Тамақ өндірісі факультеті
Пәннің коды мен атауы:KV ONA 3206 - 01-«Өсімдік негізінде астықтану»
Кредит:3
Семестр: 5
Оқытушының аты-жөні:Онгарбаева Н.
Кафедра офисы: 408
Телефон: 276-97-06
Офис – сағаттары: кестеге сәйкес 409 – 1240
e-mail:o. nurlaim @mail.ru
Пререквизиттері:Өңдеу өндірісінің теориялық негіздері және жалпы технологиясы; органикалық химия, аналитикалық химия, биохимия, өсімдік өнімдерін өңдеу мен сақтау.
Постреквизиттері:Өңдеу өндірісін менеджмент саласы бойынша технохимиялық бақылау;элеватор өндірісінің технологиясы; ұн, жарма және құрамажем өндірістерінің технологиясы; шикізат қасиеті мен қоректік азықтарды зерттеу әдістері; өңдеу өндірісінің арнайы технологиялары; өңдеу өндірісінің теориялық негіздері.
Пәннің қысқаша сипаттамасы:Дән өндірісінің негізгі мәліметтері мен астық массасының қалыптасуы. Дәнді дақылдардың систематикасы мен классификациясы. Морфология негіздері, дән мен тұқымның анатомиясы мен физиологиясы, дән сапасының көрсеткіштері мен қасиеттері. Дән мен тұқымның жалпы химиялық құрамы. Астық массасы туралы жалпы түсінік. Дән сынамаларын анализдеу үшін оларды іріктеу және дайындау. Дән мен тұқымның сапа көрсеткіштерін анықтаудың физикалық, химиялық, технологиялық әдістері. Жеке дақылдардың жалпы сипаттамасы, сапа көрсеткіштерін анықтаудың технологиялық әдісі. Дән стандарттары мен кондициялары. Дәнді, бұршақ және майлы дақылдарды қолдану мен спецификалық ерекшеліктері.
Курстың мақсаттары мен міндеттері: Ұғымның аппаратының игерушілігі сияқты кәсіби жаңашылықтың тілінің негіздері, жүйелі тіл табудың игерушіліктері дәннің сапасының анализін және дән сапасының көрсеткішінің ұйғарымының қазіргі әдістері сияқты шикізат үшін қатардың агро сала өнеркәсіптік кешені.
Студент білу керек:
- морфология негізін, дән анатомиясын және астық дақылдарының вегетативті, генеративті органдарын және оның көбеюі мен өсіп өркендеуін
- астық өндірісі және астық массасының түзілуін;
- астықтың сапа көрсеткіштерін.
Істей білу:
- агроөнеркәсіп үшін астықты шикізат ретінде сапа көрсеткіштерін анықтау;
- стандартқа сай астық сапасына технологиялық баға беру;
- олданыстағы технологиялық үдерістер бас база жүйелі негізінде жетілдіру және оптималдау шикізат сапасының анализына.
Дағдылы болу:
- стандарттарды қолдана отырып, астық сапасын анықтауға тәжірибе жүргізу;
- астықты қабылдау, сақтау және тиеу кезінде технологиялық қабылдау;.
- стандартқа сай астық дақылдарына өз бетімен технологиялық баға беру.
Құзырлы болу:
- МЕМСТ –ке сай астық дақылдарына толық техникалық анализ жүргізу;
- анализ үшін сынамаларды саралау және әзірлеу;
- жетілмеген дәнді пайдалана білу.
Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
| Апталар
| Аудиториялық сабақтар
| СӨЖ (ОСӨЖ)
Тапсырмалар түрлері мен мерзімі
|
| Тақырып аталуы
| Дәріс
| Прак
| Зертх-қ
| Оқуға арналған тараулар
|
| сағат
| сағат
| сағат
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Кіріспе. Адам қорегі ретінде астықтың маңызы. Астық өндірісі мен қолдану. Астық өндірісі тағам және өңдеу өндірісінің негізі.
|
|
|
| [1/I, 3/І]
|
|
| Өсімдік үлгілерімен танысу, гүлденуі мен дәнді, бұршақ және майлы дақылдардың гүл шоғырларымен.
|
|
|
| [1./II, 9/I-ІІ]
|
|
| Селекция және тұқым өсіру тапсырмалары мен функция- лары
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылауға дайындалу
|
| Элита тұқымдары мен суперэлиттер
|
|
|
|
| Тақырыпқа қысқаша шолу
|
|
| Дәнді дақылдардың система- тикасы мен классификациясы туралы түсінік.
|
|
|
| [3/II, 4/ІI]
|
|
| Дәнді дақыл тұқымдарының морфологиялық және анато-.
|
|
|
| [1./II, 9/I-ІІ]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| миялық құрылысы
|
|
|
|
|
|
| Жинаудан кейін дәннің өсіп жетілуі, оның мағынасы
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылау
|
| Дәнді өңдеу кезіндегі тағам- дық құндылығының қалып- тасуы
|
|
|
|
| Тақырыпқа қысқаша шолу
|
|
| Дәнді дақылдар туралы негізгі мәліметтер.
|
|
|
| [1/II, 3/І]
|
|
| Бұршақ дақылдардың морфо- логиялық және анатомиялық құрылысы.
|
|
|
| [1/V]
[8/IV]
|
|
| Дән көмірсулары. Олардың түрлері мен атқаратын функ- циялары. Дәндегі су.
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылауға дайындалу
|
| Дәндегі ақуызды заттектер. Витаминдер.
|
|
|
|
| Тақырыпқа қысқаша шолу
|
|
| Дән мен тұқымның морфоло- гиялық көрсеткіштері мен анатомиялық құрылымы.
|
|
|
| [1/II, 3/І]
|
|
| Дәнді сынамаларды іріктеу және оларды анализге жіберу.
|
|
|
| [2/I-III
7/I-ІІ]
|
|
| Дән липидтері. Дән фермент- тері. Дәндегі минералды заттектер
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылау
|
| Ферменттер, олардың әртүрлі процесс кезіндегі атқаратын рөлі
|
|
|
|
| Тақырыпқа қысқаша шолу
|
|
| Дән мен оның бөліктерінің химиялық құрамы
|
|
|
| [1/ II, 8/І]
|
|
| Орташа тәуліктік үлгі жасау тәсілі. Орташа сынаманың жалпы схемасы.
|
|
|
| [2/I-III
7/I-ІІ]
|
|
| Арам шөптердің тұқымдары. Өсімдік және астық аурулары.
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылау
|
| Зиянкестермен зақымдалған дәндердің түрлері
|
|
|
|
| Тақырыпқа қысқаша шолу
|
|
| Астықты өндіру кезінде оның сапасы мен құрамына әсер ететін факторлар. Астықтың зиянкестермен зақымдануы.
|
|
|
|
[1/ II]
|
|
| Дәннің физикалық қасиеті. Дәннің шынылығын анықтау.
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Астықты сапасына қарай жинау тәсілі.
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылау
|
| Лас өсімдіктер мен күресу жолдары
|
|
|
|
| Тақырыпқа қысқаша шолу
|
|
| Астықтың жинау кезіндегі зақымдануы. Дәнді дақыл- дардың зиянкестері мен аурулары
|
|
|
| [1/II, 9/ІІ]
|
|
|
| 2.
|
|
|
|
|
|
|
| Дәнді органолептикалық бағалау.
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Астық массасының құрамы мен сапа көрсеткіштері: ылғал- дылығы, ластануы. Астық партияларының бұзылуы.
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылауға дайындалу
|
| «Толық жетілмеген дән» туралы түсінік.
|
|
|
|
| Тақырыпқа қысқаша шолу
|
|
| Астық массасы және партисы туралы түсінік. Дәннің сапасы мен жағдайы.
|
|
|
| [1/III, 3/ІIІ]
|
|
| Дәннің физикалық қасиеті. 1000 дәннің салмағын, натурасын анықтау.
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Астық бөлгіштер (сүңгілер) олардың жұмыс істеу принциптері мен құрылысы.
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылауға дайындалу
|
| Астықтың бұзылу дәрежесі- нің классификацияциясы (дән ақаулары).
|
|
|
|
| Тақырыпқа толық шолу
|
|
| Астық массасын іріктеу, дайындау, орташа құрамды үлгі сынамасын анализдеу.
|
| [1/III, 2/І]
|
|
|
|
| Астықтағы лас, зиян, басқа дақылдар, ерекше қарастыры- латын қоспаларды анықтау
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Қоспалар туралы анықтау әдістері мен классификациясы.
Ерекше қаралатын қоспалар туралы мәліметтер
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылауға дайындалу
|
| Дәнді дақылдар стандарты жайында жалпы түсініктер.
|
|
|
|
| Тақырыпқа толық шолу
|
|
| Дән сапасын бағалаудың жалпы принципі. Астық сапа- сының органолептикалық көрсеткіштері.
|
|
|
| [1/III, 7/ ІІ]
|
|
| Астықтың біркелкілігін
анықтау. Жабдықтар
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Өсімдік және астық аурулары мен күресу шаралары
|
|
|
|
| Презентация дайындау
|
| Астык сапасын аныктауда колданылатын жабдыктарға жалпы түсініктер
|
|
|
|
| Тақырыпқа толық шолу
|
|
| Астық сапасын физикалық әдіс бойынша анықтайтын көрсеткіштер туралы негізгі мәліметтері: (формасы, сызы- зтық өлшемі, қаттыдәнділігі)
|
| [2/II, 3/ ІІІ]
|
|
|
|
| Астық температурасы, дән ылғалдылығы, зақымдану деңгейі, анықтау әдісі
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Астықтың технологиялық қасиеттері және кұндылығы
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылау
|
| Астықтың ұн тартуға жарам- дылығы. Ұнның наубайхана- лық қабілетін анықтау тәсілі.
|
|
|
|
| Тақырыпқа толық шолу
|
|
| Астық сапасын химиялық әдіс бойынша анықтайтын көрсет- іштері жайында жалпы мәліметтер: (дән маңызының салмақтық үлесі мен сапасы, ақуызының салмақтық үлесі, күлділігі мен құлау саны).
|
|
|
| [2/II, 3/ ІІІ]
|
|
| Астықтың күлділігін анықтау әдістемесі.
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Астықтың сапалық кабілетіне дәннің ірілігі, біркелкілігі және шөпектігінің әсері.
|
|
|
|
| Сұрақтарды талқылауға дайындалу
|
| Астықты дәнді дақылдардың шаруашылықтағы маңызы.
|
|
|
|
| Тақырыпқа толық шолу
|
|
| Дәннің құндылығы мен технологиялық қасиетінің түсінігі: астықтың ұндық, наубайханалық, макарондық, жармалық қасиетін анықтай- тын әдістер.
|
|
|
| [1/IІI, 4/ ІІ]
|
|
| Астықтың қауыздылығын, өңездігін, жарықшаларын анықтау.
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Жармалық дақылдардың технологиялық касиеттері туралы жалпы мағлұмат
|
|
|
|
| Презентация дайындау
|
| Бидай астығының наубайха- налық сапасының классифи- кациясы
|
|
|
|
| Тақырыпқа толық шолу
|
|
| Дәнді және жарма дақылда- рының жалпы көрсеткіштері мен спецификалық ерекше- ліктері. (бидай, қара бидай, арпа, сұлы, жүгері, күріш, қарақұмық, тары.)
|
|
|
| [1/IV, 3/IІІ]
|
|
| Астықтың (бидайдың) қулау саның анықтау
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Жеке дәнді дақылдар туралы толық мәліметтер дайындау
|
|
|
|
| Презентация дайындау
|
| Тәтті өнімдер, крахмалпа- токты және спирт шығара- тын өндірістер талабы
|
|
|
|
| Тақырыпқа қыскаша шолу
|
|
| Бұршақ және майлы дақыл- дардың жалпы көрсеткіштері мен ерекшеліктері (бұршақ, фасоль, соя, нут, жасымық.)
|
| [1/V, VI, 3/IV, V]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Астықтың майлылығын
анықтау
|
|
|
| [2/II-IV
7/I-ІІ]
|
|
| Жеке майлы және бұршақ дақылдар туралы толық мағлұмат дайындау
|
|
|
|
| Презентация дайындау
|
| Майлы бқршақ дақылдарды қолданудың спецификалық ерекшеліктері.
|
|
|
|
| Тақырыпқа қыскаша шолу
|
|
| Қорытынды емтихан
|
|
|
|
|
|
