Студопедия — Основные экологические законы
Студопедия Главная Случайная страница Обратная связь

Разделы: Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Основные экологические законы






6. Әдебиет:

Негізгі әдебиет:

1.Кенесариев Ү.И. Экология және халық денсаулығы: учебник / Ү. И. Кенесариев, Н.Ж Жакашов. - Алматы: Эверо, 2009. - 250 с.: ил.

2.Оспанова Г.С. Экология: учебник / Г. С. Оспанова, Г. Т. Бозшатаева. - 2-е изд. - Алматы, 2009. - 405 б.

3.Бейсенова Р.Р. Экология және тұрақты даму пәнінен лекциялар жинағы. Алматы: «Эверо», 2012 ж.-146 с.

4.Жатқанбаев Ж.Ж. Экология негіздері. Оқулық: учебник / Ж. Ж. Жатқанбаев. - Алматы: Зият, 2004. - 210 с.

5.Алишева, Куляш. Экология.: учебник / К. Алишева. - [б. м.]: НАS, 2006. - 303 с.: ил

6.Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: учебное пособие / Ұ. Б. Асқарова. - Алматы: Заң әдебиеті, 2007. - 90 с.

7.Иванов В.П. Общая и медицинская экология.: учебник / В. П. Иванов, О. В. Васильева, Н. В. Иванова; ред. В. П. Иванова. - Ростов н/Д: Феникс, 2010. - 507 с.: ил

8. Миркин Б.М., Наумова Л.Г. – Устойчивое развитие, вводный курс – Логос. Москва – 2006.

Қосымша:

1.Экология: учебник / ред. В. В. Денисов. - Изд. третье, исправл. и допол. - Ростов н/Д; М.: Издательский центр"МаРТ", 2006. - 768 с.

2.Коробкин В.И. Экология: учебник / В. И. Коробкин, Л. В. Передельский. - 12-е изд., доп. и перераб. - Ростов н/Д: Феникс, 2007. - 602 с. - (Высшее образование)

3.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек: учебное пособие / Ю. В. Новиков. - 3-е изд., испр. и доп. - М.: ФАИР-ПРЕСС, 2005. - 729 с.

4.Концепция экологической безопасности РК, Астана, 2002.

5.Доклад конференции 00Н по окружающей среде и устойчивому развитию, Рио-де-Жанейро, 1992. Том 1, Нью_Йорк,1993.

6.Экологический кодекс РК, Астана 2007.

7.Марфенин Н.Н. Концепция устойчивого развития» в развитии / Россия в окружающем мире: 2002 (Аналитич кий ежегодник)

8.Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека: учеб. пособие для студ.высш. учеб.заведений / Пивоваров Ю.П., Королик В.В. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Издательский центр "Академия", 2006. - 512 с

9.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібекова, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков; ред.: Ү. И. Кенесариев, Н. Ж. Жакашов. - Алматы: ТОО"ЭВЕРО", 2010. - 144 с.

10.Әлібеков А.С. Жалпы экология атауларының түсіндірме сөздігі: словарь / А. С. Әлібеков, З. К. Тоқмолдаева, С. С. Әлібеков. - Алматы: Эверо, 2009. - 142 с.: ил

11.Қуатбаев А.Т. Экология пәнінен практикум: учебное пособие / А. Т. Қуатбаев. - Алматы, 2006. - 172 с. - (Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі)

12.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау: 4000-ға жуық термин.: словарь. - Алматы: Мектеп, 2002. - 389 б.

13.Шилов И.А. Экология: учебное пособие / И. А. Шилов. - 4-е изд., стериотип. - М.: Высшая школа, 2003. - 512 с.

14.Экологиялық энциклопедия. - Алматы, 2007. - 302 б.

15.Экология человека Ю.А. Габов Караганда, 2012.

 

6. Бақылау:

Тест – бақылау:

1. Биологиялық ұйымдастырудың басты деңгейіне не жатады:

1. ген, жасуша

2. мүше, ағза

3. популяция, бірлестік

4. биосфералық

5.аталғандардың барлығы

2. Өзінің жүйе асты және блоктарына тән емес, бірақ бүтін жүйенің өзіне тән ерекше жағдайы қалай аталады?

1. биоценоз

2. эндемик

3. индивидуум

4. эмердженттілік

5. онтогенез

3. Тірі ағзалардың тіршілік орталарының неше түрі бар?

6. 1

7. 2

8. 3

9. 4

10. 5

4. Қоршаған ортаның қай факторлары химиялыққа жатпайды?

6. Минералды тыңайтқыштар

7. Синтетикалық жуғыш заттар

8. Мұнай өнімдері

9. Өсімдік талшықтары

10. Азот және күкірт тотықтары

5. Қоршаған ортаның қай факторы биологиялыққа жатпайды?

6. Протозой инвазиилері

7. Синтетикалық жуғыш заттар

8. Гүл тозаңы

9. Өсімдік талшықтары

10. Патогенді вирустер

6. Қоршаған ортаның қандай факторлары физикалыққа жатпайды?

1. электромагнитті өріс

2. радиобелсенді сәулелену

3. УК-сәулелену

4. барометрлік қысым

5. азот және күкірт тотықтары

7. Мутуализм түсінігіне қайсысы жатады:

1. екі түр бір-бірінсіз өмір сүре алмайды

2. бір-біріне әсер етпейді

3. басқа ағзаның өсуін тежейді

4. бір-біріне қолайсыз әсер етеді

5. өзінің құрбанымен қоректенеді

8. Табиғи ортаға қалай антропогенді әсер етеді:

1. нақты бір бағытты

2. апатты

3. тура

4. жанама

5. аталғандардың барлығы

9. Табиғатқа басты және кең таралған теріс антропогенді әсер қандай?

1. қоршаған ортаның ластануы

2. табиғи ресурстарды пайдаланудың өсуі

3. биоалуандылықтың қысқаруы

4. климаттың өзгеруі

5. планета тұрғындары санының өсуі

10. Тұрғындардың денсаулығына әсерін тигізетін табиғи физикалық факторларды атаңдар

6. Шу

7. Жылу

8. Суық-жылу

9. Жарық

10. Барлық аталғандар

11. Тірі ағзалардың тіршілік орталарының неше түрі бар?

    1. 2
    2. 3
    3. 4
    4. 5
    5. 6

12. Популяция тығыздығы, бұл –

6. Аудан немесе көлем бірлігіне сай келетін даралар саны.

7. Белгілі бір уақыт аралығында өлімге ұшыраған даралар саны

8. Белгілі бір уақыт аралығында дүниеге келген даралар саны

9. Белгілі бір уақыт аралығында дүниеге келген және өлімге ұшыраған даралар саны

10. Барлық аталғандар

13. Ю. Либих заңын көрсет -

1.тіршілік үшін жағымды факторлар интенсивтілігі

2.минимумда тұрған фактордан өсімдік өнімділігі тәуелді болып келеді

3. орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу процессі

4. орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу деңгейі

5. тіршілік жағдайларының барлығы бірдей құнды болып келеді, тіршілік факторларының ешқайсысы бір- бірімен алмасуға келмейді

14. Оптимум дегеніміз не?

1. тіршілік үшін жағымды факторлар интенсивтілігі

2. минимумда тұрған фактордан өсімдік өнімділігі тәуелді болып келеді

3. орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу процессі

4. орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу деңгейі

5. тіршілік жағдайларының барлығы бірдей құнды болып келеді, тіршілік факторларының ешқайсысы бір- бірімен алмасуға келмейді.

15. Адаптация дегеніміз не?

6. Тіршілік үшін жағымды факторлар интенсивтілігі

7. Минимумда тұрған фактордан өсімдік өнімділігі тәуелді болып келеді

8. Орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу процесі

9. Орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу деңгейі

10. Тіршілік жағдайларының барлығы бірдей құнды болып келеді, тіршілік факторларының ешқайсысы бір-бірімен алмасуға келмейді.

16. В.Р.Вильмс заңына қайсысы жатады?

6. Тіршілік үшін жағымды факторлар интенсивтілігі

7. Минимумда тұрған фактордан өсімдік өнімділігі тәуелді болып келеді

8. Орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу процесі

9. Орта жағдайларына ағза құрылымының және функцияларының бейімделу деңгейі

10. Тіршілік жағдайларының барлығы бірдей құнды болып келеді, тіршілік факторларының ешқайсысы бір-бірімен алмасуға келмейді.

17. Эдафикалық фактор қайсысы?

6. Сулы

7. Ауалы

8. Биологиялық

9. Биотикалық

10. Топырақты

18. Түр аралық қатынастарға қайсысы жатады?

1. нейтрализм

2. мутуализм

3.аменсализм

4. протокооперация

5. барлық аталғандар

19. Өмір сүру орталарының бейберекет (хаосты) өзгерулеріне қайсысы жатады?

1. айға тәуелді су толымы мен тартылымы

2. қыс пен жаз

3. жанартаудың атқылауы

4. күн мен түн

5. танның атуы мен күннің батуы

20. Абиотикалық факторға қайсысы тән емес?

1. физикалық

2.химиялық

3.эдафикалық

4.биотикалық

5.климаттық

21. түр аралық қатынастарға қайсысы жатады?

1. нейтрализм

2. мутуализм

3.аменсализм

4.протокооперация

5. барлық аталғандар

22. Мутуализм байланысы -

1.бір түрдің тіршілік әрекеті екінші бір түрдің тіршілігіне кері әсерін тигізеді (өлімге дейін алып келеді)

2.екі түр де бір бірінен пайда көріп тіршілік етеді

3.екі түр бір біріне еш әсерсіз тіршілік етеді

4. екі түр бір біріне жағымсыз әсер тигізеді

5. жыртқыш түр өз қорегімен қоректенеді

23. Нейтрализм, бұл -

1.бір түрдің тіршілік әрекеті екінші бір түрдің тіршілігіне кері әсерін тигізеді (өлімге дейін алып келеді)

2.екі түр де бір бірінен пайда көріп тіршілік етеді

3.екі түр бір біріне еш әсерсіз тіршілік етеді

4. екі түр бір біріне жағымсыз әсер тигізеді

5. жыртқыш түр өз қорегімен қоректенеді

24. Бәсекелестікті атап көрсетіңіз:

1.бір түрдің тіршілік әрекеті екінші бір түрдің тіршілігіне кері әсерін тигізеді (өлімге дейін алып келеді)

2.екі түр де бір бірінен пайда көріп тіршілік етеді

3.екі түр бір біріне еш әсерсіз тіршілік етеді

4. екі түр бір біріне жағымсыз әсер тигізеді

5. жыртқыш түр өз қорегімен қоректенеді

 

25. Биоценоз түсінігін қай тұжырымдама толық ашып тұр?

1.Құрамындағы тірі және өлі элементтер біртұтас заңдылыққа бағынып, өзара зат аламасу және энергиямен байланысқан кеңістіктік территориалды шектеулері бар табиғаттың бөлігі.

2. Экожүйе құрамына кіретін жануарлар жиынтығы

3. Экожүйе құрамына кіретін өсімдіктер жиынтығы

4.Экожүйе құрамына кіретін жануарлар, өсімдіктер, микроағзалар, саңырауқұлақтар жиынтығы

26. Микробиоценоз дегеніміз не?

1.саңырауқұлақтар бірлестігі

2. өсімдіктер бірлестігі

3. жануарлар бірлестігі

4. микроағзалар бірлестігі

5. жәндіктер бірлестігі

27. Биотоп түсінігін толық түрде ашып тұрған тұжырымдаманы көрсетіңіз.

1.белгілі бір биоценоз орналасқан, біртекті абиотикалық жағдайлары бар жердің бөлшегі

2. биоценоз орналасқан су қоймасының бөлшегі

3. биоценоз орналасқан қуаң дала бөлшегі

4. биоценоз орналасқан көл бөлшегі

5.биоценоз орналасқан мұхит бөлшегі

28. Автотрофты ағзаларға қайсысы жатады?

1. продуценттер

2. 1 реттік консументтер

3. II реттік консументтер

4. III реттік консументтер

5. редуценттер

29. Биомасса пирамидасының ережесіне қай тұжырымдама сай келеді?

1. келесі трофтық деңгейге қарағанда алдыңғы трофтық деңгейде уақыт бірлігінде түзілетін биомасса көлемі әр қашанда жоғары болып келеді.

2. продуценттерден консументтерге дейінгі тізбекті құратын даралар саны міндетті түрде азая береді.

3. Нақты трофтық деңгейдегі тірі заттың көлемі

4. Күн энергиясын продуценттермен фотосинтез және хемосинтез процестері арқылы игеру және органикалық заттарды түзу жылдамдығы

5. бір территориядағы бір биоценоздың екінші бір биоценозбен орын алмасуы

30. Сукцессия дегеніміз не?

1. келесі трофтық деңгейге қарағанда алдыңғы трофтық деңгейде уақыт бірлігінде түзілетін биомасса көлемі әр қашанда жоғары болып келеді.

2. продуценттерден консументтерге дейінгі тізбекті құратын даралар саны міндетті түрде азая береді.

3. Нақты трофтық деңгейдегі тірі заттың көлемі

4. Күн энергиясын продуценттермен фотосинтез және хемосинтез процестері арқылы игеру және органикалық заттарды түзу жылдамдығы

5. бір территориядағы бір биоценоздың екінші бір биоценозбен орын алмасуы

 

31. Биосфера, бұл –

1. Жердің қатты қабаты

2. Экосфера

3. Тірі заттың тіршілік аймағы

4. Жердің сыртқы қабаты

5. Жердің сыртқа қабаты және барлық тірі заттар мен олардың таралу аймағы.

32. В.И.Вернадский бойынша биосфера компоненттері, бұл –

1. Тірі зат, биогенді зат, костты зат, биокостты зат, адам, өсімдік

2. Өсімдіктер, жануарлар, бактериялар, балдырлар, микроағзалар

3. Костты, биокостты, биогенді зат және тірі зат

4. Тірі зат, биогенді зат, костты зат, биокостты зат, өсімдіктер

5. биогенді зат, биокостты зат, костты зат

33. Адамның саналы іс-әрекеті бағыттаушы күш болып келетін биосфераның жоғарғы даму сатысы –

6. Криосфера

7. Мезозой

8. Кайнозой

9. Ноосфера

10. Парабиосфера

34. Биосферадағы тірі заттың негізгі салмағын нелер құрайды?

6. Өсімдіктер

7. Жануарлар

8. Бактериялар

9. Зоопланктон

10. Жануарлар жәе бактериялар

35. Биосферада тірі заттар қалай тараған?

6. Біркелкі

7. Біркелкі емес

8. Біркелкі емес, көп бөлігі құрлықтың беткі бөлігінде тараған

9. Біркелкі емес, көп бөлігі мұхиттың беткі қабатында тараған

10. Құрлық бетінде біркелкі емес, мұхит бетінде біркелкі

36. Биосферадағы биогенді миграция, бұл қандай зат айналым?

1. тірі ағзалардың ішіндегі энергия айналымы

2. тірі ағзалардың ішіне кіретін элементтер айналымы

3. тірі ағзалардың ішіндегі заттар айналымы

4. тірі ағзалардың құрамына кіртін органикалық заттардың айналымы

5. тірі ағзалардың құрамына кіретін бейорганикалық заттардың айналымы

37. Атмосферадағы тіршіліктің таралу шегі.

1. 5 км

2. 10 км.

3. 15 км.

4. 25 км.

5. 50 км.

38. Литосферадағы биосфераның төменгі шегі немен анықталады?

6. Температурамен

7. Қысыммен

8. Оттегінің жетіспеушілігімен

9. Судың болмауымен

5. Метаморфикалық жыныстардың шоғырлануымен

39. Атмосфераға қандай заттарды шығарудың нәтижесінде «озон тесіктерінің» ұлғаюы болады?

1. иісті газ

2. күкірт оксидтері

3. метан

4. фреон

5. диоксин

40. Торосфера 78,1 % қай заттан тұрады?

6. Оттегі

7. Гелий

8. Көмірқышқыл газы

9. Азот

10. Сутегі

41. «Тұрақты даму» термині ең алғаш қай жылы енгізілген болатын?

11. 1970ж.

12. 1980ж.

13. 1985ж.

14. 1987ж.

15. 1990ж.

42. «Тұрақты даму» термині ең бірінші қай баяндамада айтылған болатын?

11. «Біздің ортақ болашағымыз»

12. «XXIғ. күн қарсаңында»

13. «Әлемдік динамика»

14. «Рим клубына баяндама»

15. «Өсім шегі»

43. «Рим клубы», бұл –

11. Үкіметтік ұйым

12. Үкіметтік емес ұйым

13. Халықтық ұйым

14. БҰҰ бірлестігі

15. Дұрыс жауабы жоқ

44. Қоғамның математикалық модельдерін алғаш жасаған кім?

11. Форестер

12. Медоуздер

13. Брунтланд

14. Анна Кофи

15. Косиченко

45. «Экологиялық даму концепциясы» қайда қабылданған болатын?

11. Стокгольм (1972ж.)

12. Рио-де-Жанейро (1992ж.)

13. Нью-Йорк (1997ж.)

14. Йоханнесбург (2002ж.)

15. Токио (2001ж.)

46.Форестердің «Әлемдік динамика» атты ғаламдық моделі неге негізделген?

11. Халық санының өсуі мен дамуына

12. Табиғат ресурстарын қолдануына

13. Ауыл шаруашылығының және өндірістің дамуына

14. Қоршаған ортаның ластануына

15. Барлық аталғандар

47. Қоғам дамуының «Әлем-1», «Әлем-2» атты моделдерінің авторы кім болып келеді?

7. Форестер

8. Денис Медоуз

9. Донелла Медоуз

10. Денис и Донелла Медоуздер

11. Брунтланд

48. «Рим клубына баяндамада» және «Өсім шегі» қалта кітапшасында қандай мәселе болжанды?

6. Халық санының өсімі туралы

7. Болатын катаклизмалар туралы

8. Озон қабатының жұқаруы туралы

9. Парник газдарының жинақталуы туралы

10. Ғаламдық бүкіләлемдік дағдарыс туралы

49. Ғаламдық дағдарысты негіздейтін факторды атаңыз.

1. тұрғындар санының өсуі

2. табиғат ресурстарының сарқылуы

3. қоршаған ортаның шектен тыс ластануы

4. қолданыс өнімдерін шектен тыс өндіру.

5. барлық аталғандар

50. Ғаламдық дағдарыстың салдары:

1. ашаршылық

2. аурулар

3. әлеуметтік дүмпулер

4. табиғат катаклизмдері

5. барлық аталғандар.

51. ҚР-ң қоршаған ортаны қорғау негізгі заңы қайсысы?

1. «Қоршаған ортаны қорғау туралы» Заң

2. «Ерекше қорғалатын табиғат территориялары туралы» Заң

3. Монреаль протоколы

4. ҚР-ң Конституция

5. «Азаматтардың санитарлы-эпидемиологиялық қауіпсіздігі туралы» Заң

52. Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі принциптері

1. адам денсаулығын қорғау приоритеті

2. экономика сұраныстарының приоритеті

3. Мемлекеттік қадағалау және бақылау

4. халықаралық қарым-қатынас

5. қоршаған ортаны ластау жауапкершілігінен босатылу.

53.Қоршаған ортаны қорғаудың объектілері:

1.топырақ

2.адам

3. өндірістік орындардың ауасы

4. озон қабаты

5. қышқыл жауындар

54. қоршаған отаны қорғау саласындағы қоғамдық ұйымдардың құқығы -

1. экологиялық бағдарламалар жасау

2. мемлекеттік экологиялық сараптаманың өткізілуін талап ету

3. экологиялық тұрғыдан залалды болып келетін өндіріс орындарын жабу

4. шаруашылық субъектілерге айыппұл салу

5. қоршаған ортаны қорғау бойынша жұмыстар атқару.

55. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы ҚР-ң орталық атқарушы органының компетенциясы -

1. Қоршаған ортаны қорғау бойынша мемлекеттік саясатты жүргізу

2. Мемлекеттік мониторинг бойынша жұмыстарды атқарады

3. Халықаралық байланыстарға қатысады

4. өсімдік және жануарлар әлемін қорғау, өндіру және пайдалану жұмыстарына бақылау жүргізеді

5. Төтенше экологиялық жағдайларды хабарлаудың ережелерін құрастырып, бекітеді.

56. Мемлекеттік мониторинг өзінің құрамына келесіні кіргізеді:

1.Қоршаған ортаның жағдайын бақылау

2.Қоршаған ортаны тазалау

3.Объектілердің жағдайына баға беру

4. Қоршаған орта жағдайының өзгерістеріне болжау жүргізу

5. Айыппұлды санкциялар бекіту

57. Жағдайлар мониторингі -

1. жерлер сапасы мониторингі

2. санитарлы-гигиеналық мониторинг

3. жер қойнауы сапасы мониторингі

4. жануарлар әлемі мониторингі

5. фондық мониторинг

58. ШРК және ШРД қай топқа жатады?

1 әсерлер нормативтеріне

2. сапалар нормативтеріне

3. кешенді нормілеуге

4. болжауға

5. дұрыс жауабы жоқ

59. Экологиялық білім, бұл -

1 міндетті

2. міндетті емес

3. оқу орнының басшылығының жеке қалауымен өткізіледі

4. арнайы оқу орындары үшін ғана міндетті

5. заңға сәйкес жүргізіледі.

60. БДСҰ-ң жұмысы -

1. Қоршаған ортаны қорғау бойынша ұзақ мерзімді бағдарламаны даярлау

2. Ауа гигиенасы мәселелерін қарастырады

3. «Ядролық қорғаныс» бағдарламасын әзірлеу

4. Сауда қауіпсіздігін қамтамасыз ету

5.Атмосфералық ауаның ластануына қарсы күрес жүргізу

 

Основные экологические законы

 

Закон оптимума

 

Зона оптимума - зона, при которой растения активно растут, питаются и размножаются (зона нормальной жизнедеятельности)

Любой экологический фактор имеет определенные пределы положительного влияния на живые организмы и при отклонение от них наступает сначала угнетение органов, а по достижению критического значения - гибель.

Растения плохо переносят жару и сильные морозы, оптимальным считаются средние температуры

Оптимумы:

-аутэкологические - те условия, которых вид может занять при отсутствии конкуренции с другими видами. Данный оптимум отражает физиологические возможности, соответствующих оптимальным значениям абиотических факторов, при которых наблюдается наилучший рост растений

-синэкологические - формируется под воздействием всего комплекса взаимодействия и для вида он не является неизменным

 

Правило экологической индивидуальности вида

 

 

Часто оптим для одного вида вызывает угнетение другого

Стенобионты - растения, которые способны существовать лишь при определенных условиях окружающей среды

Эврибионты - организмы, способные существовать в широком диапазоне природных условий определенной среды и выдерживать их значительные изменения

 

Закон совместного действия

1909г Минчерлих

Урожай сельскохозяйственных культур зависит от действия многих факторов. При этом имелось в виду, что можно было сначала по отдельности изучить влияние разных факторов, а потом суммировать результат. Но экологические факторы взаимосвязаны и действуют совокупно, так что при изменении одного изменяется и другой

 

Принцип ограничения факторов и закон толлерантности

Блэкман

Для организмов наиболее значим фактор, который больше всего отклонен от оптимального для него значения. Именно эти ограничивающие факторы среды, имеющие в конкретных условиях значения близкие к критическим и ограничивают возможность существования вида в этих условиях, не смотря на оптимальное значение других факторов

В 13г эта закономерность была выведена в законе толлерантности. Жизнедеятельность лимитирует и минимальное и максимальное значение факторов, а диапазон между ними ограничивает величину выносливости организма и данному фактору

 

Правило постоянства местообитания или правило замещения

начало 20в Алехин

 

 

Одни условия среды в природе могут быть до некоторой степени замещены другими, что позволяет одним и тем же растениям произрастать в довольно разных местах обитания. Так например, степные растения передвигаясь на север переходят на юг скалы

 

Закон компенсации

1949г Вильемс

Полное отсутствие в среде фундаментальных экологических факторов (свет, вода, биогены) не может быть заменены другими, но возможно частично. На севере на результат фотосинтеза влияет продолжительность освещенности компенсируется недостаток тепла

 

Правило селиктивности действия факторов

Эффективность действия экологических факторов будет неодинакова при различных составляющих организма. Ослаблением и угнетением особи сильнее страдают неблагоприятных условиях. Уязвимы старческие растения и на начале периода онтогенеза

Экологические группы растений

Экологическая группа (1912 Келлер) - это группа растений, которые сходно реагируют на действия какого либо фактора среды.

Экологические шкалы - представляют собой таблицы с экологическими характеристиками видов. Позволяют определить условия произрастания растений.

В экологический шкалах Раменского экология каждого вида оценивается по пяти факторам среды:

- увлажнению

- пастбищной дигрессии

- богатству почвы

- аллювиальности

- переменности увлажнения

Жизненные формы растений.

Жизненная форма - это форма, в которой вегетативное тело растения находится в гармонии с внешней средой в течении всей его жизни (Е. Варминг 1884)

Жизненная форма - это результат длительного приспособления растений к местным условиям существования, выраженной в его внешнем облике (В.В. Алехин 1944)

Изучение жизненных форм шло по трем направлениям:

- выявление и классификация их многообразия

- исследование связей жизненных форм с условиями среды

- построение морфогенетических рядов жизненных форм растений

Классификация жизненных форм растений

Эколого-физиономическая: при выделении групп растений опираются только на их внешний вид

Морфолого-биологическое: разные биологические особенности растений

Система жизненных форм растений по К. Раункиера

1905г

-фанерофиты (тополь)

-хамефиты (черника)

-геммкрептофиты (лютик, одуванчик, злаки)

-геофиты (ветреница, тюльпан)

-терофиты (семя фасоли)

Раункиер выделил все разнообразие жизненных форм растений по одному критерию - способу защиты почек возобновления в неблагоприятный сезон

Фанерофиты имеют зимующие почти высоко над землей. К ним относятся деревья и кустарники. Так же были подразделены на 15 подтипов по размеру и длительности жизни листьев, характеру почечных покровов.

Выделяют:

- мегафанерофиты (свыше 30м)

- мезофанерофиты (8-30м)

- микрофанерофиты (кустарники)

- нанофанерофиты (мелкие кустарники)

Отдельно выделяют подтип стеблесуккулентных растений - древесные кактусы и молочай.

К фанерофитам отнесли растения не похожие на деревья, но имеющие почки возобновления высоко над землей (эпифиты). Удаленность от земли предполагает перезимовку почек без защиты снегом.

Хамефиты - невысокие растения с почками возобновления, находящимися невысока над поверхностью почв (20-30см). Почки зимуют под защитой снегом, почечных чешуек, отмерших органов. Среди них много кустарничков (брусника, черника), также и полукустарники с отмирающими частями побегов, также некоторые виды трав сохраняющие почки, также растения-подушки.

Гемикрептофиты (от гр. половина и скрытый) располагают почки на поверхности почвы, под подстилкой. Это травянистые многолетники, надземные органы которых к концу вегетации отмирают. Среди них много растений степей, лугов, лесов.

Протогемикрептофиты - растения с удлиненными надземными побегами, ежегодно отмирающими до основания, где и находятся почки возобновления. В благоприятных условиях у них иногда сохраняются воздушные побеги с почками.

Криптофиты (от гр. скрытый) имеют спрятанные почки возобновления. Это многолетние травянистые растений, представленные в степях, пустынях и водоемах.

К. Раункиер подразделил их на 3 вида.

Геофиты - сухопутные растения с подземными почками. На зиму отмирают не только наземные органы, ном подземные. Зимующие почки под землей. По строению зимующих органов: луковичные, клубневые, корневищные, корнеотпрысковые. Распространены в различных климатических условиях.

Гелофиты - болотное растение, воздушные побеги которых находятся над водой, а почки под водой.

Гидрофиты - водные растенеия, полностью находятся под водой. Листья на зиму отмирают, а почки зимуют на дне водоема. Терофиты (от гр. лето) - однолетники, которые переживают неблагоприятные условия в виде семян или спор, имеющих хорошую морфологическую и физиологическую защиту. Способность быстро проходить цикл своего развития, использую кратковременные благоприятные условия. Не достигают больших размеров и не оказывают сильного средообразующего воздействия.

Основные параметры системы Мюллер-Дембуа и Элленберга:

- тип питания: автотрофные, полуавтотрофные, гетеротрофные

- анатомическое строение: листестебельные, слоевищные

- характер автономности стебля и тип укоренения

- общая архитектоника растений

- степень одревеснения тканей: древесные, полудревесные, травы

- сезонный ритм: вечнозеленные, зимне-зеленные...

- характер органов вегетативного размножения

- наличие специфических тканей: саккуленты, галоморфные

Система Серебрякова:

- деревья

- кустарники

- кустарнички

- полукустарники

- травянистые поликарпики

- травянистые монокарпики







Дата добавления: 2015-09-18; просмотров: 583. Нарушение авторских прав; Мы поможем в написании вашей работы!



Шрифт зодчего Шрифт зодчего состоит из прописных (заглавных), строчных букв и цифр...

Картограммы и картодиаграммы Картограммы и картодиаграммы применяются для изображения географической характеристики изучаемых явлений...

Практические расчеты на срез и смятие При изучении темы обратите внимание на основные расчетные предпосылки и условности расчета...

Функция спроса населения на данный товар Функция спроса населения на данный товар: Qd=7-Р. Функция предложения: Qs= -5+2Р,где...

Метод архитекторов Этот метод является наиболее часто используемым и может применяться в трех модификациях: способ с двумя точками схода, способ с одной точкой схода, способ вертикальной плоскости и опущенного плана...

Примеры задач для самостоятельного решения. 1.Спрос и предложение на обеды в студенческой столовой описываются уравнениями: QD = 2400 – 100P; QS = 1000 + 250P   1.Спрос и предложение на обеды в студенческой столовой описываются уравнениями: QD = 2400 – 100P; QS = 1000 + 250P...

Дизартрии у детей Выделение клинических форм дизартрии у детей является в большой степени условным, так как у них крайне редко бывают локальные поражения мозга, с которыми связаны четко определенные синдромы двигательных нарушений...

Тема: Составление цепи питания Цель: расширить знания о биотических факторах среды. Оборудование:гербарные растения...

В эволюции растений и животных. Цель: выявить ароморфозы и идиоадаптации у растений Цель: выявить ароморфозы и идиоадаптации у растений. Оборудование: гербарные растения, чучела хордовых (рыб, земноводных, птиц, пресмыкающихся, млекопитающих), коллекции насекомых, влажные препараты паразитических червей, мох, хвощ, папоротник...

Типовые примеры и методы их решения. Пример 2.5.1. На вклад начисляются сложные проценты: а) ежегодно; б) ежеквартально; в) ежемесячно Пример 2.5.1. На вклад начисляются сложные проценты: а) ежегодно; б) ежеквартально; в) ежемесячно. Какова должна быть годовая номинальная процентная ставка...

Studopedia.info - Студопедия - 2014-2024 год . (0.013 сек.) русская версия | украинская версия