Ускладнення під час виконавчого провадження

Дата добавления: 2015-10-15; просмотров: 1110

WiMAX технологиясы және ондағы негізгі шешімдер қалалық, қаласыртылық және ауылдық аймақтарда байланыс қызмет ұсынуды қамтамасыз етеді. Ұсынылған қызметтер жеке, сондай-ақ корпоротивті тұтынушыларға арналған. Ол комплексті шешімдердің универсальдылығын жоғарылатуа мүмкіндік берді. Байланыс қызметін бұрын операторлер үшін қиындық туғызған аймақтарда енгізу қарапайымдандырылды. Сонымен қатар, WiMAX технологиясы операторлерге тығызқоныстанған қалалық аймақтарды қамтуда жаңа мүмкіндіктерді ұсынады.

WiMAX қосылу желісі MSAN (Multi-Service Access Network; Мультисервисті қосылу желісі) өнімдер туыстастығының бір бөлігі болып табылады, және осылайша, Iskratel желілік архитектура құрамына кіреді. Бұл архитектура қазіргі заманғы NGN желісін құруда қолданылады, ол дыбысты, бейне және ІР технологиясы негізіндегі мәліметтерді жеткізу қызметін іске асырады. Интернет және телефонияның желілік интеграциясы иілу(желі бойынша кез-келген типтегі трафик жеткізіле алады), дыбыстық қызметтің жоғарғы сапасы және мәліметтерді жеткізу қосымшаларының сенімділігін, жеткізудің төмен бағасы сияқты артықшылықтар алып келді. Қызмет көрсетудің бағалық көрсеткіштері Интернет-қызметіне жақын болды, ТФОП-ға емес.

3.2.1-сурет. WiMAX қосылу желісінің глобальды желіде орналасу орны

Iskratel желілік архитектурасы құрамына төменде келтірілген сегменттер және түйіндерден тұрады:

- үй/корпоративті желі;

- қосылу түйіні;

- агрегациялау желісі;

- қызмет етудің шекті құрылғылары;

- базалық желі;

- қызмет көрсетужелісі.

3.2.1-кесте. Глобальды желі компоненттері

3.2.2-сурет. WiMAX Архитектурасы

Бұл архитектурада WiMAX қосылу желісі бойынша шешімдердің жартысы, құрамына абоненттік станциялар(SS; Subscriber Station) және базалық сатнциялар (BS; Base Station) кіреді, үй желісіне таралады, ал басқа бөлігі – қосылу түйініне. Индивидуальды және корпоротивті тұтынушы жағында орналасқан абоненттік станциялар, үй желісінің қызметтерді жеткізуші желісне қосылуды қамтамасыз етеді. Бұл қосылу IEEE 802.16d және IEEE 802.16e стандарттарына сәйкес технологияда негізделеді. Қызметтерді жеткізуші желісінеқосылу түйінінің базалық станциясы қосылған. WiMAX бойынша толық шешімнің маңызды компоненті болып Ethernet коммутарторы болып табылады, ол агрегациялар желісінде орналасқан. Оператор классы архитектурасында негізделетін MSAN платфомасы трафикті жеткізу бойынша өткізгіш қабілетіліктің, сенімділіктің, дайындықтың, резертелудің жоғарғы көрсеткіштерін қамтамасыз етті. Платформаның орталық компоненті болып коммутациялық матрица жатады, ол Ethernet агрегациялаушы коммутарторы негізінде іске асырылған. Бұл компонент желіге қосылуды қамтамасыз етеді, сондай-ақ MSAN платформасының өзара байланысын. Берілген платформада агрегацияланған трафиктің жеткізу жылдамдығы 24 Гбит/с немесе 48 Гбит/с жетеді. Мультисервисті платформада қолданылатын екілік жұлдыз топологиясы, платаралық қосылудың тиімді қолданылуын қамтамасыз етеді.

MSAN өнімі туыстастығына кіретін WiMAX қосылу желісі IMS бағытында алға қадам жасауға мүмкіндік береді. Бірақ бұл шешімдің мақсаттық қосымшалары болып Интернет желісіне кеңжолақты сымсыз қосылу, VoIP және VPN қызметтері, сондай-ақ Wi-Fi и 2G/3G желілері үшін трафикті жеткізу табылады. Трафикті жеткізудің негізгі опцийларының бірі тұтынушы жағындағы MSAN трафигін жеткізу болып табылады.

Қосылу түйініндегі базалық станция құрамы: МЕА қосылуының мультисервисті секциясына біріктірілген, ішкі орындаудағы блок (Indoor Unit; IDU); аралық жиіліктегі сигнал кабелі арқылы IDU қосылған, сырқы орындалудағы блок ( Outdoor Unit; ODU); сәйкес антенна.

Оператор желісіне үш типті абоненттік станциялар қосыла алады, олар үй желісінде орналасқан. Бірге олар бірдей болып табылады, бірақ бірқатар айырмашылықтары бар, олар желі ортасына интерграцияның әртүрлі опциін қолдануға мүмкіндік береді.

Желіні басқару және бақылау үшін желімен басқару жүйесі қолданылады (Network Management System), ал абоненттербі басқару үшін – конфигурациялау жүйесі қолданылады (Provisioning System). Бұл жүйелер қызмет көрсету желісінде орналасқан.

4 ЗЕРТТЕЛЕТІН АЙМАҚ ПАРАМЕТРЛЕРІНІҢ ЕСЕБІ

4.1 БС байланысының еқ үлкен қашықтығын есептеу

Базалық станция мен бекітілген абоненттік терминалдың қашықтығын есептеу. Қала аймағындағы Iskratel компаниясының SS пен BS ара-қашықтығын бағалау.

Есептеуге қажетті берілген мәндер:

Базалық станция:

- таратушы қуаты – 30 Вт;

- қабылдағыштың кірісіндегі ең аз табалдырықтың мәні – 75 дБм;

- қабылдау жиілігі – 3,41 ГГц;

- тарату жиілігі – 3,51 ГГц;

- антенна мен сүзгіштегі өшулер – 10 дБ;

- антеннаның бағытталу диаграммасы – 90˚;

-БС күшейту коэффициенті – 23 дБ;

-1 БС антеннасының орналасу биіктігі – 50 м;

-2 БС антеннасының орналасу биіктігі – 30 м.

Бекітілген абоненттік қатынау блогы (SS):

-бағытталу диаграммасы – 11˚;

-антеннаның күшейту коэфициенті – 20 дБ;

-қабылдаушы антеннаның биіктігі (SS) – 5 тен 15 м дейін;

-қабылдау сапасының сапасы жақсы болатын, өріс кернеулігі – 75дБ.

Бір БС таралым аймағын анықтаймыз.есептеулер радио толқынның таралуының берілгендеріне негізделеді. Есептеулерде шығару тәсілінің негізі болып табылатын радио толқындардың таралуының қысығы көрсетілген [11].

Берілген қисық сызықтар таратушы антеннаның тік сызықтардың биіктік қисықтарымен қиылысуы сәйкес Е өріс кернеулігінің r қашықтықтағы қуаты 1 кВт таратушыны қолдана отырып жасалған. Таратушылардың сипаттамасы іс жүзінде берілген қисықтардан өзгеше болады, сондықтан түзету коэффициенттері енгізіледі, ал жалпы есептеу формуласы келесідей болады:

, (4.1)

мұндағы Е_с – берілген көрсеткіштерді алу үшін қажет сигналдың өріс кернеулігі. Е_с-құрал-жабдықтың техникалық құжаттарында беріледі, Е_с= 75 дБ; В_р.н – таратушының қуаты мен 1 кВт қуатты таратушының айырмашылығын ескеретін түзетуі, дБ; В_ф – резонаторлардағы, көпірлік сүзгіштердегі, антенна бөлгіштеріндегі өшулер, дБ. В_ф=10дБ; В_h2 – қабылдаушы антеннаның биіктігін ескеретін түзету, дБ; В_рел – жер бедерін ескеретін түзету, дБ; α∙l – қабылдаушы және таратушы антенналарының фидеріндегі өшулер, α∙l =5дБ; D_BSU – БС антеннасының күшейту коэффициенті. D_BSU =23 дБ; D_SU – SS абоненттік құрылғының антеннасының күшейту коэффициенті. D_SU=20 дБ; В_θ – қабылдау мүмкіндігінің төмендеуін ескеретін түзету, дБ.

4.1-сурет. Қала аймағының жер бетінде радио толқынның таралу сызығы

В_р.н түзетуін келесі формуламен анықтаймыз, дБ:

(4.2)

мұндағы Р_Н – таратушының көрсеткіштік қуаты, Р_Н=30 Вт.

В_h2 1,5 м биіктіктен өзгеше қабылдау антенналарының биіктігін ескеретін түзетуді келесі формуламен анықтаймыз, дБ:

(4.3)

мұндағы h₂ – қабылдаушы антеннаның биіктігі, h₂=15 м.

Фидердің өшулерін есептемейміз, өйткені абоненттік терминалдарда антенна мен тарату – қабылдаушылар бір корпустың ішінде орналасқан [4].

Радио рұқсат бар жердің бедерін ескеретін В_РЕЛ түзетуін, келесі амалмен есептейміз. БС таратушы антенналарының әр түрлі биіктік кезіндегі байланыс қашықтығының өріс кернеулігіне тәуелділік графигі орташа жер бедерлі жердегі статистикалық мәліметтерді сараптау нәтижесінде алынған. Орта жер бедері деп 10-15 км қашықтықта жердің биіктігі 50 м-ден аспайтын аумақ. Жер бедерін анықтауға арналған график 4.2 – суретте көрсетілген. Жергілікті жердің деңгейін Δh анықтау үшін, ауданның жер бедерін салу керек. Егер Δh 50 м – ден өзгеше болатын болса, онда 4.2 – суреттегі графикремен анықталатын r<100 км үшін түзетулер кіргізу керек. Антенна БС системы Iskratel жүйесінің БС антенналары секторлық құрылымды, бір сектор 90º қамту аймағына ие, яғни 360º аумақты қамту үшін төрт сектор қолданылады. Байланыс қашықтығы әр секторда жер бедеріне тәуелді болады, сигналдың тура таралуына кедергі уйлердің болуына.

4.2-сурет. Түзетуді таңдауға арналған сызба

Екі базалық станция үшін В_рел түзетуін анықтап аламыз. Бірінші БС телерадио бағанасына орнатылады деген есеппен 50 м, ал екінші БС РВ4-те 30м биіктікке орналастарылады.

Бірінші БС үшін есептеулер жүргіземіз:

Теле орталықтың айналасында 10 км радиуста 5 қабаттан асатын үйлердің жоқтығын ескере отырып. Барлық құрылыстар мен талдар секторлық антенналардан төмен болғандықтан, барлық төрт сектор Δh₁=0 түзетуіне тең. Жер бедерінің түзетуі В_РЕЛ= – 10 дБ.

ΔВ_θ түзетуін есептейміз:

(3.4)

мұндағы θ_Е – қабылдаушы антеннаның бағытталу диаграммасының бұрышы, θ_Е =11º.

Әр сектордың өріс кернеулігін, мәндерді 3.1 формуласына қоя отырып анықтаймыз, дБ:

Бірінші сектор:

E = 75 + 15 +10 – 10– 10+ 5 – 23 – 20 – 15 = 37

Екінші сектор:

E = 75 + 15 +10 – 10– 10+ 5 – 23 – 20 – 15 = 37

Үшінші сектор:

E = 75 + 15 +10 – 10– 10+ 5 – 23 – 20 – 15 = 37

Төртінші сектор:

E = 75 + 15 +10 – 10– 10+ 5 – 23 – 20 – 15 = 37

Екінші БС үшін есептеулер жүргіземіз. Екінші БС орналастырылатын РВ4 20 км айналасында 3 қабаттан аспайтын жер үйлер болғандықтан. барлық төрт сектор Δh₁=0 түзетуіне тең. Жер бедерінің түзетуі В_РЕЛ= – 10 дБ.

Бірінші сектор:

E = 75 + 15+10 - 10 – 5 + 5 – 23 – 20 – 15 = 32

Екінші сектор:

E = 75 + 15+10 - 10 – 5 + 5 – 23 – 20 – 15 = 32

Үшінші сектор:

E = 75 + 15+10 - 10 – 5 + 5 – 23 – 20 – 15 = 32

Төртінші сектор:

E = 75 + 15+10 - 10 – 5 + 5 – 23 – 20 – 15 = 32

БС шығаратын өріс кернеуліктерінің анықталған мәндерінен әр сектор үшін байланыс қашықтығын есептейміз. Байланыс қашықтығы 3.1 суретте көрсетілген сызба бойынша анықталады. Осылайша, бірінші БС үшін әр секторы:

-бірінші сектор: Е= 37дБ, байланыс қашықтығы 10000 м;

-екінші сектор: Е= 37 дБ, байланыс қашықтығы 10000 м;

-үшінші сектор: Е= 37 дБ, байланыс қашықтығы 10000 м;

-төртінші сектор: Е= 37 дБ, байланыс қашықтығы 10000 м.

Бірінші БС орташа байланыс қашықтығы 10000 м, бұл Iskratel техникалық құжаттарға сәйкес келеді.

Екінші базалық станция үшін:

-бірінші сектор: Е= 32 дБ, байланыс қашықтығы 15000 м;

-екінші сектор: Е= 32 дБ, байланыс қашықтығы 15000 м;

-үшінші сектор: Е= 32 дБ, байланыс қашықтығы 15000 м;

-төртінші сектор: Е= 32 дБ, байланыс қашықтығы 15000 м.

Екінші БС орташа байланыс қашықтығы 15000 м, бұл Iskratel техникалық құжаттарына сәйкес келеді.

3.3 – сурет. Бірінші БС әр секторының байланыс қашықтығы бейнеленген

4.1-сурет. Екінші БС әр секторының байланыс қашықтығы бейнеленген

4.1.1 Антеннаны орналастыру биіктігін есептеу

Радиорелейлі жолдар базалық станцияларды орталық станциямен қосу үшін қажет. Берілген жағдайда жердің қыртысын ескере отырып антенналардың орналастыру биіктігін есептеу керек, сонымен қатар байланыстың тұрақтылығын есептеу керек.

Есептеуге керекті мәндер келтірілген. Қосымша мәндер мыналар: км – Жер радиусы; – шығыс Қазақстан үшін тропосферадан диэлектриктік өтімділіктің орта мәні мен вертикалды градиенттің стандартты ауытқуы.

Пролеттің профилін құру үшін Жердің қисығын (м) есептеу қажет, пролеттің ортасы үшін бұл шама максималды болады [10].

(4.57)

мұндағы, - пролеттің ортасы үшін салыстырмалы координата:

(4.58)

мұндағы – жерқыртысының максималды биіктігіне дейінгі арақашықтық, км; – РРЖ айналымының ұзындығы, м:

(4.57) формуласына табылған мәндерді қойып, тапқанымыз, м:

Антеннаның ілгішінің биіктігін есептеу шарты болып, Френельдің минималды зонасындағы (м) кедергінің экрандалмау шартымен анықталады:

(4.59)

мұндағы – толқын ұзындығы, м.

(4.60)

мұндағы – жарық жылдамдығы, м/с;

– жиілік, Гц.

Табылған мәндерді (4.59) формуласына қоя отырып, анықтағанымыз, м:

Уақыттың 80%-ындағы рефракцияның әсерінен сәулеленудің орташа өсуі мына формула бойынша анықталады:

(3.61)

Радиотолқындағы рефракция болмаған кездегі (м) (g=0 кездегі) жарықтандыру шамасы анықталады, м:

(4.62)

Антенна ілгішінің биіктігі аралық профильдің келесі формуласымен анықталады:

(4.63)

(4.64)

мұндағы, MN, CD, AB – аралық профилдің параметрлері кесте 3.2-де келтірілген, м:

4.1.2 Байланыстың тұрақтылығын есептеу

Тыңу қоры мына формуламен есептеледі:

(4.65)

мұндағы SG – жүйенің күшейту коэффициенті; – антенна-фидерлік жолдың ПӘК-і; G_прд, G_прм – қабылдау-тарату антеннасының күшейту коэффициенті; L_o – кеңістіктегі радиотолқынның өшуі:

(4.66)

Сонда,

Аралықтағы терең тыңу әртүрлі себептерге тәуелді болғандықтан, жалпы жағдайдағы байланыстың тұрақсыздық уақытының проценті былай анықталады:

(4.67)

Көпсәулелі таралудың әсерінен болатын тыңуды келесі формула бойынша анықтаймыз:

(4.68)

мұндағы, – орналасқан рельеф пен климаттың әсерін ескеруші коэффициент, Oңтүстік Қазақстан үшін ол коэффициентті мына формула бойынша анықтауға болады:

(4.69)

мұндағы P₁=1-2.

(4.70)

, м/рад

b= 0,89; с= 3,6.

Сонда,

(%)

Жаңбырдың әсерінен болатын тыңуды келесі формуламен есептеледі:

(4.71)

мұндағы А_0,01 – 0,01% уақыттан асқан жаңбырдың әсерінен болатын трассадағы өшу:

(4.72)

(4.73)

мұндағы, k мен – жиілік пен поляризацияға тәуелді коэффициенттер.

f=3,41 ГГц жиілік кезіндегі вертикалды поляризация үшін:

f=5,6 ГГц жиілік кезіндегі горизонталды поляризация үшін:

R_0.01 – 0,01% уақыт аралығындағы жаңбыр интенсивтілігі:

(мм/сағ)

d_э – трассаның тиімді ұзындығы:

(4.74)

мұндағы r – азайту коэффициенті:

(4.75)

мұндағы d₀ – тіректік арақашықтық:

(4.76)

Сонда,

(%);

(%).

Т_{д_г}>Т_{д_в} шарты орындалғандықтан, кейінгі есептеулерде Т_д шамасының орнына Т_{д г_}мәнін аламыз.

Субрефракцияның әсерінен байланыстың нашарлау уақытының процентін келесі формула бойынша жүргіземіз:

– график бойынша анықтаймыз.

(4.77)

мұндағы,

(4.78)

шамасы келесідей анықталады:

(4.79)

Радиотолқындағы рефракциялы жарықтандыру шамасы , м:

(4.80)

(4.81)

Алынған мәндер арқылы (3.79) өрнегін есептеуге болады:

Сигналдың терең тыңуындағы салыстырмалы қашықтық келесі формула бойынша анықталады:

(4.82)

мұндағы – кезіндегі әлсіреу көбейткіші [4.1-сурет 4.28

бойынша анықтаймыз];

– әлсіреу көбейткішінің минималды жіберілетін мәні:

(3.83)

Бөгеттің енін r 50 метр деп аламыз, өйткені ол қала ішіндегі үйлер мен ағаштардың биіктігі, ал олар осы мәннен аспайды [1].

Онда μ параметрі келесі менге тең болады

мұндағы, – -ны анықтау үшін керекті параметр:

(4.84)

мұндағы – РРЖ аралығының кедергі енінің ұзындығына қатынасы:

(4.85)

(3.84) өрнегіне табылған мәндерді қоя отырып:

Осыдан дБ.

(3.82) өрнегі бойынша мына мәндерді аламыз:

Сонда (3.77) өрнегі:

Ψ = 66,39 мәні үшін Т_о (Vmin) = 0 %

Байланыс сапасының толқынның тропосферадан шағылу әсерінен нашарлау уақытының пайызын есептеу Т_ИНТ(Vmin).

Т_ИНТ(Vmin) келесі формуламен есептеледі:

Т_ИНТ(Vmin) = V²min ∙T(∆ε), (3.18)

мұндағы, Vmin қатысты бірлікте;

(3.19)

мұндағы ∆ε – ге тең диэлектрлік өтімділігінің ауытқуымен тропосфераның әсерінен радиотолқындардың шағылуынан болатын, инетерференциялық кешігудің ықтималдық пайызы;

f₀ – тасушы жиілік ГГц;

ξ=1 - жаяу аудандар үшін.

Бірінші сектор үшін:

Онда,

Т_ИНТ(Vmin) = V²min T(∆ε)= 0,00001 0,919 = 0,00000919 %

Байланыс сапасының жауын – шашынның әсерінен нашарлау уақытының пайызын есептеу Т_Д(Vmin).

Жауын – шашынның ең аз рұқсат етілген интенсивтілігін J анықтап, Vmin шамасы белгілі, нәтижелерін 3.11 кестеге енгіземіз. Жауын – шашынның анықталған J интенсивтілігі бойынша Т_Д(Vmin) шамасын анықтаймыз

Байланыс сапасының нашарлау уақытының пайызының қосындысы:

Т_∑(Vmin) = Т₀(Vmin) + Т_ИНТ(Vmin) + Т_Д(Vmin) (3.20)

Т_∑(Vmin) = Т₀(Vmin) + Т_ИНТ(Vmin) + Т_Д(Vmin) = 0,003% + 0,00000919 %+ 0,00075%

Т_∑(Vmin) = 0,0006%

Байланыс сапасының нашарлауы болуы мүмкін, рұқсат етілген уақыт пайызыТ_ДОП:

(4.21)

Секторлардағы потенциалды абоненттік терминалдар орнатылатын нүктеге дейінгі байланыс сапасының нашарлау уақытының пайызының қосындысы, келесіні құрайды:

∑Т_∑(Vmin) = 0,002336 %

∑Т_ДОП (Vmin) = 0,0645 %

∑Т_∑(Vmin) < ∑Т_ДОП (Vmin)

Байланыс сапасының нашарлау уақыттырының есептік және рұқсат етілген паййыздарын салыстырып, келесі қорытындыға келдік, таңдалып алынған антенналардың іліну биіктігінде базалық станцияның барлық төрт секторының ауқымындығы абоненттік терминалдар орнатылуы мүмкін нуктелерде байланыс сапасы тұрақты болады.

5 РАДИОЖҮЙЕЛЕРДІҢ ЖҰМЫС ІСЕУІ КЕЗІНДЕГІ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК

Кәсіпорындарда байланыс жүйелерін және құрылғыларын іске қосқан кезде қажетті өмір қауіпсіздігін қамтамассыз ету туралы сұрақ туады. Микропроцессорлардың қолдануымен процесстердің негізі қабылдау, өңдеу, жіберу және ақпаратты сақтауды іске асыру функциялары персоналдарға, сол құрылғыға қызмет көрсетіп жүрген, құрылғының негативті ықпал етуі елеулі түрде азайды, және қоршаған ортаға зиянын тигізу де төмендеді.

5.1 Қолданылатын бөлмеде еңбек ету шартының анализі

Бұл бөлменің ішінде базалық станцияларды басқаруға арналған персоналды компьтер орналастырылады және төрт жұмыс орнымен қамтамасыз етіледі. Бөлменің өлшемдері: ұзындығы 13 м, ені 6 м, биіктігі 3,2м. Ауданы 78 м².

Бөлменің төбесі жарық, қабырғалары ашық түсті және терезелеріне жалюздер ілінген. Нормаланған жарықтылық – 300 лк.

Зал қауіпсіздігі төмен бөлмелерге жатады, себебі: жоғары қауіпсіздікті тудыратындай ешқандай белгілері көрсетілмеген. Ол белгілерге дымқылдық, токөткізуші шаң, токөткізуші едендер, жоғарғы температура жатады.

МЕСТ 12.1.005-88 ССБТ «Жұмыс істеу зонасының ауасы, жалпы санитарлық – гигиеналық талаптар» сай құрылғылардың қашықтықтан компьютер арқылы басқарылатындықтан адамдардың бөлмедегі жұмысы орта ауырлықтағы жұмыстарға жатады. Жұмыста энергияжұмсау бойынша категориясы таблица 5.1 көрсетілген.

5.1-кесте. Жұмыста организмнің энергия жұмсау бойынша категориясы

Микроклиматты бағалау.

Істеп тұрған есептегіш машиналары бар, пульті бар техникалық орындарда, операторлық жұмыстар және т.б. микроклиматтың параметрлері келесідей болу керек:

Микроклиматтық шарттар біздің қызмет көрсететін түйінде МЕСТ 12.0.003-74. ССБТ сай оптималды ретінде сипаттауға болады.

5.2 Санитарлы талаптар және ережелер

Санитарлы талаптар ол зиянды факторлардың әсерлерін жұмыс істеушілерге тигізбеуге, болмаса оларды азайтуға бағытталған ұйымдастыру шаралары мен техникалық құралдар жүйесін айтады.

Әдетте зиянды факторлардың жұмыскерлерге тигізген әсерінің салдары олар кәсіби сырқатқа әкеліп соғады.

Байланыс саласындағы жұмыс орнында кездесетін зиянды факторларға келесілерді жатқызамыз: денсаулыққа қолайсыз метеорологиялық жағдайлар, жеткіліксіз жарықталыну, құрылғылардан шығатын шуылдар мен дірілдер, электромагниттік өріс әсерлері, т.б.

Еңбек гигиенасы ол адам ағзасына еңбек процестері мен жағдайларының тигізетін әсерлерін зерттейтін ғылымның саласы.

Бұл зерттеудің мақсаты келесідей:

1) Гигиеналық нормаларды негіздеу.

2) Еңбектің тиімді, қолайлы жағдайларын жасау.

3) Өндірістік ортаны сауықтандыру.

4) Адамның еңбек қабілетін арттыру және еңбек өнімділігін жоғарылату

МЕСТ 12.1.005-88 ССБТ "Жұмыс зонасының ауасы, жалпы санитарлы-гигиеналық талаптар" байланысты біздің бөлмедегі адамдардың жұмысы бірінші категорияға жатады (кесте 5.2), [22]:

5.2-кестеАғзаның энергия таратуы бойынша жұмыс категориялары

5.3 Ауаны баптау жүйесін есептеу

Жылулық және ылғалдылық теңдіктің құрылымы ауа бапталатын ғимараттар үшін бәріне белгілі әдіспен орындалады. Бұл жерде ғимараттың ауа ортасының жағдайына әсер ететін факторлар ескерілуі керек.

Әр түрлі қолданыстағы ғимараттарда негізінен жылулық жүктемелер әрекет етеді, ғимараттардың сыртында және ішінде болады.

Сыртқы жылулық жүктемелер келесідей құрамдардан тұрады:

-қабырға, терезелер, едендер, төбелер және есіктер нәтижесінде жылудың келуі немесе жоғалуы.

-ғимарат сыртында және ішінде температура айырымы жазда оң, яғни сырттағы жылу ішке кіреді, ал қыста – керісінше, жылу бағытын өзгертеді.

-әйнектелген аудандардан күннің сәулесінен жылудың келуі.

Ішкі жылулық жүктемелер тұрғын, офисті және қызмет көрсететін жерлерде мынадай жылулардан тұрады:

-адамдардан бөлінетін;

-шамдардан және жарық қондырғыларынан бөлінетін;

-компьютерлерден, басушы машиналардан, копиялаушы құрылғылардан және т.б.

, Вт

мұндағы V_бөлме = 13х6х3,2 = 249,6 м³ – бөлме көлемі; Х₀ = 0,42 Вт/м³ °С – меншікті жылулық сипаттама; t_{сырт.есеп} = 29,4 ° - жылдың жылы мезгіліне арналған сыртқы есептік температурасы; t_{сырт.есеп} = -9 ° - жылдың суық мезгіліне арналған сыртқы есептік температурасы; t_{іш.есеп} = 22 ° - жылдың жылы мезгіліне арналған ішкі есептік температурасы; t_{іш.есеп}= 19 ° - жылдың суық мезгіліне арналған ішкі есептік температурасы.

Жылдың жылы мезгіліндегі жылудың келуі, Вт:

Ал, жылдың суық мезгіліндегі жылудың келуі:

Күннен бөлінетін жылу әйнектің түріне байланысты 90%-ға дейін бөлме ортасымен жұтылады, қалған бөлігі шағылысады. Жылулық жүктеме шағылысудың максималды деңгейінде максималды мәнге жетеді. Шағылысудың екпінділігі мекеннің ендігіне, жыл уақытына және тәулік уақытына тәуелді болады.

Күн шағылысуынан бөлінетін жылу (радияция) мынадай формуламен анықталады:

мұндағы - тікелей және жайылған күн радияцияларының жылулық ағыны, Вт/ м³; - тікелей күн радияциясымен сәулеленетін және сәулеленбейтін жарық жерінің ауданы, м²; - жылу өткізгіш коэффициенті.

5.3-кесте. Күннен қорғайтын құрылғылардың жылу өткізу коэффициенті

Күннен қорғағыш құрылғы
Сыртқы
- жұқа перделер	0,15
- қалың перделер	0,2
- жалюздер	0,15
Ішкі
- жұқа перделер	0,4
- қалың перделер	0,8

Терезенің артық көлеңкелеуші заттарның болмағаны кезіндегі күн сәулелерінің терезеден өтетін периоды үшін

Q_p=q¹F_o =(q_тік.+q_жайыл)K₁^cK₂ n∙Ho∙Bo=(305+86) ∙0,75∙0,95∙0,15∙2∙2∙2=334

Күн сәулесі терезеден өтпейтін период үшін

Q_p=q¹¹F_o =q_жайылK₁^көлK₂ n∙Ho∙Bo=86∙1,75∙0,95∙0,15∙2∙2∙2=171

мұндағы q_тік, q_жайыл – тікелей және жайылған радияциялардың жылулық ағындары, Вт/ м²; F₀= n∙Ho∙Bo – ­жарық жерінің аууданы, м² (n – терезелер саны, биіктік Ho және ені Bo ); K₁ – көлеңкеленген терезелердің коэффициенті; K₂ - кірленген терезелердің коэффициенті

5.4-кесте. Вертикалды терезеден тура (Т) және жайылған (Ж) радияциялардан келетін шілдедегі жылуы

5.5-кесте. Жарық кіретін жерлердің көлеңкеленуін ескеретін коэффициент К₁

5.6-кесте. Вертикал әйнектену үшін 80-90^o әйнектің кірленуін ескеретін коэффициент К₂

Адамдардан болатын жылу мөлшері жұмыстың екпінділігі мен ортаның ауасының параметрлеріне байланысты. Адамнан бөлінетін жылу конвекция, сәуле түсіру арқылы және теріден немесе өкпеден бөлінетін жылулардан болады.

5.7-кесте. Ішкі ортаға жылу бөлуі, Вт

5.8-кестеден байқағанымыздай, жылудың жалпы мөлшері ортаның төменгі температураларында жоғары, анық жылу төменгі температураларды жоғары, ал, жасырын жылу жоғарылайды.

5.8-кесте. Адамнан бөлінетін ылғал мен көміртек тотықтарының мөлшері

Шамдардан түсетін жылулар:

Qжарық=η∙Nж=0,6∙60=36

мұндағы, η-электрикалық энергияның жылулық энергияға өту коэффициенті;

Nж – шамлардың қуаты. Люминисцентті шам қолданғанда η=0,5-0,6.

Жақсы жарықтанған жерлерде Nж=50-100 Вт/м².

Өндірістік құрылғыдан бөлінетін жылулар былай анықталады, Вт:

Qқұр=Nқондырғы∙K= 300∙0,25=75

1 компьютерде орташа 300 Вт жылу бөлінеді.

Офистық пен тұрғын ғимараттарында ылғал бөлушілер ретінде адамдар болып табылады. Адамдардан басқа ашық су орындары, дымқыл материалдар, химиялық реакциялар жатады.

Сондай-ақ, ылғал мөлшері сырттан да түсе алады.

Адамдардан ылғалдың бөлінуі қозғалып жұмыс істеуден ғана емес, қоршаған ортаның ауасына да байланысты болады.

5.9-кесте. Жұмыс сипаты

Адамдардан бөлінетін ылғалдың мөлшері:

Wадам=d∙n (кг/сағ)=0,175∙4=0,7

Дымқылданған құрылғылар мен еден үстінен ылғалдылықтың бөлінуі:

Wеден=0,006∙F1(tқұрғ-tдымқ)= 0,006∙78∙(25-14)=5,2

Бөлменің ылғалдылық балансы бойынша алғандағы ауа алмасуын анықтаймын:

мұндағы және ‑ ғимарат іші мен сыртындағы ылғалдылық мөлшері

Бөлменің жылулық балансы бойынша алғандағы ауа алмасуын анықтаймын

мұндағы Q – бөлмедегі жылу шығыны, Вт; с –құрғақ ауаның сыйымдылығы, 1 кДж/кг к;

Сонда жалпы жылу келетін тепе-теңдік былай анықталады:

Жылдың жылы кезі үшін, Вт :

Q = 776+334+171+36+75=1392

Жылдың суық кезі үшін:

Q = -2935+334+171+36+75=-2319

5.4 Кондиционерді таңдау

Кондиционердің жыл бойына толығымен істеп тұруы үшін DELONGHI фирмасының құрылғысын таңдаймыз, өйткені бұл фирманың кондиционерлері суық уақыттарда «жылу сору» режимінде жақсы жұмыс істейді. DELONGHI (Италия) фирмасының СР сериялы кондиционері. Қанағаттандыратын ауа тазалығын сақтау үшін өндірістік офисте 2 кондиционер орнату қажет.

5.10-кесте. Delonghi фирмасының қабырғалы кондиционерінің техникалық сипаттамасы

5.5 Өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ететін техникалық шешімдер

Қорғаныш жерлеудің есептемесі

Жерлеу түрі – контурлы, мұндайда жерлеушілер мекеменің контуры бойынша орналасқан. Мекеме өлшемдері: A=60 м, B=15 м.(5.1 сурет).

Контур өзара көлденең жолмен қосылған, ұзындығы l_в = 3 м, диаметрі d = 50 мм болатын болат құбырлардан құралған, тігінен орналасқан электродтардан тұрады, м:

L2 = Бк =(А+В) 2	(5.1)

Мәндерді (5.1) формуласына қойсақ:

L₂ = P_к = (60+15) 2 = 150

Көлденең электрод ретінде қимасы 40´4 мм болат жолақ қолданамыз. Электродтарды жерге орнату тереңдігі t₀ = 0,5 м. Топырақтың меншікті кедергісі P = 80 Ом·м. Табиғи жерлеуіш ретінде кедергісі R =20 Ом темірбетонды арматура қолданылған. Жерге тұйықталу тогы I_ж = 70 А.

Қолдану коэффиценті тәсілі бойынша есеп жүргіземіз.

Талапты ПУЭ жерлеуішінің ағып кетуіне кедергі , [24,25]: