Түсіндірмелі жазбахатты ресімдеу

 

Түсіндірмелі жазбахат жапсыра тігілуі тиіс.

Жетекшінің пікірі және рецензенттің/пікір берушінің рецензиясы дипломдық жұмыспенен бірге тігілмейді. Түсіндірмелі жазбахаттың ресімделуі 5.04.020-2008 ҚР МБС талаптарына сәйкес орындалуы тиіс.

1) Жалпы талаптар

Түсіндірмелі жазбахаттың мәтін жазылған беттері және дипломдық жұмыс құрамына кіретін суреттер, кестелер, ДК шығарылған беттер А4 (297*210мм) форматына сәйкес болуы керек.

Түсіндірмелі жазбахат қолмен орындалған жағдайда қызыл және жасыл түсті сиялар қолдануға болмайды. Қолмен орындалған жағдайда да, машиналы жазу тәсілінде де (баспа дәне графикалық құрылғыларды қолданып, ДК шығару құрылғылары көмегімен шығарылған жағдайда) ақ түсті А4 қағазының бір ғана бетіне жазылады немесе басылады, ал мәтін жазылған жолдар арасы бір интервал болып табылады.

Түсіндірмелі жазбахат қай тәсілмен орындалса да, ондағы мәтінің, суреттердің, кестелердің ресімдеу сапасы (ДК көмегімен шығарылған мәтінді беттердің сапасы да) анық, таза орындалуы тиіс.

Мәтінді орындағанда, оның біркелкі тығыздығы, суреттер және де басқа көрсетілімдердің контрастылығы мен анықтығы да сақталуы тиіс. Жазбахаттағы сызықтар, әріптер, сандар, таңбалардың орындалуы анық болуы тиіс.

Дипломдық жұмыстың түсіндірмелі жазбахаттың ДК орындалған жағдайда (ДК шығыс шықпасына қосылған баспа және графикалық құрылғылар көмегімен) шрифт түсі қара, әріптердің, сандардың және басқа да таңбалар биіктігі – 14 кегль, Times New Roman шрифтімен орындалуы тиіс. Түсіндірмелі жазбахат мәтінін жазу немесе баспалы түрде басып шығару үшін келесі мөлшерлер сақталуы тиіс: А4 форматты қағаздың сол жағынан – 30 мм, жоғары жағынан – 20 мм, оң жағынан – 10 мм, төменгі жағынан – 25мм ашық жер қалдырылуы тиіс.

Түсіндірмелі жазбахаттың орындалу үрдісінде анықталған мәтіндегі қателер, графикалық дәл орындалмаған жерлері өшіріліп, ақ бояумен (корректор көмегімен) түзетілуі мүмкін (машиналы тәсілде қателер қара түсті сияменен, ал қолжазбалы түрде орындалған жағдайда сәйкес сиямен қайта түзіледі). Бірақ бір бетте (А4 форматты) бес ғана қатені жөндеуге болады (бір символ – бір түзету болып табылады).

Аңдатпа, мазмұны, кіріспе, қорытынды, қолданылған көздер тізімі атаулары – дипломдық жұмыстың құрылымдық элементтерінің тақырыптары болып саналады және олардың орналасуы, берілуі заңдылығы сақталуы тиіс (4 бөлімді қараңыз).

Аталған дипломдық жұмыстың (ДЖ) құрылымдық элементтерінің аты (тақырыбы) мәтін жазылған (орындалған) беттің ортасына орналастырылады, соңына нүкте қойылмайды және бас әріптермен жазылады, асты сызылмайды, шрифтісі жартылай майлы түрде болады.

Түсіндірмелі жазбахаттың негізгі бөлігін бөлімдерге, бөлімшелерге, пунктілерге бөлу қажет. Пункттер қажет болған жағдайда пункт ішілік топқа бөлінуі мүмкін. Мәтінді пунктермен пункт ішілік топтарға бөлгенде берілген ой (ақпарат) аяқталуы тиіс.

Бөлімдер, бөлімшелер, пункттер, пункт іші топтар араб сандарымен белгіленеді және 1,25 см мөлшерлі азат жолдан басталып жазылады.

Әр бөлімнің, бөлімшенің, пункттер, пункт іші топтардың аты (тақырыбы) болуы тиіс. Олар сол бөлімдердегі, бөлімшелердегі, пунктердегі, пункт іші топтардың ақпараттың, мәтіннің мазмұнын анық және қысқа түрде көрсетуі тиіс.

Бөлім, бөлімше, пункттер, пункт іші топтардың тақырыбы (аты) азат жолдан үлкен әріппен басталады, соңына нүкте қойылмайды және асты сызылмайды.

Егер тақырыбы (аты) екі сөзден тұратын болса, онда олардың арасына нүкте қойылып жазылады. Сонымен қатар, мұнда сөзді тасымалдауға рұқсат етілмейді.

Әрбір жаңа бөлім жаңа беттен басталуы тиіс. Бет соңында екі қатардан кем сөйлемі бар тақырыпты (атауын) қалдыруға болмайды.

2) Түсіндірмелі жазбахат беттерін нөмірлеу

Түсіндірмелі жазбахат беттерін нөмірлеу үшін араб сандары алынады. Нөмірлеу бүкіл жұмыс бойы (қосымшаларды қоса) тізбектей жүргізіледі. Бет нөмірлері оның төменгі жағының ортасына қойылады және соңына нүкте қойылмайды.

Жұмыстың титуль бетіне, тапсырмасына, аңдатпасына және мазмұнына бет нөмірі қойылмайды, бірақ түсіндірмелі жазбахаттың жалпы нөмірленуіне кіреді.

Түсіндірмелі жазбахаттың бөлек беттерінде орналасқан суреттерге, кестелерге, ДК-ден шығарылған баспа беттерге жалпы нөмір жүйесінен нөмір беріледі. А3 форматты беттегі суреттер, кестелер, ДК – баспа беттер бір бет болып саналады (жалпы нөмірлеу жүйесіне кіреді).

3) Бөлімдер, бөлімшелер, пункттер, пункттер тобын нөмірлеу

4) Түсіндірмелі жазбахаттың негізгі бөлігінің (бөлімдер, бөлімшелер, пункттер, пункт іші тобын нөмірлеу) араб сандары көмегімен іске асырылады және азат жолдан бастап жазылады. Сонымен қатар, олардың соңына нүкте қойылмайды.

Түсіндірмелі жазбахаттың негізгі бөлігінің бөлімдеріне бүкіл мәтін бойынша реттелген нөмірлеу қойылады, мысалы 1,2,3 және т.б., ал қосымшалардың нөмірлеуі басқаша болады.

Бөлімшелердің нөмірі өзі жататын бөлімнің нөмірімен сәйкес болуы тиіс. Оның нөмірленуі бөлімнің және бөлімшенің нөмірлерінен тұрады, екі санның арасына нүкте қойылып жазылады, мысалы 1.1, 1.2, 1.3 және т.б. бөлімдерде бөлімшелер сияқты бір немесе бірнеше пункттерден тұруы мүмкін.

Егер мәтін бірнеше бөлімшелерден тұрмаса, ондағы пунктердің нөмірленуі, сол бөлім төңірегінде болуы шарт және пункттің нөмірленуі бөлім мен пункт нөмірлерінен тұрады (араларына нүкте қойылады). Мысалы: