Тақырыбы: «Жасушаның молекулалық биологиясы» бөлімі бойынша аралық бақылау

2. Мақ саты: Студенттердің дә ріс материалдары мен практикалық сабақ тарда алғ ан тү сініктері мен білім дең гейлерін жасушаның гентикалық материалының қ ұ рылысы мен қ ызметі, мутацияның пайда болу себептері мен механизмдері, ДНҚ зақ ымдану репарациясының молекулалық механизмдері, замануи онкологиядағ ы генетиканың ролі.

3. Оқ ыту мақ саты: Студенттерді ауызша сұ рау, типтік есептер шығ арту арқ ылы студенттердің осы тараудан алғ ан білім дең гейлері мен тү сініктерін анық тау.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

4.1. Тіршілік циклы, анық тамасы, кезең дері.

4.2. Митоздық цикл,, анық тамасы, кезең дері.

4.3. G_1, S, G₂ кезең деріне сипаттама.

4.4. Адамның патологиясының дамуы жасушаның бө лінуінің бұ зылуындағ ы митоздық циклдың

генетикалық жә не медициналық маң ызы.

4.5. Жасушалық циклды реттейтін факторлар (протоонкогендер, Р- 53 ақ уызы, ө су факторы, RB

гені (ретинобластома).

4.6. Митоздың негізгі реттеушілері (циклиндер, киназалар).

4.7. G_1, S, G₂ кезең деріндегі кешендердің ә сері.

4.8. MPF жә не APC кешендердің ә сері.

4.9. Жасушаның митоздық циклды ө туін бақ ылауы (тексеру нү ктелері).

4.10. Митоздық циклдың бұ зылу механизмдері жә не себептері.

4.11. Митоздық циклдың бұ зылуының медициналық зардаптары.

4.12. Тұ қ ым қ уалайтын ө згергіштік.

4.13. Рекомбинативті ө згергіштік.

4.14. Рекомбинативтік ө згергіштіктің пайда болу механизмдері

4.15. Мутагенез, мутагендік факторлар.

4.16. Мутациялық ө згергіштік, жіктелуі

4.17. Хромосомалық мутациялар, олардың себептері.

4.18. Хромосомалық мутациялардың жіктелуі.

4.19. Хромосомалық мутациялар, олардың пайда болу механизмдері.

4.20. Хромосомалық мутациялардан дамитын тұ қ ым қ уалайтын аурулар.

4.21. Антимутациялық кедергілер.

4.22. Репарация жайлы тү сінік.

4.23.Репарация типтері:

- фотореактивация (тікелей жү ретін репарация)

- эксцизиалық репарация;

- пострепликативтік репарация;

- мисс – мэтсч репарация;

- SOS-репарация.

4.24. ДНҚ репарациясының медициналық маң ызы.

4.25.Адам геномының қ ұ рылысының қ ұ рылымы. «Адам геномы» бағ дарламасы жә не оның

маң ызы.

4.26. полимеразалық тізбектік реакция

4.27. ДНҚ рестрикциясы

4.28. Блот-гибридизация ә дістері

4.29. Секвенирлеу.

4.30. Қ азіргі кездегі молекулалық -генетикалық ә дістерді жә не олардың технологияларының

медицинада қ олданылуының негізгі бағ ыттары.

4.31.Геномика жә не оның бағ ыттары.

4.32. Гендік-инженериялық технологиялар. Гендік инженерияның қ азіргі жетістіктері жә не

болашағ ы.

4.33. Молекулалық клондау

4.34. Гендік инженерия технологияларының медицинада қ олданылуының негізгі бағ ыттары.

4.35. Мутагендер генотоксиканттар ретінде

4.36. Физикалық жә не химиялық мутагендердің ә сер ету ерекшеліктері

4.37. Генетикалық кодтың бұ зылуынан болатын мутациялар

4.38. Мобильді элементтердің инсерциясынан индуцирленетін мутациялар

4.39. Ү ш нуклеотидті қ айталанулар экспанциясының негізінде болатын мутациялар

4.40. Кері жә не супрессорлық мутациялар

4.41. Мутациялық ү рдістер жә не генетикалық қ ауіпсіздік проблемалары

4.42. Мутагенездің молекулалық механизмдерін білудің клиникалық практикадағ ы маң ызы

4.43.Геннік жә не жасушалық биотехнологиялар: жетістіктері мен болашағ ы.

4.44.Трансгенді ағ залар жасау ә дістері, гендерді тасмалдайтын векторлар.

4.45. Геномодификацияланғ ан ағ залардың (ГМА) биоқ ауіпсіздігі: мә селелері жә не шешімдері.

4.46. ГМА медицинада қ олданылуы.

4.47. Эукариот геномының қ ұ рылымы. Геномның қ озғ алмалы элементтері.

4.48. Геномика - ген туралы ғ ылым.

4.49. Протеомика – ХХІ ғ асыр биологиясы мен медицинасындағ ы жаң а бағ ыт.

4.50. Метаболономика жә не жаң а дә рілерді дайындау.

4.51. Биоинформатика жә не оның болашағ ы.

6. Ә дебиеттер:

Негізгі:

6.13. Айала Ф., Кайгер Дж. Современная генетика. М., 1988.

6.2. Албертс Б. и др. Молекулярная биология клетки. М., 1986, 1994.

6.3. Гинтер Е.К. Медицинская генетика. М., 2003.

6.4. Генетика. Под ред. Иванова В.И. М., 2006.

6.5. Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Новосибирск, 2006.

6.6. Мушкамбаров Н.Н., Кузнецов С.Л. Молекулярная биология. М., 2003.

6.7. МуминовТ.А., Куандыков Е.У. Основы молекулярной биологии (курс лекций). А., 2007.

6.8. Фаллер Д. М., Шилдс Д. Молекулярная биология клетки. М., 2006.

6.9. Қ азымбет П.Қ., Аманжолова Л.Е., Нұ ртаева Қ.С. Медициналық биология. А., 2002.

6.10. Қ уандық ов Е.Ө., Ә білаев С.А. Медициналық биология жә не генетика. А., 2006.

6.11. Медициналық биология жә не генетика. Оқ у қ ұ ралы проф. Қ уандық ов Е.Ө. ред. А.,

2004.

Қ осымша:

6.1. Заяц Р.Г. и др. Общая и медицинская генетика. Ростов-на-Дону, 2002.

6.2. Инге-Вечтомов С.Г. Генетика с основами селекции. М., 1989.

6.3. Коничев А.С., Севастьянова Г.А. Молекулярная биология. М., 2005.

6.4. Льюин Б. Гены. М., 1987.

6.5. Аманжолова Л.Е. Жалпы жә не медициналық генетиканың биологиялық негіздері. А., 2006.

7. Бақ ылау: