Мазмұны. · 3 Қазақстанның ИҚҰ шеңберіндегі ынтымақтастығы

[жасыру]

· 1 Тарихи шолу

· 2 Мүше елдер

o 2.1 Мүшелікке талпыныс

· 3 Қазақстанның ИҚҰ шеңберіндегі ынтымақтастығы

· 4 Сыртқы сілтемелер

· 5 Ескермелер

Тарихи шолу[өңдеу]

ИЫҰ-ның пайда болуының негізінде діни оқиға жатқанын естен шығармағанымыз абзал. Израильдің сионистік топтары Ислам әліміндегі ең қасиетті саналатын Әл-Акса мешітін өртеп жібергеннен кейін, осындай шектен шыққан оқиғалардың алдын алу үшін Ислам конференциясы ұйымы құрылғаны белгілі. Қазіргі таңда ұйымның құрамында Ислам даму банкі мен Ислам білім беру ұйымдарының жұмысы жемісті болып тұр. Ал саяси мәселелердің түйінін тарқатуға ұйымның мүмкіндігі болмауда. Ислам елдері конференциясы ұйымының қанат жаюына Батыс елдері мүдделі емес. Мәселен, Мысыр кезінде Араб әлемін айрандай ұйытатын мүмкіндікке ие болды. Өкінішке орай, олар Израильмен соғыста жеңіліп, Израиль мен АҚШ-тың құпия келісімін қабылдауға мәжбүр болғанын бәріміз білеміз. Осыдан кейін Мысыр мен өзге Араб елдері арасында салқындық пайда болғаны белгілі. Бүгінде Араб елдері арасында Израильдің тек Мысырмен ғана дипломатиялық байланысы орнаған

Мүше елдер[өңдеу]

ИЫҰ-ға 57 мемлекет мүше, 5 мемлекет бақылаушы дәрежесіне ие

Ислам Әріптестік Ұйымы картасы: мүшелері (жасыл) мен бақылаушылары (қызыл), Үндістан мен Филиппин (көк)-blocked

Мүше мемлекет	Қосылды	Деректер
Ауғанстан		Тоқтатылған 1980 - Наурыз 1989
Алжир
Чад
Мысыр		Тоқтатылған May 1979 - Наурыз 1984
Гвинея
Индонезия
Иран
Иордания
Кувейт
Ливан
Либия
Малайзия
Мали
Мавритания
Марокко
Нигер
Пәкістан
Палестина[1], represented by the Palestine Liberation Organisation
Сауд Арабиясы
Сенегал
Судан
Сомали
Тунис
Түркия
Йемен		1990 жылдан бері Йемен Республикасы Йемен Халықтық Демократиялық Республикасымен бірікті
Бахрейн		2003 жылдан бері Бахрейн Патшалығы ретінде
Оман
Катар
Сирия
БАӘ
Сиерра-Леоне
Бангладеш
Габон
Гамбия
Гвинея-Бисау
Уганда
Буркина-Фасо
Камерун
Комор аралдары, Union of (previously Federal Islamic Republic of) the
Ирак,
Мальдивтер,
Джибути,
Бенин,
Бахрейн Darussalam, Sultanate of
Нигерия, Federal Republic of
Әзірбайжан,
Албания,
Қырғызстан,
Тәжікстан,
Түрікменстан,
Мозамбик,
Қазақстан,
Өзбекстан,
Суринам,
Того,
Гайана,
Кот-д’Ивуар,
Тоқтатылды немесе шықты
Zanzibar	Jan 1993	Шықты тамыз 1993
Бақылаушы елдер
Босния және Герцеговина
Орт. Африка
Солтүстік Кипр Солтүстік Кипр Түрік Республикасы		Ресми 2004
Тайланд, патшалығы
Ресей Федерациясы
Бақылаушы Ислам мекемесі немесе Коммуналары
Moro National Liberation Front
Бақылаушы Ислами Институттар
Parliamentary Union of the OIC Member States
Islamic Conference Youth Forum for Dialogue and Cooperation
Бақылаушы Халықаралық Мекемелер
League of Arab States
United Nations
Non-Aligned Movement
Organisation of African Unity
Economic Cooperation Organisation

Мүшелікке талпыныс [өңдеу]

· Үндістан - India has shown an interest in joining the OIC as an observer nation.^[2] While India's candidacy is supported by some OIC members including Saudi Arabia,^[3]some OIC members like Pakistan have blocked India's inclusion into the OIC, arguing India's inclusion in OIC is against the rules of OIC, which state that an aspirant should not have an ongoing conflict with a member state.^[4]

· Филиппиндер - The Philippine government has made attempts to join the OIC, but this was opposed by the OIC observer in the country, the Moro National Liberation Front, which finds it unnecessary. In 2009, the country's bid has received stronger support and has been advocated by countries such as Indonesia, Malaysia, Iran, and theUnited Arab Emirates, among others.^[5][6][7][8]

Қазақстанның ИҚҰ шеңберіндегі ынтымақтастығы[өңдеу]

Қазақстан 1995 жылы Ислам Конференциясы Ұйымының мүшелігіне қабылданды. Ислам әлемімен белсенді ықпалдастық - Қазақстанның сыртқы саясатының басым бағыттарының бірі. Өз жағынан Ислам әлемі Қазақстанды мұсұлман қоғамдастығының ажырамас мүшесі ретінде қарастырады.

ИҚҰ-ның қатарына енгеннен кейін Қазақстан Бас хатшылықпен, субсидиялық мүшелермен және Ұйым институттарымен қарым-қатынасын тұрақты дамытуға тырысуда. Қазақстан делегациялары ИҚҰ-ның барлық ірі шараларына қатысты, олар: (1997 ж. желтоқсанда Тегеранда (Иран) өткен ИҚҰ-ның 8-ші Саммиті, 2000ж қарашада Доха (Катар) қаласында ИҚҰ-ның 9-ші Саммиті және 2003 ж.қазанда Путраджайяда (Малайзия) 10-ші Саммит), Сыртқы Істер министірледің мәслихаттары (24-ші СІММ-нен Джакартада (Индонезия) 1996 ж. желтоқсанда өткен 33-ші СІММ-ге Бакуда (Әзірбайжан) 2006 ж. маусымға дейін), осыған қоса әржылдық үйлестіру СІММ БҰҰ-ның Бас ассамблеяның жұмыс барасында.

Қазақстанның мұсылман елдерімен қарым катынастарын арттыру еліміздің ұзақ мерзімді мүдделерімен қатар, ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2006 жылғы 1 мамырдағы жолдауына сәйкес келеді.

Қазақстан полиэтникалық және көпконфессионалдық ел бола отырып, өркениеттер мен діндер арасындағы диалогті дамытуға бағытталған глобалдық процесті толығымен жақтайды. Сондықтан, Қазақстанның ИКҰ жұмысына басқа да ірі аймақтық және глобалдық ұйымдармен қатар, белсенді қатысуы, қазіргі таңда үлкен маңызға ие.

ИКҰ шеңберінде мәдениеттердің жақындасуы және өркениет диалогы дамуы мәселелерінің артуына байланысты Қазақстанның әлемдік және дәстүрлі діндердің жиналысын шақыру туралы бастамасына қолдау көрсету жөніндегі 2005 ж. маусымда ИКҰ-ның СІМ 32-кеңесінің резолюциясын қабылдау жұмыстары атқарылды.

Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы[өңдеу]

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

上海合作组织 Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы Shanghai Cooperation Organisation
Secretariat RATS	Бейжің, Қытай Ташкент, Өзбекстан
тілдер	орысша, қытайша
Мүшелігі	6 member states 4 observer states
Басшылары
—	Secretary General	Болат Нұрғалиев
Ұйымдастыруы	15 маусым 2001
Ғаламтор торабы http://www.sectsco.org/

Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы, (ШЫҰ) — 1996 жылы «Шанхай бестігі» деп атаумен құрылған халықаралық ұйым. Құрылтайшылар болып алдынан Қазақстан, Қырғызстан, Қытай, Ресей және Тәжікстан кірген.

2001 жылдың маусымның 1 Өзбекстан ұйымға кіргеннен бастап Шаңхай Ынтымақтастық Ұйымы (ШЫҰ) деген атпен тұрақты істейтін үкімет-аралық ұйым.

Шанхай ынтымақтастық ұйымы (ШЫҰ) [The Shanghai Cooperation Organisation] 2001 ж. 15 шілдеде Шанхай қаласында алты мемлекеттің (Қытай, Ресей, Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Өзбекстан) бастамасымен құрылған үкіметаралық халықаралық ұйым. ШЫҰ-ның ізашары "Шанхай бестігі" болды, ал Шанхай әріптестігі Қытай, Ресей,Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан арасындағы шекарадағы әскери күшті қысқарту және сенім шараларының күшейтілуімен жүзеге асырылды. 1996 және 1997 жж. бес мемлекеттің басшылары Шанхайда және Мәскеуде кездесіп, шекара аумағында әскери сенім шараларын күшейту Келісімі және шекарадағы әскери күшті қысқарту және сенім шараларын күшейту Келісіміне қол қойды. Осыдан кейін бес мемлекеттің аумағында кезегімен ұйымдастырылып, толық қалыптасты, кездесулер тақырыбы да кеңейе бастады, енді бұл шаралар бес мемлекеттің арасындағы саяси, қауіпсіздік, сыртқы байланыс, экономика және сауда салаларындағы тиімді өзара әріптестік дәрежесіне көтерілді. 2000 ж. Өзбекстанпрезиденті Душанбеде өткен саммитке қатысты. бұл бес мемлекет басшыларының алғашқы кездесуі Шанхайдаөткендіктен әріптестіктің бұл тетігі "Шанхай бестігі" деп аталды. 2001 ж. маусымда "Шанхай бестігінің" бес жылдығына орай мүше-мемлекеттер басшылары және Өзбекстан президенті Шанхайда кездесті. Осы кездесуде Өзбекстан құрылымға енді. Ӏлешала Шанхай ынтымақтастық ұйымын құру жөніндегі Декларация жарияланды. Бұл құжатта мүмкіндіктерді тиімді пайдалану және жаңа айбаттар мен қатерлерге қарсы түру, өзара әріптестік деңгейін және дәрежесін көтеру үшін "Шанхай бестігінің" негізінде Шанхай ынтымақтастық ұйымын құру жөнінде шешім қабылданғаны айтылған. ШЫҰ Хартиясына және Шанхай ынтымақтастық ұйымын құру жөніндегі Декларацияға сәйкес, ұйымның негізгі мақсаттары мынадай:

· мүше-мемлекеттер арасында өзара сенім, достық, тату көршілік қарымқатынастарды нығайту;

· саяси, сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық, білім беру, қуат көзі, көлік, экологиялық және өзге де салаларда тиімді әріптестік шараларын дамыту;

· ортақ күш жүмсап аймақтық бейбіт өмірді, қауіпсіздікті және тұрақтылықты қамтамасыз ету, демократиялық, әділ және ұтымды саяси, экономикалық халықаралық тәртіп орнатуға жағдай жасау.

ШЫҰ келесідей негізгі қағидаттарды үстанады: БҮҮ-ның мақсаттары мен принциптерін үстану; тәуелсіздікті, егемендікті, аумақтық түтастықты сақтау, бір-бірінің ішкі істеріне араласпау, өзара күш қолданбау және қолданамын деп қоқанлоқы кәрсетпеу; барлық мүшелердің тең құқықтығы; барлық мәселелерді өзара кеңесу арқылы шешу; басқа мемлекеттерге немесе ұйымдарға қарсы бағытталған одақтарға бірікпеу; басқа мемлекеттермен және аймақтық ұйымдармен әртүрлі диалогқа, пікір алмасуға жүгіну, әріптестікке ашықтық және даярлық. ШЫҰ қарулы күштерді қысқартуға, қауіпсіздікке әріптестік жолымен қол жеткізуге, діңгегі одақтастық емес, әріптестік болып табылатын жаңа сипаттағы мемлекетаралық қатынастарға, аймақтық әріптестіктің жаңа үлгісіне негізделген қауіпсіздіктің жаңа түжырымдамасын толық қолдайды. Бүгінгі таңда ШЫҰ шеңберіндегі әріптестік қоғамдық өмірдің әртүрлі салаларын (қауіпсіздік, көлік, мәдениет, төтенше жағдайлардың алдын алу, салдарын жою; құқық қорғау қызметі және т.б.) қамтиды. Қауіпсіздік пен экономика саласындағы әріптестік басым бағыт ретінде қаралады. шекара Қараңыз: Мемлекеттік шекара.^[1]