+а) Покровный эпителий
+б) Железистый эпителий
+в) Пневмоциты
+г) Клетки APUD-системы
д) Клетки стромы
103. Укажите особенность периферического рака легкого:
+а) Маленькая опухоль, большие метастазы
+б) Может обладать эндокринной активностью
в) Очаги некроза
г) Характерно обызвествление
д) Локализуется около крупных бронхов
104. Какой метод исследования позволяет уточнить гистогенез мелкоклеточного рака легкого?
а) Макроскопический
+б) Гистохимический
в) Исследование под лупой
+г) Электронномикроскопический
д) Окрашивание Суданом III
105. Какие вторичные легочные изменения могут быть связаны с раком легкого?
+а) Ателектазы
+б) Образование каверн
в) Бронхоэктазы
+г) Нагноение
+д) Кровотечение
106. Назовите возможные микроскопические типы рака легкого:
+а) Плоскоклеточный
+б) Аденокарцинома
в) Хориокарцинома
+г) Железисто-плоскоклеточный
+д) Карцинома бронхиальных желез
ДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ.
Тақырыбы: Бөлмеге күн сәулесінің түсу режимін, табиғи және жасанды жарықты гигиенгалық бағалау.
Курс: 3
Дәріхана бөлмелерінің табиғи жарық интенсивтілігі төмендегі көрсеткіштерарқылы бағаланады: табиғи жарық коэффициенті, жарық коэффициенті, түсу бұрышы, саңылау бұрышы. Ассистент және провизор – аналитик бөлмелеріндегі табиғи жарық
ТАБИҒИ ЖАРЫҚ КОЭФФИЦИЕНТІНІҢ МАҒЫНАСЫ ЕМДІК – ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ МЕКЕМЕЛЕРДЕ
| Көру жұмысының мінездемесі
| Ең аз мөлшер объекті ажыратқанда (мм)
| Көру жұмысының разряды
| Т бүйірден түсіп тұрған табиғи жарық (%)
| Бөлмелер
| | Ең жоғарғы дәлшілдік
| 0,15 – 0,3
| П
| 2,5
| Операция жасалатын бөлмелер, операциялық блок
|
Бумен жылыту жүйесін қолдануда гигиеналық жағынан ұтымсыз саналады. Мұндай жылыту жүйесінде радиаторлар, шам отырып, олар күйеді, сөйтіп ауада жағымсыз иіс пайда болады, тәулік бойы жылыту құрылымдары тегіс жылымайды, ол температураның өзгеруіне әкеледі, кейбір жағдайларда күю болуы мүмкін, себебі будың температурасын реттеу оңай емес.коэффициенті = 2 %; жарық коэффициенті 1: 4 болса, юасқа бөлмелерде 1: 6 – 1: 7; табиғи жарық коэффициенті 1,5 – 0,6 % рұқсат етіледі.
Табиғи жарықтандыру.
Адамның тарихи дамуы бойынша ең күшті жарық, адамның өмір сүруіне қажет, күннің жарығы. Күннің жарығы ауаның бөлмеге кіретін жарықтың үштен бір бөлігін алады, ал жарықтың жеткіліктілігін анықтағанда негізгі белгі аспаннан шашыраңқы жарықтағы маңызы, жерден және қарама – қарсы тұрған ғимараттардан шағылысқан жарық.
Бөлмелердің жаратылыс жарығының өнімділігі біріншіден терезенің жарық бетіне байланысты. Бөлмелердегі терезелердің жарық беті неғұрлым көп болса, соғұрлым табиғи жарық жақсы болады.
Терезенің жарық бетінің өзара еденнің ауданына қатынасы жарық коэффициенті деп аталады (ЖК). Гигиеналық нормалар бойынша жарық коэффициентінің шамасы бөлмелерге байланысты әртүрлі болады, олар не үшін пайдаланылады. Мектеп, аурухана, шеберханаларда жарық коэффициенті 1/4 - 1/5, кісі тұратын бөлмелерде 1/8 – 1/10.
Жарық коэффициентінің шамасы бойынша жұмыс орнындағы жарықты бағалауға болмайды, өйткені ол жұмыс орнының терезеден қашықтығына, биіктігіне, пішініне байланысты. Бұл кемдікті бір жағынан жарық бұрыштарын өлшеу арқылы толтырады (геометриялық әдіс).
ТҮСУ БҰРЫШЫ – екі сызық арқылы құрылады, олар анықтау нүктесінен (жұмыс орнынан) басталып, терезенің үстіңгі ернеуіне дейін және еден мен терезеге паралелльді өтеді. Неғұрлым жұмыс орны терезеден алысырақ болса, соғұрлым бұрышы аз болады, сондықтан жарық шамалы болады, ал бұрышы 27 0 – тан кем болмауы керек.
САҢЫЛАУ БҰРЫШЫ - сызықтар арқылы құрылады, олар үлестіру нүктесінен басталып, терезенің үстіңгі ернеуіне және көлеңке түсіп тұрған объектісінің бас жағына (үйдің төбесіне, ағашқа) өтеді. Бұл бұрыштың астынан аспанның ашық учаскесі көрінеді, ол бөлмелерге күн сәулесенің ену тереңдігіне байланысты, саңылау бұрышы 5 0 – тан кем болмауы керек.
Бөлменің табиғи жарығына айтылған көрсеткіштерден басқа, басқаша факторлар көп ықпал көрсетеді:ендік, күннің ұзақтығы, ғимараттың бағдарлауы (ориентация), метеорологиялық жағдайлар, көшенің ені, үйдің қабаттылығынан, терезенің шынысының тазалығынан, бөлмедегі қабырғалардың бояуынан. Соның ішінде ашық түске боялған қабырғалар жарықты 20 – 25 % - ке көбейтеді.
Табиғи жарықтың тұрақсыздығы бірнеше минуттың арасында жылдам өзгере алады, табиғи жарықты жарық арқылы бағаламайды (жасанды жарықты бағалағандай), оны табиғи жарық (ТЖК) коэффициенті бойынша бағалайды (есеп айыратын әдіс).
Табиғи жарықтың коэффициенті дегеніміз - өзара байланыс, бөлме ішіндегі табиғи жарықтың сырттағы табиғи жарыққа, ол ашық аспанның жарығынан пайда болады, мынадай түрмен есептелінеді:
Мi
ТЖК = ______________ х 100 %
Ме
|
| Орташа дәлшілдік
| 0,5 – 1,0
| I U
| 1,0
| Емдеу процедурасын өткізетін бөлме, бокстар
|
| Аз дәлшілдік
| 1,0 – 3,0
| U
| 1,0
| Оңашалайтын үйлер, палаталар
|
| Дөрекі
| 5 – тен көбірек
| U I
| 0,5
| Дәрігерлер бөлмелері, регистратура
|
Бөлмедегі инсоляциялық тәртіптің анықтауын «Зертханалық сабақтарға қолдама» деген кітаптың 83 – 84 бетінен оқыңдар.
Жасанды жарықтандыру.
Жасанды жарықтандырудың мағынасы төтенше (чрезвычайно) маңызды, барлық адам істейтін өндірістік қызметтерге, оның мәдениеті мен тұрмысына. Қазіргі уақытта жасанды жарық үшін электр энергиясын қолдануға бізде мүмкіншілік бар. Отандық өнеркәсіп әртүрлі қажетке арналған шамдар шығарады: қызу шамын, люминисценттік және т.б. газоразрядтық көз жарығын. Шамның керек түрін таңдап алып, жарықтың керек шегін және түсін қабылдауын жасауға болады.
Қазіргі уақытта көз жарығын таңдағанда, басқа шамдардың арасында люминисценттік шамдарды жоғары бағалайды, өйткені олар қызу шамдарға қарағанда көп гигиеналық, жарық техникалық, экономикалық артықшылығы бар. Отандық өнеркәсіп шығаратын люминисценттік шамдар спектрлік мінездемесі бойынша әртүрлі болады: күндізгі шамдар (ШК), күңгірт ақ шамдар (ШКА), суық ақ шамдар (ШСА), ақ шамдар (ША), түс берілісі дұрысталған шамдар.
| ранимациялық және препарация өткізетін бөлмелерде 150 лк – дан кем болмау керек, ал дәрігерлер кабинеттерінде 100 лк.
Люминисценттік жарық пайдалануға болатын бөлмелерде, жарық шегі нормаланады, рентген кабинеттерінде 100 лк кем емес, емдеу денешынықтыру кабинеттерге, флюорография, механотерапия, эндоскопия, электрокардиография, массаж, ингаляция, электр жарық емдеу және прививка істейтін кабинеттерге 150 лк болмау керек.
Ауруханалардың операция жасайтын бөлмелеріндегі үстелдерге жарық түсіру үшін жергілікті көлеңке түсірмейтін шамдар қолданылады. Операция жасайтын үстелдің жарығы 3000 лк кем болмау керек (орташа 1000 лк және одан да көп, операцияның түрімен қиындығына байланысты).
Жарық мінез бойынша бөлмеде болады: жалпы жарық – барлық бөлмелерге көп жарық түсіп тұрғанда, жергілікті жұмыс орнына ғана жарық түсіп тұрғанда, бөлменің басқа жерлеріне жарық түспейді. Араласқан жарық – табиғи жарық пен жасанды жарық қосылғанда. Біріктірілген – жалпы жарық пен жергілікті жарық бірге пайдаланғанда.
Барлық бөлмелердегі, әлде кейбір жұмыс орнындағы жасанды жарықты бағалағанда мына гигиеналық талаптарды ұмытпау керек:
1. Бөлмелердің әлде жұмыс орындарының жарығы жеткілікті болуы керек.
2. Жұмыс орнына ғана жарық түсіп, басқа жер қараңғы болып тұруға болмайды.
3. Жарық біркелкі болу керек.
4. Көз жарығы шатына тұруға болмайды.
5. Көз жарығы экономді, қолданғанда қорықпайтындай болу керек және бөлмедегі микроклимат пен ауаның химиялық құрамын өзгертпеу керек.
Дәріхана бөлмелерін жасанды жарықтандыру қыздыру шамдары мен люминиценттік арқылы жүзеге асырылады. Дәріхананың өндірістік бөлмелерінің табиғи жарықтануына қойылатын негізгі гигиеналық талаптар жұмыстың орындалуында және бөлмелерде жеткілікті, біркелкі жарықтың болуы. Әсіресе ол провизор – аналитикалық ассистент, фасовка, провизор – техникасының нақты көру тереңдігін, ұсақ бөлшектерді айыру жылдамдығын қамтамасыз ету үшін өте маңызды.
Дәріхана ұжымының санитарлық тәртібі бойынша инструкцияға және санитарлық ережелер мен нормаларға сәйкес дәріханада жасанды жарықтандырудың қажетті деңгейін қамтамасыз ету төмендегідей нормативтер бекітілген (№ 309. 21.10.97 ж) СанЕмН (23 – 05 – 95).Дәріхана бөлмелері үшін люминисцентті шамдар қолданылуының гигиеналық жағынан өте оңтайлы және ұтымды, себебі люминисценттік шамдардың беретін жарығы табиғи жарықтандырудан жақын болады. Ассистент бөлмелерінде жұмыстың орындалуында люминисценттік шамдарды пайдалану жөнінде қыздыру шамдары мен люминисценттік шамдарды қатар пайдалануға болмайды.
|
«Санитарлық нормалар мен ережелер П – А, 9 - 71» ұсынады, қоғам үйлерге жарық түсіру үшін көбінесе ақ, күңгірт ақ люминисценттік шамдарды қолдануға, егерде түс беріліске арнайы талап қойылмаса.
Жасанды жарық ауруханалар мен емханаларда «санитарлық нормалар мен ережелер П – Л, 970» бойынша сәйкес нормаланады, бөлменің функционалдық белгілеуіне байланысты. Жарық нормалары арнайы люминисценттік жарыққа және қызу шамдарға келтіреді.
Люминисценттік жарық тек дәл түс беруі керегі жоқ жұмыстар өткізетін бөлмелерде ғана қолданылады (манипуляция жасайтын, қосымша бөлмелерде). Қызу шамдар операция, таңу өткізетін бөлмелерде, шоктан шығарылған кабинетте, дәрігерлер
