Көлік транспортының қызмет көрсету түрлері
Көлік транспортының қызмет көрсету түрлері Бүгінгі күні туризмге қызмет көрсететін ортақ көлік жүйесі жоқ, ал тасымалдаудуғы қажеттілік әрбір көлік түріне қарай сұраныспен реттеледі. Міндеттері: көліктің әртүрлі бойынша қызмет кӛрсету сапасын жақсарту, көліктік саяхаттар ұйымдастыру, жаңа технологияларда қолдану; көліктегі көрсетілетін қызмет түрлкрі т.б.Көліктік саяхат - әртүрлі көлік құралдарын қолдауымен өңделген маршрут бойынша жолдамасы бар ұйымдастырылған туристер тобының саяхаты. Туристтік кӛлік саяхаты бірнеше кӛлік түрлерімен жүзеге асырылады теміржол және автомобиль автобус және жеңіл автокӛлік әуе және автокӛлік: су, темір жол автокөлік.Туристтік авто көлік түрі – автобус пен жеңіл автокөлік – туристерді аэропорттан қонақ үйге және кері қайтуда жеке маршрут немесе қосымша көлік түрінде қолданады. Көлік саяхаты бірнеше негізгі белгілері бойынша жіктеледі: - маршруттағы қозғалыс тәсілі - қоданатын көлік түріне - маршрут трассасының құрылуына - саяхат ұзақтығына - маусымдылығына - басқа да факторлар Ең кӛп қолданатын автобус, теміржол саяхаттары 90 жуық, ӛзінің саяхаты ұйымдастыратын турист келесідей факторларды есепке алады: - сапарға жету жылдамдығы - саяхат қолайлылығы - құны - жүк тасымалдау мүмкіндігі және оның салмағы - жүру жолындағы аялдама мүмкіндігі - тамақтану жағдайы - шу және вибрация деңгейі - ұйықтау және демалыс үшін жағдай - сапар уақытындағы кең мүмкіндіктер - қолайсыз экологиялық факторлардың болуы - қауіпсіздік Теңіз және ӛзен судаларында жоғары тасымалдаушы сыйымдылығы мен саяхат қолайлығына олардың жоғары емес байланысы мен қатынас жылдамдығы қарама – қайшылық тудырады. Самолеттей жоғары жылдамдықтағы жеткізу жоғары сервис деңгейінде. Жоғары тариф деңгейімен байланысты. 4. Автосаяхаттарды ұйымдастыру ерекшеліктері Автосаяхаттардың ерекшелігі болып, олардың өзінің тұратын жақтың көрікті жерлерін көру мақсатымен ұзақ емес ара қашықтыққа жасалуы табылады. Қазіргі уақытта автосаяхаттар жеке, арендаға алынған немесе қоғамдық көлікте пайдаланылып жасалады. Қоғамдық көлік бір елді мекеннен келесі елді мекенге тасымалдау үшін қолданылады. Арендаға алынған немесе жеке көлікті бірнеше күнге маршрут бойынша елді мекендер ішінде тасымалдау және қызмет көрсету үшін ыңғайлы.Автокөліктің басқа көлік түрлерінен басымдылығы: жоғары маневрілігі, мобильдігі, қолайлығы, тарифтердің төменділігі, қажеттілік бойынша шығуға мүмкіншіліктер, кең шолу, «есіктен-есікке» қызмет көрсету, яғни ол вокзалдар, станциялар, порттар салу үшін капиталдық шығындарды қысқартады.Ұзақ маршруттарда авто саяхаттар комфорттылық деңгейінің төменділігімен сипатталады.Автосаяхаттардың басқа да кемшіліктері бар: жылдамдылығының төмен болуы және айналадағы ортаның ластануы. Соңғы уақытта мамандар жетілген автомобильдер түрлерін жасады.Туристер группаларын тасымалдау үшін автобустар қолданады. Автобус бұл- көп орынды, вагон типті құрлықта жүретін көлік түрі. Микроавтобустардың ұзындығы бес метр, ал қосылған және автопоездар 24 метрге жетеді. Автосаяхаттың тағы бір түрі- ол автомобильдермен саяхат. Осындай саяхаттар маршрут картасын құрумен басталады, содан кейін жүрудің уақытын есептеу, демалу және елдімекендерде жүру уақыты т.б. есептеледі. Содан кейін мотельдер, қонақ үйлермен, олардың қасындағы стоянкаларды жалға алу шартына сәйкес келісімдер жасалады. Осындай маршруттардың ерекшелігі болып ТЖО мен келісімдер жасау. Осындай келісімдер бірнеше болу керек. Осы қызмет түрлерін серіктестер арқылы алуға болады. Ірі елді мекендерде тоқтаулардың уақыты көп болу керек. Көрікті жерлермен танысу, жолдама бағасына кіреді. 20-25 адамнан құрылған топқа қызмет көрсетудің бірінші күнінде қала бойынша шолу экскурсиясы ұсынылады. Осы экскурсияның мақсаты автосаяхаттаушыларға демалу мен ориентир жасауға көмектесу және келесі күндері олардың қалада өздері жүруге көмектеседі. Осындай саяхат түрі бізде аз таралған, бәрақ олардың болашағы бар, оның себебі жеке көлік саны күннен күнге өсуде. Саяхат барысында туристер жақындайды және оларды авто тематикаға арналған жалпы қызығушылығына үйрену жүргізіледі. Осындай саяхат түрін ұйымдастыру кезінде үнемі маманданған автомобилистпен кеңес жүргізу керек. Автосаяхаттардың санында қазіргі кезде маңызды орынды- караванингтер алады. Олар автомобильдерге қосылған автоприцептер.Туристерді тасымалдау арнайы автобустармен жүргізілу керек. Олар туристердің көпкүндік саяхатына сай комфортты болу керек. Гидтерге арналған арнайы орны, жүк орналастыру орны болу керек.Қазақстанда автобустық туризм ресми туристік ұйымдардың деңгейінде дамып жатыр.Автотуризм деп- жеке көлікті туристік мақсатқа қолдануды айтады. Осындай саяхаттар бірнеше күнге немесе аптаға есептелген. Автотуризмнің ерекше белгісі болып: оның жоғары маневрлендігі, қорғалануы, қысқы мезгілде ұзақ қашықтыққа жүруі және көп туристік обьектілерді көріп шығуға болатындығы саналады. Жоғарғы маневрлігі автотуристерге уақытша түнеу орнына оралуға мүмкіндік береді. Туризмдегі әуе қатынастардың маңызы ұшақтардың тасу мүмкіншілігінің жоғарлауымен байланысты. Ол негізінен 50-ші жылдардан бастап байқалуда. Осы кезеңде ұшақтар пайда болған. Олардың жылдамдығы сағатына 700-950 шақырым. (Мысалы: ТУ- 104; каравелла; боинг-707). 60-шы жылдардың аяғында бірнеше жүз адамдарды сыйғыздыратын үлкен ұшақтар қолдануға берілді. (Мысалы: АҚШ-та боинг-747). Қазіргі туризм осы заманға сай жаңа ұшақтарды пайдаланады.Ең алдымен авиа көлікке жолаушыларды тарту үшін льготалық тарифтер еңгізілген болатын. Әуе саяхаттардың әйгілігінің өсуі, көптеген мемлекеттерде осы транспорт түрінің басқа транспорт түрлерінен басымдылығының өсуіне әкелді. Ол негізінен аралдық немесе туристік сұраныстан шалғай жатқан елдерге қатысты. Әуе көліктің ішкі туристерді тасымалдау маңыздылығы байқалып отыр. Ол АҚШ сияқты үлкен территориясы бар елдер мен дамыған әуе желілері бар елдері (Франция, Ұлыбритания, Германия, Канада, Аустралия).
|
