Тексеру әдістері (субъективтік тексеріс жәнеобъективтік тексеріс)Субъективтік тексеріс

Науқастың шағымдарын сұрау арқылы өткізіледі: кеуденің шаншуы, ентігуі, тынысының тарылуы, жөтел пайда болуы, қақырық тастау, әлсізденуі, дененің тітіркенуі, басының ауыратындығы және ұйқысының бұзылуы.

Сыртартқы жинағанда келесі сұрақтарды анықтау керек: ауру қалай (жедел, біртіндеп) және қандай жағдайда басталды. Аурудың себебін және мінездемесін білу үшін эпидемия жағдайына көңіл бөлу керек. Жұқпалы аурумен ауырған науқастармен қатынаста болды ма? Мысалы: туберкулез, сары ауру, тұмау т.б. Ауру өту ағысын және жүргізілген емін, оның нәтижесін, тұрмыс жағдайын, ағзаға зиян әкелетін қылықтарын, яғни шылым шегу, ішімдік ішуін анықтау.

Объективтік тексеріс Объективтік тексеру әдісі қараудан басталады. Қарағанда науқастың жалпы жағдайын, төсек тәртібін, көңіл күйін, дене пішінінің өзгерістерін және т.б. байқайды.

Өкпенің төменгі шекарасын аныктау оң жағынан алдымен төсаралық сызығы бойынша, содан кейін бұғана ортаңғы сызығы бойынша жүргізіледі.

Сол жағынан төсаралық сызығы бойынша зертгеу жасалмайды, себебі бұл жерде жүрек өкпенің төменгі шекарасын анықтауға мүмкіншілік бермейді. Әрі қарай леркуссияны екі жақтан да алдыңғы, ортаңғы, артқы қолтық асты сызықтары бойынша, сосын жауырындық сызық бойынша, ең ақырында омыртқа бағанасы маңындағы сызықтар бойынша жүргізіледі. Саусақ-плессиметр қабырға аралықтарда қабырғаларға параллельді орналасады, жай ғана әлсіз соққылар жоғарыдан төмен қарай бағытталып, тұйық дыбыс пайда болғанша жасалуы керек, Белгі саусақтың өкпеге қарай жатқан шетінен қойылады.

Өкпенің төменгі шекараларьн анықтау қиын емес, тек ғана сол жақ қолтық асты сызықтар бойынша перкуссия жасағанда Траубе кеністігінен шығатын тимпаникалық дыбысты ашык, дыбыстан ажырата білу керек, ол ушін дәрігердің перкуссия әдісінен тәжірибесі болуға тиісті. Қалыпты жағдайда өкпенің төменгі шекаралары былай орналасады.

Қалыпты жағдайдағы өкпенің төменгі шегі: 1 бейнелеме

Белгі сызықтар	Оң жақ;	Сол жақ;
Төс жанындағы сызық	VI қабырға	ІІІ қабырға
Бұғана ортасы сызығы	VI қабырға аралығы	VI қабырға аралығы
Қолтықтың алдыңғы сызығы	VIІ қабырға	VII қабырға
Қолтықтың ортаңғы сызығы	VIІІ қабырға	VIIІ қабырға
Қолтықтың артқы сызығы	ІХ қабырға	ІХ қабырға
Жауырын сызығы	Х қабырға	Х қабырға
Омыртқа жанындағы сызығы	ХІ кеуде омыртқасы	ХІ кеуде омыртқасы

Өкпенің төменгі жиегінің терең дем алу кезіндегі жылжымалылығын анықтау үшін қолтық асты ортаңғы немесе артқы сызығы бойымен алдымен жай ғана дем алған кездегі екпенің төменгі ше-карасын белгілеп алады. Одан кейін науқасқа терең дем алғызып, дем алмай тұруды сұрайды.

Осы кезде тез перкуссия жасап өкпенің төменгі шекарасын тағы да жай дем алған кезіндегі белгіден бастап, анықтап белгілейді (1-ші белгі). Бұдан кейін тексеруді тап солай терең дем шығарып, тоқтап тұрғанда анықтайды (2-ші белгі). Осы екі белгінің арақашықтығы өкпенің төменгі жиегінің терең дем алу актісіндегі жылжу шектері деп аталады.

Қолмен басып қарау (сипалау, пальпация). Кеудені, арқаны оның ауыра-тын жерін, серпімділігін, дыбысты өткізуін анықтау үшін жүргізіледі. Екі қолды науқастың кеудесіне қойып сан мен сөздерді айтқызып, ауаның тербеу дыбысының әр ауруға байланысты жоғарлауын немесе төмендеуін анықтайды. Бұл сипалаудың түрін бронхофония әдісі деп атайды.

Билет

1.Созылмалы панкреатит – ұйқыбез паренхимасының, түтіктерінің зақымдануымен дамитын және этиологиялық фактордың тоқтауына қарамастан өрістейтін, соңында бездің склерозына, экзо-, эндогендік функцияларының жетіспеушілігіне әкелетін ұйқыбездің созылмалы қабыну-дистрофиялық ауруы. Этиологиясы мен патогенезі. Этиологиялық себептері алуан түрлі,олар көбінесе өт жолдарының аурулары,әсіресе өт тасы ауруы,жедел панкреатит,арақ-шарапты мөлшерден тыс көп қабылдау,он екі елі ішектің және асқазанның аурулары,ас қорыту ағзалардың паразиттері(описторхоз,лямблиоз,аскаридоз),тағамға аллергия,әр түрлі улы себеп шарттардың(ауыр металдың тұзы,дәрі дәрмектер,т.б)әсері.ұйқы безінің жергілікті түйілуі,тромбоз,эмболияның әсерінен бұзылуы.т.б.Кейбір жағдайларда ауру себебі анықталмай да қалады. Созылмалы панкреатиттің клиникалық көрінісі көбінесе аурудың фазасына, ұйқы безінің созылмалы қабыну үрдісінің ағымына байланысты болып, көпшілік жағдайда ретпен (циклды) өтіп, мезгілді өршуге бейім болады. Бұл аурудың жеңіл жасырын ағымды түрлері кездеседі. Екінші жағынан созылмалы панкреатит ұзақ уақыт, кейде көптеген, тіпті ондаған жылдар бойына, оқтын-оқтын науқастарды азаптап өтуі де жиі боладыҰйқы безі ауруларының ең жиі білінісі –ауырсыну. Процесс ұйқы безі бас жағында орналасса ауырсыну эпигастрин аймағының оң жағында анықталады; қабыну процесіне оның денесі қамтылса, ауырсыну эпигастрин аймағында кіндік үстінде байқалады. Егер бездің құйрық жағы зақымдалса, онда сол жақ қабырға астында, эпигастридің, кіндіктің сол жағында пайда болады. Ауырсыну жиі арқаға тарайды; ол айналмалы сипат алып, эпигастрий аймағынан қабырға шетімен сол жаққа, омыртқа бағанасына дейін тарайды. Бұл ауырсынулар науқас шалқасынан жатқанда күшейіп, отырғанда азаюы мүмкін, әсіресе аздап еңкейгенде. Ауырсыну жүрек тұсына да таралуы мүмкін, стенокардияға ұқсап, сол жақ жауырынға, иыққа, ал кейде төмен, сол жақ мықынға беріледі. Ауырсынудың қарқыны, сипаты Созылмалы панкреатит кезіндегі негізгі клиникалық симптомдардың патогенезі әртүрлі болуы мүмкін, ол тұрақты (басып, сыздап), тамақ ішкен соң біраз уақыттан кейін пайда болатын (ойық жарадағыдай), әсіресе майлы, ащы тағамнан кейін, немесе ұстамалы болады. Кейде ол дене дірілі кезінде күшейеді (көлікпен жүргенде, сатымен жылдам түскенде). Созылмалы панкреатит кезіндегі ауырсынуды сипаттау көптеген бақылауларда келтіріледі. Бірақта хабарламалардың көбінде олардың толықтай сипаттамасы жоқ және жобалы себептермен байланысы айтылмайды

2.Гипертония ауруы (синондары: бірінші ретті эссенциалдық гипертензия, жоғары қысымды артериялық ауру) – басты клиникалық белгісі артериялық қысымның ұзақ мерзімді, әрі тұрақты түрде жоғарылауымен (гипертензиямен) бейнеленетін созылмалы ағымды сырқат.

Неотложная помошь. Основная помощь при гипертоническом кризе I типа (нейровегетативного, симпато-адреналового, гиперкинетического и т.д.): Обзидан (анаприлин) 1% 2-5 мл внутривенно, струйно за 3-5 мин, Обзидан (анаприлин) 40 мг внутрь или под язык в измельченном виде, Атенолол 50-100 мг внутрь, Атенолол 5-10 мг внутривенно, струйно за 3-5 мин Нифедипин 10-20 мг под язык или внутрь в измельченном виде Клофелин 0,01% 0,5-1 мл внутривенно, струйно за 3-5 мин или 0,075-0,15 мг в измельченном виде внутрь. Для более быстрого эффекта - под язык Лазикс (фуросемид) 1 % 2-4 мл внутривенно, струйно. Как правило, лазикс применяется очень редко. Реланиум (седуксен) 0,5 % 2 мл внутривенно, струйно или внутримышечно Неотложная помощь при чрезмерном эмоциональном возбуждении и страхе при гипертоническом кризе: Аминазин 2,5 % 1-2 мл Анальгин 50% 2 мл (внутримышечно) Внимание! Артериальное давление снижается быстро. Осложнений, как правило, не бывает. Помощь при гипертоническом кризе II типа (водно-солевая форма, норадреналовый, гипокинетическая форма и т.д.) Эти формы криза, как правило, осложняются: Энцефалопатией. Преходящим нарушением мозгового кровообращения или ОНМК по ишемическому или геморрагическому типу. Стенокардией или острым инфарктом миокарда. Острой левожелудочковой недостаточностью, в том числе и отеком легких. Острой почечной недостаточностью. Расслоением аневризмы аорты и пр. Для помощи при гипертоническом кризе этого типа используют: Эуфиллин 2,4 % 5-10 мл внутривенно, струйно за 3-5 мин Лазикс (фуросемид) 1 % 2-4 мл Каптоприл 6,25 мг, в дальнейшем - по 25 мг каждые 30-60 мин внутрь до снижения АД (если нет рвоты) При судорожном синдроме: Реланиум (седуксен) 0,5 % 2 мл внутривенно, струйно, медленно Можно ввести магния сульфат 25% 10 мл внутривенно, струйно за 5-10 мин При левожелудочковой недостаточности: Натрия нитропруссид 50 мг внутривенно, капельно Внимание! Тошноту, рвоту снимают: Дроперидол 0,25 % 2-4 мл внутривенно, струйно Аминазин 2 % 1 мл внутримышечно Галоперидол 5% 0,25-0,3-0,5 мл на физрастворе внутривенно, струйно за 3-4 мин< Перинорм 0,5% 2 мл внутривенно, струйно, медленно Церукал 0,5% 2 мл внутривенно, струйно, медленно Реглан 0,5% 2 мл внутривенно, струйно, медленно Перинорм, Церукал, Реглан имеют одно и то же основное действующее вещество - метоклопрамида гидрохлорид. Допускаются прием и введение: Пентамина 5 % 0,5-1 мл внутримышечно или внутривенно, струйно за 5-7 мин Дроперидола 0,25 % 2-4 мл внутривенно, струйно Клофелина 0,075-0,15 мг под язык в измельченном виде или 0,1 % 0,5-1 мл внутривенно, струйно, медленно Дибазола 0,5 % 6-8 мл внутривенно, струйно Сердечных гликозидов (строфантин, коргликон, дигоксин в 1/3 или 1/2. от терапевтической дозы Нифедипина 10-30 мг внутрь или под язык Гипотиазида 100 мг внутрь Аминазина в редких случаях 2,5 % 1-2 мл внутримышечно Памятки для помощи при гипертоническом кризе Снижение АД должно осуществляться медленно за 40-60 мин. Систолическое давление - на 30-50 мм рт. ст. от исходного. Диастолическое давление - на 10-30 мм рт. ст. Помните! Резкое снижение АД опасно развитием инфаркта миокарда или ОНМК по ишемическому типу.

Бронхиальная астма – профилактика.Профилактика бронхиальной астмы, как и любой другой болезни, бывает первичной и вторичной. Первичная профилактика – это комплекс мер, направленных на предупреждение возникновения астмы. Вторичная профилактика имеет целью не допустить развитие осложнений болезни, предотвратить приступы удушья у тех людей, которые уже болели астмой ранее или болеют в настоящий момент. В ряде случаев выделяют еще и третичную профилактику бронхиальной астмы, цель которой – исключить летальный исход в случае осложненного течения астмы. Однако большинство специалистов считает, что смерть от бронхиальной астмы – это скорее казуистика, чем возможный исход заболевания.

Широко известно выражение, что любую болезнь легче предупредить, нежели лечить, да и не только легче, но и дешевле. Поэтому принципами первичной профилактики бронхиальной астмы должен владеть любой человек, независимо от пола, возраста и социального статуса. Например, начиная уже с раннего возраста, родители должны приучать своих детей к чистоте в комнате, к влажной уборке, к проветриванию, что не позволяет собираться пыли в жилом помещении.

Особый подход к первичной профилактике должен быть у людей с высоким риском заболевания бронхиальной астмой. К ним относятся:

· курильщики;

· лица с наследственной предрасположенностью к астме, в том числе и дети, чьи родители или ближайшие родственники страдают от удушья;

· перенесшие или страдающие атопическим дерматитом;

· перенесшие или страдающие любой формой аллергии (лекарственная, сезонная, на продукты питания и т.п.);

· имеющие близких родственников, которые перенесли ту или иную аллергию;

· лица с признаками бронхообстуктивного синдрома, возникающего при различных (чаще простудных) заболеваниях дыхательной системы;

· рабочие, чьи условия труда способствуют развитию бронхиальной астмы (работа в пыльных условиях, с различными летучими химическими веществами, в том числе парфюмерия, бытовая химия и пр., фермеры).

Чтобы не допустить развитие болезни, всем перечисленным выше лицам необходимо обратить внимание на следующие меры первичной профилактики бронхиальной астмы:

· улучшение экологической обстановки, насколько это возможно (например, постоянная или временная смена места жительства);

· частая уборка помещений, минимальное количество ковров, мягких игрушек, книг в жилом помещении, особенно в спальнях;

· соблюдение правил личной гигиены;

· следить за чистотой домашних животных, а желательно вообще их не заводить;

· пользоваться гипоаллергенными предметами быта;

· правильное и здоровое питание качественными продуктами с минимальным количеством пищевых добавок, тщательное мытье продуктов, особенно из магазина или рынка;

· как можно меньше пользоваться аэроаллергенами: дезодоранты, освежители воздуха, парфюмерия, особенно в виде спреев, и т.п.;

· уменьшить, а при возможности бросить курение, в том числе исключить пассивное курение;

· устранение профессиональных вредностей (если нарастают признаки бронхиальной астмы, то наилучшим вариантом является смена места работы);

· прием любых лекарственных средств только после консультации врача;

· устранение в кратчайшие сроки любых аллергических проявлений и обязательное определение их источника;

· предотвращение контакта с заведомо известным продуктом (предметом), вызывающим аллергию;

· своевременное лечение респираторных инфекций;

· ведение здорового образа жизни, укрепление иммунитета, закаливание, регулярные физические упражнения;

· санаторно–курортное профилактическое лечение в местах с морским климатом либо на высокогорье.

Беременным, чтобы предупредить астму у будущего ребенка, следует отнестись к данной профилактике с особой серьезностью. Необходимо категорически исключить курение, своевременно лечить аллергию и инфекционные заболевания, правильно питаться. Грудное вскармливание – еще одна дополнительная защита ребенка от бронхиальной астмы.

Если же предупредить болезнь не удалось, и начали появляться первые признаки удушья, значит пора приниматься за вторичную профилактику бронхиальной астмы. Чтобы исключить возникновение осложнений в будущем, в первую очередь, необходимо четко соблюдать назначенное доктором лечение.

Своевременная диагностика и терапия бронхиальной астмы – это основной и главенствующий принцип вторичной профилактики. Только благодаря ему можно избежать прогрессирования болезни и исключить тяжелые приступы удушья. Конечно, кроме серьезного подхода к антиастматической терапии, вторичная профилактика требует выполнения следующих мероприятий:

· своевременное лечение хронических заболеваний бронхо–легочной системы, в том числе обструкций, не связанных с астмой (ХОБЛ);

· полный отказ от курения, избежание пассивного курения, исключение крепких алкогольных напитков;

· необходимо убрать из комнаты больного все, что может накапливать пыль, регулярно проводить уборку и проветривание;

· исключить контакт с домашними животными, в том числе не рекомендуется содержать аквариум, так как корм для рыбок обладает высокой астматической активностью;

· особую осторожность необходимо проявлять в весенне–летний период, когда цветут растения и возможны частые укусы насекомых;

· полное исключение из меню высокоаллергенных продуктов, а также продуктов, содержащих большое количество пищевых добавок;

· показаны проведение лечебного массажа, самомассажа;

· рекомендуется дыхательная гимнастика (дыхание по методу Бутейко, различные дыхательные упражнения, ингаляции с использованием небулайзеров и др.);

· хорошие результаты по профилактике обострений бронхиальной астмы показывает иглоукалывание, фитотерапия, спелеотерапия (лечение в соляных пещерах).

Надо стараться не болеть ОРВИ, чему способствует закаливание, сон на свежем воздухе, профилактический прием витаминов. Также позволяют снизить частоту приступов бронхиальной астмы и методы народной терапии, они облегчают течение заболевания, ускорят выздоровление.

Как видно, принципы вторичной профилактики астмы очень тесно переплетаются с первичной профилактикой, и это не случайно. Совокупность всех мер, направленных на предупреждение или устранение заболевания всегда показывают наилучший эффект, чем их применение по отдельности.

Больным с бронхиальной астмой рекомендовано санаторно–курортное лечение. Наиболее благоприятный период для этого – время цветения, когда в воздухе содержится большое количество пыльцы. Уехать на это время в другую местность, где период цветения уже прошел или еще не начался, очень полезно. Благоприятные места для астматиков – Кисловодск и все Приэльбрусье, Прибалтика, горный Алтай (летом), Туркмения, южный берег Крыма, практически все европейское Средиземноморье. Но ехать в другой регион, в другую климатическую зону можно только вне обострения астмы.

Если же приступы удушья начали беспокоить чаще и дышать становится все труднее, то в таком случае нужно обратиться за медицинской помощью и при необходимости госпитализироваться в специализированный стационар. Только после купирования обострения можно съездить на курорт, чтобы закрепить результаты лечения. Это позволит значительно укрепить здоровье и забыть о бронхиальной астме на ближайшее, а может и на более продолжительное время.

Билет

1. Клинические синдромы (нарушения бронхиальной проходимости, уплотнения легочной ткани). Причины, симптомы, их механизм, методы диагностики. Синдром-бұл белгілі бір дертті сипаттайтын және даму немесе пайда болу себебі бір белгілердің жиынтығы. Өкпе тінінің тығыздалуы синдромы – бұл өкпе тінінің шектелген(бөлігі, сегменті) немесе таралған (бірден бірнеше бөлікте) көлемінде ауалығының азаюы әлде мүлдем жоғалуы және соның салдарынан өкпенің тыныс алу көлемінің азаюымен қатар газ алмасу үрдісінің бұзылысымен сипатталатын симптомдардың жиынтығы немесе синдром. Өкпе тіні-бұл тығыз дене мен ауаның тепе-теңдігі, яғни тығыз дене – альвеолалар, ауа – оттегі. Тығыздану дегеніміз-ауалығының азаюы. Себептері: өкпе тінінде әртүрлі себептерге байланысты дамитын үрдістер: қабыну, пневмосклероз, қатерлі ісік, ателектазы обтурациялық немесе қысылу(өкпе тінінің жиырылуы, босаңсуы), өліеттенуі(өкпе инфарктісі), жүрек жетіспеушілігі(қан іркілу). Симптомы: жөтел(әртүрлі сипатта), тұншығу, дем алғандағы кеуле тұсындағы ауыру сезімі, әлсіреген немесе тұйықталған дыбыс, крепитация, аускультация кезіндегі ұсақ көпіршікті ылғалды сырылдар мен сықырлар. Механизмі: даму жолдары: себебіне байланысты-өзгеріс өкпе тінінде, яғни альвеололарда дамидын. Қабынулық-альвеолаға қабынулық сұйықтыұ жиналуы(бейтарап-пневмония, спецификалық-туберкулез). Соған байланысты альвеола қабырғалары қалыңдап, кернелу(жиырылу, босаңсу) қасиеті төмендейді, ауа жиналу нашарлайды. Ателектазда-обтурациялық-бронх(ірі әлде оның тарамдары) бітеліп ауа кіруіне кедергі болады; компрессиялық(қысылуында-сырттан)-толық керілуі мен ауа толуына кедергі; пневмосклерозда-өкпе тіні дәнекер тінмен ауысады; қатерлі ісікте-қатерлі ауасыз тінмен ауысады. Диагностикасы: қанның жалпы сараптамасы; рентген; компьютерлік және МРТ; бронхтардың эндоскопиялық зерттеуі; өкпе тінінің эндоскопиялық зерттеуі; бронхтың және өкпе тінінің сынамасын гистологияға зерттеу. Бронх өткізгіштігінің бұзылысы синдромы – бұл бронх жолдарының тарылу себебіне байланысты ауа өтуінің нашарлауы. Тарылу себептері: - қабыну-инфекциялық; - аллергиялық жиырылу, яғни бронхоспазм; - бөгде зат тұруы-бітелу-бронх рагы; - сырттан қысылу-айналадағы ағзалар немесе өкпе тіні ісіктері. Бронхоспазм синдромы-аллергиялық себеп. Бронхиалды астма немесе демікпе. Аллергендер әртүрлі: өсімдік, тағамдық, химиялық заттар, шаң-тозаң. Симптомы: жөтел-құрғақ немесе аз мөлшерде кілегейлі, шырышты, қиын бөлінетін қақырық-ұзақ жөтелдің аяғында; тұншығу, демікпе-кенеттен, ұстамалы түрде пайда болады, бірте-бірте үдееді-бірінші минуттан бірнеше сағатқа немесе тәуліктерге созылады-Status astmaticus; ұстама арасында-ентігу. Ұстама: тқсектегі кейпі-мәжбүрлі отырады, қолдармен тізесі тірелген, ауызы ашық-ауа аулаған тәрізді, тыныс шулы, сырылдар қашықтан естіледі, жөтел қысады. Диагностикасы. Зертханалық көрсеткіштер: қанда-эозинофилдер жоғарылайды; қақырықта-куршман иіршіктері-жиырылған бронх қабырғаларының мөлдіршіріштерінің кейпі; Шарк-Лейден денешіктері-ыдыраған эозинофилдер қалдықтары; Аспаптық тексеріс: R-ген тексеріс-ұстама кезінде: өкпе суретінің мөлдірлігі жоғарылаған, үйлесімі бұзылған; төменгі жиегінің жылжымалылығы шектелген; спирография-сыртқы тыныс қызметі көрсеткіштері өзгереді-ӨЖТС, ӨМА-төмендейді, қалдық ауа көлемі жоғарылайды.

2. Хронический холецистит. Этиология. Клинические признаки. Созлмалы холецистит өт шығару жолдарының моторлы-тоникалық бұзылыстарымен қоса жүретін өт қабының қабынбалы ауруы. Созылмалы холецистит – асқазан ішек жолдарының кең тараған ауруларының бірі. Барлық жас топтары адамдар арасында кездеседі, әсіресе орта жастағылар(40-тан 60 жасқа дейін). әйелдер ерлерге қарағанда 3-4 есе жиі ауырады. Этиологиясы. Статистика деректері бойынша билиарлы жүйенің аурушаңдығы,соның ішінде созылмалы холецистит, ортақ құрылымдағы асқорыту органдарының патологиясы бірінші орынды алады. Планетаның 20% -ға жуық тұрғындардың ішінде әйелдер билиарлы жүйенің осындай немесе басқа да ауруларына ие. әйелдердің бұл аурумен ауруы былай түсіндіріледі, өттегі холестерин деңгейі концентрациясының жоғарылауымен суреттелетін бауырдағы липидтер алмасуына әсер ететін эстрогендер. Қайталама жүктіліктер өт қабында өттің ұзақ тұрып қалуын шақырып, билиарлы жүйенің ауруын тудырады. Отандық гастроэнтерологиялық мектептің жіктемесі бойынша созылмалы холецистит екіге бөлінеді: калькулезді және калькулезді емес(тассыз). Өт қабы қуысында конкременттердің пайда болуы өттегі тас ауруы дамиды, оның ішінде калькулезді созылмалы холециститпен жүреді. Калькулезді холецистит өттегі тас ауруының бір формасы ретінде қарастырылады, өйткені ол өт шығаратын жолда ғана емес өт қабында да кездеседі. Бұдан басқа өттегі тас ауруы симптомсыз өтеді, сондықтан да диагностикалық зерттеу кезінде ғана кездейсоқ диагностикаланады. Жас және орта жас құрылымындағы пациенттер калькулезді емес созылмалы холециститпен ауырса, кәрілік пен егде жастағы пациенттерде калькулезді созылмалы холецистит кездеседі. Соңғы бірнеше онжылдықта өттегі тас ауруымен ауыратын пациенттердің тенденциясы жасарып келеді. Созылмалы холециститтің клиникалық көрінісі мерзімді қабынумен жүретін ұзақ прогрессиялаушы ағым. Аурудың симптоматикасы өт қабының қабынулы үрдісі мен он екі елі ішекке өттің түсуінің бұзылысы және ілеспелі дискинезиямен жүреді. Ауру синдромы-созылмалы холецистит клиникасында ең маңызды. Ауыру сезімі оң жақтағы қабырға астына беріледі, эпигастралды аймақта сирек, одан оң жақ күрекке, бұғанаға, иыққа, сирек-сол жақ қабырға астына өтеді. Аурудың пайда болуы мен күшеюі диетаның бұзылысымен(майлы тағамдар, жұмыртқа, салқын газдалған сусындар, шарап, сыра, ащы тіскебасарлар), физикалық ауырлық, стресс, суық тигізу және инфекциялармен байланысты. Кер синдромы-өт қабы проекциясын басқанда ауыру сезімінің болуы. Мерфи симптомы-өт қабына пальпация жасағанда ауыру сезімінің күрт күшеюі. Греков-Ортнер симптомы-өт қабы аймағында ауырсыну, қабырға доғасын оң жақтан басып көргенде. Георгиевский – Мюсси симптомы-кеуде бұғаналық бұлшықеттері аяқшасы арасындағы оң жақ диафрагмалды нервті басқандағы ауырсыну. Құсу, дене температурасының көтерілуі, тершеңдік, дірілдеу, аритмия, экстрасистолия.

3. ИБС. Стенокардия. Неотложная помощь. Жүректің ишемиялық ауруы – жүректе қанайналым толық тоқтағандықтан немесе қажетті шамадан кем болғандықтан дамитын сырқат. Сол себепті ишемиялық ауруы жүректің тәждік артерияларының ауруы деп те аталады. Жүректің ишемиялық ауруы кенеттен қазаға ұшыратуымен қауіпті. Стенокардия – ең жиі кездесетін ишемиялық аурудың бір түрі. Стенокардияға тән ұстама тәрізді ауру сезімі төстің тұсында, кеуде қуысында, көбіне сол қолға беретін жиі 1 минуттан 10-15 минутқа дейін созылады. Патогенезі: Коронарлық қан айналымның адекваттылығы-коронарлық қан айналымның мөлшері(қолқадағы ДАҚ-тың деңгейі; митралдық, қолқалық саңылаудың таралуы)- миокрадттың О2-ге мұқтаждығы(САҚ-тың жоғарылауы; физикалық зорығу; психикалық зорығу). Шұғыл көмек:науқасты тыныштандырып, отырғызу немесе жатқызу керек. Физикалық және психикалық күшті тоқтату. Тілдің астына 1-2 нитроглицерин таблеткасын беру қою керек. Керек жағдайда нитроглицеринді 15минут сайын қайта қайта қабылдауы тиіс. Басты шудың, ауру сезімінің пайда болуы мүмкін. Бұлшықет астына анальгин 50% - 2мл немесе трамал – 2мл енгізу керек, ең жақсысы натрий хлоридінің ерітіндісі0,9% - 10-20мл тамыр астына енгізу. Егер де ауыру сезімі жойылмаса тамыр астына наркотикалық анальгетиктер енгізген дұрыс: морфин гидрохлорид 1%-1мл, омнопон1-2%-1мл немесе промедол1-2% - 1мл на 10-20мл 0,9% натрий хлориді ерітіндісі. Ауыру сезімі күшті болса тамыр астына фентанил0,005%-2мл(натрий хлориді). Фентанил қысқа уақыт ішінде ауырсынуды басатын өте күшті препарат. Димедрол 1%-1мл немесе седуксен. Артериалды қысым аса көтерілген жағдайда папаверин, но-шпа, дибазол, магний сульфаты беріледі. Оттегі аппараты көмегімен оксигенотерапия өткізген жөн. Госпитализациялау стационардың терапевтік бөліміне носилкамен науқас жатқызулы күйінде жүзеге асырылады.

 

Билет.