АвтобиографияМин, Баязитова Минзилә Нәҗип кызы, Татарстан Республикасы Балык Бистәсе районы Балыклы Чүкәй авылында 1993 елның 15 мартында хезмәткәр гаиләсендә туганмын. 2000 елның 1 сентябрендә Балыклы Чүкәй урта мәктәбенең 1 нче сыйныфына укырга кердем. 3 нче сыйныфта укыганда, Татарстан варислары сафына кабул ителдем. Бүгенге көндә шул ук мәктәпнең 5 нче сыйныфында укуымны дәвам итәм. Әдәбият, тарих фәннәре белән кызыксынам. Сыйныфта үзешчән сәнгать эшчәнлегенә җитәкчелек итәм. «Оста куллар» түгәрәгенә йөреп, тегәргә, чигәргә өйрәнәм. Буш вакытымда әдәби китаплар укырга, музыка тыңларга яратам. Әтием Баязитов Нәҗип Шамил улы − Балыклы Чүкәй муниципаль берлеге рәисе, ә әнием Баязитова Нажия Харис кызы урта мәктәптә китапханәче булып эшли. Энем Нияз 1 нче сыйныфта укый. 17.10.2006. Баязитова. Г. Тукай. «Шүрәле» Бирем. «Шүрәле» поэмасын укыгач, сездә нинди хисләр туды? Нинди күренешләр күз алдына килде? Габдулла Тукайның «Шүрәле» поэмасын укыгач, миндә Кырлай табигатенә соклану хисләре уянды. Мин ул табигатьне үз авылым табигате белән чагыштырдым. Безнең авыл да Кырлайдан бер дә ким түгел икән бит. Тик без аның матурлыгын күрә генә белмибез икән. Кырлай урманнарыдай кара урманнар бездә дә бар. Бәлки, әле шүрәлесе дә бардыр. Урманыбызда җиләк-гөмбәләр дә хисапсыз. Әйтерсең лә Габдулла Тукай безнең авыл турында язган! Поэманы укыгач, минем күз алдыма җәйге матур кич һәм ат җигеп урманга баручы бер егет килеп басты. Кап-кара урманга бер ялгызы барган егет сокландырды мине. Батыр егет ул, минемчә. Миннән булмас иде. Шүрәле минем күз алдыма коточкыч куркыныч зат булып килеп басты. Шундый коточкыч булса да, хәйләли белми ул. Үз теләген үтәү өчен егетнең бетен кушканын эшләп тора. Әкият ахырында ул миңа кызганыч булып тоелды, ярдәм итәсем килеп китте. Шүрәленең иптәшләре дә гаҗәпләндерде мине. Берсе дә ярдәм итәргә ашыкмый, бары тик көләләр генә. Кеше түгел шул алар, шүрәлеләр генә. Г. Тукай. «Пар ат» Бирем. Сезнең халкыбыз тарихы турында ниләр укыганыгыз бар? I. Халкыбыз тарихында михнәтле дә, кызыклы да, гыйбрәтле дә сәхифәләр җитәрлек. Без алар турында тарихи һәм әдәби әсәрләрдән, төрле риваять, бәет, мөнәҗәтләрдән укып беләбез. Мин соңгы вакытта «Сөембикә бәете», Казан, Биләр, Болгар хакындагы легендаларны укыдым. «Сөембикә бәете»ндә татарларның гүзәл ханбикәсе Сөембикәнең һәм аның улы Үтәмешгәрәйнең фаҗигале язмышлары, Казан ханлыгының таркалуы хәтеремә тирән уелып калды; халкыбыз, Казан тарихы турында тагы да күбрәк беләсем килү теләге туды. «Болгар пәһлеваны» легендасы да ошады миңа. Болгарда бер зур гәүдәле кеше булган, имеш. Гуд заманындагы гадләр нәселеннән икән. Патшага турылыклы хезмәт иткән. Аның башындагы бүреге дә олы казан зурлыгында булган. Юан-юан бүрәнәләрне дә ул кулында таяк шикелле генә уйнатып йөртә икән. Дошманнар, аны күрүгә, сугыш кырыннан качып китәләр, имеш. Үзе шулай зур, көчле булса да, күркәм холыклы, яхшы кеше була.
II. Татарларны тарихи үзәккә туплап торучы Казан шәһәре бар. Ул − безнең рухи мәркәзебез. Казан шәһәренең салынуы турында бик күп халык авыз иҗаты һәм әдәби әсәрләр бар. «Хан кызы Алтын чәч», «Кабан күле», «Алпамша» әкиятләре, «Туйбикә казаны» легендалары әнә шундыйлардан. Шәһри Болгарда халык бай яшәгән. Ләкин Аксак Тимер Шәһри Болгарны җимергән. ...Бер кабиләнең анасы Туйбикә карчык унбишләп кешене иярткән дә җил көймәсе белән Идел буйлап китеп барган. Ул алты потлы казанын да үзеннән калдырмаган, казанның чылбыры да алты пот икән. Шактый баргач, юлчылар яр буена төшкәннәр. Бу урын аларга ошаган. Шунда туктап, яшәп калганнар. Безгә аш-су, бәхет теләп торсын диеп, казанны күмеп куйганнар. Шушы урында Казан шәһәрен сала башлаганнар, ди. Чылбырлы Казан әле хәзер дә шәһәр астында ята, ди, тик аны табучы гына юк, ди. Казан исеме әнә шулай килеп чыккан, имеш. («Туйбикә казаны».) Чынлап та, безнең халкыбыз бик кунакчыл бит, димәк, ул безгә борынгы бабаларыбыздан күчкән. Өйгә кунак алып кайту, аңа хөрмәт күрсәтү − бүген дә халкыбызның иң күркәм сыйфатларының берсе. Ф. Әмирхан. «Нәҗип» Бирем. «Нәҗип» хикәясендә табигать күренешләре ничек сурәтләнә? Эчтәлекне ачуда аның нинди әһәмияте бар?
|
