Азаќстандаєы 1867-68жж -єы реформа1865ж. Патша їкіметі ХІХ є-ѕ 60-жылдары Ќазаќстанныѕ басќару жїйесін ґзгерту їшін – Бутков басќарєан комиссия ќўрылды. Комиссия ќазаќ даласын 2 облысќа бґлуді ўсынды. 1868ж-єа дейін Ќазаќстанда 2 генерал-губернаторлыќ болды (Батыс, Шыєыс). 1865ж. Ќазаќ ґлкесін басќару ісін ґзгертуді дайындау ішкі істер министрлігі кеѕесініѕ мїшесі Гирс басќарєан «Дала комиссиясына» жїктелді. 1865ж. 5 маусымда ІІ Александр патша ґмірі бойынша дайындалєан - ґлкені зерттеп білу. Ќазаќстанды билеуді халыќтыѕ ґзін-ґзі басќару негіздерінде ќайта ќўруды талап еткен – Ш. Ујлиханов. ІІ Александр патша «Сырдария мен Жетісу облыстарын басќару туралы ережені» – 1867ж. шілдеде бекітті. «Торєай, Орал, Аќмола, Семей облыстарын басќару туралы уаќытша ережені» - 1868ж. ќазанда бекітті. Орынбор мен Торєай облысы Орынбор генерал-губернаторлыєына баєынды. Жетісу, Сырдария облыстары Тїркістан генерал-губернаторлыєына баєынды. Аќмола, Семей облыстары Батыс генерал-губернаторлыєына баєынды. 1872ж. Бґкей хандыєыныѕ жері Астрахань губерниясына кірді. Маѕєыстау приставтыєы Закаспий облысына енгізілді. 1867-68 ж-єы реформаныѕ бір тїйінді жері – јскери жјне азаматтыќ биліктіѕгенерал- губернатор ќолына шоєырлануы болды. Тїркістан генерал-губернаторлыєына Ќытай мен Иран сияќты елдермен дипломатиялыќ келіссґзжїргізуге рўќсат берілді. Облыс басында јскери губернатор отырды. Облыстыќ басќарма 3 бґлімнен тўрды – шаруашылыќ, сот жјне жарлыќты іске асыру облыстар уездерге бґлінді. Ауылдарєа енген шаѕыраќтар саны – 100-200. Уез бастыќтарын генерал-губернатор таєайындады. Салыќтан босатылєан – Шыѕєыс тўќымдары. Отырыќшы елді мекендерінде полициялыќ жјне басќару билігі аќсаќалдар ќолына берілген облыс – Сырдария. Губернатор бекіткен Ќазаќстандаєы отаршылдыќ сот жїйесініѕ тґменгі буыны – билер мен ќазылар соты; оларды бекітті јскери губернатор. 1867-68жж. реформа бойынша јкімшілік басќару – 5-ке бґлінді. Капиталистік ќўбылыстар ене бастады – ХІХє.соѕы.
|
