Азақ хандығының басқару жүйесі

1. Қазақ хандығының құрылымы жеті сатыдан тұрады.
2. Қазақ халқының ең бірінші қоғамдық ұйымы: Ауыл.

v Ауылды басқаратын адам: ауылбасы.

1. Қазақ хандығында жеті атадан қосылатын бірнеше ауылдан құралған: Ата-аймақ;.

v Ата- аймақты басқарған: ақсақал.

1. Қазақ хандығында он немесе он бес аймақтан құралған: Ру.

v Руды басқаратын басшы: рубасы.

1. Бірнеше рудан құралған: Арыс.

v Арысты басқаратын адам: би.

1. Бірнеше арыстан құралған: Ұлыс.
2. Қазақ хандығындағы ұлыстың билеушісі: сұлтан.
3. Бірнеше ұлыстан құралған, тайпалар негізінде қалыптасқан жүздің билеушісі: хан.

v Ұлы жүзге жататын рулар: жалайыр, албан, суан, дулат, сарыүйсін, қаңлы.

v Орта жүздің құрамындағы тайпалар: арғын, найман, уақ, керей, қыпшақ;.

v Кіші жүзге жататын рулар: 12 ата Байұлы, 6 ата Әлімұлы, жетіру.

1. Үш жүзден құралған хандықтың әміршісі: Ұлы хан.
2. Хан сайлаудың басты шарты: Шыңғыстың ұрпағы болуы.

v Хан тағына малы көп шонжар-сұлтандар сайланды.

1. Қазақ хан тағына сайлануға құқылы Шыңғыс тұқымдарын біріктірген «ру»: Төре.
2. Қазақтың ханын сайлауға барлық рудың: Атақты, сыйлы шонжарлары қатысты.
3. Сайланған ханның мал-мүлкін бөліп алу дәстүрі: «Ханталапай»
4. Қазақ ханының өзі басқарып отырған елінен іріктеп алған шағын жасағы: Төлеңгіт.

v Қазақ ханының тұрақтары әскері болмады.

1. Бейбітшілік жағдайда ханның рұқсатынсыз жол берілмейді: Көшіп-қонуға.

v Бұл тәртіпті бұзғандар жазаға ұшырады немесе айып төледі.

• Руды басқаратын билер мен батырлар хан алдында жауапты болды.

v Кейбір жағдайда батырлар мен билер ханның билігіне наразылық білдіріп:басқа ханның билігіне көшіп кетіп отырған.

1. XVI-XVII ғасырлардағы Қазақ хандығындағы екі әлеуметтік топ: Феодалдар мен қарапайым халық;.