Азаќстандаєы 1867-68жж -єы реформа

1865ж. Патша їкіметі ХІХ є-ѕ 60-жылдары Ќазаќстанныѕ басќару жїйесін ґзгерту їшін – Бутков басќарєан комиссия ќўрылды.

Комиссия ќазаќ даласын 2 облысќа бґлуді ўсынды.

1868ж-єа дейін Ќазаќстанда 2 генерал-губернаторлыќ болды (Батыс, Шыєыс).

1865ж. Ќазаќ ґлкесін басќару ісін ґзгертуді дайындау ішкі істер министрлігі кеѕесініѕ

мїшесі Гирс басќарєан «Дала комиссиясына» жїктелді.

1865ж. 5 маусымда ІІ Александр патша ґмірі бойынша дайындалєан - ґлкені зерттеп білу.

Ќазаќстанды билеуді халыќтыѕ ґзін-ґзі басќару негіздерінде ќайта ќўруды талап еткен – Ш. Ујлиханов.

ІІ Александр патша «Сырдария мен Жетісу облыстарын басќару туралы ережені» – 1867ж. шілдеде бекітті.

«Торєай, Орал, Аќмола, Семей облыстарын басќару туралы уаќытша ережені» - 1868ж. ќазанда бекітті.

Орынбор мен Торєай облысы Орынбор генерал-губернаторлыєына баєынды.

Жетісу, Сырдария облыстары Тїркістан генерал-губернаторлыєына баєынды.

Аќмола, Семей облыстары Батыс генерал-губернаторлыєына баєынды.

1872ж. Бґкей хандыєыныѕ жері Астрахань губерниясына кірді.

Маѕєыстау приставтыєы Закаспий облысына енгізілді.

1867-68 ж-єы реформаныѕ бір тїйінді жері – јскери жјне азаматтыќ биліктіѕгенерал- губернатор ќолына шоєырлануы болды.

Тїркістан генерал-губернаторлыєына Ќытай мен Иран сияќты елдермен дипломатиялыќ келіссґзжїргізуге рўќсат берілді.

Облыс басында јскери губернатор отырды.

Облыстыќ басќарма 3 бґлімнен тўрды – шаруашылыќ, сот жјне жарлыќты іске асыру облыстар уездерге бґлінді.

Ауылдарєа енген шаѕыраќтар саны – 100-200.

Уез бастыќтарын генерал-губернатор таєайындады.

Салыќтан босатылєан – Шыѕєыс тўќымдары.

Отырыќшы елді мекендерінде полициялыќ жјне басќару билігі аќсаќалдар ќолына берілген облыс – Сырдария.

Губернатор бекіткен Ќазаќстандаєы отаршылдыќ сот жїйесініѕ тґменгі буыны – билер мен ќазылар соты; оларды бекітті јскери губернатор.

1867-68жж. реформа бойынша јкімшілік басќару – 5-ке бґлінді.

Капиталистік ќўбылыстар ене бастады – ХІХє.соѕы.