Оғамдық денсаулық сақтау маманыоғамдық денсаулық сақтау маманы (эпидемиолог, статистик, әдіскер) Лауазымдық міндеттері. -Халық денсаулығының демографиялық көрсеткіштерін есептейді және бағалайды.
-Халыққа көрсетілген медициналық көмектің көлемін, түрлерін және нысандарын талдайды.
-Медициналық көмектің бірнеше түрлерін дамытуды жоспарлайды.
- Халық арасында инфекциялық және инфекциялық емес аурулардың пайда болуы мен таралуының себептері мен қауіп факорларын бағалайды.
-Профилактикалық және эпидемияға қарсы шараларды әзірлейді.
-Статистикалық есептердің бірнеше түрлерін жасау жөніндегі жұмыстарды орындайды.
-Статистикалық мәліметтер негізінде ақпараттық-талдау анықтамасын жасайды.
-Денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің соңғы нәтижелерін бағалайды.
-Көрнекі үгіттеуді және салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды насихаттауды жүргізеді.
-Сауықтыру шараларын әзірлейді және жүргізеді.
-Статистикалық талдау мен әлеуметтік зерттеу әдістерін жүргізеді.
–Медициналық құжаттамаларды рәсімдеуді қамтамасыз етеді.
-Медициналық есепке алу-есеп беру құжаттамаларын жүргізеді.
-Медициналық этиканы, ішкі еңбек тәртібі, өртке қарсы қауіпсіздік және қауіпсіздік техникасы, санитариялық-эпидемиологиялық тәртіп ережелерін сақтайды. Білуі керек: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодексін, Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» заңдарын, денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді, әлеуметтік гигиенаның теориялық негіздерін, принциптерін және әдістерін, денсаулық сақтау саласындағы басқару жүйелерін, халық денсаулығы туралы статистиканы, денсаулық сақтаудағы өлшемдер мен көрсетіштерді, нарықтағы медициналық қызмет конъюнктурасын, еңбек туралы заңнамалар негізін, еңбек қорғау, өндірістік санитария және өртке қарсы қауіпсіздік ережелері мен нормаларын.
Біліктілікке қойылатын талаптар. Жоғары кәсіптік білімнің және «Қоғамдық денсаулық сақтау» мамандығы бойынша қайта даярлаудың (біліктілікті арттыру) болуы.
§ 1. Денсаулық сақтау ұйымының басшысы
Лауазымдық міндеттері.
-Денсаулық сақтау (санитариялық-эпидемиологиялық қызмет) ұйымдарындағы өндірістік, шаруашылық және қаржы-экономикалық қызметтерді басқарады,
- қабылданған шешім, мүліктің сақталуы және тиімді пайдаланылуы, сондай-ақ оның қызметінің қаржылық-шаруашылық нәтижелері үшін толық жауап береді.
-Ұйым қызметінің саясатын, стратегиясын және оны іске асыру тетіктерін анықтайды.
-Мемлекеттік стандарттарға сай болуы үшін көрсетілетін диагностикалық, емдеу және профилактикалық көмектің тиімділігі мен сапасын арттыру,
-Білікті кадрлардың өз кәсіптік білімдері мен тәжірибелерін ұтымды пайдалануына, өмір мен денсаулыққа қауіпсіз еңбек жағдайын құруға, ұжымда қолайлы психологиялық ортаны қалыптастыру үшін шаралар қабылдайды.
-Санитариялық-эпидемиологиялық жағдайды зерделеу және бағалау жөніндегі жұмыстарды үйлестіреді, адам денсаулығына қолайсыз әсер ететін басым факторларды анықтайды.
. -Қызметкерлерді жұмысқа қабылдау мен жұмыстан шығаруды жүзеге асырады. -Жеке және заңды тұлғалармен шарт жасасады, мәміле жасайды.. Медициналық этиканың орындалуын қамтамасыз етеді. Ұйымның уақытында есеп беруін қамтамасыз етеді. Білуі керек: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының азаматтық кодексін, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексін, Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодексін, Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» заңдарын, денсаулық сақтау мәселелеріне арналған нормативтік құқықтық актілерді, халық денсаулығы жағдайының статистикасын, халық денсаулығының жағдайын сипаттайтын өлшемдер мен көрсеткіштерді,, отандық және шетелдік медицинаның ғылыми жетістіктерін, денсаулық сақтауды басқару жүйесі мен денсаулық сақтауды ұйымдастырудың теориялық негіздерін, халық үшін санитариялық ағартуды, гигиеналық тәрбиелеуді және салауатты өмір салтын насихаттауды ұйымдастыруды, адамның өмір сүру ортасының факторларын, денсаулық сақтау ұйымдарының жоспарлық-экономикалық және қаржылық қызметтерінің негіздерін, қызметкерлердің еңбекақысын төлеу жүйесінің негіздерін, еңбек қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өртке қарсы қауіпсіздік ережелері мен нормаларын. Біліктілікке қойылатын талаптар: республикалық маңызы бар денсаулық сақтау ұйымының басшысы үшін: жоғары медициналық білімнің (санитариялық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары үшін – бейіні бойынша), «Денсаулық сақтауды ұйымдастыру» («Қоғамдық денсаулық сақтау», «Денсаулық сақтау менеджменті») мамандығы бойынша бірінші/жоғары біліктілік санатының болуы немесе «Қоғамдық денсаулық сақтау» («Денсаулық сақтау менеджменті») мамандығы бойынша магистратураның және мемлекеттік басқару органдарының немесе денсаулық сақтау ұйымдарының басшылық лауазымдарында кем дегенде 5 жыл еңбек өтілінің болуы;
Денсаулық сақтау жүйесін басқарудың өзіндік ерекшеліктеріне жатады:
Адам салауаттылығына байланысты дүрыс шешім қабылдау. Қабылдаған шешімнің ерекше жауапкершілігі (адамдар денсаулығы). Қайта қабылдаған шешімді түзете алмау.
Хабарламамен қамтамасыз ету. Басқару шешімін өңдеп қабылдау. Қабылданған шешімді жүзеге асыру.
Денсаулық сақтау жүйелерінде басқару субъекті - емдеуші дэрігер, бөлім меңгерушісі, бас дәрігер жэне басқарма бастығы мен министерства болады. Басқару барысында мынадай негізгі функцияларды орындаулары керек. Бүл жоспарлау, үйымдастыру, басқару жэне бақылауға алу. Жоспарлау - өзіне материал жинауды, сақтауды, өңдеуді, ақпаратты өңдеуді жэне ыңғайлы шешімді қабылдауды қамтиды. Басқару - бүл басқару шешімін орындаушы адамдарға мүмкіндік туғызу. Осы кезеңде ұйымдастыру – жарлық бұйрық, үсыныс, жазылу (санкция) эдістерді қолданады: Экономикалық әдістер: ақшалай марапаттау, экономикалық көмек, басқада шаруашылық формалары. Бақылау - басқару цикілін аяқтауға кері байланыс жасауға мүмкіндік жасайды. Күнделікті бақылау шешімнің тез орындалуына жэне тиісті жағдайда кемшіліктерді дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді. ЕПМ - үжымдарын нэтижелі басқаруды қамтамасыз ету үшін мынадай жагдайларды орындау керек:
Денсаулық сақтау жүйесінің қүрылымының эффективтілігін жақсарту үшін мынадай басқару механизмдерін үсынады:
амбулаторлық-емханалық көмектің рөлін жоғарылату стационарлық жатақ орынды қолдануды барынша оптимизациялау көрсетілетін медициналық жэрдемнің деңгейін интеграциялау.
6. Менеджердің бақылаушы рөлі
Басқарудың құрылымына сәйкес оның негізгі циклдері:
-Жоспарлау және жорамалдау -ұйымдастыру -координация және реттеу -мотивация (ынталандыру) -бақылау
Бақылау менеджерге ұйымдағы өзіне жауапкершілік жүктелген процестерді басқаруға көмектеседі.
Бақылау - басқару процесінің қызметі, мақсаты жасалған жұмыстардың сандық және сапалық нәтижелерін тексеру, ұйымның мақсатына жетуін көздеу болп табылады.
Бақылау ұйымның қызметін талдайды. Бақылау арқылы қателер табылады, қабылданған шешімдер, нормативтер, бизнес-жоспарлар түзетіледі.
Бақылаудың келесі әдістері бар:
|
