ЧIАЛАН ЧЧАРА-ЧЧАРА ПАЯРИН ГЬАКЪИНДАЙ 6 страница

БОЙКИЙ 1. зиринг; кIубан; йигин. 2. инсанар гзаф жедай, халкь гзаф жедай (мес. чка, куьче); бойкая торговля муьштери къалин алишвериш.

БОЙКОТ бойкот (са кас, са организация, са кар тешкиллудаказ обществоди негь авун, адахъ галаз алакъа атIун, адан мал маса къачун тавун ва и рекьералди женг тухун).

БОЙКОТИРОВАТЬ сов. и несов. бойкот авун.

БОЙНИЦА къеледин цлан тIеквен (яракьдин кIуф туна ягъун патал).

БОЙНЯ кьасабхана (1. гьайванар тукIвадай чка. 2. пер. дяве; гзаф халкь къирмишун).

БОК къвал.♦ под боком гьа къвалав, гьа патав, лап мукьвал; бок о бок къвал къвалав акъзазна; взять за бока иердиз гъиле кьун (яни са карда иштирак авуниз мажбур авун).

БОКАЛ бокал (чIехи рюмка хьтин чехир хъвадай къаб).

БОКОВОЙ къвалан; къерехдин; къвалахъай авай; къвалай авай; боковое окно къвалай авай пенжер; боковая стена къвалан цал. ♦ отправиться на боковую къаткиз (ксуз) хъфин, къаткун.

БОКОМ нареч. са къвалахъди.

БОКС мн. нет спорт. бокс (спортдин са жуьре яз, гъутаралди кукIун).

БОКСЕР спорт. боксёр (боксда иштарак ийидайди).

БОКСИРОВАТЬ несов. боксдин тегьерда гъутарал хьун.

БОКСИТ мин. боксит (вичикай алюминий ва маса затIар хкуддай дагълух жинс, минерал).

БОЛВАН 1. куьтуьк, гирдим (кIарасдин). 2. кьилел алукIдай затIарин (мес. бармакдин) кIалуб. 3. гьайвандин хамуникай къене затIар тIуна раснавай кIалуб. 4. кубут кIанчI, гъавурда гьат тийир кIамаш.

БОЛВАНКА 1. гьулдандин гирдим, гьулдандин кIус; ракьун гирдим (цIурурна кIалубдай акъуднавай кIус). 2. бармакдин кIалуб (бармак акьалждай).

БОЛГАРСКИЙ 1. Болгариядин (мес. гьукумат). 2. болгаррин, болгар; болгарский язык болгар чIал.

БОЛЕВОЙ тIавилин (тIарвилин); болевые ощущения тIарвал (тIал) гьисс авун, тIарвили хабар гунар (тIалар ягъун).

БОЛЕЕ артух, гзаф (масадалай, мадни) ♦ более или менее са кьадар дережадин, са кьадар, тIимил ва я гзаф; все более и более къвердавай гзаф, къвердавай, къвез-къвез; более чем лап, акьалтIай дережада.

БОЛЕЗНЕННЫЙ 1. нахуш, кефсуз, азарлу, сагъсуз. 2. начагъвилин, сагъсузвилин, азарлувилин. 3. тIардай, тIарвал гудай. 4. тIарвилин; рикI тIардай, рикIин тIарвилин.

БОЛЕЗНЕТВОРНЫЙ азарлу ийидай, азар (тIал, нахушвал) туьретмишдай.

БОЛЕЗНЬ ж азар, тIал, нахушвал.

БОЛЕТЬ несов. 1. азарлу хьун, нахуш хьун; кефсуз хьун. 2. тIа хьун; голова болит кьил тIазва. 3. пер. рикI кун, дерт чIугун (садан патахъай), язух атун.

БОЛЕУТОЛЯЮЩИЙ мед. тIал секинардай, тIал явашардай (мес. дарман).

БОЛОТИСТЫЙ 1. уьленар (уьлегьанар) авай, батахлух; болотистая местность гзаф уьленар авай чка. 2. кIвач батмиш жедай, батахлух; болотистая почва кIвач батмиш жедай батахлух накьв.

БОЛОТНЫЙ уьлендин; уьленрин, уьленда (уьленра) жедай; болотные растения уьленрин набататар.

БОЛОТО уьлен (уьлегьан); вир.

БОЛТ болт (кьве затI сад садал кIеви авун патал кьве кьилел гайкаяр алай ва я са кьилел гайка гьалдай, муькуь кьилихъ кIашабан галай ракьун кIинтI хьтинди).

БОЛТАТЬ¹ несов. 1. галтадун; юзурун; болтать ногами кIвачер юзурун (галтадун). 2. хкуьрун (мес. тIур хкуьрна акадрун).

БОЛТАТЬ² несов. гзаф рахун; рахун; буш рахунар авун. ♦ болтать языком лагълагъ авун, буш рахунар авун, гзаф рахун.

БОЛТАТЬСЯ несов. 1. галтад хьун, юзун; куьрснаваз галтад хьун. 2. гьакI гьатун; ина-ана къекъвез гьатун; болтаться без дела кар авачиз гьакI гьатун.

БОЛТЛИВЫЙ гзаф рахадай, буш рахунрал рикI алай, буш-бугъаз, гаф хуьз тежер.

БОЛТНУТЬ однокр. см. болтать ¹.

БОЛТОВНЯ мн. нет, разг. буш эхтилат, пичIи гафар; асул авачир гафар; буш рахунар; лагълагъ.

БОЛТУН¹ лагълагъчи, лагълагъ, буш рахунар ийидайди; гаф хуьз тежерди; гаф экъуьрдайди.

БОЛТУН² лахъу кака.

БОЛТУШКА 1. гзаф рахадайди, лагълагъчи, гаф хуьз тежерди (итим ва паб). 2. къайгъанах (нек кваз атIай какаяр). 3. хкуьрдай затI (кIар ва мсб). 4. гъуруш, хвал (гьайванриз гудай гъуьруькай, ярмадикай авур хапIа).

БОЛЬ ж 1. тIал; тIарвал. 2. пер. рикIин тIал, дерт; душевная боль рикIин тIал, дерт; с болью в сердце рикIе дерт аваз, ккуз-ккуз.

БОЛЬНИЦА больница, дарманхана, азархана.

БОЛЬНО¹ нареч. 1. тIарзава, тIарда. 2. пер. рикI тIар жезва, рикI тIар я, такIан жезва, дерт жезва. 3. тIар жедайвал; кIевиз.

БОЛЬНО² нареч. разг. гзаф, лап; больно дешёвый гзаф ужуз.

БОЛЬНОЙ 1. азарлу, нахуш, кефсуз, тIазвайди. 2. пер. чIуру, чIур хьанвай, чIурузвай. ♦ больное место 1) тIазвай чка; 2) пер. тIал алай чка, зайиф чка, зайиф жигьет; рикIин дерт.

БОЛЬШАК^I разг. чIехи уьлчуь, шегьре.

БОЛЬШАК² разг. хзандин кьил; чIехи хва.

БОЛЬШЕ1. (мадни) гзаф. 2. (мадни) чIехи; артух. 3. мад; больше я не буду играть мад зун къугъвадач.

БОЛЬШЕВИЗИРОВАТЬ сов. и несов, большевикламишун, большевиквал кутун, большевиквилин тербия гун.

БОЛЬШЕВИЗИРОВАТЬСЯ сов. и несов. 1. большевикламиш хьун, большевиквал акатун, большевик хьун. 2. см. большевизировать.

БОЛЬШЕВИЗМ мн. нет большевизм.

БОЛЬШЕВИК большевик.

БОЛЬШЕВИСТСКИЙ 1. большевистский; большевикдин; большевикрин; большевиквилин. 2. большевизмдин.

БОЛЬШЕГОЛОВЫЙ еке кьил алай, кьил екеди.

БОЛЬШИЙ (мадни) чIехи, (мадни) еке; (мадни) артух. ♦ большей частью, по большей части гзафни-гзаф, гзаф пай; самое большее лап гзаф хьайитIа.

БОЛЬШИНСТВО мн. нет чIехи пай, гзаф пай; гзафбур.

БОЛЬШОЙ 1. чIехи, еке; большой дом чIехи кIвалер. 2. чIехи; гзаф; большая радость чIехи (гзаф) шадвал. ♦ большой палец чIехи тIуб, кIанчIал тIуб; большая буква кьилин гьарф, чIехи гьарф; большая дорога чIехи рехъ, гьяркьуь уьлчуь.

БОЛЬШУЩИЙ разг. лап чIехи, лап еке.

БОЛЯЧКА 1. буьвел, ккар. 2. пер. нукьсан, кимивал, тIал авай чка (са кардин, са идарадин).

БОМБА бомба; зажигательная бомб а цIай кутадай (кьаз тадай) бомба.

БОМБАРДИР воен. уст. бомбардир (виликди тупчи солдат).

БОМБАРДИРОВАТЬ несов. 1. бомбаламишун, бомба гун, бомбаяр вигьин. 2. туп гун, тупунин гуьлле гун. 3. пер. зегьле тухун, мумкин тагун; бомбардировать друзей письмами са къатда чарар кхьиз дустариз мумкин тагун, дустарин зегьле тухун.

БОМБАРДИРОВКА см. бомбардировать.

БОМБАРДИРОВОЧНЫЙ бомбаламишдай, бомбаяр вигьидай (мес. самолёт).

БОМБАРДИРОВЩИК бомбардировщик, бомбаяр вигьидай самолёт.

БОМБЁЖКА разг. бомбаяр вигьин, бомба гун, бомбаламишун.

БОМБИТЬ несов. бомбаяр вигьин, бомба гун, бомбаламишун.

БОМБОВОЗ бомбардировщик, бомбаяр вигьидай самолёт.

БОМБОДЕРЖАТЕЛЬ м ав. бомба куьрсдайди (самолётра бомба куьрсна кьадай алат).

БОМБОМЁТ бомбомёт (бомбаяр ядай туп).

БОМБОНЬЕРКА бомбоньерка (къенфетар авай гуьзел кьвати).

БОНДАРНЫЙ 1. челегчидин, челегчивилин, бочкачивилин. 2. бочкайрин, бочкаяр (челегар) ийидай (мес. завод).

БОНДАРЬ м бочкачи, челегчи, бочкаяр ийидай устIар.

БОНЫ мн. бонаяр (1. государстводин органри ва я маса идарайри акъуддай, чпи абур гвайдаз са тайин вахтуна са къиметлу затIар къачуниз ихтияр гудай документар; чкадин гьукуматди ва я идарайри вахтуналди акъудай чар пул. 2. ишлемиш тийизмай куьгьне чар пулар).

БОР¹ еке къалин там. ♦ с бору да с сосенки ва я с бору по сосенке инай анай, гъарнай, акатай чкадай; откуда сыр бор загорелся кар, шулугъ гьинлай башламиш хьана.

БОР² мн. нет, хим. бор (са гзаф минералрин составдик квай простой химический затIарикай сад).

БОРДО¹ нескл. бордо (яру, чIулав чехирдин са жуьре).

БОРДО² мичIи-яру ранг, бордо ранг.

БОРДОВЫЙ мичIи-яру, мичIи-яру рангунин.

БОРДЮР куьбе (парталдин ва маса затIунин къерехдив гутадай); гьашир, гуьзел нехишривди раснавай къерех, алам (гамунин къерехдин зул).

БОРЕЦ1. женгчи, женг чIугвадайди. 2. кьуршахар (юкьварар) кьадайди.

БОРДОМ мн. нет боржом (Гуржистандин Боржом шегьерда акъатзавай мядендин, дарман патал ишлемишдай яд).

БОРЗАЯ тази, гъуьрчен тула.

БОРЗОПИСЕЦ рикI алаз тадиз, амма усалдиз кхьидай кас, фад-фад кхьидайди (ягьанатдалди лугьудай тIвар я).

БОРЗЫЙ зарб катдай, йигин катдай (балкIан).

БОРМОТАТЬ несов. мурмур авун, вич-вичик рахун; гъавурда гьат тийирвал рахун, пIузаррин кIаникай рахун.

БОРОВ 1. хеси къабан (куьк хьун патал хуьзвай). 2. пер. къабан (яни яцIу куьк инсан). 3. пичинивай гурмагъдив-цлав кьван фенвай, гурмагъдиз гум тухудай пай.

БОРОВИК лацу къарникъуз.

БОРОДА 1. ччуру. 2. бубухар (бязи верчерин, кIекерин кIуфун кIаникай куьрс хьанвай якIун кIусар).

БОРОДАВКА матI (ччинал, хамунал алай).

БОРОДАВЧАТЫЙ матIар алай.

БОРОДАТЫЙ ччуру квай, ччуру тунвай.

БОРОДАЧ 1. яргъи ччуру квай итим. 2. зоол. ччуру квай хьтин лекь (къуш).

БОРОДКА 1. гъвечIи ччуру. 2. куьлегдин мез.

БОРОЗДА 1. цанин хвал. 2. пер. хвал, дерин бириш, шуьткьвер (ччина).

БОРОЗДИТЬ несов. 1. хвал авун; хулер-хулер авун. 2. кьацI-кьацI авун (мес. цин къубуйри чуьл; биришри пел). 3. пер. кьиляй кьилиз къекъуьн, виринра къекъуьн.

БОРОЗДНИК с -х. хулер ийидайди.

БОРОНА с. -х. гъар.

БОРОНИТЬ несов. гъар гун, гъар алтадун.

БОРОНОВАТЬ несов., см. боронить.

БОРОНЬБА. мн. нет. см. боронить.

БОРОТЬСЯ несов. 1. женг чIугун, дяве тухун. 2. кьуршахар (юкьварар) кьун.

БОРТ 1. къвалан къерех (гимидин ва масабрун). 2. парталдин ценцин къерех (ценцивай хурудалди). ♦ взять на борт гимидиз къачун (акьадрун); на борту гимида; выкинуть ва я выбросить за борт пер. негь авуна гадрун.

БОРТ -МЕХАНИК ав. борт-механик (самолётда авиатордихъ галаз жедай механик).

БОРЩ борщ (чугъундурар, келемар ва масабур квай шурпа).

БОРЬБА мн. нет 1. женг, дяве. 2. кьуршахар (юкьварар) кьун.

БОСИКОМ нареч. кIвачер кьецIил яз.

БОСОЙ кIвачер кьецIил тир.

БОСОНОГИЙ кIвачер кьецIил тир.

БОСОНОЖКА 1. кIвачер кьецIил дишегьли. 2. мн. босоножкаяр (ччинрин чкадал кутIундай чIулар галай, гатуз кьецIил кIвачерал алукIдай чувекар хьтинбур).

БОСТОН бостон (1. къумар къугъунин са жуьре. 2. костюмар цвадай кьелечI багьа магьут).

БОСЫЙ см. босой.

БОСЯК босяк, йиртих (кIвал-югъ авачиз, кIвалах тийиз гьатнавай, вичин классдин лишанар кумачир йиртих).

БОТАНИК ботаник (ботаника илимдин специалист).

БОТАНИКА мн. нет ботаника (ччиляй экъечIдай затIарикай рахадай илим).

БОТАНИЧЕСКИЙ ботанический; ботаникадин; ботаникадиз талукь тир.

БОТВА мн. нет дувул емиш тир затIарин пешерни тан (мес. чугъундурдин, картуфрин).

БОТИКИ мн. гъвечIи ботияр, см. боты.

БОТИНКИ мн. ботинкаяр; ботинок ботинка (са тай).

БОТФОРТЫ мн. ботфортар (сив гьяркьуь яргъи кух галай чекмеяр).

БОТЫ ед. нет ботаяр (дишегьлийри алукIдай кух галай резиндин калушар).

БОЦМАН мор. боцман (пароходда вахтуна авай нубатчи командирдин куьмекчи, гимидин хозяйстводиз килигдай гъвечIи командир).

БОЧАР челегчи, челегрин (бочкайрин) устIар.

БОЧКА бочка, челег, чамчах.

БОЧОНОК гъвечIи бочка.

БОЯЗЛИВЫЙ кичIе, фад кичIе жедай, кичIевал квай.

БОЯЗНЬ ж мн. нет кичIевал.

БОЯРИН боярин (куьгьне Москвадин пачагьлугъда лап чIехи дережада авай ксарикай тирди).

БОЯРСКИЙ бояринрин; бояриндин.

БОЯРСТВО мн. нет бояринар.

БОЯРЫШНИК инид ттар.

БОЯТЬСЯ несов. 1. кичIе хьун. 2. къурхувал хьун, хата хьун, чIур хьун; книга боится сырости ктабдиз ламувиликай хата ава (ам чIур жеда).

БРАВАДА мн. нет нубатсуз (герексуз) чкадал уьткемвал, жув къалурун патал уьткемвал.

БРАВИРОВАТЬ несов. герексуз уьткемвал авун, жув уьткемдиз къалурун.

БРАВО! межд. аферин!

БРАВУРНЫЙ ван алай гурлу (музыкадин макьам).

БРАВЫЙ къучагъдаказ аквадай, къучагъ, кIубан.

БРАГА брага (буза хьтин, ширин хъвадай затI, кIвале расай пиводин жуьре).

БРАЖКА мн. нет 1. см. брага. 2. эрекь чIугвадай шуьре.

БРАЗДА уст. см. борозда. ♦ бразды правления пер. гьукуматдин (идарадин) жилавар (кьенерар).

БРАК^I никягь; эвленмишвал; вступить в брак эвленмиш хьун; состоять в браке никягьнаваз хьун; эвленмиш яз хьун.

БРАК² мн. нет брак (хъсандиз рас тавунвай, кимивилер квай чIуру шей; виже текъвер шей; шейиник квай рехне).

БРАКЁР спец. бракёр (акъудзавай шейэрин качество - ери ахтармишдай специалист).

БРАКЕРАЖ спец. бракераж (акъуднавай шейэрин качество- ери виже къведайбур ятIа ахтармишун, тайин авун).

БРАКОВАННЫЙ брак авур; бракованный товар брак авур (брак) товар.

БРАКОВАТЬ несов. брак авун, брак гьисабун.

БРАКОВКА мн. нет. см. браковать.

БРАКОВЩИК спец. браковщик (нукьсан квай брак шейэр ччара ийидай рабочий).

БРАКОДЕЛ гзаф брак шей акъуддай рабочий.

БРАКОНЬЕР браконьер (вичиз ихтияр авачиз ччарадан чкада, къадагъа алай чкада гъуьрч ийидайди).

БРАКОНЬЕРСТВО мн. нет браконьервал.

БРАКОРАЗВОДНЫЙ пабни гьуьл ччара ийидай, пабни гъуьл ччара авуниз талукь тир.

БРАКОСОЧЕТАНИЕ никягь авун, эвленмиш хьун, никягь.

БРАНДМАЙОР брандмайор (чIехи шегьерра цIай кьур чкайрин цIаяр хкадардайбрун командадин начальник).

БРАНДМАУЕР брандмауер (цIукай хуьн патал кьве кIвалерин арада цIун хура дурум гудай кирпичрикай ва я къванцикай эцигнавай цал).

БРАНДСПОЙТ брандспойт (1. цIай хкадрун патал яд ядай насос. 2. гьа чIавуз яд фидай турбадин кьилихъ галай, герек патахъ туькIуьрдай кьил).

БРАНИТЬ несов. экъуьгъунар авун; къалар авун, кIянар авун, дяве авун (яни туьнт гафаралди айибар авун).

БРАНИТЬСЯ несов. 1. сада садаз экъуьгъунар авун, арада къалар хьун, сад садахъ галаз дяве хьун (гафаралди). 2. экъуьгъунар авун.

БРАННЫЙ¹. экъуьгъай, себ гунин, сеперрин; бранные слова экъуьгъай гафар.

БРАННЫЙ² уст, дяведин; бранное поле дяведин майдан.

БРАНЧИВЫЙ, БРАНЧЛИВЫЙ разг. экъуьгъунал, сеперар гунал рикI алай, сивел атайди лугьудай, сивин пад квачир.

БРАНЬ¹ ж мн. нет себ, экъуьгъунар, пис гафар.

БРАНЬ² ж уст. дяве; на поле брани дяведин майданда.

БРАСЛЕТ, БРАСЛЕТКА цам (гъилихъ акалдай, билезиг); золотой браслет къизилдин цам.

БРАТ 1. стха. 2. якъадаш. ♦ двоюродный брат амледин хва, халудин хва, эмедин хва ва халадин хва; наш брат чун (яни зунни зун хьтинбур); на брата гьардаз.

БРАТАН обл. 1. амлед хва, халуд хва, мумад хва (эмед хва), халад хва. 2. чIехи стха; стха. 3. стхадин хва.

БРАТАНЬЕ см. брататься.

БРАТАТЬСЯ несов. стхавал авун, кIевиз дуствал авун (империалистрин дяведа солдатри душмандин кьушунрихъ галаз дяве акъвазарна дуствал авун).

БРАТСКИЙ 1. стхадин; стхавилин; братские чувства стхавилин гьиссер. 2. стхаяр тир; стхаяр хьиз мукьва тир; братские республики стхаяр тир (стха) республикаяр.

БРАТСТВО 1. стхавал; кIеви дуствал. 2. уст. тешкилат, сад хьанвай группа.

БРАТЬ несов. 1. къачун. 2. кьун. 3. тухун. 4. элкъуьн (санихъ, са патахъ). 5. акатун, кар авун (мес. гуьлледи, чукIулди). ♦ брать верх винел пад къачун, винел акьалтун, гъалиб хьун, кIудун (гьуьжетрал); брать всем вири крарал лайихлу хьун, артух хьун; брать за сердце рикIиз эсер авун, пашманрун; брать на себя смелость жуьрэт авун; брать своё 1) вичин (чпин) кар авун, эсер къалурун; 2) мураддихъ агакьун, мурад кьилиз акъудун.

БРАТЬСЯ несов. 1. см. брать. 2. эгечIун, гъиле кьун, башламишун. 3. хиве кьун (са кар ийиз). ♦ откуда что берётся! гьинай къвезва, гьинай. къачузва! браться за ум акьуллу хьун, акьулсузвал гадрун.

БРАУНИНГ браунинг (автомат тапанчийрин са жуьре).

БРЕВЕНЧАТЫЙ гъварарин, гъварарикай расай; бревенчатая стена гъварарикай расай цал; бревенчатый мост гъварарин (гъварарикай расай) муьгъ.

БРЕВНО 1. гъвар, чукьван, цуьр; шалман. 2. пер. кIанч, къван (са куьнини эсер тийир куьт рикI авай инсан).

БРЕГЕТ уст. брегет (куьгьне сятерин са жуьре).

БРЕД мн. нет терхеба рахунар (жув жувал алачиз).

БРЕДЕНЬ м гъвечIи тур, чил (кьве касди балугъар кьадай).

БРЕДИТЬ несов. 1. терхеба рахун. 2. гьамиша са затIуникай (са кардикай) рахун.

БРЕДНИ ед. нет буш къариб фикирар, терхеба фикирар, терхеба рахунар.

БРЕЗГАТЬ несов. такIан атун; он не брезгает ничем адаз са затIни такIан къведач, ам са затIунилайни элкъведач.

БРЕЗГЛИВЫЙ 1. такIан къведай, экъуьчIай кьван чкадал такIан къведай, игренмиш жедай. 2. такIан атун къалурдай; такIан атун арадал гъидай.

БРЕЗЕНТ брезент (сигъдиз хранвай яд акат тийир парча).

БРЕЗЕНТОВЫЙ брезентдин.

БРЕЗЖИТЬ, БРЕЗЖИТЬСЯ несов. жизви экв малум хьун, экв акун.

БРЕЛОК брелок (сятинин зунжурдихъ ва я цамунихъ акалдай гимишдин ва я маса металлдин куьлуь гуьрчег шейэр).

БРЕМЯ залан ппар, заланвал. ♦ разрешиться от бремени аял хун.

БРЕНЧАТЬ несов. 1. зигрингар авун; монеты бренчат в кармане пулари жибинда зигрингар ийизва. 2. цIингил-мингил авун, зигрингар авун (усалдиз чуьнгуьр ва мсб ягъун).

БРЕСТИ несов. кIвачер галчIуриз-галчIуриз фин (къекъуьн, атун), четинвилелди яваш-явашди фин; кIанз-такIанз кагьулдиз фин (атун, къекъуьн).

БРЕХАТЬ несов. разг. 1. тапарар авун, буьгьтен вигьин. 2. кицI элуькьун.

БРЕХНЯ мн. нетразг. тапарар.

БРЕХУН разг. тапрукь, тапархъан, яланчи, тапаррин кIватI.

БРЕШЬ ж 1. хъиткьер; хъалхъам. 2. пер. хъалхъам, кимивал, эксиквал; зиян.

БРЕЮЩИЙ твадай (кьил, ччуру, чIарар). ♦ бреющий полёт агьадай лув гун (самолётди душмандин кьушунриз пулемётдай гуьлле гуз ччилив мукьваз агьадай лув гун).

БРИГ уст. бриг (кьве мачта алай елкендин гими).

БРИГАДА бригада (1. кьушундин са шумуд полкуникай ва я батареядикай ибарат са пай. 2. поезддиз къуллугъ ийизвай коллектив, кондукторрин десте. 3. тайин са кар кьиле тухузвай коллектив, мес. колхоздин бригада).

БРИГАДИР 1. бригадир, бригададин кьил. 2. уст. воен. бригадир (куьгьне заманда дяведин къуллугъчидин мертеба).

БРИГАДНЫЙ бригададин; бригадайрин.

БРИЗ мор. бриз, кьезил гар.

БРИКЕТ брикет (къванци цIивин, торф ва ихьтин маса затIар куьлуь авуна прессдалди чуькьвена раснавай кирпич хьтин кIалубра ттунвай материал).

БРИЛЛИАНТ, БРИЛЬЯНТ брильянт (синер алаз цIалцIамарна раснавай багьа къаш -алмас).

БРИТВА уьлгуьч, ччуруяр твадай чукIул.

БРИТЫЙ 1. твайи. 2. ччуру, спелар твайи.

БРИТЬ несов. ттун (ччуру, кьил).

БРИТЬЁ мн. нет ттун (ччуру, кьил, чIарар).

БРИТЬСЯ несов. 1. жуван ччуру ттун. 2. ччуру ва спелар ттун.

БРИЧКА бричка (винел пад ачух кьезил араба, файтон хьтинди).

БРОВЬ ж рацIам.

БРОД улам, кьери чка (вацIун ва масанрин).

БРОДИТЬ¹ несов. къекъуьн; ина-ана къекъуьн; яваш-явашди къекъуьн.

БРОДИТЬ² несов. цуру хьун, чIир-чIир акъатун (мес. чехир, тини ва мсб).

БРОДЯГА кIвал-югъ авачиз гьарна къекъвез гьатнавайди, авара яз гьатнавайди.

БРОДЯЖНИЧАТЬ несов. кIвал-югъ авачиз гьарна къекъвез гьатун; аваравал авун.

БРОДЯЧИЙ санал кьарай кьан тийир, гьамиша къекъвез гьатнавай; куьчери, санал секин тежер.

БРОЖЕНИЕ1. см. бродить 2. 2. пер. гьулгъула, разисузвал.

БРОМ хим. бром (туьнт ни галай жими рагъул-яру рангунин химический элемент).

БРОМИСТЫЙ бром квай.

БРОНЕБОЙНЫЙ бронядикай хкатдай, бронядай тIеквен акъуддай (мес. гуьлле).

БРОНЕВИК воен. броневик (тупунив ва пулемётривди яракьламиш хьанвай, винел гуьлле акат тийир кIеви гьулдан чIугунвай автомобиль).

БРОНЕНОСЕЦ воен. мор. броненосец (яргъаз ядай тупаривди яракьламишнавай, бронядивди кIевнавай дяведин пароход).

БРОНЕНОСНЫЙ бронядалди кIевнавай (мес. гими).

БРОНЕПОЕЗД бронепоезд (тупаривди ва пулемётривди яракьламишнавай, бронядалди кIевнавай поезд).

БРОНЗА 1. буьруьнж, кишпир (цур, къеле ва гагь-гагь маса металларни акадарна раснавай металл). 2. кишпирдикай (буьруьнждикай) авур гуьзел шейэр.

БРОНЗОВЫЙ 1. буьруьнждин, кишпирдин; буьруьнждикай (кишпирдикай) авур. 2. буьруьнждин ранг атанвай. ♦ бронзовый век буьруьнж ишлемишдай девир (лап къадим заманда кIвалин къапар, яракьар ва мсб. буьруьнждикай ийидай девир).

БРОНИРОВАННЫЙ бронироватнавай, брондалди кIевнавай, бронламишнавай.

БРОНИРОВАТЬ несов. бронироватун, бронламишун (1. тупунин гуьллейрикай хуьн патал бронядалди кIевун. 2. ишлемишдай бязи шейэр виликамаз са мурад патал ччара авуна масаниз серф ийиз ихтияр тагана тун).

БРОНХИ мн. анат. бронхар (жигерар нефес къачудай чкадихъ галкIурзавай турбаяр).

БРОНХИТ мед. бронхит (бронхияр тIа жедай кефсузвал).

БРОНЯ 1. кьеркь (куьгьне заманда аскерри алукIдай ракьун партал). 2. броня (1. дяведин гимийрин, автомобилрин, поездрин ва масабрун винел патан ччин кIевдай гьулдандин тахта. 2. вирида ишлемишдай са бязи шейэр гьа чеб тайин авур кардилай гъейри масаниз серф ийиз тан тийиз, эцигдай къадагъа; гьа къадагъа алай шей къачудай ихтияр).

БРОСАТЬ несов. 1. гадрун. 2. вигьин. 3. гьалчун. 4. ракъурун (мес. саниз кьушунар). ♦ бросать в пот гьекь акъудун.

БРОСАТЬСЯ несов. 1. сада садал гьалчун, сада садал вигьин. 2. гьужум авун, вигьин, тепилмиш хьун. 3. хкадрун. 4. гадрун. 5. гьерекатун, чукурун (мес. куьмекдиз). 6. акъатун (мес. хъвайиди кьилиз). ♦ бросаться в глаза ягьай вил хкIадайвал хьун, аквадайвал хьун, лап малум жедайвал хьун.

БРОСИТЬ см. бросать.

БРОСИТЬСЯ см. бросаться 2. 3. 4. 5, 6-манайра.

БРОСКОМ нареч. 1. хкадарна, садра хкадарна, къудгъунна. 2. садра гадарна.

БРОСОВЫЙ гадардай, усал, къиметдик квачир (шей). ♦ бросовая цена гадрай къимет, лап ужуз къимет; бросовый экспорт см. демпинг.

БРОСОК 1. хкадрун, къудгъунна хкадрун, къудгъунна чукурун, вилик фин. 2. гадрун.

БРОШИРОВАТЬ несов., см. брошюровать.

БРОШКА, БРОШЬ ж брошка, санжах.

БРОШЮРА брошюра (жилдер алачир гъвечIи ктаб).

БРОШЮРОВАТЬ несов. брошюроватун (печать авур чарарикай ктаб цун).

БРОШЮРОВЩИК брошюровщик, брошюровать ийидай рабочий.

БРУДЕР спец. брудер (инкубаторда какайрай ахъаяй цицIибар сифте кьиляй хуьдай аппарат).

БРУС кьуд мурцан гъвар, кьуд мурцан чукьван. ♦ параллельные брусья къушаба цуьрер, ттарар (гимнастикадин патахъай туькIуьрнавай).

БРУСНИКА мн. нет брусника (куьлуь яру емишар жедай кул; гьа емишар).

БРУСНИЧНЫЙ брусникадин.

БРУСОК 1. кьуд мурцан гъвечIи цуьр. 2. куьнуь (чукIул хци ийидай). 3. кьуд мурцан яргъивал алай маса шейэр; брусок мыла запундин кIалуб.

БРУСТВЕР бруствер, тере, кьантIар (окопдин, сенгердин).

БРУТТО брутто (шейинин персенгни вич авай, квай къабни галаз вири заланвал).

БРЫЗГАТЬ несов. хъчин; гадрун; гадар хьун (яд, цин стIалар, палчух, цIерекIвар).

БРЫЗГАТЬСЯ несов. 1. хъчин. 2. сада садал хъчин, сада садаз ятар ягъун.

БРЫЗГИ ед. нет 1. стIалар. 2. цIерекIвар, зерреяр.

БРЫЗНУТЬ однокр. 1. см. брызгать. 2. авахьун; кIвахьун (садлагьана, месела, марфадин стIалар, иви).

БРЫКАТЬ несов. кIурарив ягъун, кIурар хкадрун.

БРЫКАТЬСЯ несов. кIурарив ягъун, кIурар хкадрун.

БРЫКЛИВЫЙ кIурарив ядай, кIурар хкадардай.

БРЫКНУТЬ однокр., см. брыкать.

БРЫНЗА мн. нет брынза, ниси (нисидин са жуьре, лезги ниси).

БРЫСЬ межд. пиштI (кац чукурун патал).

БРЮЗГА м и ж гъургъур ийидай инсан (яни гьамиша нарази яз рахадай кас).

БРЮЗГЛИВЫЙ гъургъур ийидай (инсан).

БРЮЗЖАНИЕ мн. нет гъургъур авун; гъургъур.

БРЮЗЖАТЬ несов. гъургъур авун.

БРЮКВА брюква (салан мейва).

БРЮКИ ед. нет шалвар.

БРЮНЕТ брюнет, чIулав чIарарин итим.

БРЮХАСТЫЙ разг. еке руфун алай.

БРЮХО разг. руфун.

БРЮШИНА анат. руфунин къене патан перде.

БРЮШКО 1. бицIи гьайванрин руфун. 2. экъисай яцIу руфун. 3. руфунилай алажай хам (хъицикь).

БРЮШНОЙ руфунин; брюшной тиф руфунин тиф.

БРЯКАТЬ несов., см. брякнуть.

БРЯКНУТЬ разг. 1. зигринг авун, багьрагъ (пахърахь) авун. 2. пахърахъна вигьин, гадрун (са залан затI). 3. пахърахъна лугьун (кутуг тавур гаф).

БРЯКНУТЬСЯ разг. ярх хьун; пархъна аватун.

БРЯЦАТЬ несов. 1. зигрингар ийиз тун, зигрингар авун (ракьарив ван ийиз тун). 2. ягъун (мес. чуьнгуьр ва маса сим алай затIар), симерив ванер ийиз тун. ♦ бряцать оружием яракьар юзурун, дяве ийида лугьуз кичIерар гун.

БУБЕН куркурар галай тафт.

БУБЕНЦЫ мн. куркурар.

БУБЕНЧИК 1. гъвечIи куркур. 2. куркур хьтин цуьк.

БУБЛИК бублик (къуьлуьн гъуьруькай чрай элкъвей уьнуьг хьтин тIунутI).

БУБНИТЬ несов. разг. мурмур авун, бегьем ван акъуд тийиз рахун, гъургъур авун.

БУБНОВЫЙ керпичрин (къумар къугъвадай); бубновый туз керпичрин тек.

БУБНЫ ед. нет керпичар (къумар къугъвадай чарарин).

БУГАЙ обл. бугъа (жунгав, пин яц).

БУГОР кIунтI, гъвечIи тепе.

БУГОРОК 1. гъвечIи кIунтI. 2. матI, жизви дакIур чка.

БУГОРЧАТКА мн. нет, мед. верем, чахотка.

БУГОРЧАТЫЙ 1. гъвечIи кIунтIар авай. 2. матIар алай, къабарар алай.

БУГРИСТЫЙ кIунтIар авай.

БУДДИЗМ мн. нет, рел. буддизм (Буддадин дин).

БУДДИЙСКИЙ буддизмдин; буддистрин.

БУДДИСТ буддист (буддизм дин гвай кас).

БУДЕТ 1. жеда; завтра он будет дома пака ам кIвале жеда. 2. -да; он будет учиться ада кIелда. 3. разг. бед я, хьана; будет вам разговаривать бес я куьне эхтилатар авурди.

БУДИЛЬНИК будильник, зенг ядай сят.

БУДИТЬ несов. ахварай авудун; уяхрун.

БУДКА будка (часовойдин, сторождин патахъай тахтайрин гъвечIи кIвал хьтинди).

БУДНИ мн. 1. кIвалахдай йикъар, сувар йикъар тушир гьакIан йикъар; кIвалахдай, кар ийидай вахтар. 2. пер. шадвал авачир яшайиш, са шадвални авачир йикъар.

БУДНИЧНЫЙ 1. кIвалахдай; адетдин; гьамишан, гьар йикъан. 2. пер. са шадвал авачир, экуь югъ авачир.

БУДОРАЖИТЬ несов. разг. къалабулух кутун, гьарай-вургьай ттун, вири кIвачел акьалдрун.

БУДОРАЖИТЬСЯ несов. 1. секинсуз хьун, къалабулух акатун. 2. см. будоражить.

БУДОЧНИК ист. будочник (виликди полициядин будкадин къаравул, полициядин гъвечIи къуллугъчи).

БУДТО гуя, -на лугьуди; хьиз; жал; посмотри, будто идёт кто-то килиг, сад къвезвай хьиз я; он сердится на меня, будто я виноват адаз закай хъел къвезва, на лугьуди зун тахсирлу я; говорят, будто ты скоро уезжаешь вун мукьва хъфизвалда хьи.

БУДУЧИ яз; тирла; будучи учителем учитель яз (тирла).

БУДУЩЕЕ мн. нет къвезмай вахт; гележег; наше будущее чи гележег, чи къвезмай гьал (вахт).