Тэма 4. Насельніцтва Беларусі ў VI–ІХ стст.

Арэал рассялення балтаў у Еўропе. Заходнія, усходнія і дняпроўскія балты. Асноўныя рысы матэрыяльнай культуры балцкіх плямён. Балцкія гарадзішчы. Усходнелітоўскія курга­ны і пахавальны абрад. Асноўныя этнічныя прыкметы балтаў (адзенне, абутак, упрыгожванні, кераміка, зброя). Яцвягі ў Беларусі, асноўны арэал рассялення. Каменныя курганы.

Рассяленне славян па Дзясне і Дняпры. Племянные групы крывічоў і іх асноўная тэрыторыя рассялення. Полацкія кры­вічы (палачане). Смаленскія крывічы. Пскоўскія крывічы. Эт­нонім тэрміна «крывічы» і яго паходжанне. Пісьмовыя крыні­цы аб крывічах. Культура доўгіх курганоў паўночнай Белару­сі. Пскоўскія і смаленскія доўгія курганы. Круглыя курганы Х–ХІ стст. Характэрныя этнічныя прыкметы полацкіх і сма­ленскіх крывічоў. Скроневыя колцы. Пераход да хрысціян­скага пахавальнага абраду. Тры хвалі славянскай каланізацыі.

Асноўны арэал рассялення дрыгавічоў. Племянныя адзнакі дрыгавічоў. Першыя гарады на дрыгавіцкай тэрыторыі. Сла­вян­скія селішчы Панямоння.

Этнічная тэрыторыя радзімічаў, іх племянныя адзнакі. Ва­лыняне ў Беларусі, іх матэрыяльная культура.

Паходы кіеўскіх князёў на яцвягаў. Разгром яцвягаў у ХІІІ ст. Прусы і крыжацкая навала. Перасяленне прусаў на тэрыто­рыю Беларусі. Шлях з «варагаў у грэкі» і яго асноўныя разга­лі­наванні. Скандынаўскія знаходкі ў Беларусі. Руны. Гарадзі­шча Маскавічы. Асноўныя этапы кантактаў варагаў і славян (VІІІ–Х стст.)