Кеңес үкіметі Қазақстанда өз билігін толық орнатты -1917ж қазан-1918ж наурыз 4 страницаҚазақстанның астықты аудандарыңдағы колхоздық құрылыстың негізгі формасы: Ауылшаруашьшық артелі Қазақстанның ашыққан халқына көмектесу мақсатында 1921ж 14 маусымда қабылданған декрет «Нақты ет салығы туралы» Қазақстанның байырғы тұрғындардың түсінігіндегі аспан әлемінің мағынасы: Көк тәңірі Қазақстанның батыс аймағын мекенденген ежелгі тайпа: сарматтар Қазақстанның батысында өмір сүрген қазақ пен ноғайға ортақ тұлға, Ер Тарғын, Едіге жырларында ел қамын жеген ақсақал ретінде кездеседі- Сыпыра жырау Қазақстанның батысында өмір сүрген тайпа: Сармат Қазақстанның Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына (ЕҚЫҰ) төрағалығы -2010ж Қазақстанның егеменді ел болуын мақсат етіп қойғанқозғалыс: «Азат» Қазақстанның жалпыимпериялық шаруашылық жүйесіне тартылуын тездеткен: Темір жолдардың соғылуы Қазақстанның жергілікті халқының келбетінде бірінші моңғолдық белгілердің пайда болуы байланыстырылатын тайпа :ғұн Қазақстанның оңтүстігі мен қырғыз жерінің Ресей қоластына өтуін қаламаған – Қоқан мен Хиуа хандықтары Қазақстанның оңтүстік батысы мен Арал бойына ғұн тайпаларының келе бастаған екінші толқыны- Б.з 1 ғ басталады ҚазақстанныңоңтүстікгіндегіОрдабасы тауыныңсаңына қазақ жасақтарының жиналуыныңсебеі: Бұл жер Жетісудыазат етуүшінжақынболды Қазақстанның Оңтүстік-Шығысындағы Шығысқа шығатын керуен жолының негізгі қақпасы: Жетісу ҚазақстанныңРесейгеқосылупроцесіаяқталды: ХІХ ғ. 60-жылдары Қазақстанның Ресейге қосылу процесі созылды: 150 жылдай уақытқа Қазақстанның Ресейге қосылуының басталған жылы: 1731жылы Қазақстанның Сауд Арабиясымен біріккен «әл-Баракабанк-Қазақстан» банкі құрылды 1990 жылдың қарашасында Қазақстанның солтүстігінде1735 жылы салынғанбекініс: Ор Қазақстанның солтүстік батысында орналасқан ортағасырлық мемлекет Ноғай ОрдасыЖәнібек ханның ұлы Қасым Қазақстанның солтүстік-батысындаорналасқан ортағасырлықмемлекет: НоғайОрдасы Қазақстанныңталанттыархитекторлары менинжернерлерініңішінде «қызыл астананы» салуда қастандық ұйымдастырды деп кінә тағылғандар: П.Буддаси, С.Голдгор,М.Тынышбаев Қазақстанның тәуелсіздігін тұңғыш таныған елдер- Түркия,АҚШ,Қытай,Германия,Пәкстан ҚазақстанныңтұңғышКонституциясықабылданды: 1937 жлы Қазақстанның ұжымшарлары мен кеңшарлары отандық жаңа ауыл шаруашылық техникаларын ала бастады- 2 бесжылдық кезінде Қазақстанның шекаралық бекіністері арқылы өтетін керуендерге баж салығы көбейтілген мерзім ХІХ ғ. 30 жылдары Қазақта жасы келген әйелдер киген бас киім: күндік Қазақта Орта жастағы әйелдер киген бас киім: жаулық; Қазақтарбалаларынмедресселердеоқытқандеп жазғанмұхаммедШайбаниханныңхатшысы: Рузбихан Қазақтар ерен ерліктің үлгісін көрсеткен жеңіске салмақты үлес қосқан XIX ғ.басындағы ірі оқиға: Ресей-Франция соғысы Қазақтарислам дінінресмитүрдеұстаған: ХVІ- ХVІІ ғғ;. Қазақтар ислам дінін ресми түрде ұстанған- 16-17ғғ; Қазақтар кектеуде қанша ай тұрған? 2ай Қазақтар Таң жұлдызы немесе Кіші Шолпан деп атаған жұлдыз- Меркурий Қазақтар түндегі жүріс бағытын бағдарлауға пайдаланған жұлдыз- Темірқазық; Қазақтар үшін астрономиялық сағат болған жұлдыз- Жетіқарақшы Қазақтарға 1867-1868 жылғы уақытша Ережеге сай ағарту ісін дамытуға берілген құқық Өз еріктерімен қаржы жинауға Қазақтарда отпен тазарту ырымы- Аластау Қазақтарда отырықшылықтың кең тарауына себепті болды: Орыс, украиншаруаның қоныстануы Қазақтардан 200 мыңнан астам адамның ислам дінін ұстанғандарын атап өткен- Түрік ғалымы Сейфи Қазақтардан ант алуға Ресейдің орыс елшілігінен басқарып келген: А.Тевкелев Қазақтарды «Ислам дініне сенетін халықтар»- деп жазған- Ағылшын көпесі Дженкинсон Қазақтардың 30-40 жастағы әйелдердің бас киімі: Кимешек. Қазақтардың 30-40 жастағы әйелдердің бас киімі: Кимешек Қазақтардың Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуына түрткі болған – Жер мәселесі Қазақтардың Жайықтың сол жағасына өтуін бақылайтын орган: Орал шекаралық басқарма Қазақтардың көршілес елдермен қарым-қатынасы шиеленісуінеәсереткен жағдай: Жоңғар шапқыншылыш Қазақтардың қалмақтарға Бұланты өзенінің бойында соққы беруі: 1726жылы Қазақтардың өте бағалы тағамдарының бірі- Жент Қазақтардың талабымен қаралатын істерді қайта қарауға құқылы болды- Округтік приказдар Қазақтардың этникалық аумағының негізгі аудандары Қазақ хандығына біріге түсті: Қасым ханның кезінде Қазақты екінің бірі домбыра тартып, ән айтып, өлең шығаратын өнерлі халық, ақын халық деп бағалаған- Француз жазушысы Ромен Роллан Қазақтың әдет-ғұрып құқықтары туралы жазган саяси жер аударылғандардың өкілі: С.Гросс Қазақтыңбатыр қызы, пулеметші: Мәншүк Қазақтың инженер геологы, белгілі ғалым- Қ.Сатбаев Қазақтың кәсіби кескіндеме өнерінің орталығына айналған – Хлудовтың шеберханасы Қазақтың өлең-жыр өнерінде көп тарағаны: Терме ҚазақтыңұлыақыныАбайҚұнанбаевтың150 жылдығы ЮНЕСКОдеңгейіндеаталыпөтті: 1995 жылы Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбаевтың 150 жылдығы ЮНЕСКО деңгейінде аталып өтті: 1995 жылы Қазақтың халық болып қалыптасуының барысын бұзды: Моңғол шапқыншылығы Қазақтың халық болып құрылуына әсер еткен біріккен этникалық топ: қыпшақтар тайпалар одағы және үйсін тайпалар одағы Қазақтыңханын сайлауғабарлықруданқатысты: Атақты, сыйлы шонжарлар Қазақша «Жарғы» сөзінің мағынасы- Әділдік Қазалы,түркістан,шымкент,Әулиеата,ташкент, Ходжант уездері енген облыс: Сырдария Қазан қаласында жарық көрген «Бақытсыз Жамал» романының авторы- М.Дулатұлы Қазан төңкерісіне дейінгі кезеңдегі рухани мұраны зерттеуге тыйым салған қазақстан К(б)П Орталық комитетінің 1947ж қаулысы: Тіл және әдебиет институтының саяси қателері туралы Қазан, Астрахань хандықтарының Ресейге қосылу уақыты- 1550ж. ортасы Қазба жұмыстары кезінде мұсылман дәстүрімен жерленген зираттар табылған қала: Құйрықтөбе Қаз-да 15 жаңа қала 86 қала тұрпатты паселкалар пайда болған жыл – 1940-50жж ҚазКСР ғылым академиясының 1946-49жж халық шаруашылығына енгізу үшін ұсынылған зерттеулер саны – 900ден астам ҚазКСР-де қоғамдық бірлестіктер туралы заң қабылданды: 1991ж маусым Қазыбек би өмір сүрді- 1667-1764ж.ж. Қазыбек жастық шағын өткізген- Қаратау, Ұлытау Қазір мұражайға айналдырылған Шығыс моншасы Түркістанда Қазіргі әнұранның мәтіні қабылданды – 2006ж Қазіргі ғалымдардың анықтауынша ежелгі заманда исседондар қоныстанған аумақ: Сарыарқаның орталығы Қазіргі кезеңде Қазақстандағы облыс саны- 14 Қазіргі Қазалы қаласы XIX ғасырда аталды: Райым Қай андроновтық елді мекеннен ауыздығы бар аттың бас сүйегі табылды – Айдабол, Тастыбұлақ; Қай ғасырдан бастап Еділ туралы шығармалар жазыла басталды- 6 ғ; Қай ғасырдан бастап Оңтүстік Қазақстандағы орта ғасырлық қалалар қазақ ханның қоластына қарай бастады: XVғасыр Қай ғасырдан бастап Сығанақ қыпшақтардың астанасы- 13ғ; Қай ғасырдан бастап Сығанақ Қыпшақтардың орталығы болды: ХІІІ ғасырдан Қай жылдардан бастап ҚХР-да тұратын қазақ диаспорасының бір бөлігі тарихи отанына қайтуға мүмкіндік алды – 1950ж ортасынан Қай жылдары кеңестік әкімшіл-әміршіл жүйе одақтас Репудликаның құқықтарын кеңейту туралы мәселе қабылданды – 1950ж ортасы Қай жылы 4 мың қоңырат жанұясы және 5 мың Ұлы жүздің бестаңбалы рулары Ресейге қосылатындығын мойындады? 1863ж. Қай жылы Ақмола атауы Астанаболып өзгерді – 1998ж Қай жылы Верныйдағы татар слабодкасы маңайында тұңғыш су диірменісалынды 1857ж. Қай жылы Жанқожа қолы 5000-ға жетті: 1857 Қай жылы коммунистікпартия елдің индустриялық қуатын арттыру оның қорғаныс қабілетін нығайту бағытына ден қойды: 1939ж Қайжылытарихғылымдарыныңдокторы Е. Бекмаханов Ғылым Академиясынан қуылып, Қазақ КСР жоғарғысотының қылмыстыістер жөніндегі коллегиясыныңүкімімен буржуазиялық -ұлтшылдықкөзқарастарыүшін25 жылға басбостандығынанайрылды. 1952ж Қай жылы ЮНЕСКО Астананы бейбітшілік қаласы деп атады – 1999ж Қай облыстық кеңестер сьезінің қаулысымен «Қазақ» газеті жабылды: Торғай Қай сақ қорымында тік тұрған кейбір тас бағандарда қазақ ру-тайпаларының таңбалары салынған- Бесшатыр Қай тайпаның шығу тегі туралы былай делінген«Қарғалар балаға тұмсығымен ет берсе, қасқырлар оны емізген»- Үйсіндер Қай ханның тұсында қазақ халқы 1млн.-ға жетті- Қасым хан тұсында Қай ханның тұсында Қазақтар өз алдына тәуелсіз, дербес мемлекет ретінде Орта Азия мен Шығыс Европаға белгілі болды- Қасым ханның тұсында Қай ханның ұрпақтары хан бола алған – Шыңғыс хан Қай шежіреде Әбілқайыр хандығы 92 ру - тайпадан тұрған – «тоқсан екі баулы өзбек» Қайрақ салынатын зат – Шонданай Пышақ- Қында Мылтықтың оқ дәрісі- Оқшантайда Қайсысы бұрын болды – Жалаңашкөлдегі Кеңес- Қытай қақтығысы Қайық пен балық аулау п.б дәуір – Мезолит Қақпақ тұтқасы қошқар мүйізіне, құс айдарына ұқсас жасалған қыш құмыралар жиі кездеседі- Отырар, Құйрықтөбе Қала туралы сөздер жиі кездесетін жазба ескерткіш Күлтегін Қала тұрғындарының арасында ертедегі діни наным дастүрлері кең тараған аймақ: Жетісу Қалатұрғындарының арасындаертедегідіни наным дәстүрлері кең тарағанаймақ: Жетісу Қалаларда пәтерлерге газ беріле бастады – 1958ж Қалаларда тіршіліктің жандана бастауы туралы дерек беретін Армян патшасы- І Гетум Қалалық өмірдің дамуына қатты көңіл бөлген Алтын Орда ханы: Өзбек Қалқаман батырдың баласы ұлы жырау: Бұқар Қалмақ ханы «Саңқылдап тұрған даусың бар екен...» деп бағалаған қазақ биі: Қазыбек Қалмақтарды ойсырата жеңген Аңырақай шайқасы өткен жер: Балқаш көлінің маңы Қалмақтардың басшылығына қойылған Тәуекел ханның інісі: Шахмұханбет Қамараддин таққа отырғызған Тоғылық Темірдің соңғы ұрпағы- Қызыр қожа оғлан Қамыстан кейде ағаштан жасалған музыкалық аспап: Сыбызғы Қандай оқиғадан кейін Бумын Түрік қағанатының билеушісі болды. Авар қағанатын жеңген соң; Қандылардың жаздық жайылымдары жетті: Орталық Қазақстан далаларына дейін Қаңлы әйелдерінің арасында жақсы дамыған кәсіп – жүн өңдеу Қаңлы билеушісінің титулы Хан Қаңлы елі ішінде әр иелікті басқарғандар Кіші хандар Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны 5 Қаңлы елінің астанасы Битянь Қаңлы көсемдерінде биліктің берілу жүйесі: Мұрагерлік жолмен Қаңлы қоғамында құлдар пайдаланылды- малды күту мен мал өнімдерін өңдеу Қаңлы қоғамында құлдарға айналдырылды- Соғыс тұтқындары Қаңлы мемлекетінің оңтүстігіндегі көршісі Үйсін, Қытай Қаңлы мемлекетінің өмір сүру хронологиялық шеңбері б.з.б. ІІІ-ІІ ғ. б.з. Ү ғасыр Қаңлы мемлекетінің пайда болған уақыты, шекарасы туралы айтылатын маңызды тарихи дерек. "Цянь хоньшу"; Қаңлы тайпаларының негізгі Атамекені- Сырдария өзенінің орта ағысы Қаңлылар жерінен Қытай теңгелері табылған Мардан қорымы орналасты:Отырар алқабында Қаңлылар жерінен табылған б.з. 3-4 ғ. соғылған теңгелер саны 1300-дей Қаңлылар жерінен табылған көгілдір фаянстан жасалған ірі моншақтар: Сириянікі Қаңлылар күшейіп тұрғанда оларға тәуелді болғандар- Сарматтар мен аландар Қаңлылар сауда жасасқан- Қара теңіз жағалауымен, Сириямен, Индиямен, Балтық бойы, Египет, Қытай, Иран Қаңлылар туралы "Вэсаканың ер жүрек ұлдары…Канха қамалының алдында құрбандық берді" деп жазылған кітап "Авеста"; Қаңлылар туралы негізгі дерек көздері Қытай деректері Қаңлыларға жататын өлген адамды киімімен жерлеу аймағы Қауыншы мәдениеті Қаңлыларға тәуелді болған тайпалар: сармат, алан Қаңлыларда елді басқаруға ханға көмектесіп отырған - 3 уәзірі Қаңлыларда жерді өңдеуге пайдаланылған құрал- тас және металл кетпендер Қаңлылардакиімменжерлеудәстүріосымәдениеткетән: Қауышы Қаңлыларда Кіші хандарға бағынатын ру, тайпаларды басқарған- Көсемдер Қаңлыларда құлдар еңбегі қолданылған жері- Малды күту, мал өнімдерін өңдеу Қаңлыларда металл өңдеудің ірі орталығы болған ежелгі қала Құлата Қаңлыларда металл теңгелер көптеп кездесетін аймақ- Сырдария аймағы Қаңлыларда отбасы саны- 120 000 Қаңлыларда Отырар ескерткіштерінде кездесетінмоншақтар жасауға қажеттікәріп тастар (янтарь) әкелінді- Балтық бойынан Қаңлыларда отырықшылық дамыған өңірлер- Арал өңірі, Ташкент алқабы Қаңлыларда пышақ, қанжар мен семсерге қын жасалды- Сүйектен Қаңлыларда Шыршық өзенінің сол жағалауындағы арық- Ханарық; Қаңлылардағы металл өндірісінің орталығы болған аймақ Шаш-Илах Қаңлылардағы шаруашылықтың қосымша түрі Аң аулау Қаңлыларды дәнді және бау-бақша дақылдары өсірілген аймақ Сырдария аңғары Қаңлылардың 16 гектар жерді алып жатқан қала жұрты Алтын-асар Қаңлылардың археологиялық мәдениеттері Қауыншы, Жетіасар, Отырар-Қаратау Қаңлылардың бақылауында болған Ұлы Жібек жолының бағыты- Кавказ бен Қара теңізге кететін жол Қаңлылардың жаздық жайлымдары жетті: ОрталықҚазақстан далаларына дейін Қаңлылардың Жетіасар мәдениетінің таралу аймағы Қуаңдария, Жаңадария аңғарлары Қаңлылардың Жетіасар, Отырар, Ташкент алқаптарындағы қабірлерден табылған ірі моншақтар тізілген көгілдір фаянс әкелінді- Сириядан Қаңлылардың Қауыншы мәдениетінің таралу аймағы Ташкент төңірегі Қаңлылардың қытайға қарсы тұрған ғұндарға көмектескен жылдары- Б.з.б 46-36ж Қаңлылардың Мардан қорымынан табылған қытай теңгелері қай ғасырдан бастап пайдаланылды- б.з.б. 2ғ;. Қаңлылардың Мардан қорымынан табылған теңгелер қытайдікі Қаңлылардың Отырар-Қаратау мәдениетінің тарау аймағы Сырдың орта ағысы, Қаратау, Талас бойы Қаңлылардың өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған тарихшы Цыма Цянь Қаңлылардың Пұшық-Мардан қаласы маңындағы зерттелген қоныс Қостөбе Қаңлылардың солтүстігіндегі көршілері Сармат, Алан Қаңлылардыңсолтүстігіндегікөршілері: Сарматтар Қаңлылардың экономикалық, мәдени, саяси, байланыс жасаған елдері Қытай, Қушан, Рим Қаңлылармен бейбіт келісімге келген ғұндар көшіп қонуға мүмкіндік алды- Талас өзенінің шығыс жағында Қапал бекінісі салынды 1847 жылы Қара теңіздің солтүстігі мен Арал теңізінің маңы, Амудария мен Сырдария өзендерінің төменгі ағысын мекендеген сақтар- Парадарайа Қарағанды кеншілері ереуілге шыққан мерзім- 1989 шілде Қарағанды облысынан табылған тас дәуіріне тән қыш ыдыстарда бейнеленген өрнек: Геометриялық; Қарағанды шахтерлерінің ереуілін тыныштандыру үшін келді: Н.А.Назарбаев Қаракеңгір өзенінің оң жағында күмбезі орналасқан хан: Алаша Қаракерей Қабанбай туралы жазылған Қ.Жұмаділовтың диалогиясы: «Дарабоз» Қарақытай билеушісі гурханға жыл сайын ірі қалалар төлеп отыратын салық түрі: Харадж Қарақытай мемлекеті билеушісінің титулы- Гурхан Қарақытай мемлекеті құлады- 1212ж. Қарақытай мемлекетін құлатқан елдер: Хорезм, Найман Қарақытай мемлекетін құрған орталық-азиялық тайпа Қидандар Қарақытай мемлекетінің негізін қалаған- Елюй Даши Қарақытайлар Жетісуға басып кірген мерзім: ХІІ ғасырдың 20 жылдары Қарақытайлар Қарахан мемлекетінің ел басқару жүйесін- Сол қалпында сақтады Қарақытайлар мемлекетінің орталығы- Ғұз ордасы Қарақытайлар мен Қарахандар арасында Ходжентте болған ұрыс мерзімі- 1137ж. Қарақытайлар өмір сүрген мерзім ХІІғ 20ж Қарақытайлар шығысында Гансу жерінде өзіне тәуелді етті: Ұйғырларды Қарақытайларға бағынышты болып, жылына 3000 алтын динар төлеп тұруға мәжбүр болған билеуші: Хорезм шахы Қарақытайларға вассал болып, алым-салық төлеп отыруға мәжбүр болған ел- Қарахан Қарақытайларға жылына 3000 алтын динар төлеп тұруға мәжбүр болған ел- Хорезм Қарақытайларға тәуелді болған оңтүстігіндегі жерлер- Хотан мен Балх Қарақытайларда мұрагерліктің өзіндік ерекшелігі- Әйелдер мұрагер бола алған Қарақытайларда ірі қалалар әкімі Гурханға төлеген жер салығы- Харадж Қарақытайлардың бағынышты халыққа салықты күшейткен кезі- 12ғ 2-жарт Қарақытайлардың жерлері біржола осы елдің иелігіне өтті- Наймандар Қарақытайлардың Қарахан мемлекетінің Орталық Азиядағы жерлерін басып ала бастаған уақтысы- ХІІғ. 40ж. Қарақытайлардың Қарахан мен Селжұқтарды жеңген Катуан шайқасы қай жылы болды- 1141ж. Қарақытайлардың солтүстік шығыстағы көршілері- Наймандар Қарақытай-ң өзінің ішкі басқару жүйесіне араласпауын пайдаланған Қарахандықтар төл ақша шығарды: Самарқант пен Үзкентте
|
