Требования к знаниям, умениям, навыкам и компетенциям

Министерство образования и науки Республики Казахстан

Изучив дисциплину, Вы должны будете знать:

- систему коммуникативных функций казахского языка и основные требования к использованию языковых единиц в повседневном общении;

- приемы и способы организации речи на казахском языке, правила речевого этикета, культуры речи и общения;

- лексико-грамматическое, орфографическое, пунктуационное, речевое, коммуникативное оформление в разных сферах речевой деятельности.

Участвуя в практических занятиях и выполняя задания на СРС, Вы научитесь культуре речи и общению на казахском языке по специальности, а именно:

- ориентироваться в разных сферах и ситуациях общения;

- правильно использовать языковые средства в оформлении мысли;

- составлять диалоги, монологи по различным темам на казахском языке.

5 Тематический план изучения дисциплины

Пәннің тақырыптық жоспары Нысан

ПМУ ҰС Н 7.18.2/10

	ҚАЗАҚ ТІЛІН ОҚЫТУ МАЗМҰНЫ Базалық деңгей А2
	Қоммуникативті міндет пен оларды меңгерту амалдары
	Әлеуметтік-мәдени, күнделікті қатысым саласындағы коммуникативтік құзыреттілік мазмұны	Міндетті тілдік құзырет бөлігінің мазмұны	Қатысым тақырыптары	Практ. сағат саны	Студенттердің өздік жұмысы
барлығы	СМӨЖ
1.     1.1.	Әңгімелесушімен коммуникацияға түсіп, оны қолдауға бағытталған ниеттер интенциялар) Танысу түрлері: а) адаммен танысу; ә) басқа адам арқылы танысу; Әңгімелесушінің сөйлеу әдебіне сәйкес сәлемдесу, қоштасу түрлерінің берілуі. Телефон арқылы байланысқа шығу және қаратпа формаларының берілуі	Орфографиялық және орфоэпиялық нормалар. Үндестік заңына сәйкес жалғаулар мен қосымшалар. Дауысты және дауыссыз дыбыстар. Қазақ тілі дыбыстарын айта алуы, жаза алуы, тыңдап, қабылдай алуы. Көптік жалғауы.	Өмірбаян (өзі туралы әңгіме, балалық шақ, мектептегі оқу, жұмыс, қызығушылықтары, ресми өмірбаяны, досы, таныстары, туыстары туралы әңгіме, олардың сыртқы келбеттері туралы сипаттама).
1.2	Алғыс білдіру, кешірім сұрау, тыйым салу формалары Қатысымды бастау, жалғастыру, аяқтау формалары	Зат есім.Жалпы және жалқы зат есімдер. Олардың қолданылуы. Көптік жалғауының қолданылуы. - зат есімнің тәуелдік мағынаны білдіруі; - зат есімнің жіктік мағынаны білдіруі. Иелік форма. Тәуелді септелу.Синонимдер. Септіктердің негізгі мағыналары: Атау септігі- белсенді әрекет иесі (Дулат теледидар көріп отыр); - жақ (зат) атауы (Бұл-Айжан. Мынау - кітап); - қаратпада тұлға сипаты (Дастан, қайда барасың?); - бағалауыштық белгі иесі (Бақыт - дәрігер); - дерек, оқиға (Ертең - сайлау); - заттың бар, жоқ екендігі (Калада жақсы театр бар); - иеліктегі затты білдіреді (Менің кітабым бар); - жақ, зат атауы (Менің атым Салтанат. Дүкеннің аты «Заңғар»); - уақыттық кезеңдегі әрекет иесі (Сабақ сағат екіде басталады); - уақыттық кезең (Бүгін жұма); - субъектінің физикалық, эмоциялық қалып күйі (Баланың ыстығы бар); - іс-әрекет субъектісі (Әкем жазып отыр). Ілік септігі- бір нәрсе тиесілі жақ, тұлға (Дастанның мәшинесі бар); - зат/жақ анықтамасы (Мынау — ағамның үйі); - бүтіннің бөлшегі (Мынау — қаланың орталығы. Романның бірінші тарауы); Осы шақ. Нақ осы шақтың дара, күрделі түрлері.	Отбасы (отбасы туралы әңгіме, отбасының тұратын жері, отбасы жағдайы, материалдық қамтамасыз етілуі, жұмысы, отбасының қызығушылығы, олардың сыртқы сипаттамасы)
2.   2.1.   2.2.     2.3. 2.4. 2.5. 2.5.     2.6.   2.6.     2.7.	Әңгімелесушіге коммуникативтік ықпал жасауға бағытталған акционалды реттеуші ниеттер Сөйлеу ниеттері: Әртүрлі жағдаяттарда бір затты беруге өтініш білдірудің берілуі. Әңгімелесушіні сөйлеу әдебі нормаларына сәйкес әртүрлі жағдаяттардағы вербалды әрекеттерді жүзеге асыруға түрткі болу, тыйым салу формасының берілуі. Шақыру түрлері (ресми емес). Еске түсіру түрлері. Келісім беру түрлері (ресми емес) Кеңес, ұсыныстың әртүрлі формада және әртүрлі жағдаятта (ресми емес) берілуі. Өз бетінше, әңгімелесушімен бірге немесе басқа адамдармен бірігіп жұмыс атқаруға ниеттің берілуі.   Әңгімелесушінің тілек-қалауын анықтау.   Затты алуға, әрекет жасауға рұқсат сұрау үшін қаратпа формасының берілуі	Барыс септігі - әрекет мекені (Күнде әкеме хабарласамын); - бір қалып күйді басынан өткеруші жақ, тұлға (Дастанға футбол ұнайды); - хат, құжат иесі (Мамыровқа жас ақынға); - жақ, тарап қозғалыс (Ертең ректорға кіремін); - мақсаты ретінде (Кешке шешеме барамын); - қозғалыс бағыты (Таңертең университетке барамын); - қозғалыстың аяқталу нүктесі (Театрға дейін қалай баруға болады?). Жатыс септігі - мекенді білдіру (Мен Алматыда болдым); - әрекет мезгілі, уақыты (Сағат бесте келді. Уақытында келді); - әрекет мезгілі, уақыты (жалғасымы, қайталанымы) (Біз жыл сайын кездесеміз. Мен сені апта бойы көрмедім); - мезгіл (сағат, күн, уақыт, апта) (Сәрсенбіде сабақ, болмайды). -дағы, -дегі, -тағы, -тегі қосымшалары. Көмекші есімдер. Шығыс септігі - қозғалыстың шығу нүктесі (Мен университеттен келдім); - байланыс құралы (Мына филъмді теледидардан көрдім); - жақ, түлғаның тегі қайдан екендігі, кейде заттың қайдан екендігі (Сіз оңтүстіктен сияқтысыз. Иә, Таразданмын). Көмектес септігі - жүру жолы (Шөлмен, таумен жүрдік); - мезгілдік (Күнімен, түнімен жұмыс істеді); - құралдық (Соңғы гранатамен қалды); - қимыл-әрекет тәсілі (Бірлескен күшпен жеңдік); - қозғалыс құралы (Пойызбен, автобуспен жол жүреді). Бұйрық райы. Көмекші етістік. –уға болады, болмайды. Сұраулық демеуліктер. Омоним.	Ғимараттар.(түрлі мекемелер, оқу орындары, мамандақ таңдау, таңдау уәждемелері, жұмыс орны көшелер, олардың орналасуы)
3. 3.1.     3.2.   3.3.   3.4. 3.5.	Бағалау-эмоциялық ниеттер (іс-қимыл, оқиға, зат, адамдарға эмоциялық қатынастың және көзқарастың, бағалаудың берілуі). Адамға, затқа, дерекке, оқиғаға жеке пікірдің берілуіне сәйкес бағалау. Іс-қимыл, оқиға немесе заттың артықшылығын айту. Болжамның берілуі. Эмоциялық қатынастың (қуану, таң қалу, қанағаттану, қанағаттанбау) берілуі.	Қосымшалардың орын тәртібі (сөз тудырушы және түрлендіруші жұрнақтар, сөз таптарына қатысты). Сан есім. Сан есімнің орын тәртібі. Етістіктер. Етістің шақ категориясы. Ауыспалы осы шақ. Келер шақ. Өткен шақ. Шартты рай. Үстеу. Үстеудің негізгі мағыналық топтары.	Әуесқойлық.Жұмыс күні, бос уақыт, демалыс, қызығушылық (спорт, музыка, театр, бейнелеу өнері, саяхаттар).
4.   4.1.	Коммуникативтік-ақпараттық және ақпараттық-сипаттамалық ниеттер Адам, зат, дерек, оқиға, іс-әрекет туралы нақты ақпаратты бере алу, ала алуы; біліктілік: оған сұрақ немесе жауап бере алуы; заттың бар екендігін немесе жоқ екендігін, санын, сапасын, кімге тиесілі екендігін сұрай алуы, әрекет туралы: оның уақытын, орнын, себебін немесе әрекеттің, оқиғаның мақсатын сұрай алуы; мүмкіндік туралы: қалауын, қажеттілігін, ықтималдылығын, әрекеттің мүмкін еместігін білдіруі.	Септеуліктер. Септеуліктердің қызметі. Есімдіктер. Есімдіктердің қолданылуы. Өздік есімдігі. Рай категориясы. Қалау рай. -сыз,-сіз болымсыз жұрнағы. Етіс категориясы.	Уақыт. (жыл мезгілі, ай, апта, тәулік, сағат)
5.     5.1.	Ұсынылған тақырыптар аясында ауызша және жазбаша қатысымды жүзеге асыра алу Қатысымды бастау, жалғастыру, аяқтау формалары. Мерекемен құттықтау түрлері (туған күні, мереке, мерейтой, қоныстой, сәбидің дүниеге келуі, емтиханды жақсы тапсыру, аттестациядан өту, марапатталу, диплом алу және т.б).	Жалпылау есімдігі. Есімдіктердің септелуі. Модальдік етістіктер. (алу, көру, деп ойлаймын). Ыңғайлас жалғаулықтар (да, де, та, те,). -еке/-әке қосымшасы. –дай/-дей... жұрнағы	Есімдер сыры. (ат қою дәстүрі, белгілі есімдер)
6. 6.1.	Ақпараттық-сипаттамалық ниеттер Әңгіме болып отырған нақты зат, жағдаят, оқиға, кейіпкерді сипаттай алуы. Жол бағытын сұрау, түсіндіру. Алғыс білдіру формалары.	Сын есім. Негізгі, туынды сын есімдер. Шырай категориясы. Септеуліктерді қайталау. Қаратпа, қыстырма сөздер. Одағай.Көңіл күй одағайлары.	Адам келбеті. (кейіпкерді суреттеу)
7.     7.1.	Ұсынылған тақырыптар аясында ауызша және жазбаша қатысымды жүзеге асыра алу Естігені, оқығаны, көргені бойынша мәліметтің болуы/ болмауы. Еске түсіру. Қоштасу формалары.	Есімше. Көсемше. ...-ғанша/-генше/-қанша,/-кенше қосымшасы. Жай сөйлем түрлері.	Үй. Пәтер (тұрмыстық техника, төсек-орын жабдықтары, ыдыс-аяқ, жалға алу, жалға беру)
8.     8.1.	Ұсынылған тақырыптар аясында ауызша және жазбаша қатысымды жүзеге асыра алу Белгілі бір тақырып бойынша ойын жеткізе алу, әңгімелеу, эссе жазу.	Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі. Қазақ тілі сөйлемдеріндегі баяндауыштың сөйлем соңында тұру заңдылығы.	Менің елім. Ел, қала, адамдар: тарихы, географиясы, табиғи ресурстары, әкімшілік бөлінуі, халқы, мемлекеттік кұрылысы, саяси жағдайы, сыртқы саясат, қоғам, экономикасы, энергетикасы, мәдениеті, білім беру жүйесі. Ел астанасы, қаланың жалпы сипаттамасы, мәселелері.
9. 9.1.	Диалогтерге, әңгімелесулерге қатысу үшін тіл үйренуші білуге тиісті ниет типтері Коммуникацияға қосылу. Коммуникативтік жағдаяттар.	Сөйлем мүшелері. Жай сөйлемдегі логикалық мағыналық қатынастың берілуі Объектілік қатынастың берілуі Тура объектінің берілуі Жанама объектінің берілуі Анықтауыштық қатынастың берілуі Заттың мөлшерлік және сапалық сипаты Адам мінезін, қабілетін, мінез-құлқының өзгешелігін сипаттау, Заттың меншіктілікке қатысы бойынша сын-сипаты, Заттың, құбылыстың басқамен әртүрлі байланысын көрсететін белгісі бойынша сипаты.	Қоғамдық орындарда: қонақүй, жатақхана; дүкен, касса, базар; әуежай, вокзал; пошта, сөйлесу пункті; банк, валюта айырбастау пункті, салық инспекциясы, мемлекеттік автоинспекция; сағат, телерадиоаппараттар жөндеу, аяқкиім жөндеу, киім тігу, химиялық тазалау шеберханалары; асхана, дәмхана, мейрамхана; кітапхана, оқу залы; жұмыс, сабақ, курс; қала, көше, көлік; театр, кинотеатр, мұражай, корме, саяхат; емхана, дәріхана.
10.	Аталған деңгейлерде тіл үйренуші қатысымның әлеуметтік және коммуникативтік жағдаяттарында өзінің коммуникативтік ниеттерін пайдалана алуы. Сөзді бастауға қатысты тілдік құралдар. Афоризмдерді, нақылдарды пайдаланып айту үшін қажетті тілдік құралдар. Ойын, пікірін қорытындылау үшін пайдаланатын байланыстырушы тілдік құралдар.	Шылау.Қарсылықты жалғаулықтар (бірақ, алайда, сөйтсе де). Себеп-салдарлық жалғаулықтар (өйткені, сол себепті). Шартты жалғаулықтар (егер, егер де). Шектік (тежеу) демеуліктері (ғана, тек). Құрмалас сөйлем. Сөз таптарына қатысты сөздік қор. 1500 лексикалық бірлік (Қазақ тілін меңгерудің тақырыптық лексикалық минимумы. Базалық деңгей. Жалпы меңгеру, Астана - 2011).	Сөзді бастауға қатысты тілдік құралдар: меніңше, менің ойымша, біздіңше, біріншіден, екіншіден Ойын, пікірін одан әрі жалғастыру үшін пайдаланылатын тілдік құралдар: сондай-ақ, дегенмен, ал, әйтсе де, алайда, шынын айтқанда, жалпы айтқанда, қысқасын айтқанда, сонымен қатар, сонымен, оның үстіне, ақиқатқа жүгінсек, қысқартатын болсақ, турасына көшсек. Афоризмдерді, нақылдарды пайдаланып айту үшін қажетті тілдік құралдар: Елбасы айтқандай, Абай айтқандай, халық айтпақшы, бабаларымыз айтпақшы, әкемнің айтуынша. Ойын, пікірін қорытындылау үшін пайдаланатын байланыстырушы тілдік құралдар: қорытындылай келе, қортындыласақ, тоқсан ауыз сөздің тобыктай түйіні, сонымен, тоқ, етерін айтқанда.
	Барлығы

 

 

6. содержание практических занятий

1.1-тақырып: Коммуникацияға түсу. Амандасу. Қоштасу. Танысу. Фонетика. Үндестік заңы. Көптік жалғау.

Оқылым. Амандасу адамдықтың белгісі.

Жазылым. [4] 10-24-беттер

Сөйлесім. Диалог. Бейтаныс адаммен танысу

Сөздік минимум: Қарым-қатынас әдебі сөздігі. [2] 36-бет.

1.2.-тақырып: Отбасы. Зат есім.Тәуелдік жалғау. Иелік форма. Жіктік жалғау. Нақ осы шақ. Синонимдер.

Оқылым. [1] 10-11-бет

Тыңдалым [1] 17-бет (1,2,3-тапсырма).

Сөйлесім. [1] 18-бет.1-тапсырма

Жазылым. Сөздік қорды пайдаланып, отбасы туралы шағын мәтін жазу.

Сөздік минимум: Туыстық қатынастар [1] 185- бет.

2-тақырып: Ғимараттар. Септік жалғаулары. Бұйрық райдың II жағы. Көмекші есімдер. Сұраулық демеуліктер.Омоним

Оқылым. [1] 32-бет, 44-беттегі тапсырмалар

Тыңдалым. [1] 38-бет, 48-беттегі тапсырмалар

Сөйлесім. [1] 39-бет, 49-беттегі тапсырмалар

Жазылым. [1] 39-бет, 49-беттегі тапсырмалар

Сөздік минимум: [1] 186-187- бет.

3-тақырып: Әуесқойлық. Қосымшалардың орын тәртібі. Сан есім. Етістіктер. Ауыспалы осы шақ. Келер шақ. Өткен шақ. Шартты рай. Үстеу.

Оқылым. [1] 54-бет, 63-беттегі тапсырмалар

Тыңдалым. [1] 60-бет, 69-беттегі тапсырмалар

Сөйлесім. [1] 61-бет, 70-беттегі тапсырмалар

Жазылым. [1] 61-бет, 70-беттегі тапсырмалар

Сөздік минимум: [1] 188- бет

4-тақырып: Уақыт. Септеуліктер. Есімдіктер. Рай категориясы. Қалау рай.

-сыз,-сіз болымсыз жұрнағы. Етіс категориясы.

Оқылым. [1] 76-бет, 86-беттегі тапсырмалар

Тыңдалым. [1] 83-бет, 93-беттегі тапсырмалар

Сөйлесім [1] 84-бет, 93-беттегі тапсырмалар

Жазылым. [1] 84-бет, 94-беттегі тапсырмалар

Сөздік минимум: [1] 189-190 бет

 

5-тақырып: Есімдер сыры.Жалпылау есімдігі. Есімдіктердің септелуі. Модальдік етістіктер. (алу, көру, деп ойлаймын). Ыңғайлас жалғаулықтар (да, де, та, те,).

-еке/-әке қосымшасы. –дай/-дей... жұрнағы Реттік сан есім. Сұраулық шылаулар.

Оқылым. [1] 100-бет, 108-беттегі тапсырмалар

Тыңдалым. [1] 104-бет, 112-беттегі тапсырмалар

Сөйлесім. – [1] 105-бет, 113-беттегі тапсырмалар

Жазылым. [1] 105-бет, 113-беттегі тапсырмалар

Сөздік минимум: [1] 191- бет

 

6-тақырып: Адам келбеті. Сын есім. Негізгі, туынды сын есімдер. Шырай категориясы. Септеуліктерді қайталау. Қаратпа, қыстырма сөздер. Одағай. Көңіл күй одағайлары.

Оқылым. [1] 118-бет, 125-беттегі тапсырмалар

Тыңдалым. [1] 122-бет, 130-беттегі тапсырмалар

 

Сөйлесім. [1] 122-бет, 131-беттегі тапсырмалар

Жазылым. [1] 122-бет, 131-беттегі тапсырмалар

Сөздік минимум: [1] 192-193 бет

7-тақырып: Үй. Пәтер.Есімше. Көсемше. ...-ғанша/-генше/-қанша,/-кенше қосымшасы. Жай сөйлем түрлері.

Оқылым. [1] 134-бет, 142-беттегі тапсырмалар

Тыңдалым. [1] 139-бет, 146-беттегі тапсырмалар

Сөйлесім. [1] 140-бет, 147-беттегі тапсырмалар

Жазылым. [1] 141-бет, 147-беттегі тапсырмалар

Сөздік минимум: [1] 194 бет

8-тақырып: Менің елім.Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі. Қазақ тілі сөйлемдеріндегі баяндауыштың сөйлем соңында тұру заңдылығы. Ауыспалы осы шақ.

Оқылым. [1] 150-бет, 158-беттегі тапсырмалар

Тыңдалым. [1] 155-бет, 161-беттегі тапсырмалар

Сөйлесім. [1] 156-бет, 161-беттегі тапсырмалар

Жазылым. [1] 156-бет, 162-беттегі тапсырмалар

Сөздік минимум: [1] 195 бет

9-тақырып: Қоғамдық орындарда.Жай сөйлемдегі логикалық мағыналық қатынастың берілуі. Объектілік қатынастың берілуі. Анықтауыштық қатынастың берілуі

Тыңдалым. Социомәдениеттік білімге, оқылған лексикалық және грамматикалық материалдарға сүйене отырып, тікелей қарым-қатынаста басқа тұлғаның сөйлеген сөзінің жалпы мазмұнын түсіну;

Сөйлесім. Лексикалық тақырып бойынша қойылған сұрақтарға (жай фразалармен) жауап бере алу және сұхбатқа белсенді түрде қатысу құзырлықтарын дамыту.Әлеуметтік-тұрмыстық, социо-мәдени және оқу-кәсіптік салаларда ақпаратпен алмасу үшін диалогта жай фразалар мен сөйлемдерді қолдана алу. логты сөйлеуде: сюжеттік көріністі толығымен суреттеу, оқылған мәтіннің мазмұнын қысқаша айтып беру (10-15 фразамен)

Жазылым. Аудиторияда өтілген жаңа тақырып бойынша грамматикалық жаттығуларды орындау, лексикалық тақырып бойынша өнімді лексиканы қолдана отырып жазбаша мәлімет жасау.

Сөздік минимум: Қонақүй, жатақхана; дүкен, касса, базар; әуежай, вокзал; пошта, сөйлесу пункті; банк, валюта айырбастау пункті, салық инспекциясы, мемлекеттік автоинспекция; сағат, телерадиоаппараттар жөндеу, аяқкиім жөндеу, киім тігу, химиялық тазалау шеберханалары; асхана, дәмхана, мейрамхана; кітапхана, оқу залы; жұмыс, сабақ, курс; қала, көше, көлік; театр, кинотеатр, мұражай, көрме, саяхат; емхана, дәріхана тақырыптары бойынша өнімді лексиканы меңгеру [20] 192-197 - беттер.

10-тақырып: Сөзді бастауға қатысты тілдік құралдар. Афоризмдерді, нақылдарды пайдаланып айту үшін қажетті тілдік құралдар. Ойын, пікірін қорытындылау үшін пайдаланатын байланыстырушы тілдік құралдар.Сөз таптарына қатысты сөздік қор. Шылау. Қарсылықты жалғаулықтар (бірақ, алайда, сөйтсе де). Себеп-салдарлық жалғаулықтар (өйткені, сол себепті). Шартты жалғаулықтар (егер, егер де). Шектік (тежеу) демеуліктері (ғана, тек). Құрмалас сөйлем. Сөз таптарына қатысты сөздік қор.

Тыңдалым. Оқытылатын салалар шеңберінде ақпаратты есту және оқу кезінде сұрақ қою (сұхбат құру, сұхбаттасу, сұрақтарға толық жауап беру)

Сөйлесім.Сюжеттік көріністі толығымен суреттеу, оқылған мәтіннің мазмұнын қысқаша айтып беру (10-15 фразамен)

Жазылым. Аудиторияда өтілген жаңа тақырып бойынша грамматикалық жаттығуларды орындау, жай қысқаша жазбахат жазу, ағымдағы оқиғаларды, оқыған мәтініне жоспар, өзінің баяндамасына қысқа тезистер жасау.

Сөздік минимум: Сөз таптарына қатысты сөздік қор. [2] 43-51 беттер.