Реакции IVтипа (опосредованные Т-лимфацитами) 5 страница

1. Антибиотиктерге тұрақтылығын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

2. Антигендік құрамын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

3. Биологиялық түрін анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

4. Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы

5. Бактерияфагтың әртүрлі типіне сезімталдықты анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

156.ФАГОВАР:

1. Антибиотиктерге тұрақтылығын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

2. Антигендік құрамын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

3. Биологиялық түрін анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

4. Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы

5. Бактерияфагтың әртүрлі типіне сезімталдықты анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

157.ЛАКТОЗА ДЕФФЕРЕНЦИАЛЬДЫ ЗАТ РЕТІНДЕ ҚАЙ ОРТАНЫҢ ҚҰРАМЫНА КІРЕДІ:

1. Эндо

2. Висмут сульфит агар

3. Қанды агар

4. Қанды қантты агар

5. Суйық агар

158.БИОВАР:

1. Антибиотиктерге тұрақтылығын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

2. Антигендік құрамын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

3. Биологиялық түрін анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

4. Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы

5. Бактерияфагтың әртүрлі типіне сезімталдықты анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

159.ШТАММ БҰЛ:

1. Бір жасушадан алынған микроб дақылы

2. Жасанды ортада өскен бір түрге жататын популяция

3. Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы

4. Шығу тегі және генотиптері бір биологиялық белгілері ұқсас фенотиптік белгілермен көрінетін микроорганизмдер жиынтығы

160.ЛЕЦИТИНАЗА ФЕРМЕНТІН ҚАНДАЙ ОРТАДА АНЫҚТАУҒА БОЛАДЫ:

1. Желатинді

2. Қанды агар

3. Желточно солевой

4. Эндо

5. Суйық агар

 

ТЕЗАУРУС (глоссарий):

Таза дақыл

Қоректік орта

Аэроб

Анаэроб

Автотроф

Хемотроф

Штамм

Клон

Колония

Енжар диффузия

Белсенді транспорт

Қиғаш агар

Элективті орта

Дифференциальды-диагностикалық орта

Бактерия ферменттері

Таза дақылды идентификациялау әдістері

Таза дақылды бөліп алу

Микроорганизмнің биохимиялық қасиеттері

Бактерия пигменттері

 

Сабақтың болжамды жоспары:

№ р/н	Сабақтың этабы	Сабақ этабының мазмұны	Оқу әдісі (оқытушының таңдауы бойынша)	Бақылау әдістері (оқытушының таңдауы бойынша)	Берілген уақыт, этап / мин
	Кіріспе	Сәлемдесу, белгілеу, тақырыпты, мақсаты мен міндеттерін айту, компетенцияларға тоқталу, мотивациялық сипаттама	-	-	10 мин.
	Ақырғы білім деңгейлерін бақылау	Тақырып бойынша ақырғы және ағымды білім деңгейлерін анықтау	-	Тестілеу Ауызша	5 мин. 25 мин.
	Серпіндіру	-	Интерактивті	-	5 мин.
	Үзіліс	-	-	-	5 мин.
	Негізгі этап	Аяқталмаған фагоцитоз жағындысын микроскопия лау. Алынған нәтиже бойынша бағалау. Зерттеу материалын Петри табақшасына себу. Менингококты инфекцияның диагностикалық алгоритмін салу.	Пассивті (түсіндіру, демонстрация, бақылау). Белсенді (Тәжірибелік жұмыстарды орындау және талқылау, хаттамаларды, жұмыс дәптерін толтыру,мультимедиялық мәліметтер базасымен, компьютерлік моделдермен және бағдарламалармен жұмыс жасау.) Интерактивті (ситуациялық есептер, кроссвордтар шығару, кішігірім топтарда жұмыс жасау, блиц-сауал, ролдік ойындар, оймен штурм, критикалық ойлау, мини-зерттеулер)	Жұмыс дәптерлерін тексеру	30 мин.
6.	Сабақты қортындылау. Жеткен жетістіктерді талқылау және қойылған міндеттерді, үйренген компетенцияларды шешу. Бағаларын айту және жорналға қою	Бағалау парағын толтыру	Пассивті	-	5 мин
7.	Үй тапсырмасына комментарии келесі сабақ тақырыбы бойынша	-	Пассивті	-	5 мин

 

 

3-тақырып. Бактериялардың генетикасы. Модификациялар. Мутациялар. Генетикалық рекомбинациялар. Плазмидалар.

Мақсаты:

Студенттерде микроорганизмдер генетикасы негізі; генетикалық ақпаратты беру тәсілдері (трансформация, конъюгация, трансдукция) және оның тәжірибеде қолданысы; ДНҚ бөліп алудың әдістері; генотиптеу бойынша негізгі компетенцияны қалыптастыру.

Оқыту міндеттері:

- микроорганизмдер генетикасы негізіне түсінік беру;

- генетикалық ақпаратты беру тәсілдері (трансформация, конъюгация, трансдукция) бойынша білім қалыптастыру;

- ДНҚ бөліп алудың әдістері; генотиптеу бойынша білім қалыптастыру;

-студенттерге қажетті әдістерді меңгеруді үйрету (трансформация, конъюгация, трансдукция бойынша тәжірибе жасау).

Оқытудың соңғы нәтижелері:

Студенттің білімін қалыптастыру:

-бактерияның тұқымқуалаушылығы мен өзгергіштігі.

-бактерия мен вирустардың генетикалық аппаратының ұйымдастырылуының принципі, оның тәжірибе мен теориядағы мәні.

-рекомбинация түрлері, оның механизмі,микробиология мен медицина үшін тәжірибелік маңызы.

-бактерия генотипі мен фенотипі, аталған түсініктердің арақатынасы.

-плазмида, инфектологиядағы олардың маңызы.

-ДНҚ бөліп алу және генотиптеу әдістері

Тәжірибелік дағды қалыптастыру:

- рекомбинацияның бірнеше түрлеріне тәжірибе жүргізу;

- микроорганизмдер генетикасы бойынша алынған мәліметтер интерпретациясын жүргізу;

-медициналық жағдайларды талдау барысында бактериялар мен вирустардың тіршіліг бойынша білімін пайдалану;

-бактерия штамдарының биологиялық сипатын зерттеуде бактерия плазмидасы (мысалы, R -плазмида) бойынша білімді пайдалану.

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Бактерияларда тұқымқуалаушылықтың материалды негізі. Генетикалық материалдың ұйымдастырылуы.

2. Фенотипті және генотипті өзгергіштік.

3. Бактерия трансформациясы және оның маңызы

4. Бактерия трансдукциясы, оның маңызы

5. Бактерия конъюгациясы, оның кезеңдері, маңызы. Жыныстық фактор F+, оның қасиеттері

6. Плазмидалар, түрлері, сипаттамасы, маңызы

Білім беру және оқыту әдістері: (кішігірім топтар, сабақ барысында жұмыс, кейс-стадиялар, пікірталастар, ситуациялық есептер, презентациялар және т.б.)

Пассивті әдіс - түсіндіру.

Белсенді әдіс – тәжірибелік жұмысты орындау және талқылау, зерттеу хаттамасын толтыру; мультимедиялық мәліметтер базасым, компьютерлік моделдержәне бағдарламалармен жұмыс жасау.

Интерактивті - кішігірім топтарда жұмыс жасау.

Әдебиеттер:

Негізгі:

1.Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2005. - 734 с.

2.Медицинская микробиология, вирусология, иммунология (под ред. Воробьёв А.А) МИА., Москва, 2004.- 690с.

3.Коротяев А.И, Бабичев С.Л. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. - СПб.: Спец. лит, 2000. - 591 с.

4.Медицинская микробиология /Гл.ред В.И. Покровский, O.K. Поздеев. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2006. — 1200 с.

5.Тец В.В. Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии – М.:Медицина, 2002. - 352 с.

6.Компьютерная программа "Диаморф" - "Медицинская микробиология" - атлас-руководство по бактериологии микологии, протозоологии и вирусологии под редакцией акад.проф. Воробьева А.А.

7.Дикий И.Л, Сидарчук И.И. и др. Микробиология. Руководство к лабораторным занятием. Киев, 2004, 583 с.

Қосымша:

1.Борисов Л.Б., Козьмин-Соколов Б.В., Фрейдлин И.С. Руководство клабораторным занятиямпо медицинской микробиологии, вирусологии, иммунологии. - М.: Медицина, 1993.

2.Н.Красилыников А II. Справочник по антисептике. - Минск. - Выс шк.- 1995. - 367с.

3.Галактионов В.Т. Иммунология. - М. - Изд. "РИЦ МДК". - 2000. – 487с.

4.Воробьев А.А. "Микробиология, иммунология". - М.: МИА, 2002.

5.Воробьев А.А., Кривошейн Ю.С., Широбоков В.П. Медицинская и санитарнаямикробиология. - М.: Издательский центр "Академия" – 2003. – 464 с.

6.Аравийский Р.А., Горшкова Г.И. Практикум по медицинской микологии. - С-Пб. - 1995. - 50 с.

7.Всант P., Мосс У., Уивер Р. Определитель нетривиальных патогенных грамотрицательных бактерий (аэробных и факультативно-анаэробных). - М.: Мир, 1999. – 791 с.

8.Внутрибольничные инфекции // Под ред. Р.П.Венцелла. - М.:Медицина, 1990.- 656 с.

9.Саттон Д., Фотергилл А., Ринальди М. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов. - Изд. Мир, 2001. - 470 с.

10.МаянскийА.Н.Микробиология дляврачей. - Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 с.

11.Котова А.Л. Клиническая микробиология: Методические указания.-Алматы, 2004.- 162с.

12.Тец В.В. Справочник по клинической микробиологии – СП Стройлеспечать. – 1994.– 224 с.

13.Определитель бактерий Берджи /Под ред Д.Хоулта, Н.Крига, П.Снитаи др.// М.: Мир, 1997. - в 2 томах.

14.Вопросы общей вирусологии, под ред. Кисилева И.О. Санкт- Петербург, 2007, 375 с.

15.Поздеев О.К. Медицинская микробиология: Учеб. О.К.Поздеев; под ред. В.И.Покровского.-2-е изд.испр.-М.:ГЭОТАР-МЕД,2004.-768 с

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1.Медициналық микробиология, Алматы,2011,683 б Рамазанова Б.А, Кудайбергенұлы К.К редакциялаумен.

2.Б.А. Рамазанова, А.Л. Котова және т.б. Микроорганизмдер морфологиясы.(оқу- әдістемелік құрал) Алматы,2007, 131б.

3.Б.А. Рамазанова, К.К Құдайбергенұлы, А.Л Котова. Инфекция туралы ілім.(оқу-құралы) Алматы 2007,111 б.

4.Б.А.Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микроорганизмдер физиологиясы. (оқу - әдістемелік құрал). Алматы,2007, 126 б.

5.Б.А. Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микроорганизмдер экологиясы. (оқу- құралы). Алматы, 2007, 95 б.

6.Б.А. Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар (оқу- құралы) Алматы, 2007.,47 б.

7.Микробиология және вирусология (жалпы бөлімі): Оқу құралы /Ү.Т.Арықпаева, К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова, Койшебаева К.Б., Бисимбаева С.К., Калина Н.В./. 1-ші басылым. (Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) - Астана, 2005. – 208 б.

8.«Микроорганизмдердің морфологиясы» оқу құралы, Астана, 2004, 32б.; Микробиология және вирусология (жеке бөлімі): Оқу құралы /Ү.Т.Арықпаева, К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, Ә.Ө.Байдүйсенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова /1-ші басылым. (Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) - Астана, 2006. – 199 б.

Қосымша:

1.Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар бойынша оқу-әдістемелік құрал (А.Л. Котованың ред.). – Алматы, 1997.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1.Richard V Georing, Hazel M Docrell, Mark Zukerman, Derek Wakelin, Ivan M Roit, Cedric Mims,Peter L Chiodini “Medical Microbiology”,4^th Edithion, 2008, UK, p.656.

2.Jacquelyn G Black “Microbiology”,7 ^th ,WILEY,2010,p.846

3.Patric R Muray,Ken S Rosenthal, Michael F Pfaller “Medical Mcrobiology”,5^th Edithion, 2008,p.962

4.Cedric Mims, Hazel M Docrell, Richard V Georing, Ivan M Roit, Derek Wakelin, Mark Zukerman, “Medical Microbiology”,3^th Edithion, 2004, ELSEVIER MOSBY, p.659.

5.Geo F Brooks,Kaaren C Carroll, Janett S Butel, Stephen F Morse,24^th Edithion, JAWETZ,MELNICK&ADELBERG^S

6.Mark Gladwin, Bill Trattler, “Clinical Microbiology”, 4^th Edithion, MedMaster, Miami, 2007, p.393.

7.Anathanarayan R., Paniker C.K.J. Text book of microbiology. Orien Longman. Seven edition, 2005.

8.Medical microbiology. Ed.by Inta Ozols. Elsevier Mosby, 2004.

Қосымша:

1.Robert M Diamond “Designing Assessing Courses and Curricula”, 3^th Edithion,Jossey-Bass,2008,p.487

2.Patric Leonardi “Microbiology Study Guide: Key Review Questions and Answers”, Silver Educational Publishig,2005,p.78

3.N.Cary Engelberg,Victor DiRita,Terence S Dermondy, “Mechanisms of Microbial Disease”, 4^th Edithion,Lippincton Williams&Wilkins,2007,p.762

4.William F Strohl, Harriet Rouse, Bruce D Fisher, “Microbiology”, Lippincton^s,2001,p.516

5.Jawetz, Melnic & Adelberg. Medical microbiology. Singapore. 2004.

6.Arora D.R. Text book of microbiology. CB. 2001.

7.William A. Stradit, Harriet Rouse, Bruce D. Fisher. Microbiology. 2001, Lippencott, Williams and Wilkins

8.Black Jacquelyn G. Microbiology. Principles & Applications, 1996 by Prentice-Hall, New Jersey

9.Medical microbiology. An introduction to Infectious Diseases. Ed. by Ryan Kenneth J. Appleton and Lange. Stamford, Connecticut, 1998.

10.Toni Hart, Paul Shears. Atlas de Roche de Microbiologie. - Paris., 1997.- 314р.

Бақылау(сұрақтар, тесттер, есептер, т.б.):

Сұрақтар:

1.Фенотиптік өзгергіштіктің тәжірибелік маңызы

2.Микроорганизмдердің генетикалық рекомбинациясының тәжірибелік маңызы

3.Микроорганизмдер эволюциясында рекомбинация және репарацияның мәні.

4.Микробиология мен медицина үшін бактерия мен вирустардың генетикасын оқудың теоретиялық және тәжірибелік маңызы.

Жағдайлық есептер:

1. Патогенді капсулалы пневмококкты дақылды УКС сәулелендірген соң, дақыл капсула түзу қабілетінен және ақ тышқандарға патогенділігінен айырылды. Бұл немен байланысты? Мұны қалай түсіндіруге болады?

Жауабы:Мутагеннің әсерінен, мутация нәтижесінде дақыл жаңа қасиеттерге ие болды.

2.Стафилококты инфекцияның созылмалы ағымынан кейін, науқастан алтын стафилококтар дақылы бөлініп алынды. Оның тығыз қоректік орталарда R-типті колония түзетіні белгілі. Бұл қандай құбылыс?

Жауабы:Диссоциация феномені. Аурудың созылмалы ағымынан кейін сауығып келе жатқан науқастардан анықталады.

ТЕСТТЕР:

1.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ТҰҚЫМ ҚУАЛАУ МАТЕРИАЛЫ

1. ДНК

2. Плазмакоагулаза

3. Мукополисахаорид

4. Дезоксирибоза

5. Тимин

2.МИКРООРГАНИЗМДЕРДЕГІ РНК РӨЛІ:

1. Тұқым қуалау материалын тасмалдаушы

2. Белок синтезіне қатыспайды

3. Рибосаманың негізгі бөлімі

4. Ақпараттық маңызы бар

5. ДНК дағы амин қышқылдарын тасымалдайды

3.ГЕНЕТИКАЛЫҚ АҚПАРАТЫ БАР ДНК ОРНАЛАСҚАН:

1. Митохондрияда

2. Нулеотидте

3. Аминқышқылдарында

4. Дезоксирибозада

5. Плазмидада

4.ТҰҚЫМ ҚУАЛАУ АҚПАРАТЫ БАР ЖАСУША БАКТЕРИЯСЫНЫҢ ОРНАЛАСҚАН ЖЕРІ:

1. Цитоплазматикалық мембрана

2. Митохондрия

3. Плазмида

4. Лизосома

5. Рибосома

5.ГЕН БҰЛ:

1. Бір жасушаның көбеюі

2. Белок пен полипептидтің синтезін бақылайтын ДНК молекуласының фрагменті

3. ДНК ның бір учаскасынан екіншісіне ауыса алатын анықталған днк фрагменті

4. Нулеотидтік қатарының өзгеруі

5. Тұқым қуалайтын біржасушалы дақыл

6.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ГЕНІ:

1. Обладает самовоспрозведением

2. Фенотиптің өзгерісімен жұмсалады

3. Қарапайым белсенді бихимиялық белсенділікке ие

4. Сызықтық орналасуы жоқ

5. Өзгеріске ұшырамайды

 

7.ГЕНЕТИКАЛЫҚ РЕКОМБИНАЦИЯ НЕГІЗДЕЛЕДІ:

1. Ата ана жасушасын тасымалдайтын геннің комбинациясы,екі жасуша аралығындағы генетикалық материалдың алмасуы

2. Хромасома учасксінің 180 градусқа бұрылуы

3. Нулеотидтік қатарының өзгеруі

4. Микробтардың құрамының өзгеруі микробтардың генетикалық ақпаратының бұзылуын қамтамасыз етпейді

8.ХРОМАСОМА УЧАСКАСЫНЫҢ БАСҚА АЙМАҚҚА ОРЫН АУЫСТЫРУЫ:

1. Генетикалық рекомбинация

2. Диссоцация

3. Трансформация

4. Мутация

5. Коньюгация

6. Трансдукция

9.ТРАНСФОРМАЦИЯ:

1. Бактериялық хромасомаға ДНК –ның шоғырлануы

2. Донордан реципиентке плазмиданың ауысуы

3. Днк учаскасындағы бір геннің екінші жерге ауысуы

4. Донордың днк бактериясы рецепиент

5. Рецепиент жасушасына донордың ДНК фрагментімен ДНК фагы кіреді

10.Спецификалық продукцияға жатпайды

1. Процесс өлі фагтармен жүреді

2. Генетикалық материалды рецепиент жасушасына енгізу арқылы анықталады

3. Донордың анықталған бактерия гендерінің рецепиент жасушасына ауысуы

4. Рецепиент жасушасына донордың днк фрагменттерімен днк фагы кіреді

11.HFR ШТАММЫНЫҢ F ФАКТОРЫ ОРНАЛАСҚАН:

1. Цитоплазмада

2. РНК

3. Хромасомада интеграцияланған

4. нуклеотидте

5. өлі фагта

12.ПЛАЗМИДАҒА НЕГІЗДЕЛГЕН АНТИБИОТИКТІҢ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫ:

1. Пенициллин

2. Стрептомицин

3. Эритрин

4. Экмолин

5. Тетрацциклин

13.ТРАНСФОРМАЦИЯ:

1. Донордан рецепиентке плазмиданың ауысуы

2. Днк учаскасындағы бір геннің екінші жерге ауысуы

3. Донордың днк бактериясы рецепиент

4. Рецепиент жасушасына донордың Днк фрагментімен Днк фагы кіреді

14.ГЕНЕТИКАЛЫҚ РЕКОМБИНАЦИЯ НЕГІЗДЕЛЕДІ:

1. Ата ана жасушасын тасымалдайтын геннің комбинациясы,екі жасуша аралығындағы генетикалық материалдың алмасуы

2. Хромасома учасксінің 180 градусқа бұрылуы

3. Нулеотидтік қатарының өзгеруі

4. Микробтардың қурамының өзгеруі микробтардың генетикалық ақпаратының бұзылуын қамтамасыз етпейді

15.КОНЬЮГАЦИЯНЫҢ ТРАНСФОРМАЦИЯДАН АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ:

1. Генетикалық рекомбинацияға жатады

2. Hfr жасушалары рекомбинацияны жиі шақырады

3. Днк донердің рецепиент жасушасына берілуі

4. Фенотиптік өзгерісімен қоса беріледі

5. Жақын туысты бактериялар арасында болады

16.ӨЛІ БАКТЕРИАФАГТЫҢ ҚАТЫСЫМЕН ДОНОР БАКТЕРИЯСЫНАН РЕЦЕПИЕНТ БАКТЕРИЯСЫНА ГЕНЕТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛДЫҢ БЕРІЛУІ АТАЛАДЫ:

1. Трансформация

2. Коньюгация

3. Трансдукция

4. Трансфекция

5. Мутация

17.БАКТЕРИЯЛАРДАҒЫ ТРАНСФОРМАЦИЯ БҰЛ:

1. Генетикалық материалының донор жасушасынан рецепиент жасушасына алмасуы

2. Фагтың көмегімен донордан рецепиентке генетикалық материалдың алмасуы

3. Фагтың көмегімен нақ анықталған гендердің донордан рецепиентк берілуі

4. Непосредственная передача

5. Донордан рецепиентке плазмиданың ауысуы

18.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ТУҚЫМ ҚУАЛАУ МАТЕРИАЛЫ;

1. ДНК

2. Плазмакоагулаза

3. Мукополисахаорид

4. Дезоксирибоза

5. Тимин

19.МИКРООРГАНИЗМДЕРДЕГІ РНК РОЛІ:

1. Туқым құалау материалын тасмалдаушы

2. Белок синтезіне қатыспайды

3. Рибосаманың негізгі бөлімі

4. Ақпараттық маңызы бар

5. ДНК дағы амин қышқылдарын тасмалдайды

20.ГЕНЕТИКАЛЫҚ АҚПАРАТЫ БАР ДНК ОРНАЛАСҚАН:

1. Митохондрияда

2. Нулеотидте

3. Аминқышқылдарында

4. Дезоксирибозада

5. Плазмидада

21.ТУҚЫМ ҚУАЛАУ АҚПАРАТЫ БАР ЖАСУША БАКТЕРИЯСЫНЫҢ ОРНАЛАСҚАН ЖЕРІ:

1. Цитоплазматикалық мембрана

2. Митохондрия

3. Плазмида

4. Лизосома

5. Рибосома

22.ГЕН БҰЛ:

1. Бір жасушаның көбеюі

2. Белок пен полипептидтің синтезін бақылайтын ДНК молекуласының фрагменті

3. ДНК ның бір учаскасынан екіншісіне ауыса алатын анықталған днк фрагменті

4. Нулеотидтік қатарының өзгеруі

5. Тұқым қуалайтын біржасушалы дақыл

 

23.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ГЕНІ:

1. Обладает самовоспрозведением

2. Фенотиптің өзгерісімен жумсалады

3. Қарапайым белсенді бихимиялық белсенділікке ие

4. Сызықтық орналасуы жоқ

5. Өзгеріске ұшырамайды

24. ӨМІРГЕ ҚАЖЕТТІ ГЕНЕТИКАЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ:

1. Плазмида

2. Транспозоны

3. IS тізбектілік

4. Бактериалық хромасома

5. Tox гендер

25. МИКРООРГАНИЗМДЕР ГЕНОТИПІ:

1. Өзгеріске ұшырамайды

2. Самовоспроиз

3. Жасушаның биохимиялық белсенділігімен байланысты емес

4. Фенотипті бақыламайды

5. Тұқым қуалау белсенділігін қамтамасыз етеді

26.ХРОМАСОМАЛЫҚ МУТАЦИЯНЫҢ МОЛЕКУЛЯРЛЫҚ МЕХАНИЗМІНЕ ЖАТАДЫ:

1. Делеция

2. Транслокация

3. Дубликация

4. Коньюгация

5. Трансформация

27.МУТАЦИЯ СИППАТТТАЛАДЫ:

1. Фенотиптік өзгерісімен

2. Днк дағы нуктелік өзгерістермен

3. Днк учаскаларының өзгерісімен

4. Көп жасушаларындағы өзгерістермен

5. Генетикалық материалдың тікелей емес берілуі

28.ДЕЛЕЦИЯ:

1. Хромасома учаскаларының қайталануы

2. Нулеотидтерінің көп санының түсіп қалуы

3. 180 градусқа бұрылуы

4. Хромасома учасксінің басқа аймаққа ауысуы

5. Храмасоманың өзгеруі

29.ДУПЛИКАЦИЯ:

1. Хромасома учаскаларының қайталануы

2. Нулеотидтерінің көп санының түсіп қалуы

3. 180 градусқа бұрылуы

4. Хромасома учасксінің басқа аймаққа ауысуы

5. Хромасоманың өзгеруі

30.ШЫҒУ ТЕГІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ МУТАЦИЯ БӨЛІНЕДІ:

1. Спонтанды

2. Индуцебильді

3. Шынайы

4. Спрессорлы

5. Қайтымды

31.БАКТЕРИЯЛАРДАҒЫ МУТАЦИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРДІ АТАҢЫЗ

1. Генетикалық

2. Фенотиптік

3. Рекомбинациялық

4. Сочетанный

5. Модификациялық

32.ТРАНСЛОКАЦИЯ:

1. Хромасома учаскаларының қайталануы

2. Нулеотидтерінің көп санының түсіп қалуы

3. 180 градусқа бұрылуы

4. Хромасома учасксінің басқа аймаққа ауысуы

5. Хромасоманың өзгеруі

33.МУТАЦИЯ:

1. Генетикалық материалының донор жасушасынан рецепиент жасушасына алмасуы

2. Бактериялық хромасомадағы плазмиданың интеграциялануы

3. Мутагендік әсерге байланысты тұқымқуалаушылық өзгергіштері

4. Прокариот жасушасындағы генотип өзгерісі

5. Белок биосинтезін күшейтеді

34.МУТАЦИЯ ПАЙДА БОЛАДЫ:

1. Рентген сәулесі әсерінен

2. Ультракульгін сәуле

3. Жарық спектрының көрінетін бөлігі ферменттер

4. Сары су

35.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ШТАММДАРЫН ҚОЛДАНАДЫ:

1. Фермент

2. Витамин

3. Вакцина

4. Бактериофаг

5. Сары су

36.ФЕНОТИПТІК ӨЗГЕРГІШТІККЕ ЖАТАДЫ:

1. Вакцина штаммын алу

2. Фенолды ортада бактериялар қылшасынан айырылу

3. Эписомды жұмсау

4. Спецификалық емес

5. Спецификалық трансформация

37.ФЕНОТИПТІК ӨЗГЕРГІШТІКТІҢ ПАЙДА БОЛУЫ:

1. Полиморфизм

2. Дииссосация

3. Трансдукция

4. L пішінді трансформация

38. ГЕНЕТИКАЛЫҚ РЕКОМБИНАЦИЯ НЕГІЗДЕЛЕДІ:

1. Ата ана жасушасын тасымалдайтын геннің комбинациясы,екі жасуша аралығындағы генетикалық материалдың алмасуы

2. Хромасома учасксінің 180 градусқа бұрылуы

3. Нулеотидтік қатарының өзгеруі

4. Микробтардың құрамының өзгеруі микробтардың генетикалық ақпаратының бұзылуын қамтамасыз етпейді

39.ХРОМАСОМА УЧАСКАСЫНЫҢ БАСҚА АЙМАҚҚА ОРЫН АУЫСТЫРУЫ:

1. Генетикалық рекомбинация

2. Диссоцация

3. Трансформация

4. Мутация

5. Коньюгация

6. Трансдукция

40.ТРАНСФОРМАЦИЯ:

1. Бактериялық хромасомаға Днк шоғырлануы

2. Донордан реципиентке плазмиданың ауысуы

3. Днк учаскасындағы бір геннің екінші жерге ауысуы

4. Донордың днк бактериясы рецепиент

5. Рецепиент жасушасына донордың Днк фрагментімен Днк фагы кіреді

41.ТРАНСФОРМАЦИЯ ЖУРЕДІ:

1. Өлі фагтармен