Постреквизиттер 4 страницаНасосқа қосымша бөлік —топырақтағы және т.б. заттардағы УЗ анықтау кезінде индикаторлық түтікшеден өтетін УЗ бу мөлшерін ұлғайтуға көмектесетін және де түтіндегі УЗ-ды анықтау мен түтін үлгісін алуға мүмкіндік беретін қосымша құрал. Индикаторлық түтікшелер кассеталарда орналасқан (31-сурет,б) УЗ анықтауға арналған. Олар ішінде реактивтері бар ампулалар мен толықтырғыш орналастырылған жалғасқан шыны түтікшелер түрінде болады. Индикаторлық түтікшелер түрлі-түсті сақиналармен маркіленген және 10 данадан қағаз кассеталарға салынған. Кассетаның бетінде бояудың түсті эталоны берілген және түтікшелермен жұмыс істеу реті көрсетілген. УЗ-ды анықтайтын түтікшелердің үш түрі бар. I-зарин, зоман және V-газ үшін—бір қызыл сақиналы және қызыл нүктелі; II-фосген, дифосген, хлорцианға—үш жасыл сақиналы; III-ипритті анықтау үшін бір сары сақиналы түтікшелер алынады. Қорғаныш қақпақшалары —қосымша бөлік воронкасының ішін УЗ тамшыларынан сақтау үшін және УЗ анықтаған кезде, оларды орналастыруға қажет. Түтінге қарсы сүзгілер —түтіндегі УЗ анықтауға арналған, аз мөлшерде УЗ топырақта және сусымалы материалдарда анықтауға және түтін үлгісін алу үшін қажет. Олар фильтрлейтін материалдардың (картон) бір қабатынан және капрон матаның бірнеше қабатынан тұрады. Жылытқыш—сыртқы ауа -40 +100С температураға дейін төмендегенде индикаторлы түтікшелерді жылыту үшін қажет. Ол екі ойықшасы бар пластмасса корпусынан тұрады, оған қыздыруды қамтамасыз ететін патронды тесетін құрал орнатылады. Ауадағы УЗ анықтау. Ең алдымен жүйке-салдық әсерлі УЗ буларын анықтайды. Ол үшін қызыл сақинасы мен қызыл нүктесі бар 2 индикаторлы түтікшелерді алу керек.. оның біреу түтігі есебінде пайдаланылады да, екіншісі бақылау үшін штативке қойылады. Тәжірибе түтіктеріндегі бояудың өзгеруіне байланысты УЗ бар-жоғын біледі. УЗ анықтауда қателеспес үшін бақылау түтікті тәжірибе түтіктеріндегі бояулардың өзгеру ретін мезгіл-мезгіл тексереді, индикатор түтіктерінің ұшын сындыру және кесу (яғни түтікті ашу) үшін ампула ашқышты пайдаланады, екі түтіктің де жоғарғы ампулаларын 2—3 рет сілкиді. Тәжірибе түтіктің маркіленбеген ұшын насосқа қойып 5—6 рет шайқайды. Екі түтіктегі төменгі ампулаларды сындырып, оларды шайқап және бақылау түтіктеріндегі бояудың қызылдан сарыға дейін өзгеруін байқау қажет. Бақылау түтігінде сары бояудың түзілу кезінде тәжірибе түтіктің жоғарғы қабатындағы қызыл түс УЗ (зарин, зоман, V-газдарының) қауіпті концентрациясын көрсетеді. Егер тәжірибе түтіктерінде және бақылау түтіктерінде бірден сары түс байқалса, онда ол УЗ жоқ немесе УЗ концентрациясының аз екенін көрсетеді. Түтіндегі УЗ анықтау үшін түтінге қарсы сүзгі және қосымша бөлікті пайдалану керек. Аспаппен - Заттардағы, техникадағы және жергілікті жердегі, топырақтағы және сусымалы материалдағы УЗ анықтауға болады. Температура төмендеген кезде индикаторлы түтіктердің сезгіштігі төмендейді. Қызыл сақиналы және нүктелі ампуладағы ерітінді қатып қалады.қыста индикаторлы түтіктерді грелка қолдану арқылы дұрыс пайдалануға болады. Грелкамен ампуладағыны ерітеді, қызыл сақиналы және нүктелі түтіктер қоршаған ортаның температурасы 00С төмен, сары сақиналары бар түтіктер температура +100С төмен болғанда жылытылады. Жылытқыштағы жылуды патрон грелкасында жүретін химиялық реакция бірқалыпты ұстап тұрады. Медициналық немесе ветеринарлық қызметтердің химиялық барлау құрылғысы ауада, жер бетіндегі, техникадағы фосфорорганикалық УЗ, иприт, синил қышқылы, хлорциан, фосген, дифосген және мышьякты сутегін; судағы—фосфорорганикалық УЗ, иприт, синил қышқылын; жемдегі— фосфорорганикалық УЗ, иприт, синил қышқылы, хлорциан, фосген, дифосгенді анықтауға арналған. ХБҚ—МВ құрылғысы арқылы судың, топырақтың және басқа материалдардың сынамасын алып инфекциялық қоздырғыш түрін анықтайды.
Пайдаланатын әдебиеттер тізімі
Еңбек қорғау бөлімінің негізгі әдебиеттері
1. «Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі» 15.05.2007 ж. 2. М.Б. Базаршин «Еңбек қорғау пәнінен студенттерге арналған қысқаша дәрістер» Семей 1994. 3. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. 1. Қ.Т.С.Ж “Өндірістегі жазатайым оқиғаларды тексеру және тіркеу ережелері Қосымша әдебиеттер. 5. Ф.М. Канарев и другие “Охрана труда” Москва 1988г 6. Б.И.Зотов и другие.Безопасность жизнедеятельности на производстве. Москва.Высшая школа, 2000г.жизнедеятельности. М.2000г.стр.91 7. Балинт И., Мурани М. «Психология безопасности труда»М.. 1998г.
Тіршілік қауіпсіздігі бөлімінің негізгі әдебиеттері
1. Н Ә Жүнісбаев және басқалар. «Тіршілік қауіпсіздігі» Алматы. 2007 жыл. ТЖ және АҚ республикалық курсы, ҚР ТЖМ, I және II кітап. 2. «Қ Р төтенше жағдайлар саласындағы заңдары» Алматы. 2007 жыл. ТЖ және АҚ республикалық курсы, ҚР ТЖМ 3. Қ.Т.Жантасов,М. Қ.Жантасов,Е.Н.Кочеров,А.С.Наукенова. «Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі» Алматы.2012ж. 4. С. Арпабаев «Өміртірішілік қауіпсіздігі» Алматы 2004ж. 5. Приходько Н.Т. «Безопасность жизнедеятельности» Алматы 2000ж. 6. Шубин Г.П. «Гражданская оборона» Москва. 1996г. 7. В.Г. Атаманюк. «Гражданская оборона» М. 1987г.
Қосымша әдебиеттер. 8. Қ. Р-ң Т Ж байланысты заңдары.(БАҚ құралдары) 9. 2001, 2002, 2003, 2004 жылдардағы АЧС журналдары
8.ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАРЫ 8.1. Пән туралы мәліметтер Пәннің еңбек сыйымдылығы 90 сағат, оның ішінде 1. күндізгі бөлім студенттері үшін дәрісханада өткізілетін сабаққа 46 сағат және студенттердің өздік жұмысына (СӨЖ) 44 сағат бөлінген. Сабақ түрі бойынша дәрісханалық уақыттың бөлінуі күнтізбелік-тақырыптық жоспарда көрсетілген. 2. сырттай оқу бөлімінің студенттері үшін дәрісханада өткізілетін сабаққа 15 сағат және студенттердің өздік жұмысына (СӨЖ) 75 сағат бөлінген. Сабақ түрі бойынша дәрісханалық уақыттың бөлінуі бақылау жұмысын орындау бойынша әдістемелік нұсқауларда көрсетілген. 8.2. Орындалатын жұмыстың қысқаша сипаттамасы
8.3 Оқу-әдістемелік кешен материалдарын қолдану бойынша ұсыныстар Кешен «Ақпараттық жүйелер және есептеу техникасымамандығы бойынша оқыту жоспарына және мемлекеттік білім беру стандартына сай пәннің оқыту бағдарламасынан тұрады. Оқу-әдістемелік материалдарды меңгертудің кезеңдік сипаттамасы: ОӘК-де тәжірибелік сабақ бойынша оқу-әдістемелік материалдар пәннің бағдарламасына және курсты оқыту кезеңіне сай курстың әр бөлімі бойынша жекелей берілген; Тәжірибелік сабақтарға дайындық бойынша оқу-әдістемелік материалдары, қарастырылатын тақырыптардың жоспарлары, өздік жұмысқа арналған тапсырмалар, деңгейлік тапсырмалар, ақпаратты қорғаудың талдау жұмыстарына арналған тапсырмалар, шығармашылық тапсырмалар, мазмұндауға арналған мәтіндер, пікірталасқа арналған сұрақтар, жағдаяттық сұрақтар, тақырып бойынша қысқаша теориялық және оқу-әдістемелік материалдар, өзіндік тексеруге бағытталған жаттығу жұмыстары қамтылады. Жаттығу, талдау, мәтіндермен жұмысты орындау студенттерге теориялық материалды терең меңгеруге, алынған білімдерін тәжірибеде іске асыруға, пән шеңберіндегі дағдылар мен білімдерін арттыруға көмектеседі. Сонымен қатар, кешенде "Компьютер жүйелерінің сәулеті ";пәнінің барлық бөлімдері бойынша материалды меңгеру деңгейін тексеруге негізделген тест тапсырмалары ұсынылған. Өз білім деңгейін тексеруге арналған тапсырманы орындамас бұрын студенттің әр тақырып бойынша әдебиеттерді оқығаны абзал. Оқу, оқу-әдістемелік, ғылыми әдібиеттердің жалпы тізімі кешеннің жеке бөлімінде ұсынылды. Сонымен қатар, тәжірибелік сабақта әр тақырыпқа қатысты әдебиеттер тізімі көрсетілген. Пәнді меңгеру үдерісінде төменде ұсынылған (негізгі және қосымша) әдебиеттерді қарастыру керек.
8.4. Әдебиеттермен жұмыс жасауға арналған ұсыныстар Негізгі және қосымша әдебиет 1. Вычислительные машины, системы и сети. Под редакцей П.А. Пятибратова. – М: «Финансы и статистика», 2000г. 2. Сергеев Н.П. Вашкевич Н.П. Основы вычислительной техники.-М.: ВШ, 1988г. 3. А.Гук. Процессоры фирмы Intel от 8086 до PENTIUM ІІ. – Санкт-Петербург: Питер-Пресс, 1998г. 4. М.Гук Аппартные средства ІВМ РС.- Санкт-Петербург: Питер 2000г. 5. Пухальский Г.И.Новосельцва Т.Я. Цифровые устройства: Учебное пособие для втузов.- СПб: Политехника,1996-885с. 6. К.Г.Самофалов, И.В. Корнейчук, В.П. Тарасенко. Цифровые электронные Вычислительные машины.- Киев: ВИЩАШКОЛА,1983г. 7. М.Гук, В. Юров. PENTIUM4 Athlon и Duron.- Санкт-Петербург: Питер,2001 г. 8. Томпсон Р.Б, Томпсон Б.Ф. Железо ПК: Энциклопедия.-СПб: Питер 2003 г.
8.5. Тест тапсырмалары және өздік жұмыстың барлық түрлерін орындау бойынша ұсыныстар Жаңа тақырыпты бекіту мақсатында әр тақырыпты өткеннен кейін тест тапсырмалары беріледі. Аталған тест, блиц-тест тапсырмаларын орындау жаңа тақырыпты қаншалықты деңгейде меңгергендігін тексеруге негізделеді. Әр тест тапсырмасы академияда бекітілген 100 ұпайлық деңгей рейтингтік-ұпай жүйесі арқылы бағаланады. Егер Сіз кемінде 50%-ға жауап берсеңіз, тақырыпты меңгерді деп есептелінеді. 8.6. Емтиханға дайындық жасау бойынша кеңестер Емтиханға дайындық жүргізу барысында төменде көрсетілгендерге назар аудару қажет: 1. Жауап тек біреу ғана болуы мүмкін; 2. Тестті оқып мазмұнын түсіну. 3. Сұрақты мұқият оқып мағынасын түсініп дұрыс жауап беру. 4. Берілген сұрақты мұқият оқу, тақырыпқа қатысты ойларын жинақтау; Емтиханды қабылдау тәжірибесі анықтағандай, емтиханды өткізудегі қиындықтардың басым көпшілігі мына келесідей тақырыптарға қамтиды: 1. Ақпараттық процестерде ақпаратты енгізу, шығару, беру, өңдеу және сақтауды жүзеге асыру кезінде ақпаратты қорғау. 2. Ақпаратты қорғау әдістері мен құралдары. 3. Ақпаратты қорғау әдістері мен құралдары. 4. Ақпаратты қорғаудың криптографиялық құралдары 5. Симетриялық криптожүйелер. 6. Ашық кілтті жүйелер. 7. Компьютерлік және желілік ақпараттарды қорғауды ұйымдастыру және техникалық құралдары. Жоғарыда аталған бөлімдерге жауап берудегі қиындықтарды шешу үшін тәжірибелік сабақтарда, ОбжСӨЖ, СӨЖ сабақтарында талдау жұмыстарын жасау, тақырыптарды меңгертудің жаңа әдіс-тәсілдерін қарастыру.
8.7. Мамандандырылған дәрісхана, кабинет және зертханалар тізімі Тақырыпқа қатысты презентацияларды, бейнежазбаларды көрсету мақсатында мультимедиялық, компьютерлік сыныптарды пайдалану.
9.ОСӨЖ ӨТКІЗУДІҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚТАРЫ 1.1. ОСӨЖ мақсаты және міндеттері ОбжСӨЖ-тәжірибелік сағаттарда алған тәжірибелік және теориялық білімдерді жиыстырып, үлкен пәндік курстың жиынтығын беретін көрсеткіш болып табылады. Бұл тәжірибелік сабақтарда оқытушының жетегімен жүретін әдіс. Мұнда студент білмеген жұмыстарын оқытушыдан сұрай алады, және екеу ара келісе отырып жүргізетін жұмыс түрі. ОбжСӨЖ-ның түрлеріне презентациялар, бақылау жұмыстары, глоссарийлер, эссе және т. б. жатқызуға болады. Оларға дайындалу барысында студенттер алдын ала қажетті әдебиет жинастырып, керекті үзінділер жасайды, өздерінің білдіретін көзқарастарын ойластырады, сөйлеу жоспарын даярлайды – осының барлығы студеттердің өзінше жұмыс істеу қабілетін дамытады. Мұндай дайындықтар ойлау қабілеттерінің дамуын, талдау жасау қасиеттерін жетілдіреді. Оқытушы басшылығымен жасалатын студенттің өздік жұмысын орындау кезінде студент тәжірибелік сабақ материалдарымен, оқулықтармен, қосымша ғылыми әдебиеттермен танысу керек. Материал әзірлеуде оқытушы мен басқа студенттердің мысалдары қайталанбауы керек, яғни студенттің сөж тапсымлары бір-бірінен ерекшеленіп тұруы тиіс. Обжсөж-де кез келген жаттығу түрін алсаңыз да, студенттің ойы мазмұнды, жалпыға түсінікті болуы керек. Мұнда өздік жұмысы тақырыбына сәйкес тақырып өзектілігі, маңыздылығы айтылуы керек. Тақырыпқа байланысты жоспар, негізгі ой түйін, қорытынды, пайдаланған дерек көздері болуы тиіс. Яғни ОбжСӨЖ тапсымалары былай бағаланады: 1. Тақырыптың өзектілігін толық ашу 2. Сұрақтарға жауап беру 3. Талдаудың толық үлгісі 4. Жұмыстардың толық әрі тиянақты жасалуы. 9.2. Аудиторлық сабақтар үшін тапсырмалар ОСӨЖ 1 Қ Р «Еңбек кодексі» Қызметкерлер мен жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері және жауапкершіліктері. Мақсаты: Қ Р «Еңбек кодексі» Қызметкерлер мен жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері және жауапкершіліктері. ОСӨЖ 1.1 Сабақ жүргізу нысаны – Ауызша сұрақ-жауап Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Ауызша сұрақ-жауап -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) 6. Сұрақтар: 1. Қ Р «Еңбек кодексі» 2. Қызметкерлер мен жұмыс берушінің құқықтары 3. міндеттері және жауапкершіліктері. ОСӨЖ 1.2 Сабақ жүргізу нысаны – Глоссарий құрастыру Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. ЭЕМ-ді ұйымдастыру негіздері тақырыбында глоссарий құрастыру-35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) Глоссарий – мүмкін болса шет тіліне аударып,қазақ және орыс тіліндегі термендер мен түсініктердің қысқаша түсіндірмесі, ол берілген тақырып бойынша орындалады. Глоссарий қүру макроэкономиканың түсініктік аппараттық білімнің қалыптасуына және оны пайдалануға қатысты дағдыларды өңдеуге ықпал етеді.
ОСӨЖ 1.3 Сабақ жүргізу нысаны – Ауызша жауап беру Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Компьютерлік жүйелердің элементтерінің құрамы мен белгіленуі, ЭЕМ жіктелу түсініктерін сұрау -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) Сұрақтар: Компьютерлік жүйелердің элементтерінің құрамы мен белгіленуі ЭЕМ жіктелу түсінігі ОСӨЖ 1.4 Сабақ жүргізу нысаны – Тапсырма орындау Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. СӨЖ-ге берілген тапсырмаларынан (Блок-схема құрастыру, Реферат) қорғау -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) ОСӨЖ 1.5 Сабақ жүргізу нысаны – Ауызша сұрақ-жауап Сабақ барысы 6. Ұйымдастыру сәті -5 мин 7. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 8. Тақырыпты ауызша сұрау -35мин 9. Қорытындылау (5 мин) 10. Баға қою (3 мин) Сұрақтар: 1.Компьютерлік жүйелердің элементтерінің құрамы мен белгіленуі 2.ЭЕМ жіктелуі
ОСӨЖ 2 Өндірістік желдету түрлері, әдістері Мақсаты: ЭЕМ-нің есте сақтау құрылғыларын теорялық түрде бекіту. ОСӨЖ 2.1 Сабақ жүргізу нысаны – Ауызша жауап беру Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Өткен тақырыптар бойынша мазмұндау -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) 6. Сұрақтар: Есте сақтау құрылғылар Есте сақтау құрылғылар түрлері ОСӨЖ 2.2 Сабақ жүргізу нысаны – Мультимедиялық сыныпта презентация Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Студенттер "ЭЕМ-нің есте сақтау құрылғылары" тақырыбы бойынша дайындап келген презентацияларын қорғайды -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) ОСӨЖ 2.3 Сабақ жүргізу нысаны – Тестілеу Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Тесттік тапсырмаларды орындау -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) 6. Тест тапсырмалары: ОСӨЖ 2.4 Сабақ жүргізу нысаны – Ауызша сұрақ-жауап Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Тақырыпты ауызша сұрау -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) 6. Сұрақтар: ЭЕМ-нің есте сақтау құрылғылары ЭЕМ-нің есте сақтау құрылғыларының түрлері ОСӨЖ 2.5 Сабақ жүргізу нысаны – Глоссарий құрастыру Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Тақырып бойынша глоссарий құру -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) Глоссарий – мүмкін болса шет тіліне аударып,қазақ және орыс тіліндегі термендер мен түсініктердің қысқаша түсіндірмесі, ол берілген тақырып бойынша орындалады. Глоссарий қүру макроэкономиканың түсініктік аппараттық білімнің қалыптасуына және оны пайдалануға қатысты дағдыларды өңдеуге ықпал етеді. ОСӨЖ 3 Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар мен жүк көтергіш машиналар, механизмдерді қауіпсіз пайдалану ерекшеліктері. Мақсаты: ЭЕМ-нің санашықтарын оқып теорялық түрде бекіту. ОСӨЖ 3.1 Сабақ жүргізу нысаны – Ауызша жауап беру Сабақ барысы 7. Ұйымдастыру сәті -5 мин 8. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 9. Өткен тақырыптар бойынша мазмұндау -35мин 10. Қорытындылау (5 мин) 11. Баға қою (3 мин) Сұрақтар: ЭЕМ санашықтары Шағын санашықты жүйенің құрылымы ОСӨЖ 3.2 Сабақ жүргізу нысаны – Глоссарий құру Сабақ барысы 6. Ұйымдастыру сәті -5 мин 7. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 8. Тақырып бойынша глоссарий құру -35мин 9. Қорытындылау (5 мин) 10. Баға қою (3 мин) Глоссарий – мүмкін болса шет тіліне аударып,қазақ және орыс тіліндегі термендер мен түсініктердің қысқаша түсіндірмесі, ол берілген тақырып бойынша орындалады. Глоссарий қүру макроэкономиканың түсініктік аппараттық білімнің қалыптасуына және оны пайдалануға қатысты дағдыларды өңдеуге ықпал етеді. ОСӨЖ 3.3 Сабақ жүргізу нысаны – Тестілеу Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру сәті -5 мин 2. Тақырыпты және сабақ мақсатын хабарлау -2 мин 3. Тест тапсырмаларынан орындау -35мин 4. Қорытындылау (5 мин) 5. Баға қою (3 мин) 6. Тест тапсырмалары: Тест тапсырмалары: $$$ 1 Еңбек қорғаудың нормативтік- құқықтық құжаттарын атаңыз? $$$2 Еңбек дегеніміз не? $$$ 3 Қауіпсіз еңбек дегеніміз не? $$$ 4 Қ.Р. «Еңбек кодексі» неше тараудан, неше баптан тұрады? $$$ 5 Еңбек қатынастарының тараптарына кімдер кіреді? $$$ 6 Кәсіпорындарда Қ.Р Еңбек кодексінің орындалуын мемлекет атынан бақылайтындар кімдер? $$$ 7 Еңбек міндеттері дегеніміз не? $$$ 8 Еңбек шарты кімдердің арасында жасалады? $$$ 9 Жеке еңбек шарты қандай түрде жасалады? $$$ 10 Еңбек стажы дегеніміз не? $$$ 11 Еңбек тәртібі дегеніміз не? $$$ 12 Жұмыс берушілердің өкілдері кімдер? $$$13
|
