Студопедия — Эвристикалық әңгімелесу.
Студопедия Главная Случайная страница Обратная связь

Разделы: Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Эвристикалық әңгімелесу.






Мұғалімнің кіріспе сөзі:

  1. Сабақ тақырыбының мақсатын мұғалім айта отырып, студенттерге дұрыс бағдар береді.
  2. Сабақтың жоспарына сай студентке сөз беріледі (өз еркімен).
  3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тындағаны болса оқытушы сұрақ қояды. Мысалы: «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейі не болады?, мынадай ой айтылды... барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді?, т.б.».
  4. Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркеімен сөз беріледі.
  5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады.

Егер жауаптар оқытушыны қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сөз сонын қорытындылайды:

-сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуі мен игеруін бағалайды; игерілмеген, талқыланбаған сұрақтар бойынша өздік жұмысқа тапсырмалар береді.

- 1-5 тақырыптардың бақылау сұрақтарын студенттердің қалауы бойынша мұғалім таратады.

6. Әдебиет:

Негізгі әдебиет:

1.Кенесариев Ү.И. Экология және халық денсаулығы: учебник / Ү. И. Кенесариев, Н.Ж Жакашов. - Алматы: Эверо, 2009. - 250 с.: ил.

2.Оспанова Г.С. Экология: учебник / Г. С. Оспанова, Г. Т. Бозшатаева. - 2-е изд. - Алматы, 2009. - 405 б.

3.Бейсенова Р.Р. Экология және тұрақты даму пәнінен лекциялар жинағы. Алматы: «Эверо», 2012 ж.-146 с.

4.Жатқанбаев Ж.Ж. Экология негіздері. Оқулық: учебник / Ж. Ж. Жатқанбаев. - Алматы: Зият, 2004. - 210 с.

5.Алишева, Куляш. Экология.: учебник / К. Алишева. - [б. м.]: НАS, 2006. - 303 с.: ил

6.Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: учебное пособие / Ұ. Б. Асқарова. - Алматы: Заң әдебиеті, 2007. - 90 с.

7.Иванов В.П. Общая и медицинская экология.: учебник / В. П. Иванов, О. В. Васильева, Н. В. Иванова; ред. В. П. Иванова. - Ростов н/Д: Феникс, 2010. - 507 с.: ил

8. Миркин Б.М., Наумова Л.Г. – Устойчивое развитие, вводный курс – Логос. Москва – 2006.

Қосымша:

1.Экология: учебник / ред. В. В. Денисов. - Изд. третье, исправл. и допол. - Ростов н/Д; М.: Издательский центр"МаРТ", 2006. - 768 с.

2.Коробкин В.И. Экология: учебник / В. И. Коробкин, Л. В. Передельский. - 12-е изд., доп. и перераб. - Ростов н/Д: Феникс, 2007. - 602 с. - (Высшее образование)

3.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек: учебное пособие / Ю. В. Новиков. - 3-е изд., испр. и доп. - М.: ФАИР-ПРЕСС, 2005. - 729 с.

4.Концепция экологической безопасности РК, Астана, 2002.

5.Доклад конференции 00Н по окружающей среде и устойчивому развитию, Рио-де-Жанейро, 1992. Том 1, Нью_Йорк,1993.

6.Экологический кодекс РК, Астана 2007.

7.Марфенин Н.Н. Концепция устойчивого развития» в развитии / Россия в окружающем мире: 2002 (Аналитич кий ежегодник)

8.Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека: учеб. пособие для студ.высш. учеб.заведений / Пивоваров Ю.П., Королик В.В. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Издательский центр "Академия", 2006. - 512 с

9.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібекова, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков; ред.: Ү. И. Кенесариев, Н. Ж. Жакашов. - Алматы: ТОО"ЭВЕРО", 2010. - 144 с.

10.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібеков, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков. - Алматы: Эверо, 2009. - 142 с.: ил

11.Қуатбаев А.Т. Экология пәнінен практикум: учебное пособие / А. Т. Қуатбаев. - Алматы, 2006. - 172 с. - (Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі)

12.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау: 4000-ға жуық термин.: словарь. - Алматы: Мектеп, 2002. - 389 б.

13.Шилов И.А. Экология: учебное пособие / И. А. Шилов. - 4-е изд., стериотип. - М.: Высшая школа, 2003. - 512 с.

14.Экологиялық энциклопедия. - Алматы, 2007. - 302 б.

15.Экология человека Ю.А. Габов Караганда, 2012.

7. Бақылау:

Тест-бақылау:

1. түр аралық қатынастарға қайсысы жатады?

1. нейтрализм

2. мутуализм

3.аменсализм

4.протокооперация

5. барлық аталғандар

2. Мутуализм байланысы -

1.бір түрдің тіршілік әрекеті екінші бір түрдің тіршілігіне кері әсерін тигізеді (өлімге дейін алып келеді)

2.екі түр де бір бірінен пайда көріп тіршілік етеді

3.екі түр бір біріне еш әсерсіз тіршілік етеді

4. екі түр бір біріне жағымсыз әсер тигізеді

5. жыртқыш түр өз қорегімен қоректенеді

3. Нейтрализм, бұл -

1.бір түрдің тіршілік әрекеті екінші бір түрдің тіршілігіне кері әсерін тигізеді (өлімге дейін алып келеді)

2.екі түр де бір бірінен пайда көріп тіршілік етеді

3.екі түр бір біріне еш әсерсіз тіршілік етеді

4. екі түр бір біріне жағымсыз әсер тигізеді

5. жыртқыш түр өз қорегімен қоректенеді

4. Бәсекелестік, бұл -

1.бір түрдің тіршілік әрекеті екінші бір түрдің тіршілігіне кері әсерін тигізеді (өлімге дейін алып келеді)

2.екі түр де бір бірінен пайда көріп тіршілік етеді

3.екі түр бір біріне еш әсерсіз тіршілік етеді

4. екі түр бір біріне жағымсыз әсер тигізеді

5. жыртқыш түр өз қорегімен қоректенеді

5. Биоценоз түсінігін қай тұжырымдама толық ашып тұр?

1.Құрамындағы тірі және өлі элементтер біртұтас заңдылыққа бағынып, өзара зат аламасу және энергиямен байланысқан кеңістіктік территориалды шектеулері бар табиғаттың бөлігі.

2. Экожүйе құрамына кіретін жануарлар жиынтығы

3. Экожүйе құрамына кіретін өсімдіктер жиынтығы

4. Экожүйе құрамына кіретін жануарлар, өсімдіктер, микроағзалар, саңырауқұлақтар жиынтығы

6.Микробиоценоз дегеніміз не?

1.саңырауқұлақтар бірлестігі

2. өсімдіктер бірлестігі

3. жануарлар бірлестігі

4. микроағзалар бірлестігі

5. жәндіктер бірлестігі

7. Биотоп түсінігін толық түрде ашып тұрған тұжырымдаманы көрсетіңіз.

1.белгілі бір биоценоз орналасқан, біртекті абиотикалық жағдайлары бар жердің бөлшегі

2. биоценоз орналасқан су қоймасының бөлшегі

3. биоценоз орналасқан қуаң дала бөлшегі

4. биоценоз орналасқан көл бөлшегі

5.биоценоз орналасқан мұхит бөлшегі

8.Автотрофты ағзаларға қайсысы жатады?

1. продуценттер

2. 1 реттік консументтер

3. II реттік консументтер

4. III реттік консументтер

5. редуценттер

9. Биомасса пирамидасының ережесіне қай тұжырымдама сай келеді?

1. келесі трофтық деңгейге қарағанда алдыңғы трофтық деңгейде уақыт бірлігінде түзілетін биомасса көлемі әр қашанда жоғары болып келеді.

2. продуценттерден консументтерге дейінгі тізбекті құратын даралар саны міндетті түрде азая береді.

3. Нақты трофтық деңгейдегі тірі заттың көлемі

4. Күн энергиясын продуценттермен фотосинтез және хемосинтез процестері арқылы игеру және органикалық заттарды түзу жылдамдығы

5. бір территориядағы бір биоценоздың екінші бір биоценозбен орын алмасуы

10. Сукцессия дегеніміз не?

1. келесі трофтық деңгейге қарағанда алдыңғы трофтық деңгейде уақыт бірлігінде түзілетін биомасса көлемі әр қашанда жоғары болып келеді.

2. продуценттерден консументтерге дейінгі тізбекті құратын даралар саны міндетті түрде азая береді.

3. Нақты трофтық деңгейдегі тірі заттың көлемі

4. Күн энергиясын продуценттермен фотосинтез және хемосинтез процестері арқылы игеру және органикалық заттарды түзу жылдамдығы

5. бір территориядағы бір биоценоздың екінші бір биоценозбен орын алмасуы

 

1.Тақырып №5, аталуы:«Биосфера және оның тұрақтылығы. Биосфера концепциясының қалыптасуы. В.И. Вернадскийдің биосфера және ноосфера туралы ілімі. Тірі заттардың концепциясы».

2. Мақсаты:Тірі заттың басты ролін түсініп, адамның экологиялық жүйедегі орнын қарастыру.

3. Оқытудың міндеттері:

o Студент білу керек: Тірі заттардың биосфера эволюциясындағы алар орны мен ролі туралы, В.И.Вернадскийдің жаратылыстану ғылымдарындағы маңыздылығын танып білу.

o Студент істей білуі керек:Тірі ағзалардың биосферадағы атқарар қызметтерін ескере отырып, олардың деструктивті қызметін ескере отырып, келешекте клиникалық пәндер аясында осы алған білімін қолдана білу.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Биосфера концепциясының қалыптасуы, биосфера эволюциясы. Тіршіліктің пайда болуына қатысты теориялар.

2.В.И.Вернадскийдің биосфера іліміндегі тірі заттар концепциясы. Олардың 7 функциясы.

3.Экологиялық жүйедегі адамның ролі.

5. Сабақ беру және оқыту әдістері:

кіші топтарда жұмыс:

Мұғалім барлық студентерді екі топқа бөледі.

  1. Сабақ тақырыбының мақсатын мұғалім айта отырып, студенттерге дұрыс бағдар береді.
  2. Сабақтың жоспарына сай студентке сөз беріледі (өз еркімен).
  3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тындағаны болса оқытушы сұрақ қояды. Мысалы: «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейі не болады?, мынадай ой айтылды... барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді?, т.б.».
  4. Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркеімен сөз беріледі.
  5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады.

Егер жауаптар оқытушыны қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сөз сонын қорытындылайды:

-сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуі мен игеруін бағалайды; игерілмеген, талқыланбаған сұрақтар бойынша өздік жұмысқа тапсырмалар береді.

- 1-3 тақырыптардың бақылау сұрақтарын студенттердің қалауы бойынша мұғалім таратады.

6. Әдебиет:

Негізгі әдебиет:

1.Кенесариев Ү.И. Экология және халық денсаулығы: учебник / Ү. И. Кенесариев, Н.Ж Жакашов. - Алматы: Эверо, 2009. - 250 с.: ил.

2.Оспанова Г.С. Экология: учебник / Г. С. Оспанова, Г. Т. Бозшатаева. - 2-е изд. - Алматы, 2009. - 405 б.

3.Бейсенова Р.Р. Экология және тұрақты даму пәнінен лекциялар жинағы. Алматы: «Эверо», 2012 ж.-146 с.

4.Жатқанбаев Ж.Ж. Экология негіздері. Оқулық: учебник / Ж. Ж. Жатқанбаев. - Алматы: Зият, 2004. - 210 с.

5.Алишева, Куляш. Экология.: учебник / К. Алишева. - [б. м.]: НАS, 2006. - 303 с.: ил

6.Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: учебное пособие / Ұ. Б. Асқарова. - Алматы: Заң әдебиеті, 2007. - 90 с.

7.Иванов В.П. Общая и медицинская экология.: учебник / В. П. Иванов, О. В. Васильева, Н. В. Иванова; ред. В. П. Иванова. - Ростов н/Д: Феникс, 2010. - 507 с.: ил

8. Миркин Б.М., Наумова Л.Г. – Устойчивое развитие, вводный курс – Логос. Москва – 2006.

Қосымша:

1.Экология: учебник / ред. В. В. Денисов. - Изд. третье, исправл. и допол. - Ростов н/Д; М.: Издательский центр"МаРТ", 2006. - 768 с.

2.Коробкин В.И. Экология: учебник / В. И. Коробкин, Л. В. Передельский. - 12-е изд., доп. и перераб. - Ростов н/Д: Феникс, 2007. - 602 с. - (Высшее образование)

3.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек: учебное пособие / Ю. В. Новиков. - 3-е изд., испр. и доп. - М.: ФАИР-ПРЕСС, 2005. - 729 с.

4.Концепция экологической безопасности РК, Астана, 2002.

5.Доклад конференции 00Н по окружающей среде и устойчивому развитию, Рио-де-Жанейро, 1992. Том 1, Нью_Йорк,1993.

6.Экологический кодекс РК, Астана 2007.

7.Марфенин Н.Н. Концепция устойчивого развития» в развитии / Россия в окружающем мире: 2002 (Аналитич кий ежегодник)

8.Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека: учеб. пособие для студ.высш. учеб.заведений / Пивоваров Ю.П., Королик В.В. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Издательский центр "Академия", 2006. - 512 с

9.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібекова, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков; ред.: Ү. И. Кенесариев, Н. Ж. Жакашов. - Алматы: ТОО"ЭВЕРО", 2010. - 144 с.

10.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібеков, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков. - Алматы: Эверо, 2009. - 142 с.: ил

11.Қуатбаев А.Т. Экология пәнінен практикум: учебное пособие / А. Т. Қуатбаев. - Алматы, 2006. - 172 с. - (Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі)

12.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау: 4000-ға жуық термин.: словарь. - Алматы: Мектеп, 2002. - 389 б.

13.Шилов И.А. Экология: учебное пособие / И. А. Шилов. - 4-е изд., стериотип. - М.: Высшая школа, 2003. - 512 с.

14.Экологиялық энциклопедия. - Алматы, 2007. - 302 б.

15.Экология человека Ю.А. Габов Караганда, 2012.

7. Бақылау:

Тест-бақылау:

1.Биосфера, бұл-

1. Жердің қатты қабаты

2. экосфера

3. Тірі заттың тіршілік аймағы

4. Жердің сыртқы қабаты

5. Жердің сыртқы қабаты және барлық тірі заттар мен олардың таралу аймағы

2. В.И. Вернадский бойынша биосфера компоненттері, бұл -

1. Тірі зат, биогенді зат, костты зат, биокостты зат, адам, өсімдік

2. өсімдіктер, жануарлар, бактериялар, балдырлар, микроағзалар

3. костты, биокостты, биогенді зат және тірі зат

4. тірі зат, биогенді зат, костты зат, биокостты зат, өсімдіктер

5. биогенді зат, биокостты зат, костты зат

3. Адамның саналы іс - әрекеті бағыттаушы болып келетін биосфераның ең жоғарғы сатысы, бұл -

1.криосфера

2. мезозой

3. кайнозой

4. ноосфера

5. парабиосфера

4. биосфера тірі затының негізгі массасын нелер құрайды?

1. өсімдіктер

2. жануарлар

3. бактериялар

4. зоопланктон

5. жануарлар және бактериялар.

5.Тірі заттар биосферада қалай тараған?

1. біркелкі

2. біркелкі емес

3. біркелкі емес, басым бөлігі құрлықтың беткі қабатында шоғырланған.

4. біркелкі емес, басым бөлігі мұхиттың беткі қабатында шоғырланған.

5. құрлық бетінде біркелкі емес тараса, мұхит бетінде біркелкі таралған

6. биосферадағы биогенді миграция, бұл қандай зат айналым?

1. тірі ағзалардың ішіндегі энергия айналымы

2. тірі ағзалардың ішіне кіретін эелменттер айналымы

3. тірі заттардың ішіндегі заттар айналымы

4. тірі заттардың құрамына кіретін органикалық заттардың айналымы.

5. тірі заттардың құрамына кіретін бейорганикалық заттардың айналымы.

7. Атмосферадағы тіршіліктің жоғарғы шегі:

1. 5 км.

2. 10 км.

3. 15 км

4. 25 км.

5. 50 км.

8. Литосферадағы биосфераның төменгі шегі немен анықталады?

1. температурамен

2. қыссыммен

3. оттегінің жетіспеушілігімен

4. судың болмауымен

5. метаморфикалық жыныстардың шоғырлануымен

9. атмосфераға қандай заттарды шығарудың нәтижесінде «озон тесіктерінің» ұлғаюы болады?

1. иісті газ

2. күкірт оксидтері

3. метан
4. фреон

5. диоксин

10. Тропосфераның 78,1% -н не құрайды:

1. оттегі

2. гелий

3. көмірқышқыл газы

4. азот

5. сутегі

 

1.Тақырып №6, аталуы:«Тұрақты даму концепциясы. «Тұрақты даму» түсінігінің пайда болу тарихы: Рим клубы, Медоуз және Форестердің жұмыстары (Өсу шегі, 1972). Тұрақты даму факторлары, стратегиясы және принциптері. Тұрақты даму үлгісі, оның жұмыс істеу белгілері және принциптері».

2. Мақсаты:ҚР және басқа да мемлекеттердегі тұрақты дамудың концепциясы, бағдарламасы және тәжірибелік есептері туралы көзқарасты қалыптастыру.

 

3. Оқытудың міндеттері:

o Студент білу керек: Тұрақты дамудың концепциясын, бағдарламасын, мәселелерін шешудегі ғаламдық, аймақтық, жергілікті деңгейлердегі тәжірибелік жолдарын;

o Студент істей білуі керек:Биосфера тұрақтылығын сақтап қалу мақсатында және қоғамның апаттық дағдарыстарсыз дамуы мақсатында адамдардың қалыптасқан өмір салтын және табиғатты пайдаланудың классикалық варианттарын өзгертуге бағытталған тұрақты дамудың концепциясын, бағдарламасын талдай алу.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. «Тұрақты даму» терминінің пайда болу тарихы: Рим клубы, Медоуз және Форестердің жұмыстары (Өсім шегі, 1972).

2. Қоршаған орта туралы БҰҰ-ның бірінші конференциясының декларациясы. (Стокгольм, 1972).

3. Рио-де-Жанейродағы (1992) және Йоханнесбургтегі (2002) бүкіләлемдік саммиттер. Европалық қалалардың тұрақты дамуының хартиясы (Дания, Ольборг қаласы, 1994).

4. Тұрақты даму факторлары: экологиялық (өркениет дамитын коридор шегі), экономикалық (нарықтық жүйенің өзгеруі), әлеуметтік (ауыл шаруашылық саласы, адам құқығы, демография).

5. Тұрақты дамудың бағдарламалары мен принциптері - жергілікті, аймақтық, ұлттық, халықаралық, ғаламдық.

6. Тұрақты қоғамның моделі, белгілері, жұмыс істеу принципі

5. Сабақ беру және оқыту әдістері:

кіші топтарда жұмыс:

Мұғалім барлық студентерді екі топқа бөледі.

  1. Сабақ тақырыбының мақсатын мұғалім айта отырып, студенттерге дұрыс бағдар береді.
  2. Сабақтың жоспарына сай студентке сөз беріледі (өз еркімен).
  3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тындағаны болса оқытушы сұрақ қояды. Мысалы: «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейі не болады?, мынадай ой айтылды... барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді?, т.б.».
  4. Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркеімен сөз беріледі.
  5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады.

Егер жауаптар оқытушыны қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сөз сонын қорытындылайды:

-сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуі мен игеруін бағалайды; игерілмеген, талқыланбаған сұрақтар бойынша өздік жұмысқа тапсырмалар береді.

- 1-3 тақырыптардың бақылау сұрақтарын студенттердің қалауы бойынша мұғалім таратады.

6. Әдебиет:

Негізгі әдебиет:

1.Кенесариев Ү.И. Экология және халық денсаулығы: учебник / Ү. И. Кенесариев, Н.Ж Жакашов. - Алматы: Эверо, 2009. - 250 с.: ил.

2.Оспанова Г.С. Экология: учебник / Г. С. Оспанова, Г. Т. Бозшатаева. - 2-е изд. - Алматы, 2009. - 405 б.

3.Бейсенова Р.Р. Экология және тұрақты даму пәнінен лекциялар жинағы. Алматы: «Эверо», 2012 ж.-146 с.

4.Жатқанбаев Ж.Ж. Экология негіздері. Оқулық: учебник / Ж. Ж. Жатқанбаев. - Алматы: Зият, 2004. - 210 с.

5.Алишева, Куляш. Экология.: учебник / К. Алишева. - [б. м.]: НАS, 2006. - 303 с.: ил

6.Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: учебное пособие / Ұ. Б. Асқарова. - Алматы: Заң әдебиеті, 2007. - 90 с.

7.Иванов В.П. Общая и медицинская экология.: учебник / В. П. Иванов, О. В. Васильева, Н. В. Иванова; ред. В. П. Иванова. - Ростов н/Д: Феникс, 2010. - 507 с.: ил

8. Миркин Б.М., Наумова Л.Г. – Устойчивое развитие, вводный курс – Логос. Москва – 2006.

Қосымша:

1.Экология: учебник / ред. В. В. Денисов. - Изд. третье, исправл. и допол. - Ростов н/Д; М.: Издательский центр"МаРТ", 2006. - 768 с.

2.Коробкин В.И. Экология: учебник / В. И. Коробкин, Л. В. Передельский. - 12-е изд., доп. и перераб. - Ростов н/Д: Феникс, 2007. - 602 с. - (Высшее образование)

3.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек: учебное пособие / Ю. В. Новиков. - 3-е изд., испр. и доп. - М.: ФАИР-ПРЕСС, 2005. - 729 с.

4.Концепция экологической безопасности РК, Астана, 2002.

5.Доклад конференции 00Н по окружающей среде и устойчивому развитию, Рио-де-Жанейро, 1992. Том 1, Нью_Йорк,1993.

6.Экологический кодекс РК, Астана 2007.

7.Марфенин Н.Н. Концепция устойчивого развития» в развитии / Россия в окружающем мире: 2002 (Аналитич кий ежегодник)

8.Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека: учеб. пособие для студ.высш. учеб.заведений / Пивоваров Ю.П., Королик В.В. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Издательский центр "Академия", 2006. - 512 с

9.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібекова, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков; ред.: Ү. И. Кенесариев, Н. Ж. Жакашов. - Алматы: ТОО"ЭВЕРО", 2010. - 144 с.

10.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібеков, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков. - Алматы: Эверо, 2009. - 142 с.: ил

11.Қуатбаев А.Т. Экология пәнінен практикум: учебное пособие / А. Т. Қуатбаев. - Алматы, 2006. - 172 с. - (Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі)

12.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау: 4000-ға жуық термин.: словарь. - Алматы: Мектеп, 2002. - 389 б.

13.Шилов И.А. Экология: учебное пособие / И. А. Шилов. - 4-е изд., стериотип. - М.: Высшая школа, 2003. - 512 с.

14.Экологиялық энциклопедия. - Алматы, 2007. - 302 б.

15.Экология человека Ю.А. Габов Караганда, 2012.

7. Бақылау:

Тест – бақылау:

1. «Тұрақты даму» термині ресми түрде қай жылы енгізілген болатын?

1. 1970ж.

2. 1980ж.

3. 1985ж.

4. 1987ж.

5. 1990ж.

2. «Тұрақты даму» термині ресми түрде қай баяндамада айтылған болатын?

1. «Біздің ортақ болашағымыз»

2. «XXIғ. күн қарсаңында»

3. «Әлемдік динамика»

4. «Рим клубына баяндама»

5. «Өсім шегі»

3. «Рим клубы», бұл –

1. Үкіметтік ұйым

2. Үкіметтік емес ұйым

3. Халықтық ұйым

4. БҰҰ бірлестігі

5. Дұрыс жауабы жоқ

4. Қоғамның математикалық модельдерін алғаш жасаған кім?

1. Форестер

2. Медоуздер

3. Брунтланд

4. Анна Кофи

5. Косиченко

5. «Экологиялық даму концепциясы» қайда қабылданған болатын?

1. Стокгольм (1972ж.)

2. Рио-де-Жанейро (1992ж.)

3. Нью-Йорк (1997ж.)

4. Йоханнесбург (2002ж.)

5. Токио (2001ж.)

6. Форестердің «Әлемдік динамика» атты ғаламдық моделі неге негізделген?

1. Халық санының өсуі мен дамуына

2. Табиғат ресурстарын қолдануына

3. Ауыл шаруашылығының және өндірістің дамуына

4. Қоршаған ортаның ластануына

5. Барлық аталғандар

7. Қоғам дамуының «Әлем-1», «Әлем-2» атты моделдерінің авторы кім болып келеді?

1. Форестер

2. Денис Медоуз

3. Донелла Медоуз

4. Денис и Донелла Медоуздер

5. Брунтланд

8. «Рим клубына баяндамада» және «Өсім шегі» қалта кітапшасында қандай мәселе болжанды?

1. Халық санының өсімі туралы

2. Болатын катаклизмалар туралы

3. Озон қабатының жұқаруы туралы

4. Парник газдарының жинақталуы туралы

5. Ғаламдық бүкіләлемдік дағдарыс туралы

9. Әлемдік дағдарысты негіздейтін факторды атап көрсетіңіз?

1. Халық санының артуы

2. Табиғат ресурстарының құруы

3. Қоршаған ортаның шектен тыс ластануы

4. Тұтыну өнімдерін шектен тыс өндіру

5. Барлық аталғандар

10. Әлемдік дағдарыстан туындайтын жағдай....

1. Ашаршылық

2. Аурулар

3. Әлеуметтік келеңсіздіктер

4. Табиғат катаклизмдері

5. Барлық аталғандар.

21. «Адамзат жол айрықта» атты баяндаманың авторы –

1. Мессарович

2. Д. Медоуз

3. Л. Браун

4. Э. Ласло

5. В. Вернадский

22.Рим клубының бірінші президенті –

1.Д. Медоуз

2.А. Печчеи

3.В. Вернадский

4.Л. Браун

5.Дж. Форестер

23. Тұрақты даму дегеніміз, бұл -

  1. қазіргі таңның сұраныстары мен қажеттіліктерін толық өтей отырып, келешек ұрпақтың сұраныстары мен қажеттіліктерін өтей алу мүмкіндігіне кедергі жасамай даму.
  2. қазіргі ұрпақтың сұраныстарын ғана толық өтей отырып даму
  3. келешек ұрпақтың сұранысын өтей алатын даму
  4. дұрыс жауабы жоқ.

24. ТД үш бірлікті концепциясы қай факторларға негізделген?

  1. мәдени, ғылыми және саяси
  2. экологиялық, ғылыми және инновационды
  3. экологиялық, экономикалық және әлеуметтік
  4. мәдени, әлеуметтік және ғылыми
  5. экономикалық, ғылыми және саяси

25. БҰҰ-ның қоршаған ортаны қорғау бойынша бірінші конференциясы қайда және қашан өтті?

  1. Йоханнесбург, 2002 жыл
  2. Рио-де-Жанейро, 1992 жыл
  3. Ольборг, 1994 жыл
  4. Стокгольм, 1972 жыл
  5. Рим, 1968 жыл

26. Климаттың өзгеруі бойынша маңызды мәселелерді қарастыратын құжатты атаңыз –

  1. Женева хаттамасы
  2. Тегеран – 1943 жыл
  3. Базель хаттамасы
  4. Болон хаттамасы
  5. Рамалық конвенция

27. БҰҰ-ның қоршаған ортаны қорғау мәселелері бойынша екінші конференциясы қайда және қашан өтті?

  1. Йоханнесбург, 2002 жыл
  2. Рио-де-Жанейро, 1992 жыл
  3. Ольборг, 1994 жыл
  4. Стокгольм, 1972 жыл
  5. Рим, 1968 жыл

28. Халықарарлық деңгейджегі құжат «Адам және биосфера» қайда қабылданды?

  1. Йоханнесбург, 2002 жыл
  2. Рио-де-Жанейро, 1992 жыл
  3. Ольборг, 1994 жыл
  4. Стокгольм, 1972 жыл
  5. Рим, 1968 жыл

29. Озон қабатының жұқару мәселесін қарастыратын құжат –

  1. Киото хаттамасы
  2. Монреаль хаттамасы
  3. Вена хаттамасы
  4. Женева хаттамасы
  5. Қаллардың тұрақты даму хартиясы

30. Медоуздердің ғылыми жұмыстарын жалғастырушы және «Макроқозғалыс» ғылыми баяндамасының авторы –

  1. Э. Ласло
  2. В. Вернадский
  3. Дж. Форестер
  4. Л. Браун
  5. Дж. Смит

31. ТД принциптерін атаңыздар –

  1. Биосфераға антропогендік салмақты азайту
  2. Дамыған және дамушы мемлекеттер арасындағы айырманы қысқарту
  3. Табыстарды мемлекеттер арасында тең бөлу
  4. халық денсаулығына үнемі мониторинг жүргізу
  5. барлық аталғандар

32. ТД әлеуметтік факторын атаңыздар –

  1. кедейшілік пен аштықты түбірімен жою
  2. қоғамды технологиялық жабдықтандыру
  3. экономиканы тұрақтандыру
  4. табиғатты тиімді пайдалану
  5. барлық аталғандар

33. БҰҰ-ның қоршаған ортаны қорғау мәселлері бойынша үшінші конференциясы қайда және қашан өтті?

  1. Йоханнесбург, 2002 жыл
  2. Рио-де-Жанейро, 1992 жыл
  3. Ольборг, 1994 жыл
  4. Стокгольм, 1972 жыл
  5. Рим, 1968 жыл

34. Тұрақты қоғам моделінің негізгі ұстанымы:

1. Адамзат санын тұрақты ұстап тұру

2. табиғатқа түсетін антропогендік салмақты бәсеңдету

3. Биологиялық әр түрлілікті сақтау

4. Қоршаған ортаға қатысты заңнамаларды реттеу

5. Экономиканың мақсатын өзгерту.

35. Стокгольм 1972 жылы өткен конференцияда қабылданған принциптердің жалпы саны.

1. 35

2. 43

3. 22

4. 25

5. 26

1.Тақырып №7, аталуы:«Адамзат қоғамының табиғи ресурстармен қамтамасыз етілу мәселелері. Жердің табиғи ресурстарына сипаттама: атмосфера, гидросфера, литосфера».

2. Мақсаты:Студенттерді негізгі табиғат ресурстарымен таныстырып, тиімді пайдалану жоларын да атап көрсету.

3. Оқытудың міндеттері:

o Студент білу керек: Жердің негізгі табиғат ресурстарына сипаттама бере алу;

o Студент істей білуі керек:ҚР тұрақты дамуы мақстында табиғат ресурстары бойынша алған білімін қолдану.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Жердің негізгі компоненттерінің сипаттамасы: атмосфера, гидросфера, литосфера;

2.Табиғат ресурстарының жіктелуі: сарқылатын, сарқылмайтын, қалпына куелетін, қалпына келмейтін.

3. Табиғат ресурстарын тиімді пайдалану, аз қалдықты және қалдықсыз технологиялар.

 

5. Сабақ беру және оқыту әдістері:

кіші топтарда жұмыс:

Мұғалім барлық студентерді екі топқа бөледі.

  1. Сабақ тақырыбының мақсатын мұғалім айта отырып, студенттерге дұрыс бағдар береді.
  2. Сабақтың жоспарына сай студентке сөз беріледі (өз еркімен).
  3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тындағаны болса оқытушы сұрақ қояды. Мысалы: «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейі не болады?, мынадай ой айтылды... барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді?, т.б.».
  4. Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркеімен сөз беріледі.
  5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады.

Егер жауаптар оқытушыны қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сөз сонын қорытындылайды:

-сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуі мен игеруін бағалайды; игерілмеген, талқыланбаған сұрақтар бойынша өздік жұмысқа тапсырмалар береді.

- 1-3 тақырыптардың бақылау сұрақтарын студенттердің қалауы бойынша мұғалім таратады.

6. Әдебиет:

Негізгі әдебиет:

1.Кенесариев Ү.И. Экология және халық денсаулығы: учебник / Ү. И. Кенесариев, Н.Ж Жакашов. - Алматы: Эверо, 2009. - 250 с.: ил.

2.Оспанова Г.С. Экология: учебник / Г. С. Оспанова, Г. Т. Бозшатаева. - 2-е изд. - Алматы, 2009. - 405 б.

3.Бейсенова Р.Р. Экология және тұрақты даму пәнінен лекциялар жинағы. Алматы: «Эверо», 2012 ж.-146 с.

4.Жатқанбаев Ж.Ж. Экология негіздері. Оқулық: учебник / Ж. Ж. Жатқанбаев. - Алматы: Зият, 2004. - 210 с.

5.Алишева, Куляш. Экология.: учебник / К. Алишева. - [б. м.]: НАS, 2006. - 303 с.: ил

6.Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: учебное пособие / Ұ. Б. Асқарова. - Алматы: Заң әдебиеті, 2007. - 90 с.

7.Иванов В.П. Общая и медицинская экология.: учебник / В. П. Иванов, О. В. Васильева, Н. В. Иванова; ред. В. П. Иванова. - Ростов н/Д: Феникс, 2010. - 507 с.: ил

8. Миркин Б.М., Наумова Л.Г. – Устойчивое развитие, вводный курс – Логос. Москва – 2006.

Қосымша:

1.Экология: учебник / ред. В. В. Денисов. - Изд. третье, исправл. и допол. - Ростов н/Д; М.: Издательский центр"МаРТ", 2006. - 768 с.

2.Коробкин В.И. Экология: учебник / В. И. Коробкин, Л. В. Передельский. - 12-е изд., доп. и перераб. - Ростов н/Д: Феникс, 2007. - 602 с. - (Высшее образование)

3.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек: учебное пособие / Ю. В. Новиков. - 3-е изд., испр. и доп. - М.: ФАИР-ПРЕСС, 2005. - 729 с.

4.Концепция экологической безопасности РК, Астана, 2002.

5.Доклад конференции 00Н по окружающей среде и устойчивому развитию, Рио-де-Жанейро, 1992. Том 1, Нью_Йорк,1993.

6.Экологический кодекс РК, Астана 2007.

7.Марфенин Н.Н. Концепция устойчивого развития» в развитии / Россия в окружающем мире: 2002 (Аналитич кий ежегодник)

8.Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека: учеб. пособие для студ.высш. учеб.заведений / Пивоваров Ю.П., Королик В.В. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Издательский центр "Академия", 2006. - 512 с

9.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібекова, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков; ред.: Ү. И. Кенесариев, Н. Ж. Жакашов. - Алматы: ТОО"ЭВЕРО", 2010. - 144 с.

10.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібеков, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков. - Алматы: Эверо, 2009. - 142 с.: ил

11.Қуатбаев А.Т. Экология пәнінен практикум: учебное пособие / А. Т. Қуатбаев. - Алматы, 2006. - 172 с. - (Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі)

12.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау: 4000-ға жуық термин.: словарь. - Алматы: Мектеп, 2002. - 389 б.

13.Шилов И.А. Экология: учебное пособие / И. А. Шилов. - 4-е изд., стериотип. - М.: Высшая школа, 2003. - 512 с.

14.Экологиялық энциклопедия. - Алматы, 2007. - 302 б.

15.Экология человека Ю.А. Габов Караганда, 2012.

7. Бақылау:

Тест-бақылау:

1.Аталған табиғат ресурстарының қайсысы сарқылатынға жатады?







Дата добавления: 2015-09-18; просмотров: 1456. Нарушение авторских прав; Мы поможем в написании вашей работы!



Практические расчеты на срез и смятие При изучении темы обратите внимание на основные расчетные предпосылки и условности расчета...

Функция спроса населения на данный товар Функция спроса населения на данный товар: Qd=7-Р. Функция предложения: Qs= -5+2Р,где...

Аальтернативная стоимость. Кривая производственных возможностей В экономике Буридании есть 100 ед. труда с производительностью 4 м ткани или 2 кг мяса...

Вычисление основной дактилоскопической формулы Вычислением основной дактоформулы обычно занимается следователь. Для этого все десять пальцев разбиваются на пять пар...

Весы настольные циферблатные Весы настольные циферблатные РН-10Ц13 (рис.3.1) выпускаются с наибольшими пределами взвешивания 2...

Хронометражно-табличная методика определения суточного расхода энергии студента Цель: познакомиться с хронометражно-табличным методом опреде­ления суточного расхода энергии...

ОЧАГОВЫЕ ТЕНИ В ЛЕГКОМ Очаговыми легочными инфильтратами проявляют себя различные по этиологии заболевания, в основе которых лежит бронхо-нодулярный процесс, который при рентгенологическом исследовании дает очагового характера тень, размерами не более 1 см в диаметре...

Признаки классификации безопасности Можно выделить следующие признаки классификации безопасности. 1. По признаку масштабности принято различать следующие относительно самостоятельные геополитические уровни и виды безопасности. 1.1. Международная безопасность (глобальная и...

Прием и регистрация больных Пути госпитализации больных в стационар могут быть различны. В цен­тральное приемное отделение больные могут быть доставлены: 1) машиной скорой медицинской помощи в случае возникновения остро­го или обострения хронического заболевания...

ПУНКЦИЯ И КАТЕТЕРИЗАЦИЯ ПОДКЛЮЧИЧНОЙ ВЕНЫ   Пункцию и катетеризацию подключичной вены обычно производит хирург или анестезиолог, иногда — специально обученный терапевт...

Studopedia.info - Студопедия - 2014-2024 год . (0.009 сек.) русская версия | украинская версия