ИКМ – 30 цифрлы тарату жүйесі

Бұ л тарату жү йесі қ алалық АТС пен қ аласыртындағ ы АТС арасында ТЖ 30 арнасы арқ ылы тө менгі жиілікті кабельдің қ ағ азд жә не полиэтиленді изоляциясы бар диаметрі 0, 5, 0, 6 жә не 0, 7мм байланыстырады. Сонымен қ атар ИКМ – 30 цифрлы тарату жү йесі ү шін арна ү зіліссіз қ ұ рылғ ы ретінде қ олданылады. Жү йе бір кабельдік жә не екі кабельдік болып қ ұ рыла алады. Бір кабельді қ олданғ анда қ арама – қ арсы бағ ыттағ ы мә лімет тарату қ айтагенерациялауда бір кабельдің ә ртү рлі сыныарларына, ал екі кабельдік ә ртү рлі кабельдер тү рінің сың арлары қ осылады. Бірінші жағ дайда ө тпелі ө шудің кө леміне байланысты сың арлары таң далады 2 кабель. Жү йеде цифрлы сызық ты тракт барлық кабель сың арларында қ алыптасуы мү мкін, сол кезде кабельдік сыйымдылық 13 – 14 рет ұ лғ аяды, ал бір кабельдік жү йеде 10 рет қ ана, ө йткені 1/3 кабель сыйымдылығ ы қ олданылады.

ИКМ – 30 аппаратурасы цифрлы тарату аппаратымен бірге жұ мыс істей алады. ЦТА қ олданғ анда сызық тық ИКМ – 30 трактінде жоғ ары кластың дыбыстық таралу 4 арнасы пайда болады. ИКМ – 30 мә лімет таратудың байланыс сұ лбасына 10.4 суретте кө рсетілген.

Аналогті – цифрлы қ ұ рылғ ыны (таратуда) жә не цифрлы – аналогты (қ абылдауда) қ ұ рылғ ан тү рленуді 30 телефондық сигнал қ абылдағ анғ а структуралық циклдың таралуына байланысты топтық цифрлы ағ ынның таралу жылдамдығ ы 2048 кбит/с. Ол кірген жә не шық ан дискретті ақ паратты жә не АТС қ ұ рылғ ыларымен біріктіруге кө мегі тиеді. Сызық ты тракт қ ұ рылғ ысы сызық ты цифрлы сигналды реттеп қ абылдауғ а арналғ ан. Сонымен қ атар қ ашық тан басқ арып қ оректендірумен НРП телебарлауғ а байланыс қ ызметін қ ұ руғ а негізделген (10.4 сурет).

 

Сурет

 

Қ ашық тан қ оректендіру фантомдық тізбек қ олдану мен «сым – сым» сұ лбасы арқ ылы жү зеге асады, ал сызық тық қ айтагенерациялаудың симметриялық трансформация ортаң ғ ы нү ктесі арқ ылы қ ұ рылады. Сызық ты қ айтагенерациялау қ абылдағ ышы қ ашық тан қ оректендіру тізбегіне тізбектей қ осылады.

Телебарлау ИКМ–30 жү йесі аппаратурасын тү зетілмейтін қ айта генератормен қ ызмет кө рсетілетін станцияғ а локализация мү мкіндігін туғ ызады сол жерде кабельдің қ иылып қ алуы туғ ан жә не де НРП тө менгі қ ысымы сай келген. Кабельдің қ иылып қ алғ ан жерлерін анық тау ү шін қ осымша кабель сың арлары қ олданылады.

Қ ызметтік байланыс арнайы бө лініп арналғ ан кабель сың арларына қ ұ ралады жә не қ ызмет кө рсетілген станциялар арасына қ ызметтік қ атынас жү ргізеді. Кабельдің типіне диаметіріне талшық ты қ айтагенерациялау учаскесінің ұ зындығ ы 1, 5... 2, 7км, ал қ айтақ абылдағ ыштың алып жатқ ан аумағ ы ТЖ болса 50... 86км. Қ ызмет кө рсетілетін қ айтагенерациялаушы пункіттер арасындағ ы максималды арақ ашық тық ДН НРП мү мкіншіліктері- мен анық талады жә не кабельдің типіне байланысты 25... 43км.

30 арнадан басқ а ТЖ ИКМ–30 жылдамдығ ы 8кбит/с дискретті мә ліметті тарату ү шін 9 арна қ ұ рады, соның 8–і бір ТЖ арнаның орнына қ арым – қ атынас арнасы. Ә р бір ТЖ арнаның 4 ТЖ арнаның орнына 2–лік кластың тарату арнасын сә йкестендіреді.

Тактілік жиілік 2048 кГц – ке телефондық сигналдың таратылу жиілігін дискретизациясы жә не мә ліметтің дискреттік сигналы 8кГц, дыбыстық сигнал таралғ анда – 32кГц жә не қ арым – қ атынас сигналы – 0, 5кГц.

Сызық тық сигналдың уақ ыттық спектірі жә не ИКМ – 30 тарату циклі (10.5 сурет) бірінен кейін бірі тізбектей қ ұ рылғ ан асқ ынциклдан тұ рады, оның ә рқ айсысы 16 циклдан тұ рады. Ө з кезегінде цикл 32 арналық интервалдан ә рқ айсысы 8 разрядтан тұ рады. Циклдің ұ зақ тығ ы 125мкс, 8 кГц жиілік дискретизациясына сә йкес, асқ ынциклдің ұ зақ тығ ы 2мс, арналық интервал ұ зақ тығ ы 3, 9мкс, ал разряды 0, 481 мкс.

Асқ ынциклді циклде былай номерленеді: Ц₀, Ц₁ , Ц₂ ... Ц₁₄ . Асқ ынциклде циклдің саналуы Ц₀ басталады, онда асқ ынциклді синхросигнал 0000 комбинациясында Р₁ ... Р₄ 16 – лық арна интервалында беріледі. Қ алғ ан символдар разряды КU₁₆ Ц₀ Р₅ болып белгіленеді. Р_7-0 ; Р_8-1 ал Р₆ қ арама – қ арсы станцияғ а асқ ынциклдің синхронизациясын тарату сигналының бұ зылуын тарату ү шін қ олданылады.

Асқ ынциклдің қ ұ рылуы қ арым – қ атынас сигналымен байланысты. Ә рбір телефондық арнада ә рбір тарату циклінде жү зеге аспайды, тек асқ ын циклда бір рет қ ана. Бірақ ә рбір циклде КИ₁₆ телефондық арна ү шін қ арым – қ атынас сигналы беріледі. Олардың ә рқ айсысына екі бірразрядтық қ арым – қ атынас сә йкес келеді. Олар КU келесі кезең інен орналасады: СУВТК, Ц₁ (Р₁ мен Р₂ ); СУВ ТК₂ (Р_і мен Р₂ ),..., СУВ ТК₁₇ Ц₂ (Р₅ мен Р₆ ),... СУВ ТК₃₀ Ц₁₅ (Р_s мен Р₆ ). Р₃ жә не Р₇ КU₁₆ символдары 0 – ге тең, ал Р₄ жә не Р₅ КU₁₆ символдары 1 – ге тең. Ә рбір циклде арналық интервал былай таң баланады: КU₆ , КU₁ , КU₂ ,.... КU₃ , КU – де санау КU₀ басталады, ал ө зінің қ ұ рамында циклдік синхросигналды 0011011 тү рінде, Р₂ ... Р_s беріледі, асқ ынциклді жұ п циклда КU₀ – де РІ разряды барлық циклдік жылдамдық 8кБод дискреттік мә ліметті таратуғ а арналғ ан. КU₀ Р₃ разрядын символы тақ циклдерде қ арама – қ арсы станцияғ а сигналдық циклдің синхронизімнің бұ зылуын таратуғ а арналғ ан. Р₂ мә ні 0, ал Р₅ қ алдық ө шу арнасы автоматтық сигналын таратуғ а арналғ ан.

Р₄ , Р₅ , Р₇ жә не Р₈ символдық КU₀ – де тақ циклдар регламенттелмейлі олардың орнында 1 пайда болады. Сонда, КU₀ жә не КU₁₆ арналардың интервалдары синхросигналмен қ арым – қ атынас сигнал таралуына қ олданылады, ал арналық интервалдар КU₁ ... КU₁₅ жә не КU₁₇ , КU₃₁ – 30 телефон арнасын қ ұ ру ү шін.

СП ИКМ – 30 шеткі станциясының структуралық сұ лбасын қ арастырайық (10.6 сурет). Қ арым – қ атыныа сигналы жә не телефондық сигнал АТС – тен біріктіруші қ ұ рылғ ығ а келеді. Квазиэлектрондық біріктіруші қ ұ рылғ ы ИКМ – 30 аппаратурасы декадақ адамдық жә не АТС координатасы бар қ ұ рылғ ының жұ мысын қ амтамасыз етеді. Біріктіру қ ұ рылғ ысын шығ ысынан кірісіне басқ ару жә не қ арым – қ атынас сигналдың келесі тү рлері таралады: ү йрену, номер теру, шақ ырушы абоненттің ө шуі т.б. Қ арама – қ арсы бағ ытта шығ ыс сигналы бақ ылау жағ дайы беріледі, абонент жауабы т.б.

Сонымен қ атар біріктіруші қ ұ рылғ ылар қ абылдағ ышқ а келіп тү седі, ал ол ТЖ арнасының аяқ талуын 2 немесе 4 сымдық арнамен қ амтамасыз етеді. Қ абылдағ ышта жиілік диапазоны шектелуінен келіп АИМ модулдық сигналы орындалады, ол дегеніміз сигналды уақ ыт бойынша дискретизациялайды АИМ модуляторының кілттерін басқ ару жұ мысы импульстік нә тижелермен ал ол ГЖ таратқ ыш арналық бө лгіштер пайда болады. 30 қ абылдағ ыш шығ ысын АИМ сигналдары бір – бірінен шығ ысқ а қ озғ алтып біріктіріп кодтайтын қ ұ рылғ ының кірісіне келіп тү седі.

Кодерде топтық АИМ сигналын цифрлікке айналу процесі жү реді. Кодалау 8 разряд кодамен квазилогарифмдік заң ды Л-87, 6/13 қ олданумен жү реді.

Кодердің шығ ысына цифрлы сигнал сызық ты сигналда жинақ талып реттеліп келіп тү седі, ол жерде кодердің шығ ыс сигналдары жинақ талады, импульстік қ арым – қ атынас сигналы ол біріктіруші қ ұ рылғ ысында тү рлендіруден пайда болғ ан асқ ынциклдік жә не синхросигналдық, сонымен қ атар дискретті мә лімет сигналы кө рсетілген сигналдар уақ ыттық бірігуі, структуралық тарату циклімен байланысты 10.5 суретте кө рсетілген.

Сызық ты сигналды жинақ талуының шығ ысынан ИКМ сигналдарын тү рлендіруші кодағ а келіп тү седі. Ол жерде симметриялы екілік кода квазилік кодасы бар бірінен кейін бірі импульстік сигналғ а тү рленеді. Ә рі қ арай сигнал станциялық регенератор таратушы бө лінгенен кірісіне келіп тү седі. Ол жерде берілген параметрлері бар сызық ты сигнал жинақ талады (импульсті амплитудалық ± 3В, ұ зақ тығ ы – 0, 244икс) ал содан кейін сызық тық трансформатор арқ ылы кабельге келеді. Осы трансформатордың ортаң ғ ы нү ктесі арқ ылы қ ашық тан қ оректендіру беріледі.

Қ абылдаушы қ ұ рамында келген сызық ты трансформатор цифрлы сигнал станциясына қ айтагенератор қ абылдаушы бө лігіне келіп тү седі, ол жерде оның параметрінің қ алыптасуы жү реді квазилік сигнал екілікке тү рленеді, ол сонымен бірге тактілік жиілік бө лінеді, ол ГЖ – қ а беріледі.

Кода тү рлендіргіштің шығ ысынан ИКМ – сигналы декодердің кірісіне жә не синхросигналдық қ абылдағ ышына келіп тү седі. Декодерде цифрлы ИКМ сигнал топтық АИМ сигналғ а тү рленеді, ол мә лімет таратушы қ абылдағ ыштың кірісіне келіп тү седі. Ә рбір мә ліметтаратушыда уақ ыттық селектор арқ асында жеке АИМ сигналдары бө лінеді, соның спектрінен тө мен жиілікті сү згі ТЖС хабарласу сигналын бө ліп кө рсету ол біріктіруші қ ұ рылғ ыснда АТС – ке келіп тү седі. Мә ліметтаратушының уақ ыттық селектор жұ мысын басқ ару импульстік кезектесіп келуімен жү зеге асады, ол арнаның бө лгіш ГЖ келіп тү седі.

ИКМ сигналынан синхросигнал қ абылдағ ышында циклдік жә не асқ ынциклдік синхросигналдар бө лінеді. Олар ГЖ бө лгішінің жіберілуін басқ арады. Қ абылдағ ыш синхросигналда сонымен қ атар қ арым – қ атынас сигналы бө лінеді, содан кейін біріктіруші қ ұ рылғ ының қ абылдағ ыш бө лігіне келіп тү седі АТС қ ұ рылғ ысына беріледі. Генераторлық жабдық кезектесе импульсті басқ аруды жинақ тап реттейді, солардың арқ асында керекті ретке келтіреді жә не жеке топтық аппаратура қ ұ рылғ ысының жұ мысын қ амтамасыз етеді.

ИКМ – 30 генераторлық қ ұ рылғ ысының структуралық сұ лбасы 10.7 суретте кө рсетілген. Тактілік синхронизациялау қ ұ рылғ ысы импульстік кезектестікті ¦_т = 2048кГц шығ ады. ГЖ – та осындай қ ұ рылғ ы болып жоғ арыстабильді генератор, ал ГЖ – тактілік жиілік бө лгіш болып табылады.

Разрядтық бө луші 8 импульстік кезектестікті қ алыптастырады, кодалық топтық кезектесіп жиілігі жә не жеке уақ ыттық жағ дайғ а сә йкес разрядтарғ а келеді. Циклдік бө лгіш 16 импульстік кезекті қ алыптастырады, олар асқ ынциклдің сә йкес циклінде жә не келесі цикл жиілігінде болады.

ГЖ синхронизациялық цикілі жә не асқ ынциклді қ амтамасыз ету ү шін, ә дейі қ ұ ру барлық бө лгіштерді «цикл бойынша қ ұ ру» жә не асқ ынцикл бойынша қ ұ ру сигналы арқ ылы жү зеге асады, олар синхросигналды қ абылдауғ а келіп тү седі.

ИКМ – 30 шеткі ү лкен станцияларын аналогты – цифрлы тү рлендіргіштерде жә не сызық ты тракт қ ұ рылғ ыларының орналасуы. Аналогты – цифрлы ү шін тө рттік 30 – арна орнатылады. Сызық ты тракт қ ұ рылғ ысына 30 сызық ты трактіні қ амтамасыз ететін қ ұ рылғ ы орналастырылғ ан, ол сонымен қ атар қ ызмет кө рсетілетін қ айтагенерациялау пункіттерінде де қ олданыс таба алады. Кішігірім шеткі станцияларда шеткі қ ұ рылғ ының тірегі орнатылады, оғ ан 3 жү йе 30 таратушы аналогты – цифрлы жә не сызық ты қ ұ рылғ ылары орнатылғ ан.

 

 

 

10.5 сурет

 

 

10.6- сурет

 

 

Қ ызмет кө рсетілетін қ айтагенерациялау пункіттерін қ арау ү шін арналғ ан қ ұ дық тарғ а ГТС орнатылу ү шін қ ажет ү йлерде жә не 12 екі жақ ты сызық ты қ айтагенерациялауғ а арналғ ан.

СП ИКМ – 30 ә рқ ашан дамып, жетіліп отырады. ИКМ – 30қ ұ рылғ ысының соң ғ ы модификациялық аппараты микроэлектроникалық техникалық элементтерді қ олданғ алы шеткі қ ұ рылғ ылар қ олданатын қ уат 1, 5 есе азайтылғ ан, жиіліктік жә не фазалық арна сипаттамасы, аппараттық біріктіру нығ айтылғ ан. Сонымен қ атар сызық тық қ осылулар мен қ ызмет кө рсетулер қ ұ растырылып шығ арылғ ан. Олар бұ зылып қ алғ ан жерімен ИКМ – 30 бен біріккен жұ мысты қ амтамасыз етеді. Шеткі станцияның жеке біріккен қ ұ рылғ ы қ ұ ру мү мкіндігі бар. Мұ ның бә рі аппаратураның қ олданылу сипаттамасын жақ сартады.

Ауылдық телефондық желіге арнайы модификация жү йесін тарату қ ұ рылғ ысы шығ арылғ ан болатын, оның атауы ИКМ – ЗОС. Бағ ыттаушы орта ретінде КСПП – 1х4х1, 2 немесе КСПП – 1х4х0, 9 кабельдер тү рі қ олданылады. Бұ л тарату жү йесі бір кабельдік болып қ ұ рылғ ан жү йе жә не ТЖ – те 30 арнаны қ ұ руғ а мү мкіндік береді. Олар абонентік немесе станция арасында байланыс жолы ретінде қ олданылады. Ә рбір арнағ а 3 сигналдық арна, 2 – ші кластық хабар, таратылуы ТЖ – те 4 арнаның орнына ПДИ арнасын жә не ортақ сигнализация арнасы 64 кбит/с жылдамдық ты қ олданады. АТС арасында ИКМ – 30 арнасын байланыстыру жолдары ретінде қ олдану арналық станциялық қ ұ рылғ ыларғ а байланыстыру ү шін тө менжиілікті шеткі арна қ олданылады.

Ә рбір ОС, ЦС жә не СР станциялары қ оректендіргіш бола алады. Олардың ара қ ашық тығ ы 90км жетуі мү мкін (0, 9 диаметрлі кабель талшығ ы) немесе 110км (1, 2 мм диаметрлі кабель талшығ ы). НРП саны 28 – ден секциясынан аспау керек.

ИКМ – ЗОС уақ ыттық спектрі жү йесі ИКМ – 30 уақ ыт спектріне аналогты, ол оның жұ мысын қ амтамасыз етеді.