Тақырып. Теломерлер. Теломеразалық белсенділік

2. Мақ саты: ДНҚ жаң а тізбегінің ұ шының (репликацияғ а дейінгі) қ алпына келу механизмін зерттеу.

3. Тапсырмалар:

3.1. Теломер жә не теломеразаның қ ұ рлысы жә не қ ызметі.

3.2. Теломер жә не теломераза жасушаның қ артаюына ә сері.

3.3. Адамның қ алыпты жасушасындағ ы теломеразасының активтілігінің реттелуі.

3.4. Адамның ісік жасушасындағ ы теломердің ұ зындығ ы жә не теломеразалық белсенділік.

4. Орындау тү рі: реферат/презентация дайындау.

5. Орындалу критерийі:

а) тақ ырыбы бойынша негізгі ә дебиеттерді оқ у жә не жинау;

б) ақ паратты жү йелеу жә не ө ң деу;

в) реферат жоспарын қ ұ ру;

г) библиография қ ұ растыру;

д) рефератты жазу жә не бездендіру.

 

Рефераттың қ ұ рылымы:

1) беттік парақ (талапқ а сай безендіру);

2) мазмұ ны (рефераттың бө лімдерін, бетін ретімен белгілеу);

3) кіріспе (талданатын мә селеннің мә нін, маң ыздылығ ы мен ө зектілігін кө рсету жә не рефераттың мақ саты мен тапсырмаларын анық тау);

4) негізгі бө лім (рефераттың ә р бір бө лімі жеке мә селені немесе оның бір жағ ын қ амту керек жә не алдың ғ ы бө лімдермен логикалық байланысты болуы қ ажет, бұ л бө лігіне кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер жә не т.б. енгізуге болады);

5) қ ортынды (тұ жырым жасалынып, реферат тақ ырыбының жалпы қ орытындылары беріледі, ұ сыныстар жасалынады);

6) ә дебиеттер тізімі.

Презентация қ ұ растыру талаптары:

а) презентация «Microsoft Power Point» бағ дарламасы бойынша қ ұ растырылады;

б) слайдтар саны 10-15 тал;

в) презентациялық слайдтарғ а ү лкен текстер жазыуғ а болмайды, жең іл қ абылданылатындай жә не сауатты жасалынуы керек;

г) соң ғ ы слайдта библиография кө рсетілуі қ ажет.

6. Тапсыру мерзімі: «Молекулалық биология негіздері» тарауынан болатын аралық бақ ылауғ а дейін.

7. Бағ алау критерийлері: 100 баллмен бағ аланады, бұ л 100%- ке сә йкес келеді.

 

8. Ә дебиеттер:

8.1.Биохимия, № 62, 1997.

8.2.Военно-медицинский журнал, № 11, 2000.

8.3.Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Новосибирск, 2006.

8.4.Мушкамбаров Н.Н., Кузнецов С.Л. Молекулярная биология. М., 2003.

8.5.Российский онкологический журнал, № 2, 2003.

8.6.Соросовский образовательный журнал, № 12, 1998.

8.7.Интернет сайттар:

www. Google. kz. ‘Теломеры’;

www. Mail. Ru. ‘Бессмертие раковых клеток’;

www. Google. Kz. ‘теломеры и старение’.

 

9. Бақ ылау:

9.1. Теломер жә не теломеразаның қ ұ рылысы жә не функциясы.

9.2. Теломер ұ шының репликацияланбау проблемаларының мә ні.

9.3. Қ артаюдың теломерлік теориясы.

.

Тақ ырып бойынша ү ш тілде тү сіндірме сө з:

қ азақ тілінде	орыс тілінде	ағ ылшын тілінде
Теломерлер -хромосоманың ұ штары.	Теломеры — концевые участки хромосом.	Telomeres - leaf plots of chromosomes.
Қ артаюдың теломерлік теориясы- А.М. Оловников теориясы ДНК теломерлік бө ліктерінің репликацияланбауы жә не Хейфлик шектігіне негізделген	Теломерная теория старения –теория А.М.Оловникова, основанная на недорепликации теломерных участков ДНК и лимите Хейфлика.	Telomeric theory of aging - theory of А.M. Olovnikov based on недорепликации telomeric DNA and limit of Heflik.
Хейфлик шегі -in vitro ө сірген жасушада бө лінудің шектеулі саны.	Лимит Хейфлика –ограниченное число делений клеток, культивируемых in vitro.	Limit of Heflik- a limited number of cell divisions, cultivated in vitro.

 

 

Қ ұ растырғ ан: Нұ рпейісова И.К