Ферменттер, анықтамасыФерменттер- табиғ аты белоктық заттар болып келетін биологиялық катализаторлар, олар жануар ағ засындағ ы биохимиялық реакциялар-ды жылдамдатады, немесе тежейді. 2. Ферменттердің ә сер ету жағ ынан бейорганикалық катализаторлар-мен ұ қ састық тары: 1)Фермент пен бейорганикалық катализаторлар активтену энергиясын тө мендетеді; 2) Фермент пен бейорганикалық катализаторлар энергетикалық мү мкіндігі бар реакцияларды ғ ана тездетеді; 3) Фермент пен бейорганикалық катализаторлар реакциялардың бағ ытын, тепе- тең дігін ө згертпейді, тек оның тепе- тең дікке жетуін тездетеді; 4) Фермент пен бейорганикалық катализаторлар реакция кезінде жұ мсалмайды жә не ө німнің қ ұ рамына кірмейді. Ферментативтік катализдің механизмі. Ферменттің ү ш ә сер ету сатысын айқ ын кө рсетуге болады: 1) фермент- субстрат комплексінің тү зілуі; 2) фермент- субстрат ком-плексінің фермент- ө нім комплексіне айналуы; 3) фермент- ө нім комплексінің фермент пен ө німге ыдырауы. Ферменттердің жалпы қ асиеттері. Ферменттердің жалпы қ асиеттері сонымен қ атар олардың бейорганика-лық катализаторлардан айырмашылық тарын да кө рсетеді. - ферменттердің табиғ аты белоктық болғ андық тан, олар белоктың он тү рлі қ асиеттерін кө рсетеді; - ферменттердің қ ұ рылысы ө те кү рделі; - ферменттер ө те жоғ ары субстраттық жә не абсолюттік арнайылық ты кө рсетеді; - ферменттер ө те жоғ ары биологиялық белсенділікті кө рсетеді, ол ферменттің субстратқ а деген ынтық тығ ынан туады жә не олар активтену энергиясын ө те қ атты тө мендетеді. ферменттің белсенділі-гінің ө лшем бірлігі – катал; - ферменттер ө те жайлы жағ дайда ә сер етеді; - ферменттер – белсенділіктері реттелетін катализаторлар. Ферменттердің кү рделі қ ұ рылымы. Жай (бір компонентті) жә не кү рделі(екі компонентті) ферменттер. Химиялық табиғ аты жағ ынан тек белоктардан тұ ратын бір компо-нентті-жай ферменттер болады. Мысалы, пепсин, трипсин, -амилаза. Кү рделі(екі компонентті) ферменттер жай белоктан- апоферменттен жә не табиғ аты белок емес простетикалық топтан- коферменттен тұ рады. Мысалы, лактатдегидрогеназа (ЛДГ) - жай белок + НАД+. Апофермент субстраттық арнайылық ты, ал кофермент арнайылық ә серді қ амтамасыз етеді. Ферменттің активті орталығ ының қ ұ рылысы (ФАО), оның рө лі. ФАО- ол фермент молекуласындағ ы амин қ ышқ ылдарының қ алдық -тарының ерекше тү йдектеле орналасуы арқ асында бірден субстратты байланыстыруды қ амтамасыз ететін орталық. ФАО –катализдейтін реакцияғ а жауапты каталитикалық орталық тан (арнайылық ә сері) жә не субстратқ а ынтық тығ ы жоғ ары арнайылық ты байланыстыратын орталық тан тұ рады(субстраттық арнайылық).
|
