Лекцияның қысқаша мазмұны. Кәсіпорынның барлық жұмысшылары өндірістік-өнеркәсіптік қызметкерлерге – тікелей өндіріспен айналысатын

Кәсіпорынның барлық жұмысшылары өндірістік-өнеркәсіптік қызметкерлерге – тікелей өндіріспен айналысатын немесе оған қызмет ететін, және өнеркәсіптік емес қызметкерлер - өнімді шығаруға қатысты еместер болып бөлінеді. Еңбек өнімділігін және санын есептеуде өндірістік-өнеркәсіптік қызметкерлер ғана ескеріледі. Өндірістік-өнеркәсіптік қызметкерлердің жалпы саны келесі жұмысшылар категориясынан құралады:

Жұмысшылар – еңбек заттарына тікелей ықпал етеді, олар негізгі және қосымша болып бөлінеді.

Инженерлі-техникалық жұмысшылар – кәсіпорынның ұйымдастырушылық, экономикалық және техникалық басқарулармен айналысады.

Қызмет көрсетушілер – бұл тіркеу, санау немесе талдау жұмыстарды орындайтын, іс қағаздарды жүргізумен айналасатын жұмысшылар.

Кіші қызмет көрсететін ›ы3меткерлер.

Оқушылар – кәсізорында тікелей оқуларын өткізетін және штатта тұрғандар.

Күзет   барлық 㤺үзеттердіҢ түрлері.

Жұмысшылар өЂейтін экономикалық есептеуде 3 нбгізгі уақыт қкры қолд0нылады:

1. Күнтізбелік уақыт қоры:

T_k=365

1. НақтCлы уақыт қоры – қазіргі заңдылық бойынша жұмыс уақытының қоры.

Т_н=Т_к-(Мейрамдар+Демалыстар)

1. Тиімді уақыт қоры – жұмыс уақытының пайдалы қоры.

Т_эфф=Т_к--(Мейрамдар+Демалыстар) -Жұмысқа келмеген күндер.

 

 

Кәсіпорынның жұмысшылар санының есептелуі:

Дұмысшыларды анықтауда олардыӔ келу және тізєм саны есепBеледі.

Жұмысшылардың келу саны – жұмысшылар санының өндірістік бағдарламаны орындауға ›ажеттілігі.

Жұмысшылардың тізімдік саны – бұл кәсіпорынға қабылданған және кадр тізіміне кіретін жұмысшылар саны. Экономикалық есептеулерде жұмысшылардың орташа тізімдік саны анықталады.

Жұмысшылардың саны тізімдік және келу санымен есептеледі, ал қалған барлық категория жұмысшылары – тек қана тізіммен.

Жұмысшылардың саны 2 әдіспен анықталады:

1. Уақыт ережесі бойынша:

Р=(О/Ншт./Фрв.),Котп.

Ншт – сағ/нормада бір өнімді дайындауға көп еңбек сіңіруді керек қылушылық.

О – жоспар бойынша бір өнімнің саны.

Фрв – бір жұмысшының бір айға уақыт жоспарының қоры

Котп – кезекті демалыс күндердің коэффициенті.

1. Қызмет көрсету ережесі бойынша:

_{Р=(Т,Ншт/Фрв),Котп.}

Ншт – бір айда кейбір жабдықтарға қызмет етуге қажетті адам/сағат саны.

Т- кейбір жабдықтардың саны.

Инженерлі – техникалық жұмысшылардың саны қабылданған басқару ережесімен және жұмысшылар санының жоспары негізінде есептеледі. Қызмет көрсетушілердің және мамандардың саны штат кестесінің негізінде анықталады. Кіші қызмет көрсететін қызметкерлердің саны, қызмет көрсету ережесінің негізінде анықталады. Оқушылардың саны кадрларды дайындау жоспарының талапқа сай арқылы анықталады. Күзет саны күзететін аумақтың, посттардың саны, жұмыстың аусымдылығына, криминалды жағдайларға байланысты анықталады. Өндірістік-өнеркәсіптік қызметкерлердің жалпы саны жұмысшылардың барлық категория санының соммасы сияқты анықталады. Барлық есептелген сандар – кәсіпорынның штаттық кестесіне еңгізіледі.

 

СҰРАҚТАР

1. Кәсіпорын жұмысшыларының категориясы.

2. Жұмыс уақыты қорының түрлері.

3. Кәсіпорынның жұмысшылар санын анықтау әдісі.

 

 

ГЛОССАРИЙ

 

Казахский	Русский	Английский
Жұмыс уақытының күнтізбелік қоры	Календарный фонд рабочего времени	Calender fund worker time
Жұмыс уақытының жоспарлы қоры	Плановый фонд рабочего времени	Planned fund worker time
Жұмыс уақытының нақтылы қоры	Фактический фонд рабочего времени	Factual fund worker time
Штат ережесі	Штатный норматив	Established norm
Кәсіпорынның штаттық кестесі	Штатное расписание предприятия	Established time-table undertaking
Өндірістік-өнеркәсіптік қызметкерлер	Промышленно -производственный персонал	Industrial-productive personal
Қызмет көрсету ережесі	Норма обслуживания	Norm service

 

СӨЖ тапсырмалары:Курстық жұмыстың 1-ші бөлімі. Курстық жұмысты орындаудың әдістемелік нұсқау.

СОӨЖ тапсырмалары: Өнімнің жоспар көлемін анықтау. Курстық жұмысты орындаудың әдістемелік нұсқау. есеп шығару.

.

ДЕБИЕТТЕР

 

Негізгі әдебиеттер:

1.Әбдікерімов Г.И. «Кәсіпорын экономикасы» А. 2008г.

4 В.Г. Горфинкель «Экономика предприятия» М. 2002г.

Қосымша әдебиеттер:

1. Пелиха А. С. Экономика предприятия, М. 2003год

2. В.Н. Смагин «Экономика предприятия» М. 2007г.

 

Алматы байланыс колледжі