Мультиплексордың құрылымдық сұлбасыМультиплексордың қ ұ рылымдық сұ лбасы ең бірінші кезекте оның конфигурациясымен анық талады, ал ол ө з алдына берілген мультиплексордің атқ ара алатын нақ ты желілік есептерінен тә уелді. Одан басқ а, қ ұ рылымдық сұ лба элементтік базамен, ө ндіру ерекшеліктері жә не технологиясымен анық талады. Қ ұ рылымдық сұ лбаны қ ұ руда ерекше рө лді сонымен қ атар мультиплексордың қ ұ рылуы жә не ө ндіру дә стү рі атқ арады. Белгілі есептерге сә йкес мультиплексор конфигурацияларын ө згертуді ауыстырмалы модульдер жиынын ө згертуге, оның мү мкіндіктерін желінің даму мө лшері бойынша ө сіруге мү мкіндік беретін, мультиплексорлардың модульді қ ұ рылымдары кең інен қ олданыс тапқ ан. Модульді мультиплексорлар, ө здерінің техникалық мық тылығ ы кезінде, жолдармен салыстырғ анда, сонымен қ атар «мини» мультиплексорлары кең тарағ ан.Соң ғ ыларында ө згермейтін конфигурация жә не минимум функциялар бар, мысалы, олардан тракттарды біріктіру (кросс-коннекцияның) функциясы алынып тасталғ ан, резервтеу мү мкіндіктері азайтылады жә не т.б. Мультиплексордың қ ұ рылымдық сұ лбасын синхронды цифрлық иерархияның (синхронды STM-4 модульдерін қ алыптастыратын) тө ртінші дең гейінің модульді мультиплексоры мысалымен қ арастырайық. Бұ л сұ лба 8.10 суретте кө рсетілген. Сұ лбаның орталығ ында КМ №№ 1 жә не 2 коммутациялық модульдері орналасқ ан. Олардың біріншісі негізгі болып, екіншісі - 100% «ыстық» резерв болып табылады. Бұ л блок НРС-n жә не LPC-m жоғ арғ ы жә не тө менгі дең гейлер тракттарын біріктіру функцияларын іске асырады. КМ блогына сигналдар VC-4 виртуалды контейнерлер форматында келеді, сигналдардың уақ ыттық коммутациясы VC-11, VC-12, VC-3 жә не VC-4 дең гейлерінде жү зеге асады жә не таратудың магистралды бағ ыттары мен қ атынас қ ұ ру ағ ындарының аралығ ында бө лінеді. Тө ртінші дең гей мультиплексорларында коммутационды блоктың мү мкіндіктері ә детте STM-1- ң 24 ағ ынына эквивалентті (63 х 24 = 1512 ағ ындарына 2 Мбит/с). Себебі, КМ блогы кү рделілердің бірі, мү мкіндігі бойынша ол қ арапайыдарыменауыстырылады. Сонымен, регенератор конфигурациясына коммутациондының орнына екі сызық тық блоктар аралығ ында қ арапайым біріктіруді қ амтамасыз ететін блок орнатылады. Терминалды (шеткі) мультиплексордың конфигурацияларында коммутационды блок магистралды сигналдарды жә не қ атынас қ ұ ру сигналдарын біріктіруді оларды коммутациялау функциясынсыз қ амтамасыз ететін қ арапайымымен ауыстырылуы мү мкін. Бірақ КМ блогы, одан басқ а, жолды жә не тарату жолдарын қ орғ ау функцияларын жиі атқ арады, сондық тан мұ ндай ауыстыру ә рқ ашан орынды бола бермейді. Коммутация блоктарына тө рт интерфейсті топтар (ИТ А, В, С, D) қ осылады. Олардың екеуі (ИТ А жә не ИТ В) ә детте синхронды ағ ындардың интерфейсті блоктарымен жинақ талады, ал екеуі (ИТ С жә не ИТ D) қ атынас қ ұ ру сигналдарының интерфейсті блоктарын қ осу ү шін қ олданылады. 8.10 суретте А тобында екі STM-4 блогы (біреуі негізгі, екіншісі резервті, 1+1 типті резервтеу), В тобында – жұ птасып бірігетін (біреуі негізгі, екіншісі резервті, дә л сондай 1+1 типті резервтеу) тө рт STM-1 оптикалық (немесе электрлік) интерфейсті блогы, С тобында - 2 Мбит/с ағ ындарының тө рт интерфейсті блогы, ал D тобында - 140 Мбит/с ағ ындарының бес интерфейсті блогы бар екені кө рсетілген. 2 Мбит/с ағ ынының ә р интерфейсті блогының қ атынас қ ұ ру арналарын қ осуғ а арналғ ан 21 порты бар; бұ л блоктар 3: 1 (ү ш жұ мысшы блокқ а бір резерв) қ атынасымен резервтелген. Бір жұ мысшы блоктың қ абыл алмауы сә йкес қ атынас қ ұ ру арналары ПР резервіне ауыстыру платасының кө мегі арқ ылы резервтіге ауыстырылады. 140 Мбит/с қ атынас қ ұ ру арналарының тө ртеуінің ә рқ айсысы резервті блокқ а (4: 1 резерві) ауыстырылуы мү мкін. STM-4 интерфейсті блоктарында тарату кезінде сигналдардың келесі тү рлендірілулері жү зеге асады: - коммутация блогынан келетін TU-12, TU-3 жү ктемелік блоктардың сигналдары PTR кө рсеткіштері қ осылатын (AU-4 административті блоктары қ алыптасады) VC-4 виртуалды контейнерлеріне беріледі; - жү ктемелік блоктардың тү рленуі нә тижесінде немесе коммутация блогынан келген AU-4 тө рт блоктарына MSOH жә не RSOH (STM-1 тө рт сигналы қ алыптасады) секционды тақ ырыпшалар қ осылады; - STM-1 тө рт сигналы STM-4 сигналына мультиплексирленеді; - электрлік сигнал STM-4 скремблирленіп, оптикалық сигналғ а тү рлені де жә не STM-4 блогының шығ ысына тү седі. Қ абылдау кезінде: - оптикалық сигнал STM-4 электрлік сигналғ а тү рленіп, де- - STM-4 сигналы STM-1 тө рт сигналына демультиплексирленеді; - RSOH жә не MSOH алынып тасталады, PTR AU кө рсеткіші ө ң деледі; - AU-4 сигналдары коммутация блогына беріледі немесе VC-4 сигналына тү рленеді; - VC-4 сигналынан TU-12 жә не TU-3 сигналдары бө лінеді жә не коммутациялау блогына беріледі. STM-1 интерфейсті блогында STM-1 сигналы аналогты ө ң деледі. Қ атынас ағ ыны сигналы 140 Мбит/с (139264 кбит/с) интерфейсті блокта таратуда CMI кодасынан NRZ кодына тү рленеді де, оғ ан бекітілген қ ойылымды биттер жә не қ ызметтес биттер, сонымен қ оса РОН трактті бастауы. Сондық тан қ атынас ағ ыны сигналы VC-4 сигналына тү рленеді. Келесі тү рлендірулер STM-1 блогында аналогты тү рлендірулер болып табылады. Таратуда кері тү рлендіру жү зеге асады. Қ атынас ағ ынының интерфейсті блогы 2 Мбит/с (2048 кбит/с) шығ ыста 21 тү суші ағ ынын 2 Мбит/с HDB3 кодасынан NRZ кодасына тү рлендіреді. Арыда кіріс типіне сә йкес VC-12 виртуальды контейнердің 21 ағ ыны қ алыптасады, олар келесінше TUG-2 жеті сигналына, сосын TUG-3 сигналына тү рленеді. TUG-3 сигналы коммутациялау блогына беріледі. Қ абылдауда кері тү рлендіру жү зеге асады.
8.10 суретте кө рсетілген мультиплексордың структралық сұ лбасының тө менгі жағ ында тағ ы да ү ш блок кө рсетілген: басқ ару, генератор жә не бастапқ ығ а қ атынас. Басқ ару блогы (жү йені бақ ылау) қ ұ рылғ ыны басқ аруды жү зеге асырады. Қ ұ рылғ ыны басқ ару туралы толығ ырақ 14 тақ ырыпта қ арастырамыз, ал қ азір тек осы блоктың негізгі функцияларын ғ ана атап ө теміз. 1.Қ ойылғ ан блоктар арасындағ ы жә не басқ ару блоктары арасындағ ы байланыс авариялық сигнализациямен, жағ дайды бақ ылау жә не функционерлеумен қ амтамасыз етеді. Алынғ ан мә ліметтер ө ң деліп, анализденеді.Авариялық сигналдар активтеледі немесе лақ тырылып тасталыналынады жә не F интерфейсті басқ аруғ а беріледі. 2.Ә рбір қ ойылғ ан блоктың жү ктелуі. 3.Резервке қ ойылғ ан блоктың қ осылуын басқ ару. 4.Қ ұ рылғ ыны басқ ару бойынша дерекқ орды енгізу. 5.F жә не Q басқ ару интерфейстерін қ олдау. 6.Орналастыру жағ дайына қ арай авариялық сигналдарды қ абылдау жә не интерфейсті басқ аруғ а тарату. 7.Кейбір бастапқ ы байттарды ө ң деу, мысалы D байтын (шина DCC). Ә детте басқ ару блогы жадыны жү ктеу функциясына ие, ол кез-келген ауыстырылатын блоктарды қ айта жү ктеу қ ажеттілігін қ ысқ артады, ө йткені онда ө зінің орнық тырылғ ан жадысы бар.Мультиплексорды қ осқ ан кезде қ осылу мә ліметтері басқ ару блогының энергияғ а байланыссыз жадысында сақ талғ андық тан мультиплексордың басқ а блоктарына жү ктеледі.Егер басқ ару блогы жаң асына ауыстырылса, онда жұ мыс станциясындағ ы ауыстырылып отырғ ан блок жадысын қ айта кө шіріп алады.Ауыстырып болғ аннан кейін басқ ару блогының энергияғ а байланыссыз жадысына кө шіріледі.. Сонымен қ оса басқ ару блогы берілген желі структурасының жоғ ары дең гейлі жү йе протоколымен басқ ару қ олданады. Генератор блогы тактілі сигналдарғ а сә йкес келетін мультиплексордың барлық блоктарымен қ амтамасыз етіледі.Блок тү рлі режимдерде: мә жбү рлі (ішкі) синхрондау, сонымен қ оса еркін тербелу режимі мен устап тұ ру режимінде жұ мыс істейді. Бастапқ ығ а қ атынас қ ұ ру блогы кейбір сексионды жә не трактті бастапқ ы байттарғ а қ атынасты жү зеге асырады жә не қ ызметті байланыс интерфейсімен қ амтамасыз етеді. Осы блокпен шығ арылғ ан кейбір мультиплексорларда резервті байттарғ а, сонымен қ атар бастапқ ы сексионды D байттарғ а қ атынас қ ұ руғ а болады. Ә детте бұ л блокта тү рлі бағ ыттағ ы ЗОН синхронды модуль басында бір типті байттардың коммутациясы болуы мү мкін. Жоғ арыда кө рсетілген блоктардан басқ а синхронды мультиплексор міндетті тү рде 1+1 сұ лбасы бойынша резервтелетін екінші қ орек кө зді блокқ а ие.
|
