F XVIII ғасырдың 70-80 жылдарының басында Кіші жүзде екі хан арасындағы күрес жаңа тарихи жағдайда да бәсеңдемеді, Кіші жүздің көп бөлігі Нұралы ханды, бір бөлігі Батыр сұлтанды қолдады.
- XVIII ғасырдың 70-жылдары Нұралы хан бағытының әлсірегенін көресетген оқиға: Қазақтардың 1773-1775 жылдардағы шаруалар соғысына қатысуы.
- Орынбор губерниясы таратылды (құрылды): 1744 жылы.
v Кіші жіздің көпшілік бөлігі Сібір және Уфа басқармасына бағындырылды.
- Қазақтардың Жайықтың сол жағасына өтуін бақылау үшін құрылған ұйым: Орал шекаралық басқармасы.
- Сырым Датұлы старшын болған Кіші жүз руы: байбақты.
- Орал казактарымен қақтығыстың бірінде Сырым Датұлының балалары қайтыс болған жыл: 1778 ж.
- Сырым Датұлының Орал казак әскерлерімен алғашқы ашық қақтығысы болды: 1783 жылдың күзінде.
- 1784 жылы көктемде Сырым Датұлыны казактардың тұтқынынан босаттырған: Нұралы хан.
- Сырымның Орал казак әскерімен кескілескен күресі басталды: 1784 жылдың маусым айы.
v Көтерілісшілердің негізгі күші Төменгі Жайық шебі мен Ор бекіністері төңірегінде топтасты.
- Сырым Датұлы бастаған көтерілістің қамтыған аймағы: Кіші жүз.
- Сырым Датұлы бастаған Кіші жүз қазақтарының көтерілісі болған жылдар: 1783–1797 жж.
- Сырым Датұлы басшылығымен болған Кіші жүздегі көтеріліс созылды: 14 жылға.
- Сырым Датұлы бастаған көтерілістің басты қозғаушы күші: Қазақ шаруалары.
- 1784 жылдың қарашасында Сағыз өзенінде Сырым Датұлының басты күштері топтасқанда, оған қарсылық ретінде Нұралы хан: Орал казак әскерлері орналасқан бекіністерге жақындап, ығысты.
- 1785 жылы генерал-майор Смирновтың әскері көтерілісті басуға жіберілді: 17 ақпан
- 1785 жылы 17 ақпанда көтерілісті басуға аттандырылған Смирнов тобының мақсатына жете алмауына кедергі болған: Қыстың бораны.
- 1785 жылдың көктемінде Сахарная бекінісін алу кезінде майор Назаровтың қолына тұтқынға түскен сұлтан: Айшуақ;.
- 1785 жылы ұрыс даласында қаза болған Айшуақ сұлтанның баласы: Атақ сұлтан.
- 1785 жылдың жазында Кіші жүз старшындарының съезінде қабылданған шешім: Нұралыны тақтан тайдыру туралы.
- 1785 жылғы съезде Нұралы ханды тағынан тайдыру туралы шешімді қолдаған Кіші жүз руларының саны: 20-ға жуық;.
- 1786 жылы Нұралы хан жер аударылды: Уфаға.
- Кіші жүзде хандық билікті жойып, оны отарлауды жүзеге асыру туралы реформасының жобасын дайындаған: барон О.Игельстром.
- О.И.Игельстромның жобасы бойынша Кіші жүздегі әкімшілік билік берілді: Шекаралық сотқа.
v Шекаралық сот патша шенеуніктерінен және жергілікті топ өкілдерінен құралуы көзделді.
- Кіші жүздегі Игельстромның жобасы бойынша Шекаралық сот тікелей бағындырылды: Генерал-губернаторға.
- Сырым Датұлының көздегені жоғарғы әкімшілік басқаруды билер қолына беру.
- Орынборда шекаралық комиссия құрылды: 1786 жылы.
- «Қырғыз-қайсақ» қарақшыларын Жем (Ембі) өзеніне дейін ығыстыруға бұйрық берген әскери коллегияның президенті: Г.А.Потемкин.
- Сырым бастаған көтерілісшілерді талқандау үшін Орал казак әскерінің старшындары Колпаков пен Пономарев бастаған топ жорыққа шықты: 1787 жылғы наурызда.
- Нұралы хан қайтыс болды: 1790 жылы Уфада.
- 1791 жылы Орск қаласы маңайында Кіші жүздің ханы болып сайланған: Ералы.
- Сырымды табаңды түрде қолдаған Айшуақ сұлтанның баласы: Жантөре.
- Сырымның көтеріліске Орта жүзбен шекаралас аймақтардағы қазақтарды тарту туралы ойын іске асыртпаған: Патша үкіметінің Жем, Ойыл бойында біртіндеп бекіністер тұрғыза бастуы.
- 1794 жылы Ералы хан қайтыс болғаннан кейін, 1795 жылы Кіші жүзде хан болып сайланған: Есім.
- Сырым Датұлы көтерілісі кезінде халықтың жағдайын нашарлатқан қысқы жұт болды: 1796-1797 жж.
- 1797 жылдың наурыз айының 17-сінде Сырым тобы тұтқиылдан шабуыл жасады: Хан сарайына.
- 1797 жылы наурыз айының 17-сінде С.Датұлы тобы тарапынан өлтірілген Кіші жүз ханы: Есім.
- Сырым Датұлы бастаған көтеріліс кезінде өлтірілген Кіші жүз ханы: Есім.
- О.А.Игельстром Кіші жүздегі басқаруды (билікті) беруді көздеді: Хандық кеңеске.
- Патша үкіметі Сырымды өзіне жақындату үшін: Айшуақ бастаған «Хан кеңесін» құрды.
v «Хан кеңесі» төрт адамнан тұрды және оның құрамына Нұралы ханның бірде-бір ұрпағы енгізілмеді.
- Патша үкіметінің О.А.Игельстромның реформасын тоқтатып, хандық билікті қайтадан қалпына келтіруге себебші болған оқиға: Францияда король билігінің құлатылуы Ресейде Романовтар әулетіне қарсылық тудыруы.
- 1797 жылдың күзінде барон О.А.Игельстромның ұсынысына сай патша үкіметі Кіші жүздің ханы етіп бекіткен сұлтан: Айшуақ;.
- 1797 жылы Сырым Датұлын өкшелей қудалаған Кіші жүздің сұлтаны: Қаратай.
- Белгісіз себептермен Сырым Датұлы қайтыс болды: 1802 жылы Хиуа хандығы.
- XVIII ғасырда Башқұрт көтерілісінен кейінгі Еділдің шығыс өңіріндегі ірі халықтық сипаттағы қозғалыс: Сырым Датұлы көтерілісі.
- Сырым Датұлы басшылығымен болған көтерілісінің басты нәтижесі: 1801 жылдың 11 наурызында патша үкіметінің қазақ руларына Жайықтың оң жағасына өтуіне, малын жаюына рұқсат беруі.
XІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақстанның;
