Ãîëîâíà ñòîð³íêà Âèïàäêîâà ñòîð³íêà
ÊÀÒÅÃÎв¯:
Àâòîìîá³ë³Á³îëîã³ÿÁóä³âíèöòâî³äïî÷èíîê ³ òóðèçìÃåîãðàô³ÿÄ³ì ³ ñàäÅêîëîã³ÿÅêîíîì³êàÅëåêòðîí³êà²íîçåìí³ ìîâè²íôîðìàòèêà²íøå²ñòîð³ÿÊóëüòóðà˳òåðàòóðàÌàòåìàòèêàÌåäèöèíàÌåòàëëóðã³ÿÌåõàí³êàÎñâ³òàÎõîðîíà ïðàö³Ïåäàãîã³êàÏîë³òèêàÏðàâîÏñèõîëîã³ÿÐåë³ã³ÿÑîö³îëîã³ÿÑïîðòÔ³çèêàÔ³ëîñîô³ÿÔ³íàíñèÕ³ì³ÿ
ó㳺í³÷íèìè íîðìàìè âèìàãàºòüñÿ ìàêñèìàëüíî âèêîðèñòîâóâàòè ïðèðîäíå îñâ³òëåííÿ, îñê³ëüêè äåííå ñâ³òëî êðàùå ñïðèéìàºòüñÿ îðãàíàìè çîðó.
Äàòà äîáàâëåíèÿ: 2015-06-15; ïðîñìîòðîâ: 455
|
|
Ìàқñàòû:әëåóìåòò³ê ìәë³ìäåìåí³ æèíàóäûң қàíäàé әä³ñòåð³ áàð åêåí³í қàðàñòûðó.
̳íäåòòåð³:á³ë³ìãåðëåðãå äұðûñ àíêåòà құðóäû үéðåòó, ñұõáàòòàñó òәñ³ëäåð³í êөðñåòó, қàëàé êîíòåíò-òàëäàó æàñàóûí òүñ³íä³ðó.
1. Әëåóìåòò³ê ìәë³ìåòòåð æèíàóäûң әä³ñ-òәñ³ëäåð³.
2. Ñîöèîëîãèÿëûқ ìîíèòîðèíã.
3. Æèíàëғàí ìәë³ìåòòåðä³ òәðò³ïêå êåëò³ð³ï, ғûëûìè қîðûòûíäû æàñàó æәíå òåêñåðó әä³ñòåð³.
1.Ìәë³ìåòòåð æèíàó ñîöèîëîãèÿëûқ çåðòòåóäåã³ åң íåã³çã³ êåçåң³ áîëûï ñàíàëàäû, өéòêåí³ áîëàøàқòàғû ғûëûìè қîðûòûíäû îñû ìәë³ìåòòåðä³ң íåã³ç³íäå æàñàëàäû. Ñîíäûқòàí ìәë³ìåò æèíàóäûң әä³ñ-òәñ³ëäåð³íå àéðûқøà êөң³ë áөë³íó³ òè³ñ.
Қîғàì æàéëû, әëåóìåòò³ê құáûëûñòàð æàéëû æèíàëғàí ìәë³ìåòòåð ìүìê³íä³ã³íøå øûíäûққà ñәéêåñ, әä³ëåòò³ áîëóû үø³í қàç³ðã³ әëåóìåòòàíóäà ìәë³ìåòòåð æèíàóäûң á³ðқàòàð æåòïåíåí әä³ñ-òәñ³ëäåð³ қîëäàíûëàäû. Ñîíäàé әä³ñ-òәñ³ëäåðãå áàқûëàó, ñұðàó òәñ³ëäåð³, ñàëûñòûðó, ìàòåìàòèêàëûқ-ñòàòèñòèêà әä³ñòåð³ æàòàäû.
Áàқûëàó – ìәë³ìåòòåð æèíàóäà áàðëûқ ғûëûìäàðäà åæåëäåí қîëäàíûëûï êåëå æàòқàí êåң òàðàғàí әä³ñ. Áàқûëàó ïðîöåñ³ áåëã³ë³ á³ð қîғàìäûқ құáûëûñòû қàáûëäàóäàí, æàçûï қîþäàí æәíå òүñ³íä³ðìå æàçóäàí òұðàäû.
Êåç êåëãåí қàáûëäàó áàқûëàó áîëà áåðìåéä³. Ғûëûìè áàқûëàó – áåëã³ë³ á³ð ìàқñàòқà ñәéêåñ құáûëûñòû ìұқèÿò қàáûëäàó áîëàäû. Æàé áàқûëàóғà қàðàғàíäà, ғûëûìè áàқûëàó æîñïàðëû äà æүéåë³ òүðäå, áåëã³ë³ á³ð çåðòòåó ìàқñàòûíäà қàáûëäàó áîëûï òàáûëàäû.
Ғûëûìè áàқûëàóäûң òүðëåð³: åðê³í áàқûëàó æәíå òåêñåð³ëåò³í áàқûëàó, ò³êåëåé æәíå æàíàìà áàқûëàó, өç³ қàòûñà îòûðûï áàқûëàó æәíå ñûðòòàé áàқûëàó, æàïïàé áàқûëàó æәíå æåêå-äàðà áàқûëàó.
Ñàóàîíàìà äà ìәë³ìåòòåð æèíàóäà өòå æè³ қîëäàíûëàòûí ñîöèîëîãèÿëûқ әä³ñ áîëûï òàáûëàäû. Îë çåðòòåóø³ ìåí çåðòòåëóø³í³ң àóûçøà ñөéëåñó òүð³íäå æүðã³ç³ëåä³. Çåðòòåóø³ өç³íå êåðåêò³ құáûëûñòàð æàéëû ñұðàқòàðäû àóûçøà íåìåñå æàçáàøà òүðäå қîþû ìүìê³í.
Àëäûí àëà äàéûíäàëғàí ñұðàқòàð æàçûëғàí àíêåòàëàð òàðàòó әä³ñ³ æè³ қîëäàíûëàäû. Àíêåòà òàðàòó æîäàðû òүðë³øå áîëàäû. Àíêåòàëàðäû ïîøòà àðқûëû æåòê³çóãå áîëàäû íåìåñå áàñïàñөçäå æàðèÿëàíàäû.
Ñұõáàò äåãåí³ì³ç áåëã³ë³ á³ð ìàқñàòïåí á³ð íåìåñå á³ðíåøå àäàììåí әңã³ìåëåñó æîëûìåí ìәë³ìåò æèíàó әä³ñ³.
Òåñò. Àëäàғû óàқûòòà áîëóғà òè³ñò³ áåëã³ë³ á³ð æàғäàéғà áàéëàíûñòû æåêå àäàìäàðäûң қàíäàé îé-ï³ê³ðäå åêåí³í á³ëó үø³í ìәë³ìåòòåð æèíàóäûң құðàëû ðåò³íäå òåñò қîëäàíûëàäû.
Ìàòåìàòèêàëûқ-ñòàòèñòèêàëûқ әä³ñ қàç³ðã³ êåçäå ñîöèîëîãèÿëûқ çåðòòåóëåðäå êåң³íåí қîëäàíûëàäû. Êåéäå ìàòåìàòèêàëûқ әä³ñïåí ñòàòèñòèêàëûқ әä³ñò³ æåêå äàðà àòàéäû. Øûíûíäà äà áұë åêåó³ êөá³íåñå ³ñ æүç³íäå á³ðãå қîëäàíûëàäû, өéòêåí³ îëàð á³ð-á³ð³ìåí ³øòåé áөë³êòå – åêåó³ äå қîғàìäûқ құáûëûñòàð æàéëû äәë ñàí ìәë³ìåòòåð³í æèíàóäûң құðàëû. Áұë åêåó³í қîëäàíóäûң àðқàñûíäà êөïø³ë³ê ïåí æåêå äàðà, åðåêøå ìåí æåêåøå құáûëûñòàðäûң ñàíäûқ æәíå ñàïàëûқ æàқòàðû өçàðà áàéëàíûñòà, á³ðë³êòå қàðàëûï, ñàíäûқ қàòûíàñòàð àðқûëû ñàïàëûқ æàқòàðûí òүñ³íä³ðóãå ìүìê³íø³ë³ê òóàäû.
Ñîöèîëîãèÿëûқ çåðòòåóäå ñîíäàé-àқ ñàëûñòûðó әä³ñ³ äå қîëäàíûëàäû. Áұë әä³ñ ñàëûñòûðóғà áîëàòûí îðòàқ áåëã³ëåð³ áàð құáûëûñòàðäûң ұқñàñòûғûìåí қàòàð àéûðìàøûëûғûí äà òàáó үø³í қîëäàíûëàäû. Áұë әä³ñ ýêñïåðèìåíòò³ң æәíå áàñқà әä³ñòåðä³ң қîëäàíûëó ìүìê³íä³ã³ øåêòåóë³ áîëàòûí құáûëûñòàðäû çåðòòåóãå қîëäàíûëàäû.
Құæàòòàðäûң ìàçìұíûí òàëäàó әä³ñ³. Áұë çåðòòåó ғûëûìè çåðòòåó îáüåêò³ñ³ áîëûï îòûðғàí құáûëûñòàð æàëïû æàçáàøà құæàòòàðäûң ìàçìұíûí òàëäàó үø³í қîëäàíûëàäû. Қàç³ðã³ çàìàí àäàìçàò қîғàìûíäà әëåóìåòò³ құáûëûñòàð æàéëû æàçáàøà ìәë³ìåòòåðä³ң êөëåì³ áàðғàí ñàéûí àðòûï êåëå æàòқàíûí åñêå àëñàқ,қîғàìäûқ құáûëûñòàðäû çåðòòåó үø³í қàæåòò³ ìәë³ìåòòåð æèíàóäûң әä³ñ³ ðåò³íäå құæàòòàðäûң ìàçìұíûí òàëäàóäû қîëäàíóäûң қàíøàëûқòû ìàңûçäû åêåíä³ã³ өç³íåí-өç³ òүñ³í³êò³ áîëàð.
2. Қîғàìäà êåçäåñåò³í құáûëûñòàð ìåí ïðîöåñòåð òóðàëû øұғûë ìәë³ìåòòåð àëàòûí әëåóìåòò³ê ìîíèòîðèíã – êåë³ï òүñêåí ìәë³ìåòòåðä³ æàçûï àëóғà, àқòàóғà æәíå àëғàøқû òàëäàó æàñàï øûғóғà ìүìê³íä³ê áåðåò³í á³ðòұòàñ æүéå. Îë áåð³ê ìåòîäîëîãèÿëûқ áàçàíû æәíå îíû ³ñêå àñûðó үø³í қàæåòò³ òåõíèêàëûқ æàáäûқòàðäû қàæåò åòåä³.
Ñîöèîëîãèÿëûқ ìîíèòîðèíã æүéåñ³í åê³ ñàëàғà: әëåóìåòò³ê ìîíèòîðèíã æәíå ñòàòèñòèêàëûқ ìîíèòîðèíã äåï áөë³ï қàðàñòûðó қàæåò.
Әëåóìåòò³ê ìîíèòîðèíã қîғàìäà áîëûï æàòқàí өçãåð³ñòåðä³ қàäàғàëàï îòûðóäûң á³ðòұòàñ æүéåñ³ áîëûï òàáûëàäû. Îíûң áàñòû ì³íäåò³ – æàңà, қàæåòò³ æәíå æүéåëåíãåí ìәë³ìåòòåðä³ á³ðäåí åìåñ, áåëã³ë³ á³ð óàқûòòàðäû æүéåë³ òүðäå àëûï òұðó áîëûï òàáûëàäû.
Әäåòòå, àñà çәðó ïðîáëåìàëàð áîéûíøà әð àéäà, òîқñàíäà ýêñïðåññ ñàóàëíàìàëàð өòê³ç³ë³ï òұðàäû.
Ñòàòèñòèêàëûқ ìîíèòîðèíã – ñàíäûқ ñèïàòòàìàëàð, íàқòûðàқ àéòқàíäà қîғàì өì³ð³í³ң òүðë³ æàқòàðû òóðàëû ñòàòèñòèêàëûқ êқðñåòê³øòåð ìåí êîýôôèöèåíòòåð àëó æүéåñ³. Îíûң áàñòû ìàқñàòû ñàÿñè, ýêîíîìèêàëûқ , әëåóìåòò³ê ò.á. құáûëûñòàðäû òè³ìä³ òàëäàóғà қàæåòò³ әëåóìåòò³ê æәíå ýêîíîìèêàëûқ ñòàòèñòèêà êөðñåòê³øòåð³í æèíàï áåðó áîëûï òàáûëàäû.
Әëåóìåòò³ê ìîíèòîðèíã äåãåí³ì³ç – қîғàì өì³ð³í³ң àñà çәðó ïðîáëåìàëàðû æàéëû әëåóìåòò³ê æәíå ñòàòèñòèêàëûқ, ìәë³ìåòòåð àëó, өңäåó æәíå ñàқòàóäûң òàðìàқòàëғàí æүéåñ³. Әëåóìåòò³ê ìîíèòîðèíãò³ң íåã³çã³ ñèïàòû:
1) Åëäåã³ àñà åëåóë³ құáûëûñòàðäû қàìòûï îòûðó;
2) Әëåóìåòò³ê æәíå ñòàòèñòèêàëûқ êөðñåòê³øòåðä³ң áåëã³ë³ á³ð òұðàқòû òүðëåð³í³ң áîëóû;
3) Ïàéäàëàíóäûң қàæåòñ³íó³íå қàðàé өçãåð³ï îòûðàòûí, ñөéò³ï ìîíèòîðèíãò³ң èêåìä³ë³ã³í қàìòàìàñûç åòåò³í êөðñåòê³øòåðä³ң áîëóû.
Әäåáèåòòåð:
1. Ðàäóãèí À.À., Ðàäóãèí Ê.À. Ñîöèîëîãèÿ. Ì.,1997.
2. Ñàäûðîâà Ã. Ñîöèîëîãèÿ. À.,2003.
3. Òұðғûíáàåâ Ә. Ñîöèîëîãèÿ. À.,2001.
4. Òәæ³í Ì., Àÿғàíîâà Ê. Ñîöèîëîãèÿ íåã³çäåð³. À.,1996.
| <== ïðåäûäóùàÿ ëåêöèÿ | | | ñëåäóþùàÿ ëåêöèÿ ==> |
| ó㳺í³÷íîþ íîðìîþ îñâ³òëåíîñò³ º ÿñêðàâ³ñòü. Ïðè ÿñêðàâîñò³ ïîíàä 30000 íò âèíèêຠåôåêò îñë³ïëåííÿ. | | | Êëàñèô³êàö³ÿ ÅÌÏ òà âèïðîì³íþâàíü |