Азаматтық қоғамның тұжырымдамасы, мәні және қалыптасуының негізгі шарттары. .

Авторитарлық саяси режим. Мәні және тарихи түрлері.

Авторитарлық тәртіп деп күштеуге, жеке адамның билігіне негізделгенмемлекеттік-саяси құрылысты айтады. Авторитарлы тәртіп автократия өмір сүрген мемлекетте болады. Автократия (грек сөзі) бір адамға билікті беру. Мұнда атқарушы билік үстемдік етеді. Парламент жойылмайды, дегенмен, ол кеңесші органға айналады. Тоталитарлықпен салыстырғанда автолитарлық тәртіпте бірыңғай идеология, көпшілік партия болмайды. Экономика қатал бақылауға алынбайды, күштеу әдістері де азырақ қолданылады. Әдетте, ол саяси процеске белсенді араласатын әскер күшіне сүйенеді. Азаматтар мен қоғамдық ұйымдардың саяси құқықтары мен бостандықтары шектеледі, оппозицияға тыйым салынады. Сайланбалы мемлекет органдары азаяды. Олардың жұмыстары мемлекет басшысының ырқына бейімделеді. Аталған жүйе көбінесе ұлттық мүддеге басты көңіл бөледі. Авторитарлы тәртіптердің бірі діни адамдардың, яғни діни ұйымның қолындағы билік. Авторитарлы тәртіпке, мысалы, Пиночет кезіндегі Чилиді, Франко кезіндегі Испанияны, Марокко, Кувейтті, Сауд Аравиясын т.б. жатқызуға болады. Мұндай тәртіп, әсіресе, Латын Америкасында жиі кездеседі.

 

Авторитарлықтан (тоталитарлықтан) демократияға өту. Демократизацияның үшінші кезеңі.

Тоталитарлық тәртіптен дем-қ тәртіпке көшу әр елде әртүрлі болады. ІІ-ші д.ж. соғыстан кейін Германия, Италия, Жапонияда буржуазиялық дем-қ тәртіп АҚШ әскеи көмегінің арқасында орнады. Португалия, Испания, Грецияда мұндай ауысу дамыған капиталистік елднрдің қаржылық, эк-қ, моральдық, псих-қ қолдауының арқасында жүзеге асты. Қазіргі кезде шығ. Еуропа мен ТМД елдерінің дем-қ тәртіпке көшуі үшін батыстың талабына сәйкес дамуы шарт.Дем-ға өтудің нег. жолдары: 1 эволюциялық, 2.әскери басып алушылық. Дем-ға өтудің 3 кезеңі бар:1.1820-1926ж, 1926-1942ж(дем-ға өткен мем-р -26, автор-ге өткендер-12); 2.1942-1962, 1962-1975ж(дем.мем.-36, авт.мем.-6); 3. 1975ж-қазіргі кезге дейін(дем.мем.-40, авт.мем.-5).Қаз-ң дем-ға өтудің нег. белгілері: 1.ҚР канституциясы, 2.Альтернативті сайлау арқ. мем. билікті ауыстыру, 3.парламентаризм инстит-ң қалыптасуы, соттық, құқ-қ жүйенің реформалануы. 4.тәуелсіз БАҚ, 5. көппартиялық жүйе, 6.жерг.өзін-өзі басқ.орг-ң п.б.

 

3.Азаматтық қоғам: түсінігі, құрылымы, қызметтері. Азам-қ қоғам деп мемл-к құрылымнан тыс қалыптасатын әлеум-к-эконом-қ ж/е мәдени-рухани қоғамдық қатынастардың жиынтығын айтады. Ол жеке тұлғаның емін-еркін дамуын қамтамасыз етуге мүмкіндік жасайды. Бұл қоғамда мемл-ң жеке адам өміріне араласуына шек қойылады. Ал олардың атқаратын міндеттерін азаматтар өз еркімен оларға бергне ж/е орындалуын өздері тексереді. Азам-қ қоғам құрамына адамдар-ң өздері тудырған қауымдастықтар(отбасы, кооперациялар, ассоциациялар, қоғамдық ұйымдар,кәсіби, шығармашылық, спорттық, этникалық, т.б.бірлестіктер), азаматтардың өндірістік ж/е жеке өмірі, олардың әдет-ғұрпы, салттары кіреді. Азам-қ қоғамда адамдар-ң экон-қ, саяси ж/е рухани өмірінің түрін еркін тандауына ж/е жүзеге асыруына заң жүзінде кепілдік беріледі. Олар мемл трапынан қатаң тәртіпке алынудан сенімді түрде қорғалады. Адамдар-ң жалпы құқықтары сақталады, бұзылмайды. Саяси өмірде азам-қ қоғам барлық азаматтарға мемл-к ж/е қоғ-қ істерге еркін қатынасуына жағдай жасайды. Мұндай қоғамда адам-ң халық/қ дәрежеде танылған ережелерге сай азам-қ құқықтары жүзеге асырылады.(Ұлт-қ, этник-қ, саяси, діни, жастық, жыныстық белгілері б/ша қандай да болсын алалаушылыққа жол берілмейді. 1. жеке тұлға мен азам-қ абыройы боп саналатын пәтер үйі мен мүліктері, мамандық таңдау еркіндігі, телефонмен сөйлескен сөз құмиялылығы, сөз, баспасөз ж/е хабарлама бостандығы заң жүзінде сенімді түрде қорғалады. 2. адам өз-ң көзқарасы мен рухани мүдделерін өзі шешеді. 3. азам-қ құқық-р сот орган-ры мен қоғ-қ ұйым-р жағынан толық қорғалады.) Азам-қ қоғам материалдық, мәдени жоғары дамыған кезде құқықтық мемл-ке айналады. Құқықтық мемл деп дамократия-қ жолмен қабылданған заң үстемдік ететін, оның алдында бәрі де тең саналатын, жеке адамның құқығы жан-жақты қамтамасыз етілетін мемл-к құрылысты айтады.

 

 

Азаматтық қоғамның тұжырымдамасы, мәні және қалыптасуының негізгі шарттары..

Азам-қ қоғам деп мемл-к құрылымнан тыс қалыптасатын әлеум-к-эконом-қ ж/е мәдени-рухани қоғамдық қатынастардың жиынтығын айтады. Ол жеке тұлғаның емін-еркін дамуын қамтамасыз етуге мүмкіндік жасайды. Бұл қоғамда мемл-ң жеке адам өміріне араласуына шек қойылады. Ал олардың атқаратын міндеттерін азаматтар өз еркімен оларға бергне ж/е орындалуын өздері тексереді. Азам-қ қоғам құрамына адамдар-ң өздері тудырған қауымдастықтар(отбасы, кооперациялар, ассоциациялар, қоғамдық ұйымдар,кәсіби, шығармашылық, спорттық, этникалық, т.б.бірлестіктер), азаматтардың өндірістік ж/е жеке өмірі, олардың әдет-ғұрпы, салттары кіреді. Азам-қ қоғамда адамдар-ң экон-қ, саяси ж/е рухани өмірінің түрін еркін тандауына ж/е жүзеге асыруына заң жүзінде кепілдік беріледі. Олар мемл трапынан қатаң тәртіпке алынудан сенімді түрде қорғалады. Адамдар-ң жалпы құқықтары сақталады, бұзылмайды. Саяси өмірде азам-қ қоғам барлық азаматтарға мемл-к ж/е қоғ-қ істерге еркін қатынасуына жағдай жасайды. Мұндай қоғамда адам-ң халық/қ дәрежеде танылған ережелерге сай азам-қ құқықтары жүзеге асырылады.(Ұлт-қ, этник-қ, саяси, діни, жастық, жыныстық белгілері б/ша қандай да болсын алалаушылыққа жол берілмейді. 1. жеке тұлға мен азам-қ абыройы боп саналатын пәтер үйі мен мүліктері, мамандық таңдау еркіндігі, телефонмен сөйлескен сөз құмиялылығы, сөз, баспасөз ж/е хабарлама бостандығы заң жүзінде сенімді түрде қорғалады. 2. адам өз-ң көзқарасы мен рухани мүдделерін өзі шешеді. 3. азам-қ құқық-р сот орган-ры мен қоғ-қ ұйым-р жағынан толық қорғалады.) Азам-қ қоғам материалдық, мәдени жоғары дамыған кезде құқықтық мемл-ке айналады. Құқықтық мемл деп дамократия-қ жолмен қабылданған заң үстемдік ететін, оның алдында бәрі де тең саналатын, жеке адамның құқығы жан-жақты қамтамасыз етілетін мемл-к құрылысты айтады.