Тұқымдық жадығат сапасы жөніндегі құжаттарМемлекеттік үлгіқалыптар (стандарттар) бойынша тұқымдық жадығат үш немесе екі сыныпқа (класқа) бөлінеді (Кесте 6)
Кесте 6. Сыныптарға бөлгендегі тұқым сапасының негізгі көрсеткіштері (12047-85 МСТ)
Көрсетілген кластардың біріне кіретін тұқымдарды кондициялы деп атайды, олар себуге жарамды. Себу сапасының көрсеткіштері үшінші (екінші) сыныпты үлгіқалып шарттарына сәйкес келмейтін тұқымдарды кондициялы емес (кондициясыз) тұқымдар деп есептейді де олар себуге рұқсат етілмейді. Арнаулы тұқым шаруашылықтарының тұқымдық учаскелерінде бірінші сыныпты тұқымдар ғана, және тек ерекшелік ретінде, екінші сынып тұкымдар себіледі. Тұкымның орташа үлгісін талдаудың нәтижелеріне қарай Мем-лекеттік тұқым сапасына сараптама жасау лабораториялары «Тұқым кондициялылығы жөніндегі куәлік» немесе «Тұқым талдаудың нәтижесі» деген құжаттар береді. «Тұқым кондициялылығы жөніндегі куәлік» — себу сапасы тек-серілген және барлық көрсеткіштері үлгіқалып шарттарына сәйкес келетін тұқымдарға беріледі. Куәлікте тұқымның сыныбы (класы) мөлшерленетін тұқым сапасының ең төменгі көрсеткіші бойынша анықталады. Егер күздік дақылдар жиналған жылы себілсе, онда өнгіштіктің орнына тіршілікке қабілеттігі анықталады да ерекшелік ретінде «Тұқым кондициялылығы женіндегі куәлік» кағазын беруге рұқсат етіледі. Сондай-ақ тұқым тобын егін себуден 10-—15 күн бұрын ылғалдылығы мен зиянкестер санын анықтамай-ақ тексергенде де жоғарыда аталған кұжатты береді. «Тұқым кондициясы жөніндегі куәлік» құжатының әсер ету мезгілі берілген уақытынан санағанда көпшілік дақылдар үшін (көкөніс, бақшалық дақылдар және мал азығындық тамыр жемістерден басқалары) - төрт ай, және ол мерзім тұқымның өнгіштік көрсеткіші бойынша белгіленеді. «Тұқым талдаудың нәтижесі» - себу сапасы МҮҚ шарттарына сәйкес келмеген тұқымдарға және мөлшерленетін көрсеткіштер түгел тексерілмегенде берілетін құжат. Бұл құжатта тұқымды талдаудың нәтижесі келтірілген және қандай себептермен үлгіқалып шарттарына жауап бермейтіндігі көрсетілген, сонымен бірге кондицияға жеткізу үшін тұқымға қандай өңдеу жұмысын жүргізу қажет екендігі айтылған.
|
