Ежелгі араб феодалдық мемлекетінің құрылуы

 

Спасибо, что скачали книгу в бесплатной электронной библиотеке TheLib.Ru

Оставить отзыв о книге

Все книги автора

Асырлардағы арабтар

Мазмұны 1 Ежелгі араб феодалдық мемлекетінің құрылуы 2 VII - IX ғасырларда арабтардың жаулап алуы 3 Араб халифатының саяси басқару жүйесі 4 Пайдаланған әдебиет

Ежелгі араб феодалдық мемлекетінің құрылуы

Арабия түбегінің жер көлемі - 3 млн шаршы шақырым. Жерінің көбін құм басып жатыр. Тек орталық бөлігі мен Йемен жері шаруашылыққа колайлы. Ежелден Арабия түбегін арабтар қоныстанып келді. Халқы егіншілікпен және мал бағумен айналысады. Суармалы егін шаруашылығы басым. Құнарлы көкорай жерде бау-бақша-, жеміс-жидек өсіріледі.Отырықшылықпен қатар, арабтар көшпелі мал шаруашылығымен шұғылданды. Қалаларда колөнер мен сауда дамыды. Ең ірі калалары - Неджран, Мекке, Таиф т.б. сауда орталықтарына айналды.

Біздің заманымыздың III ғасырында Арабия түбегінде Лахмид патшалығы өмір сүрді. Лахмид әулетінің билеушілері тұсында бұл патшалық дамыған ірі мемлекетке айналды. Лахмид патшалығының күшейген кезі - IV ғасырдың аяғы мен V ғасырдың басы. Бұл патшалық VII ғасырдың басына дейін Сасанилік Иранға тәуелді болды.

Арабияда өндіргіш күштердің өсуі, феодалдық шаруашылықтың дамуы, мүлік теңсіздігінің тереңдеуі, сондай-ақ, жаңа жерлерді жаулап алу ірі мемлекет кұруға негіз болды. Арабтарды біріктіру идеясын уағыздау кең етек алды. Ислам идеясын таратушы Мұхаммед пайғамбар (570-632) Меккеде туып-өскен. Ол өзін Алланың жердегі елшісі деп жариялап, арабтарды ислам дініне енуге уағыздады.

Мұхаммед пайғамбардың діни уағыздарына қарсы болған Меккеқаласының билеушілері қасиетті Қағбаны басып алып, Пайғамбардың қаладан кетуін талап етті. Меккеқаласында өзіне қолдау таппағаннан кейін Мұхаммед пайғамбар Арабияның екінші қаласы Ясрибке (қазіргі Медине) барып паналауға мәжбүр болады. Сол жерде Медине халқынан қолдау алып, Меккеге қарсы жорыққа дайындалады. Осы жорықта жеңіске жеткен Мұхаммед Меккені ислам дінінің орталығы деп жариялайды. Қағба әрбір мұсылман жылына бір рет барып, Алла алдында өз парызын өтеуге тиісті қасиетті орынға айналады.

Мекке

Меккеқаласын бағындырған Мұхаммед тек ғана ислам дінін уағыздап қоймай, мұсылман мемлекеті билігін өз қолына алды. Ел басшысы бола отырып, елді басқару үшін өзінің айналасына діни кеңесшілерді жинап, ақылдасып отырды. Елдің билігі қасиетті құран шариғаттары арқылы жүргізілді. Жеке меншік мұра ретінде сақталды. Ер адам әйел адамнан жоғары бағаланды. Қолға түскен ұрының колы немесе саусағы кесілді.