НДІРІС ҚАУІПСІЗДІГІ

Берілген тарауда өндірістік үдерістің зиянды және қауіпті факторларын анықтау, аталған факторлардың қоршаған орта мен адамға тиетін әсерлерінің алдын алу мен төмендету шараларын құрастыру керек. Сонымен қатар мекеменің санитарлық-техникалық сипаттамасын келтіру керек.

Кесте 16– Жобаланатын цех ғимаратының сипаттамасы

Цех	Ғимарат түрі мен қабаттылығы	Құрылыс өлшемдері м	1 қызметкерге келетін ғимарат ауданы мен көлемі	Өндірістік ғимаратты тазалау периодтылығы
м2	м3
шама	нақты	шама	нақты
Жақпа май өндіру цехы	Бірқабатты, темір бетон	36×18×4,8	4,8	129,6		115,2	2 рет/тәулік

 

Кесте 17- Санитарлық-тұрмыстық ғимараттар атауы мен құралы

Ауысымдағы қызметкерлердің максималды саны	Өндірістік үдеріс тобы	Санитарлық-тұрмыстық ғимараттар	Санитарлық-тұрмыстық құралдар
Атауы	Ауданы, м2	Атауы	Саны
нақты	шама	нақты	Шама
Муж	Жен
			Жабық душ кабиналары	3´3	1,8´0,9	Унитаздар	2/2	1/1
Тазалау кабиналары	3´3	1,2´0,8	Қолжуғыштар және электр- сүлгілер	2/2	1/1
Ауыз сумен қамтамасыз ету құралдары

 

Жоғары жұмыс қабілеттілігінің маңызды көрсеткіші шамалары "Табиғи және жасанды жарықтандыру" 23-05-95* СНжЕ сәйкес келетін және 5.3-кестеде көрсетілген өндірістік жарықтандыру болып табылады.

Берілген дипломдық жобада өндірістік ғимараттарды жарықтандыру үшін сыртқы қабырғалардағы жарық орындары арқылы келетін табиғи бүйірлік жарықтандыру мен жасанды жалпы жарықтандыру, жарық ағымының бірқалыпты үлестірімін құратын шамшырақтар пайдаланылады. Жобада жарық көздері ретінде люминесценцияға негізделген ЛД-40 шамдары бар ПВЛ-1-2×40 түріндегі шамшырақтар қарастырылады.

Берілген өнім түрін өндіру кезінде орындалатын жұмыс энергия шығындары бойынша ІІ а санатына жатады.

Жоғары жұмыс қабілеттілігінің маңызды шарттарының бірі адамның еңбекке қабілеттілігіне айтарлықтай әсер ететін өндірістік ғимараттағы метеорологиялық шарттарды сақтау болып табылады. Сәйкесінше температураның, ауа ылғалдылығы мен қозғалыс жылдамдығының жыл мерзіміне байланысты тиімді және рұқсат етілетін параметрлері орнатылған.

Тұрақты және тұрақсыз жұмыс орындарындағы қызметкерлердің технологиялық құралдар мен жарықтандыру құралдарының қызған беттерінен жылулық сәулеленуінің қарқындылығы дене бетінің 50% мен одан көбі сәулеленгенде 35Вт/м², сәулеленетін беттің шамасы 25-50% болғанда 70Вт/м² және адам денесінің 25% азы сәулеленгенде 100 Вт/м² аспауы керек.

 

 

Кесте 18– Өндірістік ғимараттарды жарықтандыру шамалары

Әкімшілік аудан тобы	Көру жұмысының тобы мен ішкі тобы	Жасанды жарықтандыру	Шамдардың түрлері және шамшырақтардың орындалуы	Табиғи жарықтандыру, %	Ортақ жарықтанды ру, %
Жарықтылық, лк	Коэффи-циенттер	Жоғары және құрамдастырылған кезде	Бүйір кезінде	Жоғары және құрамдастырылған кезде	Бүйір кезінде
Құрамдастырылған жарықтандыру	Жалпы	көрмеушіліктер	Тамыр соғулары, %
Барлығы	Соның ішінде жалпы
	IV б						ЛД-40; ПВЛ-1-2×40		1,5	2,4	0.9

 

Өндірістік микроклимат параметрлері "Жұмыс аймағының ауасына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар" ГОСТ 12.1.005-88*ССБТ мен "Өндіріс ғимараттары микроклиматының гигиеналық талаптары" СанЕжН 2.2.4.548-96 сәйкес 5.4-кестеде келтірілген.

Кесте 19–Метеорологиялық шарттардың параметрлері

Жыл мерзімі	Жұмыс санаттары	Ауа температурасы °С	Бет температурасы, °С	Салыстырмалы ылғалдылық %	Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/с
Тиімді	Рұқсат етілетін	Тиімді	Рұқсат етілетін	Тиімді	Рұқсат етілетін	Тиімді	Рұқсат етілетін
Тиімдіден жоғары	Тиімдіден төмен	Тиімдіден жоғары	Тиімдіден төмен
Суық	IIб	17-19	19,1-22,0	15,0-16,9	16,0-20,0	14,0-23,0	60-40	15-75	0.2	0,4	0,2
Жылы	IIб	19-21	21,1-27,0	16,0-18,9	18,0-22,0	15,0-28,0	60-40	15-75	0.2	0,5	0,2

 

Цех ғимараттарында санитарлық-гигиеналық нормаларға сәйкес қалыпты микроклиматтық жағдай мен ауа тазалығын сақтау үшін жалпы айырбасталатын аралас вентиляция пайдаланылады. Ұсынылатын вентиляция жүйесі 5.5-кестеде келтірілген және "Жылыту, вентиляция және кондициялау" СНжЕ 41-01-2003 сәйкес келеді.

Кесте 20– Өндірістік, қосымша және қойма ғимараттарындағы ұсынылатын вентиляция жүйелері

Ғимарат, цех	Негізгі бөлінетін зияндылықтар	Вентиляция жүйесі
Ауа тартқыш	Ағымдық
Жылдың суық мезгілінде	Жылдың жылы мезгілінде
Жақпа май өндірісі	Ылғал бөліну	Жоғары аймақтан жалпы айырбасталатын механикалық және жергілікті	Ауаны жоғары аймаққа жіберетін механикалық жинақталған	Табиғи

Адамның еңбек қызметінің тиімділігі, оның еңбекке қабілеттілігі белгілі бір дәрежеде артық күш жұмсауға байланысты болады. Бұл негізінен жүк тиеу-түсіру жұмыстары кезіндегі физикалық жүктемелер мен еңбек бірсарындылығы (конвейердегі, бұйымдарды буып-түюдегі жұмыстар). Жобаланатын мекемеде ауыр заттарды көтеру нормаларының сақталуына, еңбек пен демалыс тәртібін сақтауға, эргономикалық талаптарды ескере отырып жұмыс орнын тиімді ұйымдастыруға қатаң бақылау жасалады. Жұмыс барысында статикалық күштер әр түрлі көріністе байқалады: жүкті ұстап қалу, арбаларды тасуға күш жұмсау.

Жалпы эргономикалық талаптар "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Отырып жұмыс істеу кезіндегі жұмыс орны. Жалпы талаптар" ГОСТ 12.2.032-78 мен "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Тұрып жұмыс істеу кезіндегі жұмыс орны. Жалпы эргономикалық талаптар" ГОСТ 12.2.033-78 сай келеді және 16-кестеде келтірілген.

Кесте 21– Жалпы эргономикалық талаптар

Мамандық	Жұмыстың ауырлық бойынша санаты	Жұмыс кейпі	Ақпаратты көрсету құралдарының орналасу биіктігі	Жұмыс бетінің биіктігі, мм
Отырып	Тұрып	жынысы	Орташа биіктік, мм
Цех басшысы	I a	Отырып		-	Ә
Технолог	I a	Тұрып	-		Ә
Механик	I a	Тұрып	-		Е
Жұмысшы	I а	Тұрып	-		Ә
Жөндеуші	III	Тұрып	-		Е
Бригадир	II б	Тұрып	-		Е
Оператор	II б	Тұрып	-		Ә
Жүк тиеуші	II а	Тұрып	-		Е
Салушы-ораушы	II б	Тұрып	-		Ә
Ауысым басшысы	I а	Тұрып	-		Е

Технологиялық құрылғы құрастыру, іске қосу, жөндеу, тасымалдау және сақтау кезінде, жеке немесе агрегаттармен, сызықтармен, жүйелермен бірге пайдалану кезінде қауіп тудырмауы керек.

Өндірістік санитарлық-гигиеналық жағдай зиянды өндірістік факторлар қатарымен сипатталады: шу мен дірілдің болуы, ылғалдың бөлінуі, жылудың бөлінуі, газдың бөлінуі және басқа да факторлар.

Адамға өндіріс үдерісі барысында әсер етуі мүмкін, қоршаған орта мен жұмыс аймағына теріс әсер етуі мүмкін зияндылықтар мен қауіптіліктер "Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар" ГОСТ 12.0.003-74 сәйкес орындалуы керек.

Кесте 22– Зиянды өндіріс факторлары және қорғаныс құралдары

 

Цех	Атаулар	ШРЕШ, доза	Адам ағзасына әсері	Жеке қорғаныс құралдары
Драже, дірілдек кәмпиттер, карамель өндіру цехы	Ылғалдың бөлінуі	75% дейін	Ауыр дем алыс, салқын тию аурулары	Арнайы киім, аяқ киім және қолғаптар
Жылудың бөлінуі	45°С	Жергілікті және қызулық күйіктер	Жылу өткізбейтін киім, аяқ киім және қолғап
Шу	75 дБ	Жалпы биологиялық, жоғары шаршаңқылық	Арнайы киім, беруштер, құлаққаптар
Діріл	92 дБ	Вестибулярлық аспаптың бұзылуы, жалпы биологиялық, жоғары шаршаңқылық	Дірілді өшіруші төсеніштері бар арнайы аяқ киім, кілемшелер, қолғаптар

Технологиялық құрал өлшеу шектері берілген өндіріс технологиясына сай реттеуші аспаппен және бақылау-өлшеу құралдарымен жабдықталуы тиіс. Рұқсат етілген қысым манометрде қызыл сызықпен белгіленуі тиіс. Аспаптарда оларды соңғы тексерілген күн көрсетілген сынамалар болуы керек. Сонымен қатар, технологиялық параметрлер бұзылғанда және ШМБШ мен ҰДК жеткенде жарық және дыбыс дабылдары пайдаланылуы керек.