Пародонт идиопатикалық аурулары

Пародонт идиопатикалық аурулары

Пародонттың идиопатикалық аурулары немесе пародонт тіндерінің үдемелі ыдырауымен сипатталатын ауруларына жатады және клиникалық белгілері ертеде келтірілген аурулардың клиникалық көріністері аясына симайды. Бұл аурулар сирек кездеседі, сондықтан жете зерттедмеген.

Идиопатиялық аурулар тобына балалар мен жастар арасында кездесетін басқа жалпы аурулардың симптомдары мен синдромдарын жатқызады. Олар: қан аурулары, қант диабеті, эозинофильді гранулема (Таратынов ауруы), Хенд-Шюллер-Крисчен синдроиы, Папийон-Лефевр синдромы, Литтерер-Зиве ауруы, гистиоцитоз «Х», Иценко-Кушинг ауруы, Ослер ауруы.

Гистиоцитоз «Х» пародонтальдық синдромы көптеген гистиоцитоздар көріністерін (эозинфильді гранулеманы, Хенд-Крисчен-Шюллер, Леттерер-Зиве синдромдарын) біріктіреді.

Эозинофильді гранулема (Таратынов ауруы) – шектелген ретикулогистиоцитоз, көбінесе балалрда ошақты немесе жайылған түрде кездеседі және қаңқа сүйегінің біреуінің бұзылуымен сипатталады.

Патологиялық үрдіс созылмалы түрде дамиды, барысы қатерсіз.

Ауыз ішінде (көбінесе кіші және үлкен азу тістер аймағында) қызылиек бүртіктері домбығып, көкшіл түстенеді, біртіндеп көлемдері ұлғаяды, тістер орнынан акуытқып, қозғалмалы бола бастайды. Жиі-жиі қызылиек абсцесттері дамиды, қызылиектің жаралана қабынуы орын алады. Кешікпей терең пародонталдық және сүйек қалталары пайда болады, ауыздан нашар иіс шығады. Альвеола өсіндісінің рентгенсуретінде сүйек тіні тік сорылыпшекарасы анық сопақ немесе домалақ пішінде қара көлеңкелі кистаға ұқсас ошақтар анықталады.

Қозғалмалы тістерді жұлғанмен патологиялық үрдіс тежелмейді. Бас сүйегі жарақатқа ұшыраған жағдайда бас қатты ауырып, мазалайды.

Жарақат ошағындағы патоморфологиялық өзгерістер ретикулярлық клеткалардың, эозинофильдердің, шоғырлануымен, лимфоидты-макрофагты инфильтраттардың пайда болуымен сипатталады.

Перифериялық қан айналымында эозинофильдер саны көбейіп, ЭШЖ-жоғарылағаны анықталады.

Хенд-Крисчен-Шюллер ауруы ретикулоксантоматоздар қатарына жатады және липидті зат алмасуы бұзылуы нәтижесінде дамиды. Аурудың негізгі белгілері жақ сүйектерінің және қанқаның басқа сүйектерінің бұзылысқа ұшырауы, қансыз диабет, экзофтальм. Ауру кезінде көкбауыр мен бауыр үлкейеді, жүйке, жүрек-қантамыр жүйелерінің қызметі бұзылады. Және ауық-ауық өршу үрдісі орын алады.

Ауыз ішінде ауыз кілегейлі қабығы мен қызылиектің өліеттеніп-жаралана қабынуы орын алады.,іріңді жалқаққа толы терең пародонталдық қалталар пайда болады, тістердің түбірлері ашылып қызыл-сарғыш жұмсақ қақпен жабылады (ксантомды клеткалар бұзылғанда бөлінетін пигменттің түсі).

Рентгенсуретте альвеола өсіндісінің сүйек тінінің әртүрлі дәрежеде бұзылғаны анықталады.

Леттерер-Зиве ауруы жедел дамитын ксантоматоздар қатарына жатады және сүйектерде, теріде кілегейлі қабықта және ішкі ағзаларда ретикулярлық клеткалардың көптеп көбеюімен сипатталады. Көбінесе 2-жасқа дейінгі балаларда кездеседі. Дамыған сатысында дененің дірілдеуі (лихорадка) тері түсі бозарып, қозғалу қиындап, асқа тәбет шаппай, арықта сияқты белгілер білінеді, көкбауыр мен бауырдың үлкеюі орын алады. Ауыз ішінде пародонттың жайыла қабыну, альвеола өсіндісінің үдей ыдырауға ұшырау белгілері көрініс табады. Рентгенсуретте альвеола өсіндісінде, жақ сүйек денесінде кеуектену және жайыла сорылу үрдісі анықталады.

Папийон-Лефевр синдромы сирек кездесетін,аутосомды-рецессивті типпен берілетін, туа дамыған гиперкератоздар түрлеріне жатады, қолдар және табандар терісінің жарақаттануымен, пародонт тіндерінің үдемелі дистрфиялық және бұзылыстық үрдістерге ұшырауымен сипатталады. Бұл кезде табандар мен алақандар терісі шамадан тыс мүйізгектеніп, әртүрлі тереңдікте тіліктер пайда болады. Ауру көбінесе жас балалар арасында кездесетіндіктен, сүт тістер төңірегіндегі қызылиек қатты қызарып, домбығады, жалқыққа толы терең пародонталдық қалталар пайда болады. Альвеола өсіндісінің сүйек тінінде үрмеге ұқсас сорылу үрдісі орын алып, түбірлер төңірегінде кистаға ұқсас құрылымдар пайда болып, сүт тістері түсе бастайды. Альвеола өсіндісінің ыдырауы тұрақты тістер шыққаннан кейін де жалғасып, оның толық жойылуымен аяқталады.

Жарақат ошағындағы патогитсологиялық өзгерістер қызылиектің плазматикалық клеткалармен тұтас инфильтраттануымен, сүек мойынын да инфильтраттануы және фиброздануымен сипатталады.