ЗектілігіАлғашқы медициналық-санитарлық көмек (АМСК) беру сатысында ауылдық, қалалық, отбасылық амбулатория дәрігерлері түрлі бүйрек патологияларымен кездеседі. Дегенмен, бүйректің көптеген созылмалы ағыммен өтетін зақымдалуларының арнайы белгілері жоқ, соның ішінде ауыру синдромы, сондықтан олар байқалмай қала береді. Әлемнің көптеген елдерінде, соның ішінде Қазақстанда жүргізілген зерттеулер шамамен әрбір оныншы ересек адамда бүйрек зақымдалуының бір түрі бар екендігін көрсетті. Бүйрек ауруларының ерте диагностикасы АМСК дәрігерінің білім деңгейіне байланысты. Бұл кезде тСБЖ-не әкелетін бүйректің созылмалы үдемелі ауруларының дамуының себептері тіпті де «гломерулонефриттер», «пиелонефриттер» емес, әдетте кардиологиялық, эндокриндік, ревматологиялық және ішкі мүшелердің түрлі патологиясымен басқа пациенттердегі бүйректің екіншілік зақымдалулары екендігін есте ұстау қажет. 21 ғасырдың басы «Бүйректің созылмалы ауруы» және «Бүйректің жедел зақымдалуы» деген жаңа терминдердің енуімен ерекше болды. АМСК, ЖТД және басқа мамандық дәрігерлеріне «үндемес», бірақ кеш анықталып және ем болмағанда салдары қауіпті бүйрек ауруларын анықтаудың қарапайым әдістері ұсынылды. Бұл, ең алдымен – бүйректің созылмалы ағыммен өтетін ауруларының сатыларын қадағалауға мүмкіндік беретін Кокрофт-Голттың есептеу әдісі бойынша бүйрек қызметін бағалау (ШФЖ). ШФЖ көрсеткіші бүйректің созылмалы ауруы (БСА) кезінде қызмет атқаратын паренхима көлемін көрсетеді. Интерндер заманауи нефрологияның тағы бір жетістігін білуі тиіс – ерте диагностика болғанда және нефропротективті ем жүргізілгенде БСА-ң баяулау, ал кейде кері даму ықтималдығы. Бұдан басқа, АМСК дәрігері бүйректің жедел зақымдалуында (БЖЗ) дер кезінде одан күдіктеніп және шұғыл көмек беруі тиіс. Интерндердің бүйрек аурулары кезіндегі диагностика әдістері мен алғашқы дәрігерлік көмек көрсету бойынша алған білімдері ішкі аурулар бойынша мамандарды дайындауда ерекше маңызға ие.
2.2. Мақсаты:Бүйректің жедел және созылмалы ауруларында ерте диагностика мен АМСК көрсету бойынша білім мен машық қалыптастыру. 2.3 Оқытудың міндеттері: 1. Білім қалыптастыру: - бүйректің жедел және созылмалы аурулары бойынша - БСА мен БЖЗ-ң заманауи жіктелуі мен негізгі себептері бойынша және АМСК этапындағы диагностика әдістерімен таныстыру - нефропротективті емнің қағидалары және ісінулер, АГ және бүйректің қызметінің төмендеуі кезіндегі алғашқы көмек әдістері бойынша. 2. Машықтар дамыту: - анамнез жинау және бүйректік науқасты клиникалық тексеру бойынша - тексеру алгоритмін құру және клиникалық диагнозды негіздеу - ШФЖ бойынша бүйректің функционалдық жағдайын бағалау және БЖЗ мен БСА сатыларын анықтау - ісінулер, АГ және бүйректің қызметінің төмендеуі кезіндегі алғашқы көмек көрсету - БСА 1-3 сатыларындағы науқастарды амбулаторлы жүргізу. 3. Коммуникативті дағдыларға үйрету: - науқаспен, оның туыстарымен максимальді сенімді қарым-қатынас орнатуды. 4. Науқасқа мына ақпараттарды берудің құқықтық дағдыларын қалыптастыру: - ақысыз медициналық көмек алу, медициналық мекемені таңдау еркіндігі құқығын - ауру, оның емі мен болжамы туралы - бүйрек трансплантациясынан кейінгі ақысыз иммуносупрессивті ем алу құқығы - жоғары мамандандырылған ем және кеңес алу құқығы. 5. Өзін-өзі жетілдіруге мотивацияны дамыту: өз бетінше әдебиетпен жұмыс жасау, зерттеу жұмысы, клиникалық конференцияларда, профессорлық шолулар мен клиникалық талдауларда баяндамалар жасау. 2.4 Оқытудың соңғы нәтижелері: Білім қалыптастыру: · БСА кезіндегі бүйректің зақымдалуының үдеу механизмдері, гиперфильтрация теориясы. БЖЗ патогенезі. · Бүйрек зақымдалуының клиникалық синдромдары және бірінші кезектегі тексерудің әдістері. · Нефропротективті және иммуносупрессивті ем, ісінулер мен АГ кезіндегі алғашқы көмек.
Машық қалыптастыру: · Науқастың анамнезін жинау, ісіну синдромы мен АГ бағалау · Негізгі синдромды есепке ала отырып, науқастың тексеру және емдеу жоспарын құру, клиникалық диагнозды негіздеу · Бүйректің функционалдық жағдайын бағалау, БЖЗ немесе БСА сатыларын анықтау.. · БСА 1-3 сатыларындағы науқастарды амбулаторлы жүргізу. Коммуникативті дағдылар қалыптастыру: · Командада жұмыс істеу · Науқаспен, оның туыстарымен сенімді қарым-қатынас орнату
Құқықтық дағдылар қалыптастыру: · Науқасқа ақпарат беру: - ауру, диагностика мен емнің мүмкіншіліктері туралы - ақысыз медициналық көмектің көлемі туралы - жоғары мамандандырылған нефрологиялық көмек алудың жолдары туралы.
Өзін-өзі жетілдіруді қалыптастыру: · өз бетінше науқасты жүргізу, сырқатнаманы талдау, аурудың ағымының ерекшеліктерін анықтау · өз бетінше әдебиетпен аналитикалық жұмыс · шолулар мен конференцияларда науқастарды баяндау · көрсетілімдер · сұлба, алгоритмдер, кестелер құру.
2.5 Пререквизиттер: бакалавриаттағы нефрология, ішкі аурулар пропедевтикасы 2.6 Постреквизиттер:терапия бойынша интернатураның 2-ші жылы.
|
