Letter 2

Дата добавления: 2015-08-27; просмотров: 657

1. Розминка

За ілюстраціями діти з'ясовують, що переплутав автор.

1. Гра «Назвіть потрібну цифру»

- Скільки козенят було у казці «Вовк та козенята»? (7)

- Скільки звірів зустрів колобок? (4)

- Скільки у півника було друзів – мишенят? (2)

1. Гра «Телеграми від казкових героїв»

• «Я просте яйце знесла. Як знесу золоте, приїду до вас у гості.» (Курочка Ряба)
• «Купив насіння. Посадив на городі» (Дід із казки «Ріпка»)
• «Хату звільнили, плакати перестав». (Зайчик із казки «Коза - дереза»)
• «Пір’ячко мені скинули, лечу до вас» (Кривенька качечка)
• «Рятуйте, нас хоче зїсти вовк!» (Семеро козенят)

1. Бюро знахідок

Учитель виймає із мішка предмети, а діти відгадують із яких вони казок.

Яйце – «Курочка Ряба».

Солома – «Солом’яний бичок».

Піря – «Кривенька качечка».

Колосок – «Колосок».

Рукавиця – «Рукавичка».

Горох – «Котигорошко».

Глечик – «Лисичка та Журавель».

Яблуко – «Гуси - лебеді».

1. Бліцтурнір

Запитання для команди «Знайки»

• Хто перехитрив Колобка? (Лисиця)
• Хто врятував Івасика – Телесика? (Гусеня)
• Куди потрапила стріла Івана – Царенка? (У болото)
• Із чого дід зробив бичка? (Із соломи)
• Чим вовк ловив рибу? (Хвостом)
• Хто прогнав Козу – дерезу? (Рак)
• Що загубив дід, ідучи лісом? (Рукавичку)
• Хто їв пиріжки у казці «Колосок» (Півник)

Запитання для команди «Розумники»

• Хто лікував усіх звірят? (Лікар Айболить)
• Хто здобув золотий ключик? (Буратіно)
• Чого наварила Лисичка, щоб почастувати Журавля? (Каші)
• Яке яйце знесла Курочка Ряба? (Золоте)
• Чи товаришували Лисичка із Журавлем? (Ні)
• Кого першого зустрів Колобок, коли втік від діда й баби? (Зайця)
• Де баба з дідом знайшли Кривеньку качечку? (В лісі)
• Як звали півника з казки «Колосок» (Голосисте Горлечко)

- От і прийшов щасливий кінець нашого конкурсу. Але допоміг вам перемогти у змаганні не щасливий випадок, а знання і дружба.

- Зустріч скінчилася наша, малята,

Веселих героїв згадали багато.

Але не сумуйте, не будем прощатись.

Давайте частіше в казках зустрічатись.

- Читайте, вивчайте рідну мову, збагачуйте свої знання.

Перыядызацыя беларускай літаратуры ХХ ст. Яе нацыянальна-гістарычныя і мастацка-эстэтычныя асновы.

Літ на п20 ст называецца новай літаратурай і яна развіваецца пад знакам нац адраджэння.

Гістарычныя ўмовы к19-п20ст:

-працягваецца паглыбленне нац самасазнання бел народа.

-моцны ўздым літ-грамадскага руху(Цэнтры: Пецярбург-Эпімах-Шыпіла-прызнаны апякун бел.адраджэння, Вільня, Мінск)

-1902 “Круг бел.нар.прасветы”: Луцкевічы, Цетка=>вялі выдавецкую дзейнасць: “Вязанка” Лучыны, “Казкі” Каганца

-На базе культурна-асветніцкіх гурткоў у 1902 заснавана рэвалюцыйная грамада. Потым была перайменавана на 1 зездзе ў БСГ(Браты Луцкевічы, браты Іваноўскія, Цетка).

-Рэвалюцыя 1905-1907 гг. змяніла грамадскае становішча.

-З’явілася некаторая свабода друку. Бел друкаванае слова дабілася легалізацыі, унармавання правапісу

-Вызначальная роля ў арганізацыі культ і літ жыцця належыць г“Наша ніва”(1906-1915, Вільня) “Наша доля”(1.09.1906, Вільня).

-1914 пачылася Першая сусветная вайна=>Узрастае інтэнсіўнасць літ жыцця Бел, узнікаюць выдавецтвы, выходзяць часопісы і газеты, каляндары і літ зборнікі:

-з’яўляецца шмат новых пісьменнікаў, якія адкрылі новую старонку ў гісторыі духоўнай культуры і літаратуры.

-з’яўленне таварыстваў, гурткоў, клубаў, “беларускія вечарынкі”

-1924-пачатак беларусізацыі=>ліберальнае стаўленне да бел.літ

-30я: рэпрэсія і ганьба. Сапсаваны стылі Коласа і Купалы

-У перадкастрычніцкую рэвалюцыйную эпоху з’яўляецца новы тып пісьменніка-гэта выхадзец з працоўнага асяродку, змагар.

- Феномен паскоранага развіцця бел.літ. у первыяд і пасля рэвалюцыі 1905-1907 тлумачыцца цесным зліццем яе з развіццем грамадства, з нац-вызваленчымі ідэямі.

-50-я гг.пад эйфарыяй свабоды партыя імкнецца авалодаць літ.

У90-я гг 20 стнавукоўцы прыйшлі да высновы аб стварэнні новай перыядызацыі. Бо гэта сістэматызуе літаратуру. Таму што гіст любой навукі ўяўляе сабой пэўную сістэму. У гіст літ гэту ролю адыгрывае перыядызацыя. З’яўленне новай перыядызацыі ў бел літ 20 ст. абумоўлена і падрыхтавана развіццем літ і свядомасцю самога народа.

Былі пастаўлены праблемы:

-стварыць новую фундаментальную гіст. літ

-пазначыць, якімі рухамі рухалася літ, яе заканамернасці.

-уключыць манаграфіч.артыкулы, забароненыя творы

-звярнуць увагу на пісьменнікаў, якія працавалі ў 30-я, 50-я гг

Папярэдняя пераадызацыя не задавальняла таму, што:

-існавала старая метадалогія,

-патрэбны былі новыя падручнікі

-існавала размежаванне на дакастрычніцкую і паслякастрычніцкую літ(бо трэба было падкрэсліць, што ў савецкі перыяд творы былі лепшыя).

-перыяды прывязваліся да пяцігодак

Пры стварэнні новай перыядызацыі былі выбраны новыя падыходы. І яе стваралі аператыўна. Абмяркоўвалася гэта на старонках ч“Літаратуры і Мастацтва”.

Навукоўцы, якія прапаноўвалі свае варыянты перыядызацыі:

-Міхась Мушынскі - прапанаваў у якасці крытэрыя ідэйна-мастацкую, эстэтычную сталасць, жанрава-стылявое, выяўленчае багацце літ. +Улічваць узровень гуманістычнай скіраванасці літ і выразнасць выяўлення яе нац асаблівасці і непаўторнасці.

-Алег Лойка

-Іван Шпакоўскі

-Мікола Мішчанчук

Перыядызацыя паводле Мушынскага:

1 перыяд: 1917-1932: бел.літ развівалася на традыцыях рэалізму, народнасці, на актыўным узбагачэнні вопыту папярэднікаў. Яна мела выразна-акрэслены нац-непаўторны твар. Важным момантам літ-грамадскага жыцця было пленнае супрацоўніцтва і ідэна-творчая барацьба паміж літ аб’яднаннямі “Маладняк”, “Узвышша”, “Полымя”. Гэты перыяд, як увогуле ўвесь пачатак 20 стагоддзя афарбаваны ў колеры нацыянальна-адраджэнскія, патрыятычныя. Літ рухалася наперад, імкліва набірала моц, пісьменнікам было ўласціва пачуцце сацыяльнага аптымізму, упэўненасці ў будучыні свайго народа, нацыі. У гэты час яшчэ не былі парушаны маральна-этычныя асновы народнага жыцця. Класавы падыход у ацэнцы літ твораў яшчэ не замяніў чалавечы: чалавек для літаратуры быў каштоўны як асоба, а не як прадстаўнік перадавога класа. У аснове “нашаніўскі перыяд”.

2 перыяд:1956-1955-прыкметнае адступленне бел літ ад ранейшых заваёў: праўдзівасці, народнасці, са значнымі ідэйна-мастацкімі стратамі, адчувальным разбурэннем нац традыцый. У другой палове 30-х і ў к 40-х, п 50-х гг.дэфармуецца само паняцце прыгожага пісьменства. Пад літ фактычна пачынаюць разумець ідэалагічную форму водгуку пісьменніка на грамадскія падзеі часу, ілюстрацыю ў вобразах тых ці іншых паліт установак і лозунгаў. Класавыя крытэрыі ў ацэнцы літ твораў выцясняюць эстэтычныя. Выключэннем у развіцці літ у гэты перыяд з’яўляюцца гады ВАВ. Аднак ужо ў другой палове 40-х гадоў у грамадскім, культ жыцці рэспублікі ўсталеўваецца неспрыяльны клімат. Дамінуюч становішча займае тэорыя бесканфліктнасці

3 перыяд1956-да н.дз.-глыбокія ўнутраныя супярэчнасці: дэмакратычнае аднаўленне грамадства, робяцца намаганні аднавіць рэчаіснасць. Развіваецца публіцыстыка, лірызацыя прозы. Пачынаецца хваля новага адраджэння. У 70-я першай палове 80-х пачынаецца застой.

Перыядызацыя Мікалая Мішчанчука (у аснове крытэрыі нац адраджэння)

1 перыяд:1900-1928-у аснове нашаніўскі перыяд.Перыяд узлету праўдзівасці, пошукаў стыля эпохі, абвостранай увагі да чалавека пакутніка, пошукаў стылю эпохі

2 перыяд:1931-1983-пошукі магістральнай праблематыкі, агульначалавеч каштоўнасцей, былі відавочныя дасягненні ў творах Мележа, Макаенка. Аднак не было ярка выяўленай нац ідэі.

3 перыяд:Прыкладна з 1983-да канца стагодзя-новы перыяд у развіцці літ. Павышаная цікавасць да грамадскіх праблем, уплыву законаў таталітарнага грамадства на асобу, перыяд пераасэнсавання ранейшых этапаў развіцця літ

Значэнне новага падыходу:

-шлях да паглыблення ў даследванні шляхоў, якімі рухалася літаратура, у спасціжэнні яе найбольш характэрных асаблівасцей і ўнутраных заканамернасцей.

-дапамагала адысці ад спрошчаных, вульгарных сацыялістычных ацэнак і прывязванняў да нейкіх грамадска-палітычных падзеяў(пяцігодкі).

Паэзія: задачы: абуджэнне самасвядомасці. Тэмы беднасці, вясковага убоства (Лучына), але і пратэст супраць прыгнятальнікаў (Гарун). Узмацняецца публіцыстычны пафас. Лірызм (Бядуля). Шырокае выкарыстанне народных матываў. Пачатак бел сентыменталізму (але тэарэтычна неабгрунтаваны). Задача паэзіі ― выразіць стан агульнанароднага ўздыму.

Проза: мела магчымасць шырэй паказць жыцце чалавека. Задача прозы― змяшчаць падрабязную “інфармацыя” пра народ.

Напрамкі развіцця:

1. апрацоўка вусна-паэтычнай творчасці, зварот да фальклору.

2. лірыка-рамантычны.

3. звязаны з развіццем сентыменталізму, як пераходнай стадыі ад фальклора да рэалізму.

4. раэлістычная лінія, найбольш адпавядаў задачам часу.

Паступальны рух прозы. Выхад на новыя рубяжы асэнсавання рэальнасці. Адначасова з рамантызацыяй адчуваецца ўзмацненне інтэлектуальных пошукаў (Ядвігін Ш. “Рабы” ― апрацоўка каляднай песні). Сентыменталізм на Беларусі не меў усеагульнага хараткару, а быў адной з плыняў рэалізму. Героі літаратуры ― падзвіжнікі з народа, прадстаўнікі самых розных сацыяльных груп. Пашыраецца рэалістычны накірунак, адлюстроўваюцца праблемы сучаснасці (ярка ў апавядання Коласа, потым Бядуля (рамантычнае светаадчуванне) і Гарэцкі (працягваў ралістычную лінію Коласа). Паскораны шлях развіцця літаратуры.

Драматургія:беларусы доўгі час глядзелі пастаноўкі не на роднай мове. Але з сярэдзіны 19 ст. ставілася пытанне аб стварэнні нац прафесійнага тэатра. Падмурак для бел драмы складваўся па крупінках. Ранейшыя творы імкнуліся абудзіць ў шляхце спагаду да простага беларуса, то новыя аўтары (Каганец, Ш., Купала, Бядуля, Лейка, Буйло, Аляхновіч, Галубок, Гарэцкі) ігнаравалі саслоўную выбарнасць.

Крытыка і літаратуразнаўства:таксама складаны шлях, але карацейшы. Крытыкі імкнуліся знайсці індывідуальнае ў аутарах. Пік актыўнаці ― 1913-1914 гады.