Алдықтарды тазалау жүйесінің қосымша құралдары

Сорғыш машиналар. Құрылғылардың шаңсорғыштығының тиімділігі тасымалдау шарттары мен таңдауына байланысты, сонымен қатар ол техникалық агрегаттардың шаң ұстағыштарға дейінгі және қалдық шаң-тозаңнан таза ауаның атмосфераға дейінгі шаңды газдың тобының қозғалысын қамтамасыз етеді.Технологиялық және вентиляциялық газдарды тазарту үдерістерінде желдеткішлар,газүрлегіштер және бусорғыштарды көп қолданады. Алайда, газ қалдықтарын көшіру және рекуперациялау үшін жоғары температуралылық және құрамында өлшеудің саны басым болу химиялық белсенді және жоғары тегеурінді талап етеді, бұл машиналардың олардың құрылысына ерекше талаптар қойылуын, яғни жалпы өндірістік нұсқаудағы агрегаттардың қолдану аясын шектейді. Әдетте, ЦП типті желдеткішларды қолданады, Ц (абразивті еме қосулар және шырышты заттардан 0,5 кг-ға дейін тұратын газдарды тасымалдау үшін), ВВД (қоршаған орта температурасы 100 С – қа дейін жұмыс жасау үшін арналғанторлар, құрамында жоғары шырышты және ұзын талшықты заттар жоқ), ВДН (сорып алуға бағытталған аппараттары бар үрлеуіштер), ВГДН(400 С температурада жұмыс жасау үшін), ВМ (диірмендік) және т.б. Келесі бір сорғыш машиналар сабы қапталған және жиі бүгуге ұшырамаған радиалдары бар қатты шаңданған және ластанған газдарға арналған.

Машиналардың центрге тартқыш дөңгелегінің алдыңғы дискісі болмайды. Басқалары (мысалға ВВД, ВД) жоғары айнымалы, олар тек жоғарғы қысым болған жағдайда ғана қолданылады, сондықтан да газдың кинетикалық энергиясын қысым энергиясына айналдыру үшін күректермен бағытталған аппараттарды қатты орналастыру үшін жиі алдыңғы дисктері қолданылады. Технологиялық жылуагрегаттық жүйелердегі қарапайым желдеткішлармен сорғыштар жұмыс жасағаны секілді, тек олар конструкционды материялдардың төзімділігінің жоғарылығында және жоғары температуралық шарттарда жұмыс жасауға жарамды.

Газтазартқыш қондырғысы әдетте бірнеше схема бойынша жұмыс жасайды:

1. Сорғыш машина газ тазалау жолының ең соңына орналастырылған. Шаң онша көп болмаған кезде қолданылады.

Алайда, схемада қышқыл шашыратқыш дымқыл аппарат болатын болса, сорғыш машина коррозиялық үдеріске ұшырамас үшін коррозияға қарсы қорғанысы болуы керек.

Гидравликалық көзқарас бойынша, өзінің аз ғана салыстырмалы гидравликалық кедергісімен қысқа газ жолы бар жай салыстырмалы ауа тазартатын құрылғы үшін бұл орналасуды дұрыс деп толығымен тануға болады. Қиын жүйелерде, соңғысында газ жүрісі бойынша, үлкен тоқты ажыратулар болуы мүмкін. Соның нәтижесінде, сыртқы ауаның үлкен көлемдегі паразитті қалдықтарды тығыз емес аппараттар мен шаңды газ өткізгіштер арқылы көп тартып алуы болады.

2. Сорғыш машина газ жолының басында орналасады. Ауаны сорып алатын машина сырттағы шаңдармен шаңдардың абразивті қозғалысымен қоса басқа барлық компоненттерге әсер етеді. Гидравлика жүйесі №1схемада қарама қарсы сипатталып отырған: бірінші аппараттағы газ үлкен шығынды қысымға ұшырайды, кейін газ жолындағы қысым төмендейді.

3. Басты құрғақ шаң ұстағыш аппараттан кейін сорғыш машина орналасқан, ол бірақ дымқыл аппараттардың алдында орналасады. Бұл жағдайда, сорғыш машина абразивті тозу мен коррозиялық су шашырап бүлініп, тозудан толығымен қорғалған.

4. Жолда екі сорғыш машина тізбектеліп жалғанады: басында және соңында. Қандайда бір себеп болған жағдайда Бұл тізбек кейбір себептермен ауа тартқыш жолдың токтың минималды ажырауы болуы үшін қолданылады және ол сорғыш машиналардың сәйкес келетін таңдауларымен реттелуіне де сәйкес келу керек. Мысалға алсақ, үлкен электрсүзгішдің кіру жолында және одан кейін де сорғыш машина орналасады. Бұл жағдайда фильтрға нольге жақын қысым көрсетеді және соның арқасында ауаны сору төмендейді.

Желдеткішлар мен бу сорғыштарды таңдау талап етілетін өнімділік пен толық қысымға (қалыпты жағдайда келтірілген) байланысты жүзеге асырылады. Қажет етілетін қуат келесі формула арқылы жүзеге асырылады:

N= (9.1)

Мұндағы, - толық қысым, Па;

- желдеткішдың ПӘК-і;

– тасымал ПӘК-і;

Электроқозғалтқыштың бекітілген қуаты келесі формула арқылы анықталады:

N

Мұндағы, - қуат қорының коэффициенті,(центрге тартқыш желдеткіш үшін қуат N 0.5 тен 5 кВт және 1,5 тен 1,1ге дейін өзгереді.)

Электрқозғалтқыштың қуатының мәніне есептік немесе электроқозғалтқыш католагының үлкен мәнін қабылдайды. Электроқозғалтқыштың типін оның шарты есебінен таңдайды.

Сорғыш машинаны таңдау кезінде өнімділіктің қоры-10%,ал талап етілетін қысым -21% құрайды.

Егер бір желдеткіш талап етіліп отырған өнімділікпен қамтамасыз етпесе, онда параллельді жұмыс жасап тұрған желдеткіш іске қосылады. Егер біз бір желдеткішдан талап етіліп отырған қысымды ала алмасақ, онда қысымды жоғарылату мақсатында тізбектей жұмыс жасап жатқан екі желдеткішлар іске асырылады. Желдеткіштер мен бу сорғыштардың техникалық және аэродинамикалық сипаттамалары арнайы әдебиеттер мен анықтамалық кітаптарда келтірілген.

Газ өткізгіштер. Газөткізгіштердің шаңмен толып қалуы туралы ескерту. Газтазалағыш жүйелердің тиімділігі газды шаңды жолдардың жобалық және құрылымдық шешіміне және тасымалдау шарттарына байланысты.

Газ тазалағыш құрылғылардың газ өткізгіштері газдарды газ тазалағыш жолының ең басына әкеледі, тізбектей жалғанған газ тазалағыш аппараттар байланысуын және тазартылған газды жолдың соңына дейін бұру үшін жұмыс жасайды.

Ең жоғарғы нұсқасында газөткізгіштер құрылымы келесідей детальдардан құрастырылуы мүмкін:

1. Тұрба және тоғыннан жасалған бағыттағыш құрал. Тік аумақтардан басқа бағыттағыш құралдарға көшкіштер, тізе, үшайыр да жатады.

2. Бұрылыстар мен коллекторлардағы газ және шаң орналастырғыш құрылғылар;

3. Конденсат пен шаң жинақталудың пайда болуын жоятын арнайы құрылғылар;

4. Компенсаторлар мен бітелуді реттейтін құрылғылар;

5. Тіреуші жерлерде бағыттағыш құрал жинақталатын орындықтар;

6. Жылу оқшаулағыш;

7. Коррозияға қарсы ішкі қаптама;

8. Ішкі беттерді қаптағыш;

9. контрольды-өлшеуіш приборлар орнату үшін люктар, қысқа тұрбалар және жалғастырғыш;

Газ өткізгіштер жолын мүмкіндігінше қысқа, минималды фланц санымен, тіреуіштермен және компенсаторлармен проектілеу керек. Газөткізгіштер қимасы дөңгелек және тіктөртбұрышты түрінде болады. Біріншісі, аз ғана металды қажетсінедіжәне күрделі конфигурациялық жағдайларда дайындау өте ыңғайлы, сондықтан да тіктөрбұрышты газ өткізгіштерді компоновкамен байланысқан кезді ғана қолданады.

Компановка кезінде ерекше шаңұстағыштардың алдында тұратын газоөткізгіштердегі кенеттен қатты кеңеюлер мен бұрмалаудан сақ болғаныңыз жөн, себебі ол шаңдардың шаңұстағышқа бірқалыпты кіру жұмысын бұзады.

Газ өткізгіштер мен ауа өткізгіштерінің қалыңдығы 0,5-5 мм мыс қаңылтырдан жасалады. Фланцтарды мыс қаңылтырларынан 500 мм аз кезінде; =500-1400 мм кезінде бұрышты және жолақты болаттан жасайды.

Аралық материал ретінде фланцтар арасында ізбесті картон немесе бау, сонымен қатар техникалық картон қолданылады.

Газ өткізгіштердің қимасын таңдағанда келесілерді басшылыққа алу керек:

Біріншіден, шаң газ өткізгіштерде шөгіп, бітемеу керек. Шаңды немесе тасымалданатын материалдарды белгіленген күйді сақтап қалу үшін және жүйені қосқанда шөккен бөлшектерді көтеру үшін газдың ұозғалысының жылдамдығын бастапқы тасымалдау материалының жылдамдығынан көп етіп алу керек. Бастапқы тасымалдау жылдамдығы Л.С. Клячко формуласы бойынша табады:

 

 

Екіншіден, газ өткізгішінің гидравликалық кедергісі минималды болуы қажет. Ауаөткізгіштердегі қысымның есептік шығыны жылдамдықты (динамикалық) қысым бойынша жүзеге асырылады, онда үйкеліске кететін ауа өткізгіштердегі қысым шығыны жергілікті кедергідегі қысым шығынына эквивалентті.

Концентрация массасы кысым шығынында, Па, аз шаңдалған ауаны есептік бөлікте орын ауыстыру мына формуламен анықталынады:

 

(9.4)

 

Мұндағы - ауа өткізгіштің есептік бөліктеріндегі жергілікті кедергілердің суммасы, - келтірілген үйкеліс коэффициенті.

Газ ағынының ұсынылатын жылдамдығы (м/с), олар төменде көрсетілген екі шартты қанағаттандыру керек:

Жалпы тағайындалған газ өткізгіштер 10-20

Газ өткізгіштерде кірер алдында: ЦН-15 циклоны, ЦР, ЦРк, УЦ, СКЦН-34, ЛИОТ, СИОТ, ВЦНИИОТ 12-15

Батареялық циклондар ПБЦ, БЦ, ПКН 9—10

Циклондардың топтары ЦН 12-15

Инерциалды шаң ұстағыштар ПИ-10 14-18

Іші қуыс СП скрубберлер, қондырмалы СДК, гидродинамикалық ГДП және ПГП,

Көбікті аппараттар 12-14

Вентури Скрубберлер ГВПВ, CB-Кк, коагуляционды ылғал шаңұстағыштар

КМП жәнеКЦМП 14-16

Тармақты сүзгілер ФРКИ, ФРКДИ, ФР, ФРОС, УҚРМ-ПМ,

Қиыршықты қабаты бар сүзгілер 12-14

Шаңды газды шаңұстағыштарда мейлінше жақындататын ұзын көлденең газ өткізгіштер қолдану орынсыз.

Жоғары дәрежеде шаңданған газдардың және ұзын газ өткізгіштерді қолдану қажеттігі, соңғы құрал вертикаль бетте ирек тәріздес пішін қабылдайды шаң түсу аймақтарында шаңды ұстауға тұзаң қондырғылары қолданылады. Бұл жағдайда гидравликалық кедергіні азайту үшін газқткізгіштердің жылдамдығын 9-10 м/с дейін кемітеді.

Газөткізгішпен температурасы шық нүктесіне жақын ылғал газды жібергенде, газөткізгіштер жылу оқшаулайды. Жылу оқшаулағыш материалдарға келесі талаптар қойылады:

- аз көлемдік тығыздық – 650 кг/м³ стационарлық және 250 кг/м³ стационарлық емес қондырғылар үшін;

- жылу өткізгіштіктің аз коэффициенті;

- жоғары температура тұрақтылық - материал жанбау және жануды қолдамау керек, ашық алаудан кейін бықсымау керек, қолданудың температуралық шектеріне шыдау керек;

- механикалық беріктік, оқшаулаудың ұзақтығын айқындаушы және тасымалдаудағы сенімділік;

- суға түскенде суды нашар сіңіру қабілеті және аз ылғалданғыштық;

- аязға төзімділік;

- биотұрақтылық - материал шіруге душар болмау керек;

- антикоррозионность - материал металдың коррозиясын тудырмау және пайда болуына мүмкіндік бермеу керек;

- төл иістің болмағандығы - материал тасымалдау және жану кезінде улы және зарарлы газдар бөлмеу керек, оксид және көміртектің диоксидінен басқа, және монтаж бен тасымалдау кезінде зиян келтірмеу керек;

- ауаны және газды қткізбеу қасиеті;

- монтажда жайлылықтың болуы;

- материал өнеркәсіпте жасалынуы керек.

Үлкен дәрежеде осы талаптарға минералдық мақта сәйкес келеді.Ол қоқыстан, тау жыныстары немесе өзге силикат материалдарынан балқумен алынған сұйық шихтаны шашырату жолымен алынған жіңішке шыны тәріздес талшықтардан құралады. Минералдық мақтаны жылуоқшаулағыш материал ретінде, оқшаулану беттерінің температурасы 600 °С дейін, қолданады. Минералдық маталар кең қолданыста, ол тіктөртбұрышты минералды мақтадан жасалған жамылғы сияқты және біркелкі қалыңдықты сым тормен екі жақтары айнала қоршалған, диаметрі 0,8 мм күйдірілген сыммен тігілген. Маталардың тігістері бойлық немесе көлденең. Қарапайым маталардың өлшемдері: ұзындығы 1000, ені 500, қалыңдығы 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90 және 100 мм.

Наибольшее тарату сапада запорно-регулирующихприспособлений тайқы тиек және дросселдік табады қақпақШиберов конструкциясы мүмкін ең алуан. Ол тәуелді болады қолданыстың шарттарынан: пылегазопровода қимасының пішіндері, ұрғашылыктардың және қарамастан сәрсенбінің сипаттамалерінің, қысымның тікқұламасының при берік жағдайда, технологиялық талаптардың. Пайдалану предпочтительно шиберы, қарамастаншығар- сериялы өнеркәсіппен.

Бекітпе реттеуші құралдар ретінде кең қолданысқа тегіс жапқыш (шибер) (9.1 сурет) және кедергіш клапан (9.2 сурет) ие.

Шиберлердің құрылысы әр түрлі болуы мүмкін. Ол қолдану шарттарына тәуелді: шаңды газ құбырының қимасының формасы, ортаның қасиеттері мен характеристикасы, жабық жағдайда қысымның өзгерісі, талаптардың технологиялылығы.

9.1. сурет Тегіс шибер:

1 - рама; 2 - қозғалғыш кесу элементі; 3 - домалақ шаңдыгаз өткізгіш; 4 - бағыттаушы; 5 - сығылған ауамен үрлеу үшін келтеқұбыр; 6 -күш; 7 - қаттылық қабырғасы; 8 - шығыр; 9 - арқан; 10 -жүкарба; И- мотор редуктор; 12 - бұрандалы туралау штогі -; 13 – қолмен басқару маховигі

 

Сериялы өндірісте шығарылатын шиберлерді қолданған жөн. Кедергіш бекітпелерді тегіс бекітпелерге қарағанда көп қолданылады: оларды құрастыруда және олармен жұмыс істеуде сенімді әрі қарапайым. Екі топ бар: (9.2 сурет) бірқалақты және көпқалақты. Біріншілерді негізінен домалақ шаңдыгаз өткізгіштерде пайдаланады, екіншілерді – тікбұрыштыларда. Кедергіш бекітпелерді іске қосу үшін қолмен басқарылатын және электрлік механизмдер қолданылады.

9.2. сурет. Бірқалақты кедергіш клапан: 1- фландық; 2 -тоғын; 3 –тірек жартысақина; 5 - қалақ; 6 – каттылық қабырғасы

 

400 °С жұмыс істейтін газ өткізгіштердің температуралық ұзартудың өтемі үшін компенсаторлар пайдаланады. Олар линзалы, тығыздамалы, құастырылған деп бөлінеді. Ең үлкен қолданысқа линзалы компенсаторлар ие.

Қатты шаңдалған ортада линзалы компенсаторларды, линзада шаң жиналмас үшін, тызыздамамен бірге қолданылады.

қабырғасы линзаларда.

9.3.сурет Компенсаторлар - тығыздалған екілинзалы (а) және бірлинзалы

тығыздалмаған (б):

1 - линза; 2 – шаңдыгаз өткізгіштітің негізгі бағыттаушысы; 3 - сомын; 4 - кергіш бұран; 5 - тығыздық

Қимасына қарай компенсаторларды домалақ және тіктөртбұрышты деп бөледі.

Компенсаторлар бір екі- және үшлинзалы болады. 9.3 суретте бір- және екілинзалы компенсаторлардың конструкциялары қөрсетілген. Газ өткізгіштің (м) ұзартудың қажетті өтемін келесі формула анықтайды:

 

L = 12,5 *10^-6t_сгL (9.5)

 

мұнда 12,5*10^-6 – болаттың қөлемінің үлғаюының коэффициенті, 1/ С°; t_ст - газ өткізгіштің қабырғасының температурасы, С° (жылу оқшаулағыш болса, газдың температурасына тең деп қабылданады); L - газ өткізгіштің ұзындығы, м.

 

Егер температуралық ұзарту – айтарлықтай болса, онда газ өткізгіштің жалпы ұзындығында екі немесе одан көп компенсаторлар қолданылады. Олардың компенсациялау қабілеті газ өткізгіштің барлық жолына кететін қажетті өтемге тең болуы керек. Газ өткізгіштерді құрастыру үшін СНиП И-В.3-72 материалдар алынады. Егер қатқыл ортада жұмыс істеген кезде коррозиядан қорғану іс-шараларын ескерген жөн.

Қима бойынша нормаланған газ үлестіру газ өткізгіштер үшін қалай маңызды болса, тазалау аппароаттарына да сондай маңызға ие.

Газ үлестірудің бірқалыпты болмау дәрежесі түрлі шаң ұстағыштардың тиімділігіне әсер етеді.

Гидравликалық кедергісі аз аппараттарға, электрсүзгілер, шаңды тұндыру камералары, қарапайым инерциалды шаңұстағыштар, туратокты құйындар, іші қуыс бүріккі скрубберлер және т.б. ең үлкен әсерін тигізеді (5.89 суретті қараңыз). Гидравликалық кедергісі 400-800 Па шамасындағы аппараттар дың сезгіштігі нашар. Оларға құйынды топтар, батареялық құйындар, көбікті аппараттар, қондырма скрубберлер жатады. Сүзгілердің және жоғары қысымды вентури тұрбаларының тиімділігі шаңдыгаз ағынының бірқалыпты үлестіруіне ең аз тәуелді.

Сурет 9.4 - Кейбір газтартқыш құрылғыларға газдың келтірілуі.

а – газдың электр фильтрлеріне келтірілуі.

б – газдың циклонды топтамаларға келтірілуі.

в – газдың бұрмалы мойынды Вентури құбырларына келтірілуі.

 

Газ ағынын қима бойынша теңестіру газ қозғалысының кедергісін азайтатын түрлі бағытталған құрылғылардың көмегімен немесе газдың қозғалысына қосымша тосқауыл ұйымдастыру арқылы, немесе екі әдісті де бірге қолдану арқылы.

Бағыттағыш құрылғылар бұрылымдар мен кеңеетін газ жолдары жағдайында аса тиімді. Тор, торша және тағы басқа сол сияқты құрылғылар арқылы ықтиярсыз теңестіру, барлық жағдайларда тиімді, алайда конструктивті және тасымалдау жағынан пайдалануға тиімді емес.

Шаңдыгаз құбырларының конфигурациясының аппараттарға және солардың ішінде орналасқан газды бөлетін құрылғылардың құрылымдарға келетін жерінің кіреберісінің кейбір мысалдары 9.4 суретінде көрсетілген.

Газ жолдарының шаңмен толуының алдын алу.

Егерде қатқыл және орташа дисперсті фазалы, жоғары концентрациялы аэрозольды тасымалдау кезінде немесе газдың жүру жылдамдығы төмен болған жағдайда шаң тұнбалары пайда болуы мүмкін. Оған қоса газдың құбылмалы жылдамдығының нәтижесінде тұнбалар пайда болады. Тұнбаның пайда болуының ең үлкен ықтималдығы жағдайы жолдың басында. Жиналған тұнба адгезия және аутогезионды күштердің нәтижесінде болады. Оған қоса уақыт өткен сайын бұл екі күш күшее түседі, сондықтан шаңның тұнбалануымен күресу барысында осы жағдайды ескеру қажет.

Шаң тұнбаларымен күрестің негізгі түрлері:

- Ағымның жылдамдығы шаң тұнбаларының пайда болу қауіпін төмендетуге тиісті. (9.3. теңдеу) Ол концентрациясына, дисперстілігіне және тығыздығына байланысты 15-20 м/с аралығында пайдаланылады;

- Тазартылмаған газдарды тасымалдау барысында көлденең және ұзын шаңдыгаз жолдарынан сақ болу керек. Көбінде тазартылмаған газды еңкею бұрышы шаңның табиғи бұрылуынан үлкендеу сынықты профиль арқылы тасымалдайды;

- Қажетті аумақты пластмассамен жапсыру (шаңның темірге қарағанда пластмассаға деген адгезиясы төмен болып келеді);

- Шаңдыгаз жолдарының төменгі жағындағы тесіктерден концентрацияланған ауа ағымымен үрлеу (9.5 сурет);

- Шаңдыгаз жолдарының жұмыс уақытында үзіліссіз қызмет атқаратын шнегі бар алмұрт тәріздес құбырларды пайдалану (9.6 сурет);

- Бірдей қызмет атқаратын екі шаңдыгаз құбырларын параллель орналастыру. Біріншісі нақты іске қосылу үшін, екіншісі – резервті. Бұлар экономикалық және техникалық жағынан дәлелденген болуы қажет.

 

Бункерлер. Газтартқыш құрылғыларда жиналған шаң бункерде тұнығады, және сол жерден шығарылады. Шаңұстағыштардың бункерлері пирамида секілді, сүйір және конус тәріздес болады. Сүйір бункер өте қолайлы.(сурет 9.7. а) Себебі оны сыртынан және қозғалыс құралдарын жылыту оңай, шаңның ағып кетуіне де ең жақсы шарттар тағайындайды. Алайда бұл типті бункерлерде бекітпе – дозаланған түсіру шаңын қоректендіргіш пайдаланылуы мүмкін емес. Олар пирамида секілді бункерлерде қолданысқа ие (9.7,б сурет). Деседе, пирамида секілді бункерлердің бұрыштарында шаң тұнығып қалуы ықтимал. (сурет 9.7. б)

 

9.6 сурет. Алмұрт тәріздес төменгі бөлігінде шаң жинайтын шнек бар шаңдыгаз құбыры

9.7. сурет. Шаңұстағыш құрылғыларының бункерлерінің негізгі типтері.

а — саңылаулы; б — пирамида тәріздес

 

Бункерлердің негізгі геометриялық өлшемдері қабырғаларының еңкею бұрышы мен шығару тесігінің кеңдігіне байланысты. Шаңның жақсы шығуы үшін қабырғасының еңкею бұрышы шаңның кесінді бұрышынан жоғары болуы тиіс. Әдетте ол 60⁰ тең.

Шығару тесігінің кеңдігі b_k атаулы критикалық көлемнен сәл жоғары болуы тиіс. Егер шығыру тесігінің ккеңдігі b_k атаулы критикалық көлемнен төмен болса, шаңды шығару барысында затвор секілді бітелу пайда болуы мүмкін. Бұл жерде шаңның қысымының нәтижесінде шөккен аң қалыңдап, тесік бітеле бастайды.

b_k мөлшері әр түрлі шаң түрлеріне әрқалай болады. Еңкею бұрышының жоғарылау кезінде b_k көлемі төмендеп, ал шаңұстағыш құрылғының көлемі жоғарылай түседі. Пирамида секілді және конус тәріздес бункерлерге қарағанда қуысты бункерлерде b_k мөлшері 10-20 % төмен болып келеді.

Бункердің жұмысының бұзылу түрлері:

а — қабырғалардағы шорлар; б — жинақтардың түзілуі; в — тұрбалардың түзілуі.

 

9.9 сурет. Жетілдірілген бункердің конструкциялары: а – шығу тесігінің облысы кеңейген бункер; б, в - шығу тесігінің алдында ендірмесі бар бункерлер.

 

Қабырғаның еңкею бұрышын және шығу тесігін таңдаған кезде шаңның мынадай өасиеттерін ескеру керек: жабысқақтық, ұстап алу мен ізіне түсу қабілеті, жоғарғы ішкі кедергі, кіші көлемдік тығыздық.

Шөгінділіер мынадай жағдайда да түзіле беру мүмкін ауыр шаңды құрылғының, периодты түрде шаңды шығарып отыратын және ылғалды конденсациялайтын шаңұстағыштың жұмысының жеткіліксіз өнімділігінен.

Ең қауіпті гигроскопиялық ылғал, яғни қоршаған ортаның бөлшекткерімен сіңірілген ылғалды айтамыз. Ол қарапайым құрғақ материалды толық кеппегенге айналдырады.

Шаңның ағу шарттарын жақсарту үшін келесі жұмыстар жүргізіледі:

- Конструктивті жетілдіру (9.9 сурет). Мысалы, шаңның жақсы шығуын қамтамасыз ететін бункерде бір немесе бірнеше ендірме қолдану.ендірмелер мен ойықтар қолдану тығыздалу дәрежесін кемітеді.

- Шаң бөлшектерінің бункер қабырғаларына түсіретін үйкеліс шамасын азайту үшін антифрикционды және антиадгезионды жамылғы қолдану. Мұндай жамылғы ретінде полимер материалдар, шыны плиткалар, лактанбайтын материалдар пайдаланылады.

- Бункерді толықтай немесе шығару тесігі жанында жылыту.Ылғалдылықтың төмендеуінің арқасында қызған шаң жоғары аққыштыққа ие болады.

- Діріл механизмдерін қолдану. Бұл кезде бункер қабырғаларына дірілдің әсер етуі мүмкін немесе қосымша діріл элементтері қолданылу мүмкін: бункердің ішінде орналастырылған болат жолақтар мен торлар. Шаңды шығарудың үзіліссіз режимі. Егер бұл экономикалық жағынан тиімсіз болса, бункерді белгіленген, ыңғайлы биіктікте шаңмен толтыру керек. Оңтайлы биіктік тәжірибелік жолмен анықталынады.

Жинақ тәріздес діріл механизмінің құрылысы 9.10 суретте көрсетілген.

9.10 сурет. Тербелмелі күмбезді құлағыш:

1— корпус; 2 — штанга; 3 — вибратор; 4 — қозғалмалы рама

 

Ұстап алынған өнімді жою. Газ тазарту аппараттарында ұстап алынған өнім 3 күйде болуы мүмкін:

- Сұйық күйінде. Зиянды газ тәрізді қалдықтарды сіңіру кезінде немесе тұманды ғстап алғанда жүзеге асырылады.

- Шлам (металдарды электролиздеу кезінде қалатын ұнтақ; сұйықты сүзгенде қалатын қалдық) ретінде. Сулы шаңұстағыштартарда пайда болады.

- Құрғақ, сусымалы материал ретінде. Құрғақ шаңұстағыштарда түзіледі.

Шаңның құрғақ түсіріс құралы. Шаңды бункерден құрғақ түсіріс арқылы шығару үшін шаңды бекітпелердің түрлі түрлерін қолданылады. Бекітпе жұмысының сенімділігінің негізгі шарты ауа кіргізбеу шартын қамтамасыз ету керек. Бұл шартты орындамау негізгі газ тазалау құрылғысында тазалаудың тиімділігін кенеттен төмендеуіне әкеледі.

Жұмыс сипатына байланысты шаңды бекітпе периодты және үзіліссіз әрекет ететін болып бөлінеді.

Бірінші топты шаң бекітпесі жинақталу ыдысына немесе шаң жүктейтін көлікке шаңды периодты (тәулігіне 1 немесе 2 рет) түсірісі кезінде қолданылады.

Оларға шаң тәріздес (9.11 а. сурет), шиберлі (9.11, б сурет ), және дискті (9.11, в сурет) бекітпелер жатады.

Ең үлкен ауа кіргізбеу қасиетін шиберлі бекітпелер көрсетеді, оған қоса олар кетеліп қалады. Оларды жиі ремонттау мен алмастыруды жүзеге асыру үшін үздіксіз жұмыс істейтін бекітпе алдында кесіп тастау құрлардары ретінде қолданады.

Екінші топты шаңды бекітпе бункерден шаңның шығуын үздіксіз қамтамасыз етеді. Оларға: тегіс және конусты клапандары бар жарық көзі (9.12, б сурет), шлюзді қоректендіру көздері (9.12, а сурет) және конвейерлердің бірнеше түрі (9.12, в сурет) кіреді.

Сурет 9.11 - шаңды бекітпелердің периодты әрекеттің: а – шар тәрізді; б – шиберлі; в – дискті; 1 - корпустың үстіңгі бөлігі; 2 - диск- қалқалағыш; 3 – корпустың астыңғы бөлігі; 4 - сап; 5 - тұтқа

 

Жоғары перспективалы құрал деп қозғалтқышсыз шаңды бекітпелер саналады – тегіс жіне контурлы жыпылықтауыш. Тіреушеде шаң қабатының статикалық қысымы аппараттағы және шаңұстағыштағы қысым айырымынан асып кеткен мезетте, жыпылықтауыштың тілі ашылып, шаң тіреушеден шығып кетеді. Үлкен тоқты ажырату кезінде (1000 Па артық) 2 жыпылықтауыш орнатылады. Жыпылықтауыштың басты кемшілігі – бөтен қосулармен кептеліп қалады, оған қоса электр жетекпен камтамасыз ету.

Винтті конвейерлер бір мезгілде аз арақашықтықта шаңды тасымалдауды қамтамасыз ете алады. Қолданудың негізгі аясы сына тәрізді бункерлер. 15 кПа дейінгі қысымды тасымалдауда қолданылады.

Ылғал шаңды жоюдың құралы. Ылғал шаңды жою ылғал шаң ұстағышпен жүзеге асырылады.

 

9.12. сурет Үздіксіз әрекет ететін шаңды бекітпелер:

а - шлюзді қалақты; б - тайқы жыпылықтауыш: 1 - тіреуіш; 2 - тіл; 3 - шектегіш; тежеуші; 4 - ілмек; в - бұрандалы: 1 - бұранда; 2 - тірек; 3 -жұлдызша; 4 - қақпақ; 5 – жүк

 

Бұл жағдайда гидробекітпелер, эрлифттер, қырғыш механизмдер аппаратты қоршаған ортадан оқшаулайды және ондағы қажетті манометрлік режимді қамтамасыз етеді. Сұйықтың оңтайлы бұрылу жылдамдығы 0,2-0,3 м/с², ең жоғарғық рұқсат етілген ұйылыс жылдамдығы 0,5-0,6 м/с². Практикада гидробекітпелердің 2 типі қолданылады – ілмек түрінде (9.13, а сурет) немесе ашық аралық ыдыс (9.13, б сурет). Бекітпенің бірінші типінде барлық жолында құйылыс жылдамдығының тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Гидробекітпенің екінші типі қосылғанда немесе тоқтағанда су деңгейінің аз тербелісін қамтамасыз етеді.

Екі типте тоқты ажыратудың және қысымның аз мәндерінде (20 кПа дейін) қолданылады.

Сұйықтың ішкі айналмасы болатын ылғал шаңұстағыштарда шламды суды периодты бұруға болады, ол аппараттың суаруға кеткен судың салыстырмалы шығынын азайтады. Бұл жағдайда көбінесе қырғыш механизм қолданылады.

Эрлифттің жұмысы сығылған ауаны қолдануға негізделген. Бұл тәсіл бұрылу сұйықтықтығының орташа биіктігінде орынды. Эрлифт сұйықтықтың ішкі айналымы бар аппараттарда пайдаланылады. (9.14 сурет).

9.13. сурет. Топса түріндегі субекітпе:

а – топса түрінде; Сиреліту

б – ашық аралық Қысым сыйымдылықпен ҚысымСиреліту