. сутегі, күкіртті газ, неон, оттегі

5. азот, сутегі, оттегі, аргон

159.Технологиялық үрдісіне байланысты өнеркәсіп кәсіпорындарының шығарыдылары бөлінеді

1. табиғи,жасанды

2 фондық,антропогендік

3. коммунальдық,қалалық

4. ықшам аудандық

5. ұйымдастырылған, ұйымдастырылмаған,аралас шығарындылар

160.Атмосфералық ауасы өте күшті ластанған қалалар

1. Семей, Ақтөбе,

2. Астана,Тараз,Ақтөбе

3. Жезқазған,Қостанай,Павлодар

4. Шымкент,Қарағанды,Балқаш

5.Алматы,Жамбыл,Өскемен,Темиртау

161.Атмосфералық ауасы күшті ластанған қалалар

1. Астана,Тараз,Ақтөбе

2. Семей, Ақтөбе

3. Жезқазған,Қостанай,Павлодар,Семей

4. Алматы,Жамбыл,Өскемен,Темиртау

5.Шымкент,Қарағанды,Балқаш,Ақтөбе

162.Атмосфералық ауасы орташа ластанған қалалар

1. Астана,Тараз,Ақтөбе

2. Семей, Ақтөбе

3. Алматы,Жамбыл,Өскемен,Темиртау

4. Шымкент,Қарағанды,Балқаш,Ақтөбе

5.Жезқазған,Қостанай,Павлодар,Семей

163.Атмосфералық ауасы әлсіз ластанған қалалар

1. Алматы,Жамбыл,Өскемен,Темиртау

2. Семей, Ақтөбе

3. Жезқазған,Қостанай,Павлодар,Семей

4. Шымкент,Қарағанды,Балқаш,Ақтөбе

5.Астана,Орал,Петропавловск,Актау

164.Адам организмдеріне аса жоғары деңгейде кадмий әсер еткенде

1. бронхиальды астма

2. бауыр,бүйрек капиллярлары зақымданады

3. жүйке аурулары, бүйрек қызметі бұзылады,мутагендік кемістіктер пайда болады

4. мұрынның кілегейлі қабығы,тері жарасы пайда болады

5.Итай-итай ауруы мен бүйрек зақымдалады

165.Адам организміне аса жоғары деңгейде хром әсер еткенде

1. бронхиальды астма

2. бауыр,бүйрек капиллярлары зақымданады

3. жүйке аурулары, бүйрек қызметі бұзылады

4. Итай-итай ауруы мен бүйрек зақымдалады

5.мұрынның кілегейлі қабығы,тері жарасы пайда болады

166.Адам организмдері сынаппен уланғанда

1. бауыр,бүйрек капиллярлары зақымданады

2. Итай-итай ауруы мен бүйрек зақымдалады

3. мұрынның кілегейлі қабығы,тері жарасы пайда болады

4. бронхиальды астма

5.жүйке аурулары, бүйрек қызметі бұзылады

167.Адам организмдерінде мыстың дозасы үлкен болған кезде

1. бронхиальды астма

2. Итай-итай ауруы мен бүйрек зақымдалады

3. мұрынның кілегейлі қабығы,тері жарасы пайда болады

4. жүйке ауруларына,анемияға,ұмытшақтық пен бедеулікке ұшыратады

5.бауыр,бүйрек капиллярлары зақымданады

168.Адам организмдерінде қорғасынның әсері

1. бронхиальды астма

2. Итай-итай ауруы мен бүйрек зақымдалады

3. мұрынның кілегейлі қабығы,тері жарасы пайда болады

4. бауыр,бүйрек капиллярлары зақымданады

5.жүйке ауруларына,анемияға,ұмытшақтық пен бедеулікке ұшыратады

169. Өндірістік орындардың тастандыларына жатады:

1. Реактивті

2. ұйымдастырылған,ұйымдастырылмаған, аралас

3. химиялық

4. Турбулентті

5. физикалық

170. Жалпы шағарындылар бұл:

1. Ластаушы заттардың бақыланбайтын шығарындылары

2. Ластаушы заттардың апатты шығарындылары

3. Атмосферағы шығарылтын белгілі мөлшері

4. Су қоймаларына ластаушы заттардың тасталынуы

5. Ластаушы заттардың ұйымдастырылмаған тасталуы

171. Ұйымдастырылған шығарындылар:

1. Шаң-газ тазылағыш жүйеден өтпейтін шығарындылар

2. Ластаушы заттардың апатты шығарындылары

3. Гермитизацияның жоқ кезінде пайда болатын шығарындылар

4. Орталықтандырылған жол арқылы жүретін шығарындылар

5. Бақыланбайтын шығарындылар

172. Ұйымдастырылмаған шығарындылар бұл:

1. Шаң-газ тазылағыш жүйеден өтетін шығарындылар

2. Ластаушы заттардың апатты шығарындылары

3. Гермитизацияның жоқ кезінде пайда болатын шығарындылар

4. Орталықтандырылған жол арқылы жүретін шығарындылар

5. Бақыланатын шығарындылар

173. Гидросфера- бұл:

1. теңіздердің, мұхиттардың, континентальдің, сулардың жиынтығы

2. теңіздердің, мұхиттардың, континентальдың, сулардың, атмосфера буларының жиынтығы

3. теңіздердің, мұхиттардың, континентальдың, мұздықтардың,атмосфера буларының жиынтығы

4. мұхиттардың, теңіздердің, топырақ ылғалы

5. мұхиттардың, теңіздердің, мұздықтар

174. Гидросфераның жер бетінен алатын аумағы мынадай:

1. 50 %

2. 71 %

3.96,5 %

4. 95 %

5. 100 %

175. Теңіздер мен мұхиттардың гидросферадағы көлемі мынадай

1. 80%

2. 90%

3. 96,5%

4. 99,5 %

5. 100%

176. Қышқыл жауын-шашын су экожүйелеріндегі суды қышқылдайды, оның әсері:

1. биологиялық әртүрлілікті арттырады

2. биологиялық әртүрлілікті азайтады

3. биологиялық әртүрлілікті ықпал етпейді

4. судың тұздылығының алмасуына

5. судың азаюына әкеледі

177. Су бетінде еркін жүзетін организмдерді атаңыз:

1. Гидробионттар,

2. Планктондар;

3.Гидрофитомдар;

4. Мезофиттер;

5. Ксерофиттер

178. Бентос дегеніміз не?

1. Ауа қабатының үстіңгі бөлігіндегі өмір сүретін организм;

2. Су қабатының беткі бөлігінде, жай жүзетін организм;

3. Судың қалын қабатында тез жүзетін организм;

4. Судың беткі қабатында өмір сүретін организм;

5. Теңіз табанында тіршілік ететін организм

179. Бентосқа қандай организмдер жатады:

1. Сүтқоректілері;

2. Медузалар;

3. Акулалар;

4. Морждар;

5.Шаян тәрізділер, яғни су шаян түрлері;

180. Су экожүйесінде автотрофты организмдер:

1. моллюскалар;

2. шаянтәрізділер;

3. суда жүзетін құстар;

4. балдырлар;

5.зоопланктондар

181. Күн сәулесінің әсерінен өсімдіктер жапырағында қандай процесс жүреді?

1.Органикалық заттардың ыдырауы;

2. Тыныс алуы;

3. Фотосинтез;

4. Белоктың синтезделуі;

5. Мутация;

182. Қазақстан Республикасының су кодексі қай жылы қабылданды?

1. 1980 ж

2. 1990 ж

3. 1996 ж

4. 1997 ж

5. 2003 ж

183. Сулардың табиғи өзін-өзі тазартудың негізгі көрсеткіштеріне жатады:

1. ауыр металл концнтрациясы

2. судың температурасы

3. оттегіге биохимиялық қанығуы, нитрификация өнімдері

4. коагуляция

5. радиоактивті фон

184. Судың физикалық ластаушыларына жатады:

1.Ауру тудыратын микроорганизмдер

2. қатты бөліктер, саз балшық,,радиобелсенді элементтер

3.автокөлік

4. Нитритті азот

5. қара және түсті металургия

185. Беткей сулардың негізгі ластаушы көздері болып табылады:

1.тұрмыстық жуынды сулар

2. Судың көп мөлшерде алынуы

3. жаңбырлық және нөсерлік ағындв сулар

4. Мелиорация үшін су ағынының аккумуляциясы

5. Мұнай және мұнай өнімдерінің таралуы

186. Жер асты суларының негізгі ластаушы көздері болып табылады:

1. Тұрақты өзен ағынының көбеюі

2. Су қоймаларының жасалуы

3. Коммуналды және тұрмыстық тастандылардың аккумуляциялық орны

4. өнеркәсіптік мекемелер

5. ауыл-шаруашылық су қоймалары

187. Су қоймаларының эфтрофиралануы бұл:

1.Құнарлы жерлердің көп аймағының су басуы

2. Су қоймаларына органикалық және минералдық заттардың көп мөлшерде түсуі

3. Жер асты суларының тәртібінің өзгеруі

4. Мелиорация үшін су ағынының аккумуляциясы

5. судың радиактивті заттармен ластануы

189. Судың радиобелсенді ластаушы көздеріне жатады:

1. Коммуналдық-тұрмыстық ағынды сулар

2. Ядролық жарылыстар, атом реакторларының жарылысы,атомдық-электростанциялар

3. жерасты және жерұсті сулары

4. Ауру тудыратын микроорганизмдер

5. ауыл-шаруашылық, шаруашылық-тұрмыстық ағынды сулар

190. Тоқтау сулардың құрамында қышқыл болған кезде қандай тазарту әдісі қолданылады:

1. Сорбция

2. Коагуляция

3. Тотықтыру

4. Бейтараптау

5. Флотация

191. Жер шарының сулы аудандарының жиынтығы?

1. литосфера

2. гидросфера

3. атмосфера

4. биосфера

5. тропосфера

192. Гидросфераның жалпы көлемі?

1. 1565 млн км3

2. 1477 млн км3

3. 1845 млн км3

4. 1455 млн км3

5. 1544 млн км3

193. Тұрмыстық ағынды сулар құрамында ненің жоғары болуымен сипатталады:

1. ауыр металлдар

2.органикалық заттар,. патогенді микрофлора, гельминттер

3 бактериялар мен вирустар

4. канцерогенді заттар

5. мұнай өнімдері

194. Суды биологиялық ластаушы көздеріне жатады:

1. ауыл-шаруашылық, шаруашылық-тұрмыстық ағынды сулар

2. автокөлік,шу

3. жерасты және жер үсті сулары

4. қара және түсті металлургия

5. жылу энергетика

195. Судың химиялық заттармен ластануы әкелуі мүмкін:

1. Сүйек тінінің ауруларына, ОЖЖ зақымдануына

2. мутагендік ауруларға

3. Жер асты суларының тәртібінің өзгеруі

4. Жедел ішек инфекциялық ауруларына

5. Зат алмасудың бұзылуына

196. Су құрамында биологиялық заттардың болуы, әкелуі мүмкін:

1. Итай-итай ауруына

2. Іш сүзегі ауруына

3. Минамата ауруына

4. Квашиоркор ауруына

5. Алиментарлық маразм

197.Судың негізгі ластаушыларына жатады:

1. Химиялық,физикалық, биологиялық

2. Органолептикалық

3 Жалпы санитарлық

4. Радиобелсенді элементтер

5. Пестицидтар

198. Судың химиялық ластаушылары, бұл:

1. Фенолдар

2. Лигниндар

3. Радиобелсенді элементтер

4. СББЗ (Синтетикалық белсенді беткей заттар),пестицидтер,қышқылдар

5. Балдырлар

199. Судың биологиялық ластаушыларына жатады:

1. Фенолдар

2. Балдырлар,вирустар,бактериялар

3. Радиобелсенді элементтер

4. СББЗ (Синтетикалық белсенді беткей заттар),пестицидтер,қышқылдар

5. Өлшемдік бөліктер

200. Қандай аурулардың себебі су болып табылады:

1. бөртпе сүзегі

2. іш сүзегі,. туляремия

3. сіреспе

4. газды гангрена

5. бронхиальды астма

201. Ауылшаруашылық фермаларындағы ағынды сулар құрамында ненің жоғары болуымен сипатталады:

1. минералды заттар

2. аммиак,патогенді микрофлора

3. бактериялар,вирустар

4. ауыр металлдар

5. пестицидтер

202. Судың минералдық құрамы тұрғындарда қандай аурулардың қауіпфакторы болып табылады:

1. гепатит А

2.флюороз,тіс жегісі

3. іш сүзегі

4. бронхиальды астма

5. эндемиялық зоб

203. Судың патогенді микрофлорасы тұрғындарда қандай аурулардың қауіп факторы болып табылады:

1. гепатит А, іш сүзегі

2. флюороз

3. бронхиальды астма

4. тіс жегісі

5. эндемиялық зоб

204. Жердің қатты қабаты-бұл

1. Литосфера

2. Ноосфера

3. Тропосфера

4. Стратосфера

5. Термосфера

205. Химиялық заттардың топырақтан адам организміне түсу жолдары:

1. ауалы-тамшылы

2. тікелей жанасу арқылы

3. транслокациялық

4. аспирациялық

5. ингаляциялық

206. Топырақтың өзін-өзі тазартуы кезінде келесі заттар түзіледі:

1. қышқылдар

2. темір тотығы

3. метан, күкірт сутегі

4. фосфор қышқылы

5. сілтілер

207. Топырақтағы патогендік бактериялар қандай жұқпалы ауруларды тудырады?

1.сібір жарасы,газды гангрена,тырысқақ,ботулизм

2. сүйектің зақымдалуы

3. бүйрек қызметінің бұзылуы

4. пневмокониоз

5. ОЖЖ-ң аурулары

208.Транслокациялық жолмен ластану дегеніміз:

1. ластаушы заттардың топырақтан суға миграциялануы

2. ластаушы заттардың топырақтан атмосфералық ауаға миграциялануы

3. ластаушы заттардың топырақтан өсімдіктерге түбірлік жүйесі арқылы

миграциялануы

4. ластаушы заттардың ауадан топыраққа миграциялануы

5. ластаушы заттардың судан топыраққа миграциялануы

209. Топырақтың құрамындағы кадмидің жоғарғы концентрациясы

қандай ауруларға әкеледі:

1. сүйектің зақымдалуы, бүйрек қызметінің бұзылуы, протеинурия

2. сібір жарасы

3. газды гангрена

4. пневмокониоздарға

5. ОЖЖ-ң ауруларына

210. Қазақстанның қандай территорияларында топырақтың құрамында иод өте аз мөлшерде кезлеседі:

1. Оңтүстік және Шығыс Қазақстан

2. Солтүстік және Батыс Қазақстан

3. Шығыс және Батыс Қазақстан

4. Оңтүстік және Батыс Қазақстан

5. Орал облысы

211. Жерлерді шамадан тыс пайдалану бұл:

1. Топырақтың токсиндермен ластануы

2. Суару кезінде судың жоғарғы шығыны

3. Жерді ауыл-шаруашылық қажеттілігінен тыс пайдалану

4. Ормандарды шабу

5. Топырақ бөліктерінің желмен ұшуы

212. Топырақты тұзданудан қорғау үшін келесі шаралар қолданылады:

1. Арықпен суару

2. Дренаж құрылысы, жауынмен суару

3. жауынмен суару

4. тамшылап суару

5. Топыраққа тұзды байланыстыратын заттарды қосу

213. Топырақтың өсімталдық қасиетін қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар қалай аталады?

1. рекапитуляция

2. реиммиграпия

3. реинтродукция

4. рекультивация

5. реинкарнация

214. Эдафикалық факторларға мыналар жатады:

1. теңіз ағындары

2. геомагниттік аумақтардың әсері

3. жер сілкінісі

4. жергілікті жердің