Арақытай мемлекеті құрылған өңір. Жетісу.Қарақытай мемлекетінде билікке келген әйел адамға қойылатын талап. Хан тұқымы болу. Қарақытайлардың Ходжент жанында Қарахан әскеріне ойсырата соққы берген жыл. 1137 жыл. Қарахан дәуірінің сәулет ескерткіштері: Айша-бибі, Бабаджа-қатын кесенелері. Қарахан мелекетінің кезінде салынған сәулет өнерінің ескерткіштері. Айша-бибі, Бабаджа қатын кесенелері. Қарахан мемлекеті біржолата құлады: 1212 жылы. Қарахан мемлекеті өмір сүрді: 942-1212 жылдар. Қарахан мемлекетінің билеушісі Мұса Боғра исламды мемлекеттік дін етіп жариялады. 960 жыл. Қарахан мемлекетінің кезінде даңқы шыққан ақын. Ахмет Иүгнеки. Қарахан мемлекетінің негізін салушы: Сатұқ Боғра хан. Қарлұқ қағанаты өмір сүрді: 756-940 жылдар. Қарлұқтар елінде 25 қала мен қоныс болғаны жайында айтылады: «Худуд әл-алам» Қарлұқтар еліндегі қалалардың саны: 25 қала. Қасым хан тұсында қазақтар өзі алдына тәуелсіз, дербес мемлекет ретінде белгілі болды: Орта Азия мен Шығыс Еуропаға. Қасым хан тұсындағы Қазақ хандығының саяси-әкімшілік және сауда экономикалық орталығы. Сығанақ қаласы. Қасым ханның билігі жүрген жоқ: Қырғаздарға. Қасым ханның қол астындағы халықың саны. Бір миллионға жуық;. Қасым ханның таққа отырған (билікке келген) жылы. 1511 жыл. Қимақ қағанатының әлсіреп, құлауына себеп. Қыпшақ тайпалары көсемдерінің билік үшін таласы. Қимақтардың екінші астанасы Карантия қаласы орналасқан жер. Алакөл көлінің жағасы. Қимақтардың ішіндегі ең атақты тайпа. Қыпшақтар. Қожа Ахмет Йасауи кесенесін салдырған: Әмір Темір. Қожа Ахмет Йасауи кесенесінде залдың ортасында тұрған тайқазан жасалды: 1399 жыл. Қожа Ахмет Йасауи кесенесіндегі негізгі бөлме. Кітапхана. Қожа Ахмет Йасауи кесенесінің биіктігі. 37,5 м. Қожа Ахмет Йасауи орналасқан қала: Түркістан. Қожа Ахмет Йассауидың «Диуан-и хикмет» еңбегі: Даналыққа, адалдыққа, кішіпейілділікке, имандылыққа шақырады. Қожа Ахмет Йассауидың еңбегі. «Диуан-и хикмет» («Даналық кітап»). Қожа Ахмет Йассауидың жолын қуған шәкірті. Сүлеймен Бақырғани. Қожа Ахмет Йассауидің ұстазы. Арыстан баб. Қозылардың жүнін қырқатын мезгіл: «Қозы күзем». Қойға табыну салты. Зооастралық фарн. Қолданбалы өнердің небір ғажайып үлгілері сақталған ескерткіш: Қожа Ахмет Йасауи кесенесі. Қорқыт ата кітабы: 12 жырдан тұрады. Қорқыт атаның туған жері: Қазақстан. Қорқыт күмбезі орналасқан жер. Қызылорда облысы. Қуаңшылық жылдары қасиетті бұлақ басына ақ құйып, тәңірге сыйынып көктен жаңбыр сұрау ырымы. «Тасаттық». Құшыр: Мал өсірушілерден жиналатын салық. Қыпшақ тайпалар одағы мен үйсін тайпалар одағының бірігуі нәтижесінде құрылды. Қазақ халқы. Қыпшақ тіліндегі «яланкуг»: Құл деген мағынаны білдіреді. Қыпшақ хандығының сол қанатының орталығы. Сығанақ;. Қыпшақтар арасынан шыққан Кутбтың шығармасы. «Хұсрау мен Шырын». Қыпшақтар мен қияттардың қызылбастар мен қалмақтарға қарсы соғысын суреттейтін жыр. «Қобыланды жыры». Қырғыз халқында отқа табынуды байланыстырады. Қасиетті Ұмай анамен. Қыста көшіп-қонып, мал бағатын қазақ ауылдары үшін ең қауыптісі. Жұт. Қытай деректерінің қарақытайлардың атауы. Қидан. Қытай елінен батыс елдеріне жібек таси басталған уақыт. Б.з.б. І ғасырдың ортасы. Қытай жазба деректеріндегі б.з.б. ІІ-І ғасырларда Қытай өкіметімен қарым-қатынаста болған ел. Үйсін мемлекеті. Қытай жылнамалары бойынша «түрік» сөзі: «теле» сөзінен шыққан. Қытай императоры У-Дидің 138 жылы Батыс елдеріне қарай аттандырған елшілігі: 13 жылдан кейін оралған. Қытай императорының атынан жібектен жасалған әшекейлі киімдер жіберілді: Иран шахына. Қытайдың әдемі фарфордан жасалған ыдыстар табылған қала. Талғар. Лирикалық-эпостық жыр: «Айман-Шолпан». Малшы ауылдар суық басталысымен жайлаудан көшті: Күздеуге. Маусымды жайылым: Төрт кезеңге бөлінді. Маусымды жайылымның көктемгі қонысы. Көктеу. Маусымды жайылымның қысқы қонысы. Қыстау. Махмұд Қашғари «Түрік тілдерінің сөздігі» («Диуани луғат ат-түрк») еңбегін жазудан бұрын түгелге жуық аралап шықты. Түріктердің елі мен жерін. Махмұд Қашғари «Түрік тілдерінің сөздігі» еңбегі дәлелдейді: Түрік тілдес тайпалардың бір-біріне жақын екендігі. Махмұд Қашғаридың өмір сүрген жылдары. 1030-1090 жылдар. Махмұд Қашғаридың үш кітаптан тұратын белгілі еңбегі. «Түрік тілдерінің сөздігі» («Диуани луғат ат-түрк») Моғол хандығында үйсіндер атауы уақытша қолданылмай оның орнына аталды: Дулаттар. Моғол ханы Абд ар-Рашид Жетісу мен Ыстықкөл маңындағы жерлерді басып алу ниетімен Қазақ хандығына қарсы соғыс бастады: XVI ғасырдың 50-60 жылдары. Моғол ханына қарсы соғыстардағы сәтсіздік, ойраттардың шапқыншылық соғыстардың салдарынан Хақназар хан: Жетісудың біршама жерін уысынан шығарып алды. Моғолстан мемлекеті өмір сүрді: XIV ғасырдың ортасы – XVI ғасырдың басы. Моғолстан мемлекеті ыдырай бастады: Абдар-Рашиддің кезінде. Моғолстан мемлекетін құруда белді рол атқарған дулат ақсүйегі. Әмір Поладшы. Моғолстан мемлекетінің астанасы. Алмалық;. Моғолстан ханы Есен-Бұға қайтыс болды: 1462 жылы. Моғолстанда Есен-Бұға хан билік құрған жылдар. 1433-1462 жылдар. Моғолстанның негізін қалады. Тоғылық-Темір. Монғол империясының негізін қалады: Шыңғысхан. Монғол мемлекеті құрылды: 1206 жылы. Монғолдардың жаулап алуы нәтижесінде қазақ жеріндегі халық болып қалыптасу үрдісі кешеуілдеді: 150-200 жылға. Мұсылман дініне кіріп, басына шалма тақпағандарға қатаң жаза қолданған хан. Тоғылық Темір. Мұхаммед Хайдардың айтуынша Моғолстанда бір күнде ислам дінін қабылдады. 160 мың адам. Н.А.Баскаковтың айтуынша Махмұд Қашғари «Түрік тілдерінің сөздігі» еңбегін жазуда аталған саладағы зерттеушілердің көшбасшысы болған. Түрік тілдерін салыстыра зерттеудің;. Найман мемлекетінің астанасы Балықты қаласы орналасты: Орхон өзенінің бойында. Найман мемлекетінің астанасы: Балықты қаласы. Наймандардың негізгі мекендеген жерлері: Монғолияның орта және батыс аудандары. Ноғай Ордасындағы билеушісінің титулы. Хан. Ноғай Ордасының алып жатқан жері. Еділ мен Жайық аралығы. Ноғай Ордасының екінші аты. Маңғыт елі. Ноғай Ордасының орталығы. Сарайшық қаласы. Ноғай Ордасының ыдырай бастаған уақыты. XV ғасырдың басы. Ноғай Ордасының іргесін қалады: Едіге. Ноғайлар мен қазақтады «екі туысқан Орда» деп атаған ғалым. Ш.Уәлиханов. Оғыз мемлекетінде жабғудың кеңесшілері. Күл-еркіндер. Оғыз мемлекетінің астанасы. Янгикент. Оғыз мемлекетінің қайтадан күшейген кезі. Шахмәліктің кезі. Оғыз мемлекетінің өмір сүрген уақыты. ІХ ғасырдың соңы – ХІ ғасырдың басы.
|
