Тақырып: Дәріхана жұмыскерлердің еңбек жағдайын гигиеналық бағалау және дәріхананың жұмыс тәртібі.Тақырып: Дәріхана жұмыскерлердің еңбек жағдайын гигиеналық бағалау және дәріхананың жұмыс тәртібі.
Курс:1
Қарағанды 2006ж
Кафедра отырысында талқыланды
Хаттама №____ «__» ________ 2006ж
Кафедра меңгерушісімен
Бекітілген, м.ғ.к._________________________________М.Г. Калишев
2.Оқу сағатының саны: 90 мин 3.Тақырыптың өзекті мәселесі (оқу дәлелдемесі): еңбек адамның қоғамдық дамуының қалыптасуының және құнды зааттарды тудыруының негізі болып табылады. Ұтымды ұйымдастырылған еңбек адамның дене дамуын, интелектісін жетілдіреді. Еңбек заңды актілермен регламенттеледі, яғни Қазақстанда еңбекке құқық Қазақстан Республикасы конституциясы және еңбек туралы заңмен регламенттеледі. Қандай жұмыстың түрі болса да мүшелер мен жүйелердің фукционалдық жағдайын өзгеріске ұшыратады. Сондықтан еңбек контактісіне қол қояр алдында, жұмысшы еңбек жағдайыжәне еңбекті қорғау, денсаулығына тигізер зияндылықтар, өндірістік факторлардан қорғайтын бекітілген зиянды шараларды әкімшілік тарапынан ақпаратталады. Жұмысшылардың денсаулық жағдайына еңбектің берер қатерін төмендету үшін гигиеналық нормалар мен заңды құжаттарды өңдеу гигиенаның алдына үлкен міндет қояды. 4.Сабақтың мақсаты:еңбек процесі мен өндірістік орта жағдайының организмге әсерін зерттеу және жоғарғы еңбекке қабілеттілік пен жұмысшының денсаулығын қорғауға бағытталған емдік – профилактикалық және гигиеналық шараларды өңдеу әдістемесін үйрету. Студент білу керек: - өндірістік зияндылықтар мен кәсіптік аурулар; - алдын алу шараларын; Студент істей алу керек: - дәріхана қызметкерлерінің еңбек жағдайын бағалауды; - әр кәсіп түріне санитарлық сипаттама беруді; - мөлшерленген тапсырма беру арқылы орталық жүйке жүйесінің жұмыс қабілетін бағалау. 5.Сабаққа дайындалуға арналған сұрақтар: Негізгі білім бойынша:
Осы сабақтың тақырыбы бойынша:
6. Ақпаратты-дидактикалық блок. 6.1. Жұмысшының денсаулығын бұзатын қатерлі факторлар және еңбек жағдайы. Дене және ой еңбегі кезінде орталықтардың тепе – теңдікке келтіретін нерв клеткаларының қоздыру процесінің деңгейі жоғарылайды, көру, есту және басқа да анализаторлардың функционалдық жағдайы өзгереді. Бір мезгілде тежелу процестері тереңдетіледі, салық салдарынан қозу және тежелу арасында тепе – теңдік бекітіледі. Жеңіл жұмыс барысында мұндай жағдай тәулік бойына сақталады. Ауыр жұмыс кезінде белгілі бір уақыт өткеннен кейін тежелудің қорғаныштық процестері басым бола бастайды. Бұл кездерде шартты және шартсыз рефлекстердің әлсізденуі байқалады. Орталық жүйке жүйесіне түсетін нерв импульстарының әсерінен бұлшықеттердің жиырылуына әкелетін биохимиялық және биофизикалық процестер өтеді. Бұлшықет қызметінің процесі барысында мүшелер мен жүйелердің функционалдық өзгерістері байқалады. Жұмыс аяқталғаннан соң жоғарыда айтылған өзгерістер қалпына келе бастайды. Жұмыс аяқталған мезгіл мен организмнің қалпына келу уақыты арасын қалпына келу уақыты деп аталады. Шаршау. Жұмысты орындау барысында жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуі басталады, ол субъективті қажу болып саналады да, ал объективті шаршау болады. Шаршау кезінде көңіл – күй, жүрек соғысы, қозғалыс координациясы бұзылады. Кейбір жағдайларда жүрек соғады, дем алу қиындайды, бұлшықеттері ауырады. Шаршау өндірістік және тұрмыс жағдайында жарақат алудың жоғарылауына әсер етеді. Қозғалыс координациясының бұзылуы өнімнің сапасының төмендеуіне, санасыз заттың шығарылуына әсерін тигізеді. Шаршау дегеніміз – ол физиологиялық қайтымды?????? Шаршаудың негізінде бас ми қыртысы ортасының афференті клеткаларының жұмыс қабілеттілігі төмендеу жатыр. Яғни, шаршаған кезде жұмыс жасайтын бұлшықеттер мен ішкі мүшелерден (нерв ортасына түсетін) жиі және ұзақ импульстардың салдарынан шаршау басталады. Ақыл - ой еңбегін атқарған адамның шаршауы ауыр еңбек еткен адамның шаршауымен тең болады. Ақыл – ой еңбегінің ерекшелігі оның творчествоның сипатында, өз ойын іске асырып, оны қарай дамыту жаңадан жаңалықтар ашудан тұрады. Ондай еңбек кезінде бас ми қыртысының маңдай бөлімдеріне әжептәуір жүктеме түседі. Бір жақты ғана ауырпалық нерв клеткаларының функционалдық????? әкеледі де, организмнің қорғаныштық тежелуі дамиды (қозғалыс реакцияларының жылдамдығы, ұйқышылдық және т.б.). Сонымен қатар, қан тамырларының тонусы өзгереді, әсіресе жүрек және ми қыртысының, зат алмасу пайызы жоғарылайды және т.б. Өте ұзақ уақыт әсер ететін ақыл – ой еңбегі физикалық жұмысқа кететін энергия шығынын қажет ете қоймады. Дегенмен, интелектуалды жұмыстан кейін шаршау физикалоық жұмысқа қарағанда тез басталады, ал интенсивті ақыл – ой жұмысы шаршау мен қажудың пайда болуы тез әсер етеді. Шаршау процесінің дамуына ұзақ және интенсивті ақыл – ой еңбегі немесе монотонды, эмоциялық ауырпалық, технологиялық процестердің механизациялану және автаматтандыру деңгейі, қолайсыз микроклимат, шу, ұтымсыз еңбек және дем алу уақыты бар физикалық еңбек әсер етеді. Қажу – жұмыс қабілетінің тұрақты төмендеуімен сипатталатын патологиялық жағдай ретінде қарастырылады. Көбіне қажу тұрақты шаршаудың зеңінде пайда болады, яғни күнделікті организмнің жұмыс қабілетінің қалпына келе алмауы. Қажу жағдайындағы адамдардыа есте сақтау қабілеті және назар аударуы, ұйқының бұзылуы, тәбеттің және қоршаған орта факторларына организмнің қарсы тұру функциясының төмендеуі байқалады. Қажуды жою үшін ұзақ уақыт дем алу қажет, кейбір жағдайлар емді қажет етеді. Оңтайлы эмоциялар жұмыс қабілетінің жоғарылауына едәуір әсер етеді. Еңбек жағдайында жұмысшы өндірістік ортаның әртүрлі факторларының әсеріне физикалық және химиялық табиғаты бар ұшырайды. Мұндай факторлар, егер алдын алу шараларының жүруі дұрыс болмаса, жұмысшының жұмыс қабілетіне, денсуалығына кері әчерін тигізеді. Ал мұндай факторларды өндірістік зияндылықтар деп атау қабылданған. Өзінің пайда болу жағдайына байланысты, мұндай факторлар 2 – топқа бөлінеді. Бірінші топқа кіреді: еңбек процеснің дұрыс ұйымдастырылмауы, еңбек тәртібінің бұзылуы, жұмыс позасының бұзылуымен, шектен тыс физикалық және нервтік – психикалық жүктеме кіреді. Екінші топ өндірістік процесс факторларының әсерімен байланысты болады. Оған қолайсыз микроклимат (қыздыру, суыту), жоғары және төмен атмосфералық қысым, шектен тыс шу мен діріл, әр түрлі электромагниттік сәулелену (жылулық, көзге көрінетін, ультрокүлгін, иондық және т.б.), өндірістік шаң және улар, механикалық факторлар және патогенді микроорганизмдер. Сонымен қатар, жұмысшылар еңбектің жалпы санитарлық қолайсыз жағдайының әсеріне ұшырауы мүмкін (жеткіліксіз жарық, жел орайы (сквозняк), қажетті жұмыстың санитарлық жағдайының мүлдем болмауы, жобалануының қателігі және т.б.). Тірек – қимыл аппаратына үлкен ауыртпашылық түсіретін жұмыс буындардың деформациясына, созылмалы артритке, тендовагинитке әкеледі. Мұндай өзгерістермен қатар миалгия, миозит, невралгия және невриттер дамиды. Аяқ және қол невриттері бұлшықет күшінің, бұлшықет тонусының төмендеуіне, сезімталдықтың бұзылуына әкеледі. Көп уақыт отыруды талап ететін жұмыстан соң дененің бұлшықетінің кейбір топтары жүктемені көп қабылдайды да, омяртқа жотасының қисаюы байқалады. Ұзақ уақыт аяғынан тік тұрып істейтін жұмыс жалпақ табандылыққа әкеледі. Жалпақ табандылық фармацевтер арасында қолмен сататын, жүк түсірушілер, текстильщиктерде көп кездеседі. Жұмыс стажы өскен сайын ауру адамның саны да көбейеді. Қалдық саусақтарына түсетін жүктеменің салдарынан координаторлық невроз ауруы туындайды. Үйреншікті қимылдар кезінде мұндай ауру бұлшықет тартылып қалу сипатына ұшырайды. Ұзақ уақыт отыруды талап ететін еңбектің салдарынан геморрой, әйелдерде менструальдық циклдіңбұзылуы, колит және созылмалы іш қажу түрінде ас қорытудың бұзылуы пайда болады. Көзге көп ауыртпалық түсіретін жұмыс (ампуланы бақылау кезінде) жарықты қабылдау, көздің қозғалыс аппаратының шаршауына әкеледі де, жұмыстың соңында көру функциясының бұзылуы байқалады. Мұндай жағдайларда көбіне астенопия, көздің қарашығының ауырсынуы, бұлдырау, көздің түйіліп ауыруы, бас ауруы пайда болады. Астенопия асқынған кезде акканадация бұзылып, миопия басталады (жақыннан көру). Мұндай жағдайлардың алдын алу үшін жұмыс орнын жеткілікті жарықпен қамтамасыз ету қажет. Жоғары миопиясы бар адамдарға көзге ауыртпалық түсетін жұмысқа шығуға болмайды.
6.2.Дәріхана ұйымдарындағы өндірістік орта туралы түсінік. Дәріхана қызметкерлері қолайсыз микроклимат жағдайының, қоршаған орта факторлары, үлкен нервтік – психикалық белсенділіктегі интенсивтілігі аз еңбектің әсеріне ұшырайды. Дәріхана қызметкерлерінің жұмысы орташа ауыртпалықтан аспайды, дегенмен көзге түсетін ауыртпалық, стереотипті емес жағдайларды шешудегі нервтік – эмоционалдық жүктеме (дәрілерді жеке рецепт бойынша дайындау, дайындалатын дәрі үшін үлкен моралдық жауапкершілік, науқас адамдармен қатынас және т.б.) бұл кәсіпке үлкен көңіл аударуды қажет етеді. Дәріханалардың еңбек жағдайын бағалау үшін жүргізілген гигиеналық зерттеулер нәтижелері бойынша микроклимат, емдік заттардың шаңы, улы газдар мен булар, шу, микробты фактор сияқты өндірістік зияндылықтар факторлардың бар екендігі анықталады. Дәрі дайындаудағы ең қолайсыз фактор дайындау кезіндегі дәрілік заттардың әсекрі болып табылады. Технологиялық проценттің санитарлық – гигиеналық тәртібі және жеке бас гигиенасын сақталмаған жағдайларда ауада пайда болған дәрі шаңы және аэрозоль түрінде өкпе, тері және шырышты қабаттары жұмысшының организміне түседі. Санитарлық тәртіп бұзылған дәріханаларда, әсіресе ассистентік бөлме және қоймаларда сульфаниламидті препараттардың, димедролдың, антипиретиктердің, панкреотин, витаминнің шаңыанықталған, ал майларды дайындайтын бөлмелерде – тальк және цинк тотығының шаңы байқалады. Жұмысшыларға дәрілердің әсер етуін спецификалық әсер деп ерекше көңіл аудару қажет. Бұл тек қана дәріханалар мен фармацевтік өндірістерге ғана тән. Құрамында биологиялық және физикалық белсенді заттары бар дәрілік шаң бөлінетін технологиялық процестер ерекше қолайсыз процент болып саналады. Мұнымен оның ерекше өзіне тән сипаты көрсетіледі. Шаңның организге әсері оның дисперстілігіне байланысты екендігі бәрімізге белгілі. Осыған орай, дәрілік заттардың дисперстілігі өте ұсақ болып табылатындығын айта кеткен жөн. Дәрілік шаңның 90 – 98 % пайызынан көбі 5 мкм көлемдегі шаң түйіршіктерінен тұрады. Яғни, барлық дәрілік аэрозольдар ауада жоғары тұрақтылықта болып және өкпеге терең өте алады. Дәрі аэрозольдары теріге, шырышты қабатқа, дем алу жүйесіне қонып, улы, тітіркендіргіш, аллергия және тағы басқа да қолайсыз арнайы әсер береді. Кейбір жағдайларда бір ғана дәрілік заттың шаңы улы, тітіркендіргіш, аллергиялық әсер беруі мүмкін. Мысалы, кең спектрлі әсер ететін антибиотиктер осындай қасиеттерге ие болып, дисбактериоз тудырады. Фармация өндірісінде дәрілік заттардың шаңымен ұзақ уақыт қатынасқа түсетіндер провизор – технолог, фармацевтер, бөлушілер, провизор – аналитиктер болып табылады. Сонымен қатар, қоймаларда және ассистент бөлмесінде болатын шаңның концентрациясы өте жоғары болады. Никотин қышқылы, салицил қышқылы және оның тұздары, барбамилді орау кезінде пайда болады. Шаң жоғары тыныс алу жолдарының шырышты қабатын тітіркендіреді. Эфир, хлороформ, камфора, формалин, нашатыр тамшысы, йод, аммиак ерітінділерін дайындау кезінде қоршаған орта ауасына улы заттардың буы немесе газ түрінде ауаға түсуі байқалады, кейбір жағдайларда олардың шектеліп рұқсат етілген концентрациясынан жоғарылап кетеді. Дистиляторлық – стерилизациялық, сату залында санитарлық тәртіптің бұзылуы (пештің ұзақ уақыт қосылуы, ыдысты жуу процесінің созылуы, ыдыстың ауалық ыстықпен кептіру және т.б.) дәріхананың микроклимат жағдайларының төмендеуіне әкеледі. Ылғалдылықтың жоғарылауы және ауа температурасының жоғарылауы адам организміне келесі түрде қолайсыз әсер етеді:
Жуу бөлмесінде желдету жүйесінің тиімсіз жұмысы байқалған жағдайда, терезе, есік, желдеткіштер, фрамугаларды ашу арқылы бөлме желдетіледі. Мұндай жағдайлар жұмысшылардың арасында суық тию, созылмалы аурулардың қозуына әкеледі. Ендігі бір өндірістік зиянды факторлардың бірі болып шу есепке алынады. Шудың оңтайсыз әсері есту анализаторының ерекше патологиясы түрінде байқалады. Шудың әсерінен организмде шаршау пайда болады, еңбектің өнімділігі, жұмыс қабілеттілік төмендейді, көру өткірлігі нашарлайды, психикалық реакция жауабы тежеледі. Дәріханада анықталатын шу сыртқы және ішкі болады. Аэропорттарға 3 – 8 км қашықтықта орналасқан дәріханалардағышу деңгейі 70 – 85 дб, ал 15 км қашықтықта 60 дб – ға дейін жетеді. Дәріхана ішіндегі шуды желдету қондырғылары, су және канализациялық жабдықтар, электроваккумды насостар, мотрлы қондырғылар мен жуу машиналары тудырады. Жоғарыда айтылған құралдар 40 – 49 дб деңгейде шу береді. Дәріханалардың өндірістік топтарындағы жұмыс көбіне жекеленген мүшелерге ауырпалық түсірумен байланысты. Әсіресе көру мүшесінің ауыртпалығы өте ерекше байқалады, себебі дәріхана қызметкерлері (кішкентай объектілерді анықтау, дәрілік шикі заттың және дайын дәрілік өнімнің түсін, микстураның майлылығын, қосындылардың бірегейлігін анықтаумен, рецепттер мен жапсырмаларды оқумен байланысты) кең көлемдегі технологиялық операциялар орындайды. Сондықтан дәріхананың өндірістік бөлмелерін гигиеналық нормативтердің талабына сай жарықтандыру қажет. Жарықтандыру жеткіліксіз болған жағдайларда дәріхана қызметкерлерінің арасында көру мүшесінің тітіркенуі анықталады. Мұндай жағдайларда адам ашуланшақ болып, қозғалыс координациясы бұзылады, жақыннан көру төмендейді. Әсіресе ол провизор – аналитик, аналитик – технолог, фармацевт. Жақыннан көрудің төмендеуі бөлменің жарығы жеткіліксіз болған жағдайда затты көзге қатты жақындатып қараудан пайда болады. Көздің бұлшықеттері тартылып, соның салдарынан көзішілік қысым жоғарылайды, көз алмасы деформацияланады да, артқы орта бағытта созылады. Жарығы жоғары жақтан жарығы аз затқа көзді аударғанда немесе керісінше болған жағдайда беткі жарыққа көз бейімделеді. Ал әр деңгейдегі жарыққа көзді аудура берген жағдайда, олардың шаршауына әкеліп соғады. Мұндай жағдайлар көбіне фармацевтер мен провизор – аналитик, технологтардың ерітінді ішіндегі қалқындыларды қарау, аналитикалық таразыда өлшеу, пипетканың өлшемдерін есептеу, өткір жарықпен қамтамасыздандырылған бюреткалық ұршықтан басқа заттарға көзін аудару жағдайларында пайда болады. Бұл уақыт өте келе астенопия – көздің тез арада шаршауына әкеліп соғады. Мұндай жағдай көз аймағындағы ауырсыну, көру өткірлігінің төмендеуі, жалпы әлсіздік және бас ауруға әкеледі. Осыған орай, дәріханада орындалатын жұмыстың сипатын және көзге ауыртпалық түсірмей – ақ бөлшектерді анықтау жағдайын қамтамасыздандыратын жасанды және табиғи жарықтандыру жүйесі жүзеге асырылуы қажет, соның ішінде жарықтың бірегейлі тарылуының маңызы зор. Дәріхана бөлмелерін жарықтандыруға қойылатын талаптардың қатаң орындалуы дәріхана қызметінің денсаулығын қорғау және еңбек өнімділігін арттырудағы маңызы өте зор. Дәріхана қызметкерлері технологиялық процестерді орындауда денесін ұстауда ыңғайсыздыққа ұшырайды, аяғынан тік тұрып фармацевттер, санитарка – жуушылар болса, дәрі дайындаумен айналысатын жұмысшының еңбек позасы – бір орында отыру. Аяғынан тік тұрып жұмыс істейтін қызметкерлер жалпақ табандылыққа ұшырайды да, аяқ ауырады, ісінеді, аяқ бұлшықеті тез шаршайды, балтыр бұлшықеті тартылады, ал ұзақ уақыт еңбек етушілерде көк тамырдың варикоздың созылуы, тромбофлебит дамиды. Ал ұзақ уақыт бір орында отырып омыртқа жотасының қисаюы, құрсақіші қысымның жоғарылауы, іш құрсағы мен тік ішек көп тамырының бойында қанның жиналуы, ішектердің функциясының бұзылуы (атония мен іш қату) және геморройға әкеліп соғады. Қолдың және саусақ бұлшықеттерінің жекелеген топтарына күш түсетін, аз қозғалысты талап ететін және бір текті жұмысты орындау (өлшеу, ұнтақтарды орау, бюретка мен пипеткада сұйықтықтарды өлшеп алу). Миозитке – кейбір жағдайларда – координаторының невроздарға соқтырады. Өндірістік зияндылықтар денсаулық жағдайының төмендеуімен өлім, жедел сырқаттар, жарақаттанулардың себебі болып табылатын еңбек процесі мен ортасы болып табылады. Организмге өндірістік фактордың әсерінен пайда болатын сырқаттар кәсіптік аурулар деп аталады. Мұндай аурулардың қатарына діріл ауруы, сәуле ауруы, пневмокониоздарды (шаңның әсерінен пайда болатын өкпе ауруы) және т.б. жатқызуға болады. Бұл аурулардың кейбіреуінің ағымы өте ауыр өтіп, өмірлік маңызды функцияларды бұзып, мүгедектікке әкелуі мүмкін. Ұзақ уақыт өндірістік факторлардың әсерінен жұмыс қабілетінің төмендеуі, инфекцияларға қабылдаушылық жоғарылайды, қоршаған орта факторларының әсеріне қарсы тұруы төмендейді, созылмалы ауру өршиді. Жетілдірілген әдістер арқылы зерттеген кезде жұмыстың тұқымына және күнделікті жұмыс уақытында (аптасына 40 сағаттан аспайтын), барлық еңбек еткен жылдарымен қоса жұмысшының денсаулығында ауытқулар немесе сырқаттанушылық тудырмайтындай зиянды өндірістік факторлардың деңгейіне (еңбек жағдайының гигиеналық нормативтері – шектеліп рұқсат етілген концентрация, шектеліп рұқсат етілген деңгей) бекітіледі. Еңбек жағдайының қауіпсіздігі түсінігіне жұмысшының денсаулығына зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың болмауы немесе болған жағдайдың өзінде гигиеналық нормативтердің бекітілген деңгейінен аспайтын еңбек жағдайы кіреді. Жұмысшыларға әсер тететін өндірістік фактордың гигиеналық нормативтерден ауытқу деңгейіне байланысты еңбек жағдайы 4 класқа бөлінеді: 1 класс – оңтайлы еңбек жағдайы. 2 класс – организмде функционалдық ауытқулар тудыратын, бірақ регламенттелген дем алыс уақытынан кейін жұмысшының организмі қалпына келе алатын еңбек жағдайы. 3 класс – гигиеналық нормадан жоғары зиянды өндірістік факторлармен сипатталатын зиянды еңбек жағдайы. Мұндай жағдайлар жұмысшының өзіне және оның тұқымына қолайсыз әсер етеді. 4 класс – ауыр формадағы жедел кәсіптік зақымданулар, барлық жұмыс уақытында өміріне қатер тудыратын өндірістік факторлармен сипатталатын қатерлі (экстремалды) еңбек жағдайы. Шаң. Фармация өндірісінде дәрілік заттардың шаңының әсері дәрілік заттарды дайындау және аяқтау кезеңдерінде жоғары болады. Ауада шаңның пайда болуына дәрілік заттарды езу, бөлу, себу, тасу, түсіру және өндірістік шикізаттың, синтетикалық заттардың компонеттерін езу әсер етеді. Бұл кезеңдерде ауадағы шаңның көлемі рұқсат етілген деңгейден 3 – 5 есе асуы мүмкін. Дәрілік заттарды алудың аяқтау кезеңінде пайда болатын шаң көбіне дайын дәрілік заттарды таблеткалау, дражелау, кептіру, езу, себу және бөлу, орау әсер етеді. Осы кезде пайда болған дәрілік шаңның әсерін өндірістік фактор ретінде қарап, өндірістік улы заттардың әсері деп есепке алынуы қажет. Дәрілік заттарды дайындау және дайындық кезеңнің аяқталу процесінде пайда болатын шаңның көлемі нормадан 5 есе асып түседі. Соның ішінде қолмен бөлу кезінде жұмысшының тыныс алу аймағында пайда болатын шаңның концентрациясы 100 мг/м3 – тан асады. Шаңның организміне әсері және оның биологиялық организмге ұшырау деңгейі оның дисперстілігне байланысты анықталады. Дәрілік шаңдардың 85 – 98 пайызы 5 мкм көлемінде болады (1 кесте). Ол тыныс алу жолдары мен ас қорыту жүйелеріне еш кедергісіз енуіне мүмкіндік береді. Өндірістік микроклимат. Химиялық фармация өндірісінде өндірістік бөлменің микроклиматы 2.2.4.548-96 СЕменН - мен бекітілген талабына сай болуы қажет. Кейбір зерттеулердің нәтижесінде қосылып тұрған аппараттың жылу қорғанышы жеткіліксіз болған жағдайда жұмысшыларға химиялық факторлармен қоса жоғары температура әсер етуі мүмкін. Өндірістік бөлмелердің ішінде жоғары температура кептіру бөлімдерінде, көп жылу бөлу арқылы жұмыс істейтін аппараттардың бөлмесінде және (кристаллизатор, ерітінділер, гидролиздер) жоғары температурамен қатысы бар процестерді жүргізген кезде пайда болады. Жылдың жаз мезгілдерінде бөлме температуралары 40 – 60 % ылғалдылықта 34 – 38 0С – қа дейін жетеді. Осының салдарынан, фармацияның өндірісінде өндірістік бөлмелердің жылулық микроклиматы химиялық факторлардың әсерін одан сайын қоздыратын қосымша фактор болып табылады. Дәрілік заттарды дайындауда қолданылатын барлық технологиялық аппаратттар өндірістік шу көзі болып табылады. Оларға: компрессор, вакумм – сүзгіштер, барабанды сүзгіштер, центрифугалар, езгіштер, виброелектер, вакумм – насостаржәне т.б. кіреді. Кейбір жағдайларды шудың деңгейі рұқсат етілген деңгейден асып түседі, ал центрифугага рұқсат етілген шу деңгейі 5 дб, вакумм – насос – 5 – 6 дб, компессор – 14 – 17 дб құрайды. Шудың ең қайнар көзі болып машиналы бөлім табылады, олардың құрайтын шу деңгейі 20 – 25 дб – ді құрайды. Өндірістік шу басқа факторлармен қосылып өндірістік зиянды әсерін жоғарылатады.
|
