Цитология
Микроглия представляет собой фагоцитирующие клетки, относящиеся к системе мононуклеарных фагоцитов и происходящие из стволовой кроветворной клетки (возможно, из премоноцитов красного костного мозга). Функция микроглии — защита от инфекции и повреждения, и удаление продуктов разрушения нервной ткани. Клетки микроглии характеризуются небольшими размерами, телами продолговатой формы. Их короткие отростки имеют на своей поверхности вторичные и третичные ответвления, что придает клеткам «колючий» вид. Описанная морфология характерна для типичной (ветвистой, или покоящейся) микроглии полностью сформированной центральной нервной системы. Она обладает слабой фагоцитарной активностью. Ветвистая микроглия встречается как в сером, так и в белом веществе центральной нервной системы.
32) Синапсы — это структуры, предназначенные для передачи импульса с одного нейрона на другой или на мышечные и железистые структуры. Синапсы определяют направление проведения импульса. Если раздражать аксон электрическим током, импульс пойдет в обоих направлениях; но импульс, идущий в сторону тела нейрона и его дендритов, не может быть передан на другие нейроны. Только импульс, достигающий терминалей аксона, с помощью синапсов может передать возбуждение на другой нейрон, мышечную или железистую клетку. В зависимости от способа передачи импульса синапсы могут быть химическими или электрическими (электротоническими). В зависимости от локализации окончаний терминальных веточек аксона, межнейрональные синапсы различают: аксо-дендритические, аксо-соматические, аксо-аксональные. Химические синапсы передают импульс на другую клетку с помощью специальных биологически активных веществ — нейромедиаторов, или нейротрансмиттеров, находящихся в синаптических пузырьках. Терминаль аксона представляет собой пресинаптическую часть, а область второго нейрона, или другой иннервируемой клетки, с которой она контактирует, — постсинаптическую часть. В пресинаптической части находятся синаптические пузырьки, многочисленные митохондрии и отдельные нейрофиламенты. Форма и содержимое синаптических пузырьков связаны с функцией синапса. Если передача импульса совершается с помощью медиатора ацетилхолина, - синапсы называют холинергическими, если медиатором служит норадреналин - адренергическими. В зависимости от передаваемого сигнала, нейромедиаторы, и соответственно синапсы, могут быть возбуждающими или тормозными. Такие нейромедиаторы, как дофамин, глицин и гамма-аминомасляная кислота (ГАМК) являются медиаторами тормозящих синапсов. Область синаптического контакта между двумя нейронами состоит из пресинаптической мембраны, синаптической щели и постсинаптической мембраны. Цитология 1. Синцитийге://
тимустың эпителийлі бөлікшесіжатады // сүйек кемігінің ретикулярлы тініжатады // шеткі қан түзетін ағзалардың ретикулярлы тініжатады // +сперматогенді эпителийжатады // эмальді ағзаның пульпасыжатады *** 2. Билипидті, интегральді, жартылай интегральді, мембраналы ақуызы бар жасуша құрылымы://
+плазмолемма// микротүтікшелер// рибосома// ядро// жасуша орталығы *** 3. Екі жасуша плазмолеммасының бір-біріне өте жақын орналасып байланысатын жасушааралық байланыс түрі://
қарапайым// +тығыз// саңылау арқылы// нексус арқылы// синапс арқылы *** 4. Нерв импульсін өткізуге:// десмосомақатысады // жартылай десмосомақатысады // +синапсқатысады // тығыз байланысқатысады // саңылаулы байланысқатысады *** 5. Эпителий жасушасы мен базальді мембрана://
қарапайым байланыс арқылы байланысады// тығызбайланыс арқылы байланысады// +жартылай десмосома арқылы байланысады// синапс арқылы байланысады// нексус арқылы байланысады *** 6. Жасуша плазмолеммасындағы гликокаликсте://
липидтердің қалың қабатыболады // рибонуклеопротеидтер қабатыболады // +плазмолеммамен байланысқан гликопротеинді және гликолипидті комплекстері болады // сульфаттанған гликозамингликандар қабаты болады // микрофиламенттер мен микротүтікшелердің шоғырларыболады *** 7. Жасушаға пассивті түрде://
+су молекулалары өтеді// глюкозамолекулалары өтеді// аминқышқылдарыөтеді// Na+өтеді// Са2+өтеді *** 8. Десмосомалық байланыста жасушаның://
плазмолеммасы бір-біріне жақын орналасады// плазмолемма аралығы 20нм болады // +плазмолемма аралығында тығыз электронды аймағы бар // плазмолемма аралығы 3 нм болып бөлінген// плазмолемма аралығы 18нмболып бөлінген *** 9. Мембраналы органеллаға:// кірпікше жатады // микротүтікше жатады // рибосомажатады // жасуша орталығыжатады // +эндоплазмалық торжатады *** 10.Мембраналы органеллаға:// рибосомажатады // микротүтікшежатады // +лизосомажатады // жасуша орталығы (центриоль) жатады // микрофиламенттер жатады *** 11. Құрамында гидролитті ферменттері бар мембраналы органеллаға: түйіршікті ЭПТжатады // Гольджи аппаратыжатады // +лизосома жатады // митохондрияжатады // түйіршіксіз ЭПТжатады *** 12.Мембраналы органеллаға:// микротүтікшелержатады // микрофиламенттержатады // рибосомаларжатады // полисомаларжатады // +Гольджи аппаратыжатады *** 13. Мембраналы органеллаға:// жасуша орталықтары (центриольдер)жатады // микротүтікшелержатады// филаменттержатады // рибосомаларжатады // +митохондрияларжатады *** 14. Ақуыз синтезі:// түйіршіксіз эндоплазмалық тордажүреді// +түйіршікті эндоплазмалық тордажүреді// митохондриялардажүреді// лизосомалардажүреді// жасуша орталығындажүреді *** 15. Жасушаішілік заттардың ыдырауына қатысатын:// жасуша орталығы// рибосомалар// Гольджи аппараты// эндоплазмалық тор +лизосомалар/ *** 16. Біріншілік лизосомалар пайда болады:// микротүтікшелерде// рибосомаларда// +Гольджи аппаратында// миофибриллаларда// периоксисомаларда *** 17. Қоректік заттарды жинақтаушы органелла:// +Гольджи аппараты// рибосомалар// полисомалар// кірпікшелер// микротүтікшелер *** 18. Сутектің асқын тотығын ыдырататын оргенелла:// эндоплазмалық тор// +периксисомалар// ядро// диктиосомалар// рибосомалар// *** 19. 5-10 жалпақ цистерналар мен майда көпіршіктерден құралған органелла:// түйіршіксіз эндоплазмалық тор// түйіршікті эндоплазмалық тор// + Гольджи аппараты// митохондрия// лизосома *** 20. Ішкі мембранасы криста түзетін, қос мембранамен шектелген органелла:// +митохондрия// түйіршікті эндоплазмалық тор// түйіршіксіз эндоплазмалық тор// Гольджи аппараты// рибосомалар *** 21.АТФ синтезі жүретін органелла:// жасуша орталығында// микротүтікшелерде// микрофиломенттерде// +митохондрияда// рибосомаларда *** 22.Құрамында гидролитикалық ферменттер бар органеллалар:// митохондрия// +лизосома// эндоплазмалық тор// Гольджи аппараты// кірпікшелер *** 23. Бұзылған органеллалардың жасушаішілік қорытылуы жүреді:// +лизосомада рибосомада микротүтікшесінде// микрофиломенттерде// жасуша орталығында *** 24. Көмірсулар және липидтерді синтездейтін органелла:// +түйіршіксіз эндоплазмалық тор// пероксисомалар// рибосомалар// микротүтікшелер// кірпікшелер 25. Периксоксисоманың маркерлі ферменті:// +каталаза// сукцинатдегидрогеназа// липаза// гиалуронидаза// қышқыл фосфотаза *** 26. Секреторлы түйіршіктерді түзілетін органелла:// кірпікшелер// +Гольджи аппараты// жасуша орталығы// микротүтікшелер// микрофиломенттер *** 27. Мембранасыз органеллаға жатады:// митохондрия// рибосома// +микротүтікше// лизосома// эндоплазмалық тор *** 28. Мембранасыз органелла жатады:// Гольджи аппараты// +жасуша орталығы// лизосома// эндоплазмалық тор// митохондрия *** 29. Рибосомалардың қызметі:// +ақуыз синтездеу// гликогенді синтездеу// фагоцитозға қатысу// ферменттер синтезіне қатысу// заттарды тасмалдау *** 30. Жасушаішілік қаңқаны түзетін органелла:// митохондрия// гольджи аппараты// лизосомалар// рибосомалар// +микротүтікшелер *** 31. Жасушаның пигментті қосындысына жататыны:// +меланин// бейтарап май// гликоген// сары уыз// зимогенді түйіршіктер *** 32. Май тамшысы бар, жасуша қосындысының түрі:// секреторлы// экскреторлы// +трофикалық// фагоцитоздалған қалдықтар// пигментті *** 33. Эритроциттердегі гемоглобин жасуша қосындысының қай түріне жатады:// трофикалық// экскреторлы// секреторлы// +пигментті// нейтральді *** 34. Жасушаның трофикалық қосындылары:// +гликоген// меланин// каротин// билирубин// гемосидерин *** 35. Рибосомалы РНҚ синтезіне қатысатын ядро құрылымы:// ядро қабығы// +ядрошық// кариоплазмасы// эухроматин// гетерохроматин *** 36. Жасуша ядросындағы ядрошық митоздың қай сатысында жойылады:// интерфазада// +профазада// метафазада// анафазада// телофазада *** 37.Митозда ядро қабығының майда фрагменттермен мембраналы көпіршіктерге айналатын сатысы:// интерфазада// +профазада// метафазада// анафазада// телофазада *** 38. Ядродағы гетерохроматинінің эухроматиннен басым болуы, бұл:// жасуша бұзылуы// жасушаның митозға өтуі// +жасуша транскрипциясының белсенділігінің әлсіздігі// жасушалардың полиплоидиясы// жасуша апоптозы *** 39. Ядроның эухроматинінің гетерохроматиннен басым болуы, бұл:// жасушаның бұзылуы// жасушаның митозға өтуі// +жасуша транскрипциясының белсенділігінің жоғарылауы// жасушалардың полиплоидиясы// жасуша апоптозы *** 40. Жасушаның тіршілік цикліндегі ДНҚ редупликациясы мен жасуша орталығының екі еселенуі дегеніміз:// митоз// тыныштық кезеңі// пресинтетикалық кезеңі// +синтетикалық кезеңі// постсинтетикалық кезеңі *** 41. Организмдегі соматикалық жасушалардың көпшілігі жасуша циклінің қайдай сатысында болады:// +G0// G1// S// G2// M *** 42.Апоптоз дегеніміз:// +жасушаның бағдарланған өлімі// сыртқы факторлардың әсерінен жасушаның өлуі// жасушаның аномальді түрде бөлінуі// ядроның лизис үрдісі// митоздың бірінші сатысына түсуі *** 43. Митоз сатыларындағы жасушаның хроматидтерінің жасуша полюстеріне ажырауы:// интерфазада// профазада// метафазада// +анафазада телофазада *** 44. Митоздың соңғы сатысы:// интерфазада// профазада// +телофазада метафазада// анафаза *** 45. Митоздың қай сатысында хромасомалар бөліну жіпшелеріне бекініп, экваторда орналасады: профазада// +метафазада// анафазада// алғашқы телофазада// соңғы телофазада *** 46. Жасушаның екіге бөлінуі митоздың қай сатысында жүреді:// интерфазада// профазада// метафазада// анафазада// +телофазада *** 47. Митоздың қандай сатысында хромасомалардың екіге бөліну жұлдызшасы пайда болады:// профазада// метафазада// +анафазада// алғашқы телофазада// соңғы телофазада *** 48. Соматикалық жасушаның митоз нәтижесінде пайда болған екі жас жасушасының хромосомалары қанша болады:// 23// 92// +46// 20// *** 49. Мейоз жолымен бөлінетін жасушалар:// соматикалық жасушалар// +жыныс жасушалары// организмнің барлық жасушалары// қосындылары бар жасушалар// макрофагтар *** 50. Мейоз аяқталғанда, жеке жасушалардың хромасома жиынтығы:// тетрапоидты// диплоидты// +гаплоидты// полиплоидты// триплоидты *** 51. Митоз немен сипатталады:// тубулиндер, АТФ, РНҚ синтезімен// +жасушаның екі жас жасушаға бөлінуімен// жасушаның уақытша бөлінуге қабілеттілігінің жоғалуымен// РНҚ редупликациясымен// ферменттердің синтезімен *** 52. Нуклеосома дегеніміз:// +гистон молекуласының айналасындағы ДНҚ ілмектер// полисомалар құрамындағы рибосомалар// ақуыздар мен РНҚ комплексі// эухроматин// эндоплазмалық тордың бөлімі *** 53. Өзіндік ДНҚ және РНҚ-сы болатын органелла:// +митохондрия// рибосома микротүтікше// эндоплазмалық тор// Гольджи аппараты *** 54. Фаголизасомалар дегеніміз:// +біріншілік лизосомамен фагосоманың бірігуі// қалдық денешік// пероксисома// жасуша орталығы// рибосома *** 55. Пиноцитоз дегеніміз:// +жасушаның суды жұтуы// Nа+ иондарын жұту// бактериялар мен макромолекулаларды жұту// метаболиттерді шығару// К+ иондарын шығару *** 56. Пиноцитоз, фагоцитоз, эндоцитоз ненің көмегімен жүзеге асырылады:// Гольджи аппаратымен// +жасуша мембранасымен// фаголизосомамен// периксисомамен// рибосомамен *** 57.Жасушаның тұрақты органелласы:// +эндоплазмалық тор// микрофиламенттер// микротүтікше// центриолдер// центросома *** 58. Жасушаның қозғалысын қамтамасыз ететін органелла:// митохондрия// микротүтікше// +кірпікшелер// лизосома// периоксисома *** 59. Амитоз дегеніміз:// жасушаның жасуша циклынан шығуы// +жасушаның тікелей бөлінуі// митоз сатысының қалыпсыз жүруі// жасушалардың бөлінуі кезіндегі хромосомалардың тең емес бөлінуі// жасушаның бөлінуінің митоздың бір фазаларында тоқтауы *** 60. Хроматин бұл:// рибосомалық РНҚ// ядрошық// +ақуыз комплексіндегі ДНҚ// нуклеоплазма// ядро саңылауларының жиынтығы ***
|