Требования безопасности перед началом работы. Дүниежүзілік ғылым мен мәдениетте көрнекті із қалдырған ортағасырлық ойшыл

Дүниежүзілік ғылым мен мәдениетте көрнекті із қалдырған ортағасырлық ойшыл, энциклопедист-ғалым, Шығыс Ренессансының көшбасында тұрған дара тұлғалардың бірі Әбу Насыр әл-Фараби 870 жылы Фараб (Отырар) қаласында дүниеге келген. Атақты Отырар кітапханасы орналасқан өңірдің түлегі білім баспалдағының алғашқы сатыларын осы өлкеде өткереді.

 

Фараби өмір сүрген дәуір терең тарихы, төлтума мәдениеті, озық дәстүрі бар түркі даласына ислам дінінің дендей еніп, түркі, араб, парсы мәдениетінің тоғысуы басталған күрделі кезең еді. Саналы ғұмырын ғылым-білім жолындағы ізденіске арнаған Фарабидің өмірлік ұстанымының қалыптасуына аталмыш факторлардың әсері үлкен болғаны анық. Мұсылман әлемінің сол кезеңдегі аса маңызды ғылым мен мәдениет орталықтары Бағдат, Шам, Мысыр елдеріне сапар шеккен жас Фараби араб, парсы, грек, латын, санскрит тілдерін жетік меңгеріп, сан-сала ғылымға бой ұрады. Өз дәуірінің атақты ойшыл ғалымдарымен, өнер иелерімен, сөз зергерлерімен сұхбаттас болған Фараби сол кезең ғылымындағы күрмеуі шешілмеген күрделі мәселелерді тап басып танып, ізденісін осы арнаға бағыттайды. Философия, логика, психология, этика, математика, астрономия, тіл білімі, эстетика, социология, поэтика салаларына арналған 150-ге жуық трактат қалдырған энциклопедист-ғалымның өз зерттеулерінің үлкен бөлігін Аристотель еңбектерін түсіндіруге арнауы – дәуір сұранысынан туған ізденістер еді.

Әл-Фарабидің трактаттағы “поэтикалық пайымдау” ұғымына сатылай көтерілу мәнері, ой қисыны оқырманын еріксіз елітіп әкетеді: “Сөздің мағынаны жеткізе алуы да, жеткізе алмауы да мүмкін. Мағыналы сөз жай немесе күрделі болады.

90.С.Торайғыровтың поэмаларындағы заман шындығы туралы айтып беріңіз. Сұлтанмахмұт Торайғыров (28.10.1893, қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы – 21.5.1920, Павлодар облысы Баянауыл ауданы) – ақын, ағартушы. Торайғыров поэма жанрын жаңа арнада дамытты. Ол сюжетсіз поэмаларында өмірдегі сан түрлі мәселелерді кеңінен қамтып, өршіл ой-түйіндерін бүкпестен, өткір де ашық насихаттауға тырысты. Алғашқы поэмасы “Таныстыруда” Алашорда қозғалысы өкілдерін елге таныту мақсатын көздеді. Ә.Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынұлы, М.Дулатовтарды таныстырып, олардың “бірі – күн, бірі – шолпан, бірі – ай” екендігін жазады, алаштықтардың қазақ халқының тәуелсіздігі жолындағы еңбектерін саралайды. Алаш өкілдерімен қоса, қазақтың көрнекті тұлғалары Абай мен Шәкерімді ерекше атап көрсетеді. “Адасқан өмір”, “Кедей” поэмаларының негізгі сарыны қоғамдағы әділетсіздік себептерін ашу, теңдікті іздеу болып табылады. Ақын бұл жайларды қазақ ауылы шеңберінен шығып, капиталистік қоғамға тән мәселелер ретінде қозғайды. “Адасқан өмір” – Торайғыров шығармашылығының зор табысы. Мұнда ақын аз ғұмырында көзімен көріп, ойымен түйген, білім-білігімен таныған тұрмыс өткелдерін өзіне ғана тән асқақ үнмен ашына, ақтара жырлайды. Поэманың лирикалық кейіпкері түрлі кәсіппен шұғылданса да, ешбірінен қанағат, теңдік таппай, әділетті қоғамды аңсайды. Шығармада ақын түсінігіндегі болашақ жаңа қоғамның бейнесі жасалады.

91.«Қорқыт ата» кітабындағы бір жырды қысқаша мазмұндаңыз. ҚОРҚЫТ АТА КІТАБЫ (“Китаб-и дәдем Коркут ғали лисан таифа оғузан”) – қаһармандық эпос үлгісі, оғыз-қыпшақ дәуірінің жазба мұрасы. ғылымда оның он екі нұсқасы мәлім: Дрезденде (12 нұсқа) және Ватиканда (6 нұсқа) сақталған. 19 ғ-да бұл жазба ескерткішті зерттеп, аудару ісімен акад. В.В. Бартольд айналысып, жеке тармақтарын жариялады. Кейін бұл аударма “Деде Горгуд” (Баку, 1950), “Книга моего деда Коркута” (М.–Л., 1962) деген атпен жарық көрді. Ә.Қоңыратбаевтың аударуымен қазақ тілінде 1986 ж. тұңғыш рет басылды. Әдеби әрі тарихи этник. мұра ретіндегі “Қорқыт Атаның кітабында” қазақ эпосына тән көркемдік кестелермен қатар қазақ тарихы мен мәдениетіне қосатын деректер де мол. Сондай-ақ жазбада оғыз тайпаларының этник. тегі, этнографиясысы, мекені, әлеуметтік жағдайы, т.б. мәліметтер көп сақталған. Осы деректерден оғыздардың бірде Сыр бойындағы қыпшақтармен, бірде Кавказ шегіндегі гәуірлермен жауласқаны көрінеді. Жырдағы ерлік сарындары аса елеулі. Қара Бодақ бірде қыпшақ ханына қан құстырған қара күш иесі (3-жыр), енді бірде Хамид, Мардин қамалдарын қиратқан батыр. Қазан – оғыз елінің көсемі. Кітап кейіпкерлеріне Бәмсі-Бейрек, Қара Көне, Қара Бодақ, Қан Төрәлі, Қазан-Салор,Құлбаш, Оқшы, Ораз, сондай-ақ Аруз, Әмен, Әмран Бекіұлы, Бисат, Дүлек Боран, Дондаз,Қиян Селжүк, Қаңлы, Қанық хан, Рүстем|Рүстемдер жатады. “Қорқыт Атаның кітабында” оғыз тайпаларының қонысына қатысты Тана (Танаис – Сырдария), Бану Шешек (Баршын-салор-Гүлбаршын, Баршындария, Баршынкент), Камбура (Байбөрі) секілді атаулар да сақталған. Олар қазақ эпосынан да елеулі орын алған.

Қорқыт ата кітабынан үзінділерЖырдың бас кейіпкері – Қорқыт. Ол оғыз елінің ақылшысы, данасы, үлкен жырауы. Оның есімі көптеген түркі тайпаларына ортақ, тарихи-этник. атауы да айқын. Бір кездері Қорқыт жинақталған фольклорлық бейне деп ұғынылса, бертін келе оны тарихи тұлға ретінде тани бастады (қ. Қорқыт ата). “Қорқыт Атаның кітабында” Қазақстанда М.Әуезов, Ә.Марғұлан, Ә.Қоңыратбаев, Р.Бердібаев, Х.Сүйіншәлиев, Н.Келімбетов, М.Жолдасбеков, Ш.Ыбыраев, Т.Қоңыратбай, т.б. еңбектерінде зерттелді. Кітаптың 1300 жылдығы 1999 ж. ЮНЕСКО тарапынан халықараралық деңгейде атап өтілді, “Қорқыт ата” энциклопедиялық жинағы жарыққа шықты (1999).[1]

Общие положения

Настоящая инструкция устанавливает требования по охране труда для со­трудников и студентов при работах с использованием лабораторных центри­фуг.

Все работы, проводимые студентами и сотрудниками с использованием ла­бораторных центрифуг, должны исполняться согласно настоящей инструкции.

В соответствии с Законом Украины «Об охране труда» (статья 44) лица, не выполняющие требования инструкции по охране труда, в зависимости от ха­рактера нарушений привлекаются к дисциплинарной, материальной, админи­стративной и уголовной ответственности.

1.1. Центрифуговщик выполняет работу на постоянном рабочем месте.

1.2. Центрифуговщик должен выполнять следующие виды работ:

- обслуживание фильтрующих или отстойных центрифуг различных систем;

- загрузка и разгрузка центрифуг;

- центрифугирование и промывка отжатых осадков;

- очистка, промывка и замена фильтрующих полотен, сеток;

- определение по внешнему виду и с помощью проб качественной характери­стики загружаемых пульп, осадков и фильтратов согласно техническим ус­ловиям;

- пользование пусковыми, тормозными и регулирующими устройствами;

- выполнение других работ в соответствии с Единым тарифно- квалификационным справочником и разрядом.

1.3. К самостоятельной работе допускаются лица:

- достигшие 18 лет;

- прошедшие в соответствии с приказом № 246 Министерства охраны здоро­вья Украины от 25 мая 2007 г. медицинский осмотр и не имеющие меди­цинских противопоказаний;

- прошедшие обучение, инструктаж по охране труда, оказанию первой по­мощи пострадавшим от несчастных случаев, о правилах поведения при возникновении аварий.

1.4. Центрифуговщик обязан знать:

- устройство центрифуги, механизмов, вспомогательного оборудования, схему арматуры и коммуникаций на рабочем месте;

- физические и химические свойства разделяемых продуктов;

- технологический режим центрифугирования.

1.5. Центрифуговщик обязан:

- уметь пользоваться средствами коллективной и индивидуальной защиты;

- соблюдать обязательства по охране труда, предусмотренные коллективным договором и правилами внутреннего трудового распорядка, в том числе:

- своевременно начинать и заканчивать работу, соблюдать время технологического и обеденного перерывов;

- не выполнять, работы непредусмотренные сменным заданием;

- не находиться на работе во внерабочее время без соответствующего разрешения и руководителя.

1.6. В процессе работы на работающего с центрифугой возможно воздействие опасных и вредных факторов:

Физических:

- повышенное значение напряжения в электрической цепи, замыкание которой может произойти через тело человека;

- подвижные части производственного оборудования, передвигающиеся изделия, заготовки, материалы;

- повышенный уровень статического электричества;

- повышенная или пониженная температура поверхностей оборудования и материалов;

- повышенная или пониженная температура воздуха рабочей зоны;

- повышенный уровень шума на рабочем месте;

- недостаточная освещенность рабочей зоны;

- повышенная или пониженная подвижность воздуха.

Химических:

- токсическое и раздражающее действие химических веществ на организм человека.

Психофизиологических:

- нервно-психическое перенапряжение (монотонность труда).

1.7. На работах с вредными и опасными условиями труда, а также, работах, связанных с загрязнением или осуществляемых в неблагоприятных температурных условиях, центрифуговщику выдается бесплатно по установленным нормам специальная одежда, специальная обувь и другие средства индивидуальной защиты в составе:

- халат хлопчатобумажный

- колпак хлопчатобумажный

- обувь кожаная

- фартук специальный

- перчатки резиновые

- очки защитные

- респиратор ШБ «лепесток

По установленным нормам также бесплатно выдается мыло.

1.8. При выполнении работ с центрифугой студенты и сотрудники обязань; соблюдать требования санитарных норм и личной гигиены:

- приступать к работе только в средствах индивидуальной защиты;

- принять и содержать рабочее место в чистоте и порядке;

- хранить и принимать пищу только в отведенных местах;

- хранить пищевые продукты в холодильниках, которые используются только с этой целью;

- после работы вымыть загрязненные участки тела.

Требования безопасности перед началом работы

2.1 Проверить и надеть средства индивидуальной защиты.

2.2. Включить приточно-вытяжную вентиляцию за 10-15 минут до начала работы.

2.3. Проверить состояние центрифуги, смазку, надежность крепления дета­лей, наличие ограждений на вращающихся частях и их крепление.

2.4. Убедиться в соответствии записи в аппаратном листе фактическому со стоянию технологического процесса.

2.5. Проверить наружным осмотром состояние заземления центрифуги.

2.6. Убедиться в исправности местных отсосов у центрифуги.

2.7. Перед загрузкой центрифуги проверить, нет ли в барабане и на кожухе центрифуги посторонних предметов.

2.8. Перед загрузкой центрифуги с нижней выгрузкой проверить положе­ние запорного конуса.

2.9. Закрыть крышку кожуха центрифуги.

2.10. Проверить исправность блокировки крышки центрифуги.

2.11. При обнаруженных неисправностях оборудования и средств коллек­тивной защиты оповестить руководителя работ и не приступать к работе до устранения обнаруженных неисправностей.